Σταθερά χαμηλό το εισόδημα στην Ελλάδα - Στην προτελευταία θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2024

 Η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά την πραγματική εισοδηματική σύγκλιση, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Eurostat. Παρά τη μικρή αύξηση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ στο 70% του ευρωπαϊκού μέσου όρου το 2024 – από 69% το 2023 και 67% το 2022 – η χώρα παραμένει στη δεύτερη χειρότερη θέση, ξεπερνώντας μόνο... τη Βουλγαρία.

Η εικόνα αυτή καταδεικνύει πως η ελληνική οικονομία, παρά τα σημάδια ανάκαμψης, συνεχίζει να βρίσκεται σε κατάσταση στασιμότητας, ανίκανη να συγκλίνει με τις ανεπτυγμένες οικονομίες της ΕΕ. Το 2008, πριν από την οικονομική κρίση, το αντίστοιχο ποσοστό βρισκόταν στο 93%, γεγονός που αποδεικνύει το μέγεθος της οπισθοδρόμησης που υπέστη η χώρα και τον μακρύ δρόμο που πρέπει να διανύσει για να επιστρέψει σε πραγματικά βιώσιμα επίπεδα ανάπτυξης.

Η Ελλάδα έμεινε πίσω, ενώ άλλες χώρες προχώρησαν

Remaining Time-0:00

Fullscreen

Mute

Την ίδια στιγμή, αρκετές ευρωπαϊκές χώρες που επίσης βίωσαν οικονομικές κρίσεις – όπως η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Πολωνία – κατάφεραν να αντιστρέψουν την κατάσταση και να βελτιώσουν σημαντικά τη θέση τους στην οικονομική κατάταξη της ΕΕ.

Το Λουξεμβούργο και η Ιρλανδία, για παράδειγμα, βρίσκονται στην κορυφή της λίστας με το υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ, καταγράφοντας 141% και 111% αντίστοιχα πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ. Αν και στις δύο περιπτώσεις υπάρχουν παράγοντες που «φουσκώνουν» τα νούμερα – όπως οι διασυνοριακοί εργαζόμενοι στο Λουξεμβούργο και οι πολυεθνικές εταιρείες στην Ιρλανδία – η διαφορά με την Ελλάδα είναι χαοτική.

Ακόμη και χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, όπως η Πολωνία, η Τσεχία και η Ρουμανία, που πριν από λίγες δεκαετίες βρίσκονταν σε χαμηλότερα επίπεδα ανάπτυξης από την Ελλάδα, έχουν καταφέρει να αναπτυχθούν με ταχύτερους ρυθμούς και να μειώσουν την απόσταση από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Η αποτυχία της Ελλάδας να συγκλίνει με την υπόλοιπη Ευρώπη δεν είναι τυχαία. Είναι αποτέλεσμα χρόνιων παθογενειών και αδυναμιών που δεν έχουν αντιμετωπιστεί επαρκώς από τις εκάστοτε κυβερνήσεις. Η χαμηλή παραγωγικότητα, η γραφειοκρατία, η υπερφορολόγηση, η έλλειψη καινοτομίας και η αργή απονομή δικαιοσύνης είναι μερικοί από τους βασικούς παράγοντες που εμποδίζουν την ανάπτυξη και αποτρέπουν τις επενδύσεις.

Οι προκλήσεις και τα λάθη που κρατούν την Ελλάδα πίσω

Η στασιμότητα της ελληνικής οικονομίας δεν μπορεί να αποδοθεί αποκλειστικά στην οικονομική κρίση του 2010 ή στις επιπτώσεις της πανδημίας. Είναι αποτέλεσμα πολιτικών επιλογών, καθυστερημένων μεταρρυθμίσεων και διαχρονικών λαθών στη διαχείριση της οικονομίας.

1. Χαμηλές Επενδύσεις και Έλλειψη Ανταγωνιστικότητας
Η Ελλάδα εξακολουθεί να παρουσιάζει χαμηλά επίπεδα παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας σε σχέση με άλλες χώρες της ΕΕ. Οι ξένες επενδύσεις είναι περιορισμένες, καθώς το επιχειρηματικό περιβάλλον χαρακτηρίζεται από αστάθεια, υψηλή φορολογία και χρονοβόρες διαδικασίες αδειοδότησης.

2. Εγκατάλειψη της Βιομηχανίας και της Καινοτομίας
Ενώ άλλες χώρες έχουν επενδύσει στην καινοτομία και στην τεχνολογία, η Ελλάδα εξακολουθεί να βασίζεται κυρίως στον τουρισμό και την κατανάλωση. Η μεταποίηση και η βιομηχανία, που θα μπορούσαν να αποτελέσουν πυλώνες βιώσιμης ανάπτυξης, παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα, χωρίς ουσιαστική στρατηγική ανάπτυξης.

3. Χαμηλοί Μισθοί και Εγκατάλειψη του Ανθρώπινου Δυναμικού
Οι χαμηλοί μισθοί και η ανασφάλεια στην αγορά εργασίας έχουν οδηγήσει σε εκροή ανθρώπινου δυναμικού προς άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Χιλιάδες νέοι, ιδιαίτερα επιστήμονες και εξειδικευμένοι επαγγελματίες, επιλέγουν να εργαστούν στο εξωτερικό, στερώντας από τη χώρα πολύτιμο εργατικό δυναμικό.

4. Υπερφορολόγηση και Ανεπαρκείς Μεταρρυθμίσεις
Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, επιβαρύνονται με υψηλή φορολογία και εισφορές, γεγονός που αποτρέπει την ανάπτυξή τους. Παράλληλα, το κράτος εξακολουθεί να λειτουργεί με δυσλειτουργίες, διατηρώντας ένα γραφειοκρατικό και αναποτελεσματικό σύστημα που δυσχεραίνει την επιχειρηματικότητα.

Για να ανατρέψει αυτήν την κατάσταση, η Ελλάδα χρειάζεται ένα νέο, δυναμικό οικονομικό μοντέλο που θα βασίζεται στην παραγωγή, τις εξαγωγές και την καινοτομία. Οι βασικές προτεραιότητες για τα επόμενα χρόνια πρέπει να περιλαμβάνουν:

• Ενίσχυση των επενδύσεων σε τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας, όπως η τεχνολογία, η βιομηχανία και η πράσινη ανάπτυξη.
• Βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, με μείωση της γραφειοκρατίας και σταθερό φορολογικό πλαίσιο.
• Ενίσχυση της εκπαίδευσης και της έρευνας, ώστε να δημιουργηθεί ένα εξειδικευμένο και ανταγωνιστικό εργατικό δυναμικό.
• Στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, με φορολογικές ελαφρύνσεις και προγράμματα χρηματοδότησης.
• Αύξηση των μισθών, ώστε να ενισχυθεί η αγοραστική δύναμη των πολιτών και να σταματήσει το brain drain.

Η Ελλάδα δεν μπορεί να παραμένει μόνιμα στον ρόλο του ουραγού της Ευρώπης. Χρειάζεται μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την ανατροπή της σημερινής κατάστασης και τη διασφάλιση μιας βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης. Αν δεν γίνουν άμεσα αλλαγές, η εισοδηματική σύγκλιση με την υπόλοιπη ΕΕ θα παραμείνει μια άπιαστη προοπτική, και η χώρα θα συνεχίσει να βλέπει άλλες οικονομίες να την ξεπερνούν.