Η Κίνα έχει θέσει τους αξιωματούχους της κυβέρνησης στο Πεκίνο σε κατάσταση «πολέμου» και διέταξε διπλωματική επίθεση γοητείας με στόχο να ενθαρρύνει άλλες χώρες να αντιδράσουν στους δασμούς του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ... σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το πρακτορείο Reuters
Οι αξιωματούχοι προπαγάνδας του Κομμουνιστικού Κόμματος έχουν διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαμόρφωση της απάντησης της Κίνας, δήλωσε ένας από τους ανθρώπους, με τους κυβερνητικούς εκπροσώπους να αναρτούν προκλητικά κλιπ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με τον πρώην ηγέτη Μάο Τσετούνγκ να λέει «δεν θα υποχωρήσουμε ποτέ».
Στο πλαίσιο της «πολεμικής» στάσης, τις λεπτομέρειες της οποίας αναφέρει για πρώτη φορά το Reuters, οι γραφειοκράτες στα υπουργεία Εξωτερικών και Εμπορίου έχουν λάβει εντολή να ακυρώσουν τα σχέδια διακοπών και να κρατούν τα κινητά τηλέφωνα ενεργοποιημένα όλο το εικοσιτετράωρο, είπαν δύο πηγές. Τα τμήματα που καλύπτουν τις ΗΠΑ έχουν επίσης ενισχυθεί, μεταξύ άλλων με αξιωματούχους που εργάστηκαν για την απάντηση της Κίνας στην πρώτη θητεία του Τραμπ, είπαν.
Η μαχητική προσέγγιση του συνόλου της κυβέρνησης μετά το σάλπισμα του Τραμπ για την «Ημέρα της Απελευθέρωσης» σηματοδότησε μια σκληρή στροφή για το Πεκίνο, το οποίο είχε προσπαθήσει να αποφύγει έναν εξελισσόμενο εμπορικό πόλεμο. Επί μήνες, Κινέζοι διπλωμάτες είχαν προσπαθήσει να δημιουργήσουν ένα κανάλι επικοινωνίας υψηλού επιπέδου με την κυβέρνηση του Τραμπ για να υπερασπιστούν αυτό που το υπουργικό συμβούλιο της Κίνας περιέγραψε σε εκστρατείες των κρατικών μέσων ενημέρωσης ως μια εμπορική σχέση «win-win».
Αισιόδοξοι Κινέζοι παρατηρητές εξέφραζαν ακόμη και ελπίδες για μια μεγάλη συμφωνία με τον Τραμπ σχετικά με το εμπόριο, το TikTok – και ίσως ακόμη και την Ταϊβάν. Αυτή η περιγραφή του τρόπου με τον οποίο η Κίνα μετατοπίστηκε από την επιδίωξη μιας συμφωνίας στην αντεπίθεση με αντίποινα δασμών και στην απειλή ολοκληρωτικής περιφρόνησης βασίζεται σε συνεντεύξεις με περισσότερους από δώδεκα ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων αξιωματούχων της αμερικανικής και της κινεζικής κυβέρνησης, καθώς και άλλων διπλωματών και επιστημόνων που έχουν ενημερωθεί για τις διμερείς ανταλλαγές.
Τέσσερις από αυτούς περιέγραψαν επίσης τον τρόπο με τον οποίο οι διπλωμάτες του Πεκίνου έχουν εμπλακεί με άλλες κυβερνήσεις που έχουν στοχοποιηθεί από τους δασμούς του Τραμπ, συμπεριλαμβανομένης της αποστολής επιστολών που ζητούν συνεργασία σε αρκετές χώρες. Μακροχρόνιοι σύμμαχοι των ΗΠΑ στην Ευρώπη, την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα έχουν επίσης έρθει σε επαφή, είπαν δύο άτομα. Εκπρόσωπος της πρεσβείας της Κίνας στην Ουάσινγκτον δήλωσε απαντώντας σε ερωτήσεις του Reuters ότι το Πεκίνο δεν θέλει να διεξάγει εμπορικούς πολέμους «αλλά δεν τους φοβάται».
«Εάν οι ΗΠΑ βάλουν τα δικά τους συμφέροντα πάνω από το δημόσιο καλό της διεθνούς κοινότητας και θυσιάσουν τα νόμιμα συμφέροντα όλων των χωρών για τη δική τους ηγεμονία, σίγουρα θα συναντήσουν ισχυρότερη αντίδραση από τη διεθνή κοινότητα», δήλωσε ο αξιωματούχος.
Οι πρεσβείες της Νότιας Κορέας και της Ιαπωνίας στην Ουάσινγκτον δεν απάντησαν αμέσως σε αίτημα για σχολιασμό των συνομιλιών μεταξύ των χωρών τους και της Κίνας.
Μετά τα αρχικά κινεζικά αντίποινα, ο Τραμπ δήλωσε: «Η Κίνα το έπαιξε λάθος, πανικοβλήθηκε – το μόνο πράγμα που δεν έχει την πολυτέλεια να κάνει!» Υποστήριξε επίσης ότι το Πεκίνο ήθελε να κάνει μια συμφωνία, αλλά «απλά δεν ξέρουν πώς ακριβώς να το κάνουν». Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν επίσης κατηγορήσει την Κίνα για το αδιέξοδο, επειδή το εμπορικό πλεόνασμα τρισεκατομμυρίων δολαρίων που διαθέτει με τον κόσμο είναι αποτέλεσμα αυτού που θεωρούν καταχρήσεις του παγκόσμιου εμπορικού συστήματος, οι οποίες δεν έχουν αντιμετωπιστεί επιτυχώς μέσω πολυετών διαπραγματεύσεων.
Ο Τραμπ στις 2 Απριλίου εξέπληξε τον κόσμο με μαζικούς δασμούς που, όπως είπε, θα εμπόδιζαν χώρες όπως η Κίνα να «κλέβουν» τις ΗΠΑ Ο Κινέζος ηγέτης Σι Τζινπίνγκ εξέδωσε ένα πατριωτικό μήνυμα που έθεσε υπό αμφισβήτηση το κατά πόσον οι Αμερικανοί ψηφοφόροι θα μπορούσαν να αντέξουν τόσες κακουχίες όσο οι Κινέζοι. Οι δασμοί της «Ημέρας της Απελευθέρωσης» έχουν έκτοτε ανασταλεί για όλες τις χώρες εκτός από την Κίνα για 90 ημέρες. Με ορισμένες εξαιρέσεις, το εμπόριο αγαθών μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ έχει πλέον παγώσει σε μεγάλο βαθμό, ενώ το Πεκίνο έχει αρχίσει να περιορίζει το εμπόριο υπηρεσιών, προειδοποιώντας παράλληλα τους πολίτες του να μην ταξιδεύουν στις ΗΠΑ και θέτοντας περιορισμούς στην εισαγωγή αμερικανικών ταινιών.
Προσπάθεια αποτροπής
Ακόμη και μετά την εκλογή του Τραμπ με την υπόσχεση υψηλών δασμών, οι σχέσεις με το Πεκίνο ξεκίνησαν με ευγένεια. Ο Τραμπ προσκάλεσε τον Σι στην ορκωμοσία του, στην οποία συμμετείχε τελικά ο Κινέζος αντιπρόεδρος Χαν Ζενγκ. Τα πράγματα άρχισαν να επιδεινώνονται αμέσως μετά. Κατά τη διάρκεια της πρώτης κυβέρνησης Τραμπ, το Πεκίνο είχε αρκετούς διαύλους επικοινωνίας υψηλού επιπέδου, κυρίως μεταξύ του τότε πρέσβη Κούι Τιανκάι και του γαμπρού του Τραμπ, Τζάρεντ Κάσνερ.
Αυτή τη φορά δεν υπάρχει αντίστοιχο κανάλι, σύμφωνα με αξιωματούχο του Πεκίνου που γνωρίζει τις σινοαμερικανικές σχέσεις, προσθέτοντας ότι η Κίνα δεν ήταν σίγουρη ποιος μίλησε για τον Τραμπ σχετικά με τη σχέση τους. Ένας αξιωματούχος της κυβέρνησης Τραμπ δήλωσε απαντώντας σε ερωτήσεις του Reuters ότι οι ΗΠΑ «ξεκαθάρισαν στην Κίνα ότι θέλουμε να συνεχιστούν οι επαφές σε επίπεδο εργασίας… αλλά δεν θα εμπλακούμε για χάρη της εμπλοκής και σε διαλόγους που δεν προωθούν τα αμερικανικά συμφέροντα». Ο Κινέζος πρεσβευτής στις ΗΠΑ Ζι Φενγκ έκανε ανεπιτυχείς προσπάθειες πριν από τις εκλογές να επικοινωνήσει με τον δισεκατομμυριούχο σύμμαχο του Τραμπ Έλον Μασκ, δήλωσε ένας Αμερικανός μελετητής που επισκέφθηκε πρόσφατα την Κίνα για ανεπίσημες ανταλλαγές που το Πεκίνο χρησιμοποιεί ιστορικά για να επικοινωνεί με τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής στην Ουάσινγκτον.
Ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών Γουάνγκ Γι προσπάθησε να συναντηθεί με τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, ένα «γεράκι», όσον αφορά στις σχέσεις των ΗΠΑ με την Κίνα που του έχουν επιβληθεί κυρώσεις από το Πεκίνο, κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης τον Φεβρουάριο στη Νέα Υόρκη για να προεδρεύσει μιας συνόδου των Ηνωμένων Εθνών, αλλά δεν κατάφερε να εξασφαλίσει μια συνάντηση. Δεν υπήρξε καμία δημόσια γνωστοποιημένη ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των κορυφαίων διπλωματών των δύο πλευρών πέραν μιας ψυχρής τηλεφωνικής συνομιλίας στα τέλη Ιανουαρίου.
Ο Γουάνγκ απέτυχε επίσης στις προσπάθειές του να συναντηθεί στο ταξίδι αυτό με τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας Μάικ Γουόλτς, δήλωσε άτομο που γνωρίζει το θέμα. Ο Γουάνγκ είχε πραγματοποιήσει πολυάριθμες συνομιλίες με τον προκάτοχο του Γουόλτς, τον Τζέικ Σάλιβαν, συμπεριλαμβανομένης μιας συζήτησης που οδήγησε σε μια σπάνια ανταλλαγή κρατουμένων. Ο Λευκός Οίκος πιστεύει ότι η Κίνα θα πρέπει να στείλει έναν ανώτερο εμπορικό αξιωματούχο αντί του Γουάνγκ για να μιλήσει για εμπορικά θέματα, σύμφωνα με πρόσωπο που γνωρίζει τις σκέψεις της κυβέρνησης.
Ο υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ Χάουαρντ Λούτνικ δήλωσε ότι «δεν εμπλέκεται με την Κίνα» και ότι ο Τραμπ θέλει να διαπραγματευτεί απευθείας με τον Σι. Ο Τραμπ δήλωσε στους δημοσιογράφους αυτή την εβδομάδα ότι θα ήταν πρόθυμος να συναντηθεί με τον Σι, τον οποίο χαρακτήρισε επίσης φίλο του. Δεν έχει περιγράψει λεπτομερώς τις λεπτομέρειες μιας πιθανής συμφωνίας. Ο αξιωματούχος της κυβέρνησης Τραμπ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ είχαν επανειλημμένα ρωτήσει Κινέζους διπλωμάτες αν ο Σι θα ζητούσε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τραμπ και «η απάντηση ήταν σταθερά “όχι”».
Μαθήματα από τον Τραμπ V.1.0
Ο εμπειρογνώμονας διεθνών σχέσεων Ζάο Μινγκχάο στο Πανεπιστήμιο Fudan της Σαγκάης δήλωσε ότι μια τέτοια προσέγγιση «δεν λειτουργεί καθόλου όσον αφορά το κινεζικό σύστημα χάραξης πολιτικής». «Για την κινεζική πλευρά, συνήθως υπάρχει συμφωνία και επεξεργασία σε επίπεδο ομάδων εργασίας και στη συνέχεια μπορούμε να οργανώσουμε τη σύνοδο κορυφής», είπε. Ο τρόπος με τον οποίο «οι χώρες που προσπάθησαν να διαπραγματευτούν αντιμετωπίστηκαν μέχρι στιγμής φέτος, επίσης, σίγουρα δεν έκανε πολλά για να ενθαρρύνει την Κίνα να καθίσει στο τραπέζι», δήλωσε η Λιν Σονγκ, επικεφαλής οικονομολόγος για την ευρύτερη Κίνα στην ING Bank.
Σύμφωνα με έναν Κινέζο και τρεις Αμερικανούς αξιωματούχους, υπάρχουν κάποιες συνεχιζόμενες συζητήσεις μεταξύ αξιωματούχων χαμηλότερου επιπέδου και στις δύο πλευρές, αν και ορισμένες ομάδες εργασίας που έχουν συσταθεί από την κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν για την αντιμετώπιση εμπορικών διαφορών, καθώς και για θέματα του υπουργείου Οικονομικών και στρατιωτικά ζητήματα έχουν παγώσει. Ενώ πολλές χώρες επλήγησαν από τους αμερικανικούς δασμούς αυτόν τον μήνα για πρώτη φορά, η Κίνα τελειοποίησε την αντίδρασή της κατά τη διάρκεια προηγούμενων περιόδων του σινοαμερικανικού εμπορικού πολέμου.
Αντλώντας διδάγματα από την πρώτη θητεία του Τραμπ, η Κίνα δημιούργησε ένα εγχειρίδιο αντιποίνων που περιλαμβάνει δασμούς καθώς και περιορισμούς σε περίπου 60 αμερικανικές εταιρείες και περιορισμούς στις εξαγωγές σπάνιων γαιών. Η προσπάθεια ήταν αποτέλεσμα προετοιμασίας εβδομάδων από Κινέζους κυβερνητικούς αξιωματούχους, οι οποίοι είχαν αναλάβει να μελετήσουν τις πολιτικές του Τραμπ και να προτείνουν αντίμετρα που θα μπορούσαν να κλιμακωθούν σταδιακά, σύμφωνα με δύο άτομα που γνωρίζουν την κατάσταση.
Ο Σι επέλεξε μια σθεναρή απάντηση, χτυπώντας με οριζόντιες εισφορές ακόμη και πριν τεθούν σε ισχύ οι δασμοί που ανακοίνωσε ο Τραμπ. Οι δασμοί ανακοινώθηκαν λίγο πριν ανοίξει η Wall Street στις 4 Απριλίου – δημόσια αργία στην Κίνα. Οι αμερικανικές μετοχές έπεσαν απότομα χαμηλότερα. Ένας Κινέζος αξιωματούχος που ενημερώθηκε για τις διαβουλεύσεις περιέγραψε την ασυνήθιστα ταχεία αντίδραση ως παρόμοια με τη λήψη αποφάσεων της εποχής της πανδημίας COVID, η οποία πραγματοποιήθηκε χωρίς τις συνήθεις υπογραφές όλων των αρμόδιων υπηρεσιών.
Ορισμένοι Κινέζοι διαμορφωτές της κοινής γνώμης φάνηκε να προτείνουν διεξόδους στον εμπορικό πόλεμο. Ο Ρεν Γι, ένας πολιτικός blogger με σχεδόν 2 εκατομμύρια ακολούθους στην πλατφόρμα μικρομπλόγκ Weibo, ανέφερε σε ανάρτησή του στις 8 Απριλίου ότι τα αντίμετρα «δεν απαιτούν ευρεία αύξηση των δασμών στα αμερικανικά προϊόντα». Ο Ρεν, του οποίου ο πατέρας ήταν εξέχων μεταρρυθμιστής ηγέτης τη δεκαετία του 1980, πρότεινε στοχευμένες κινήσεις όπως η αναστολή της συνεργασίας με τη φαιντανύλη και περαιτέρω περιορισμούς στις εισαγωγές γεωργικών προϊόντων και ταινιών.
Το υπουργείο Οικονομικών της Κίνας δήλωσε την Παρασκευή ότι με τους δασμούς στα αμερικανικά αγαθά να ανέρχονται πλέον στο 125%, θα σταματήσει να απαντά σε οποιαδήποτε μελλοντική αύξηση των δασμών από την Ουάσινγκτον, της οποίας τη δασμολογική στρατηγική χαρακτήρισε «αστείο». Το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας κάλεσε πολλούς από τους επικεφαλής των υπερπόντιων αποστολών της πίσω στο Πεκίνο για μια ειδική συνάντηση που πραγματοποιήθηκε αυτή την εβδομάδα για τον συντονισμό της αντίδρασης, σύμφωνα με δύο διπλωμάτες που εδρεύουν στο Πεκίνο.
Η Κίνα έχει επίσης στείλει επίσημες επιστολές σε κυβερνητικούς αξιωματούχους άλλων χωρών που πιέζονται από τον Τραμπ να συμμετάσχουν σε εμπορικές διαπραγματεύσεις. Οι επιστολές, τις οποίες περιέγραψαν στο Reuters τέσσερα άτομα που γνωρίζουν το περιεχόμενό τους, περιέγραφαν την κινεζική θέση καθώς και την ανάγκη πολυπολικότητας και την ανάγκη οι χώρες να είναι ενωμένες. Τα μηνύματα περιλάμβαναν επίσης κριτική της αμερικανικής πολιτικής που απηχούσε τις δημόσιες δηλώσεις της Κίνας.
Η Κίνα έχει προσεγγίσει ορισμένες κυβερνήσεις της G20 με τη διατύπωση μιας κοινής δήλωσης που θα εκφράζει την υποστήριξή της στο πολυμερές εμπορικό σύστημα, δήλωσε διπλωμάτης της ΕΕ στο Reuters. Ωστόσο, ο διπλωμάτης δήλωσε ότι τα μηνύματα δεν αντιμετώπισαν τις ανησυχίες που εκφράζουν επίσης οι κυβερνήσεις τρίτων χωρών σχετικά με την κινεζική πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα, το καθεστώς επιδοτήσεων και τον υποτιθέμενο αθέμιτο ανταγωνισμό.
Το Πεκίνο έχει πει ότι οι ανησυχίες αυτές είναι υπερβολικές και ότι η άνοδος των βιομηχανιών υψηλής τεχνολογίας του οφείλεται στα συγκριτικά του πλεονεκτήματα και ωφελεί τον κόσμο. Η Κίνα επικεντρώνεται επίσης σε μεγάλο βαθμό στις εγχώριες αντιδράσεις για τους δασμούς, με τους χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης να αναδημοσιεύουν αυτή την εβδομάδα ευρέως ένα κύριο άρθρο της 7ης Απριλίου στην επίσημη εφημερίδα People’s Daily, το οποίο προειδοποιούσε κατά του πανικού.
Η Κίνα έχει επίσης αρχίσει πρόσφατα να ενθαρρύνει τα νοικοκυριά να ξοδεύουν περισσότερα και έχει αλλάξει δραματικά τη γλώσσα της σχετικά με την εγχώρια κατανάλωση. Το Πεκίνο στοχεύει να μετατοπίσει την ατμομηχανή της ανάπτυξης από τις εξαγωγές στους καταναλωτές, σε μια εποχή που η οικονομία παραμένει καθηλωμένη από μια κρίση αποτυχημένης ανάπτυξης ακινήτων. «Το πραγματικό πεδίο μάχης βρίσκεται στο εσωτερικό μέτωπο και όχι στις διμερείς διαπραγματεύσεις», δήλωσε ο Ζάο του Πανεπιστημίου Fudan.
Κινέζοι αξιωματούχοι δημοσίευσαν επίσης στην πλατφόρμα X του Μασκ ένα απόσπασμα του προέδρου Μάο να εκφωνεί ομιλία το 1953 – την τελευταία φορά που οι ΗΠΑ και η Κίνα βρέθηκαν σε άμεση στρατιωτική σύγκρουση κατά τη διάρκεια του πολέμου της Κορέας. Στο απόσπασμα, ο Μάο, του οποίου ο μεγαλύτερος γιος πέθανε στον πόλεμο, λέει ότι η ειρήνη εξαρτάται από τους Αμερικανούς. «Δεν έχει σημασία πόσο θα διαρκέσει αυτός ο πόλεμος, εμείς δεν θα υποχωρήσουμε ποτέ», είπε. «Θα πολεμήσουμε μέχρι να θριαμβεύσουμε ολοκληρωτικά».
