Χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν ξανά στους δρόμους σε όλη τη Σλοβακία την Παρασκευή (21/3) και διαδηλώσαν για να εκφράσουν την αντίθεσή τους προς τον πρωθυπουργό της χώρας Ρόμπερτ Φίτσο.
Οι διαδηλωτές κάλεσαν την κυβέρνηση να παραιτηθεί. Ο Φίτσο κατηγορείται για αυταρχικές τάσεις και φιλορωσική στάση ενώ στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Σλοβακίας, το Κόσιτσε, ο υπουργός Άμυνας Ρόμπερτ Κάλινακ κατηγορήθηκε ότι «υποκύπτει» στη Ρωσία. «Η κατάσταση είναι κρίσιμη», προειδοποίησαν ομιλητές από το βήμα στο σημείο της διαδήλωσης στην Μπρατισλάβα.
Τις διαδηλώσεις οργάνωσε η πρωτοβουλία πολιτών «Mier Ukrajine» (Ειρήνη στην Ουκρανία), που τάσσεται υπέρ των παραδόσεων όπλων στην Ουκρανία. Η κυβέρνηση στην Μπρατισλάβα συνεχίζει να βοηθά τη γειτονική της χώρα αλλά μόνο με «μη θανατηφόρα» στρατιωτικά είδη, όπως εξοπλισμός για αποναρκοθέτηση και γεννήτριες.
Μετά από αντίστοιχες διαδηλώσεις τις τελευταίες εβδομάδες, ο Φίτσο έχει ήδη κατηγορήσει τους διοργανωτές ότι διασπείρουν «ψεύδη» και χειραγωγούν τους πολίτες, υποστηρίζοντας ότι η κυβέρνηση σκέφτεται να αποχωρήσει από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Ο ίδιος, από την πλευρά του, κατηγορεί τους αντιπάλους του ότι θέλουν να ανατρέψουν την κυβέρνηση, η οποία εξελέγη νομίμως μέσω δημοκρατικής διαδικασίας.
Τους τελευταίους τρεις μήνες, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώνονται κάθε δεκαπενθήμερο στη Μπρατισλάβα και όχι μόνο, ζητώντας την παραίτηση του Φίτσο.
Οι διαδηλώσεις ξεκίνησαν στα τέλη Δεκεμβρίου μετά το ταξίδι του Φίτσο στη Μόσχα για συνομιλίες με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, μια σπάνια επίσκεψη στο Κρεμλίνο από ηγέτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία πριν από περισσότερα από τρία χρόνια. Αντιδράσεις πυροδότησαν και τα σχόλιά του ότι η Σλοβακία μπορεί να εξετάσει το ενδεχόμενο αποχώρησης από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ.
Από τον Φίτσο, ο οποίος επέζησε από απόπειρα δολοφονίας τον Μάιο του 2024, ζητούν να παραιτηθεί λόγω των σχολίων του σχετικά με τη μελλοντική ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ και τον ισχυρισμό του ότι η Ρωσία είχε λόγους ασφαλείας για να εισβάλει στην Ουκρανία. Παλαιότερα, είχε δηλώσει ότι η Σλοβακία πρέπει να βρίσκεται στον «πυρήνα της ΕΕ».
Σλοβακία: Η αντιευρωπαϊκή στροφή του Φίτσο
Μία από τις πιο σημαντικές πτυχές των διαδηλώσεων, σύμφωνα με αναλυτές, είναι ότι δεν περιορίστηκαν σε μεγάλες πόλεις, αλλά έχουν επίσης σημειωθεί σε περιοχές όπου η υποστήριξη για το κυβερνών αριστερό-εθνικιστικό κόμμα του Φίτσο είναι ιδιαίτερα ισχυρή.
Οι διαδηλώσεις θα μπορούσαν να προκαλέσουν μεγάλο πρόβλημα στον Fiτσo, δεδομένου ότι το κόμμα του κέρδισε τις κοινοβουλευτικές εκλογές του 2023 κάνοντας εκστρατεία σε μια φιλορωσική πλατφόρμα και εστιάζοντας σε «ανεκμετάλλευτους ψηφοφόρους κατά του κράτους και του κατεστημένου».
Το σημείο καμπής ήρθε το 2018 όταν ο δημοσιογράφος Ján Kuciak, ο οποίος είχε ερευνήσει δωροδοκία υψηλού επιπέδου, και η αρραβωνιαστικιά του Martina Kušnírová δολοφονήθηκαν από έναν επί πληρωμή δολοφόνο, προκαλώντας τεράστιες διαμαρτυρίες που ανάγκασαν τον Φίτσο να παραιτηθεί από την τρίτη του περίοδο ως πρωθυπουργός.
Στη συνέχεια, έχασε την εξουσία στις κοινοβουλευτικές εκλογές του 2020 και ηττήθηκε από τα κόμματα που ορκίστηκαν να αντιμετωπίσουν τη διαφθορά. Με το κόμμα του Φίτσο περιθωριοποιημένο, σε δημοσκόπηση, συγκέντρωσε κάτω από το 10%. Αλλά ο Fiτσo άρχισε να υιοθετεί πιο ακραίες θέσεις και να υποστηρίζει τη ρητορική υπέρ της Μόσχας που προσέλκυσε πολλούς Σλοβάκους.
Ο Φίτσο ήταν πρωθυπουργός από το 2012 έως το 2018 όταν παραιτήθηκε, λιγότερο από τρεις εβδομάδες μετά τη δολοφονία του δημοσιογράφου. Επέστρεψε στην εξουσία το 2023 αφού το κόμμα του «Smer» κέρδισε τις βουλευτικές εκλογές. Μετά την επιστροφή του, τερμάτισε τη στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη της Μπρατισλάβα προς το Κίεβο, επέκρινε τις κυρώσεις της ΕΕ στη Ρωσία και υποσχέθηκε να εμποδίσει την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Έχει επίσης, κηρύξει τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι «εθνικό εχθρό», αφού ο Ουκρανός ηγέτης τερμάτισε τη μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου μέσω της χώρας του μετά τη λήξη της πενταετούς συμφωνίας.
