Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν έφτασε αργά σήμερα το απόγευμα στην Άγκυρα και ξεκίνησε αμέσως συνομιλίες με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που τον περίμενε στο αεροδρόμιο, μετά το αλαλούμ με την επίσκεψη του επικεφαλής της τουρκικής υπηρεσίας πληροφοριών Ιμπραήμ Καλίν στην Δαμασκό, εν μέσω διπλωματικού πόκερ για τη Συρία, με τις γεωπολιτικές συνέπειες της ανατροπής Άσαντ να αποκτούν... παγκόσμια εμβέλεια.
Το αεροσκάφος του Μπλίνκεν προσγειώθηκε στις 20.14, τοπική ώρα (19.14 ώρα Ελλάδας) και, σύμφωνα με Αμερικανό αξιωματούχο, ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας συναντήθηκε αμέσως μετά με τον Ερντογάν στην αίθουσα VIP του αεροδρομίου Εσένμπογκα της Άγκυρας, με την παρουσία του αρχηγού των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών στη Δαμασκό να στέλνει ισχυρό μήνυμα στην αμερικανική πλευρά κι ενώ συνεχίζεται το ξέπλυμα των τζιχαντιστών που ανέλαβαν τη νέα κυβέρνηση στη Συρία. H μεταμόρφωσή τους άλλωστε, ήταν απαραίτητη προκειμένου να πείσουν τη Δύση ότι πρόκειται για «μετριοπαθείς αντάρτες» – σωτήρες της χώρας και για να μπορούν να είναι ισότιμοι συνομιλητές της στη νέα εποχή της Συρίας μετά την πτώση του Άσαντ.
Ουάσινγκτον και Άγκυρα βρίσκονται σε μία ιδιότυπη διελκυστίνδα στη Συρία με επίκεντρο του Κουρδικό ζήτημα. Όπως ανακοινώθηκε, η Τουρκία διόρισε επιτετραμμένο στη Συρία θέτοντας σε λειτουργία την πάλαι ποτέ κλειστή πρεσβεία της στη Δαμασκό. Εντωμεταξύ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενόψει της συνάντησης που θα έχει την ερχόμενη εβδομάδα στην ‘Αγκυρα η Πρόεδρός της, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν με τον Τούρκο Πρόεδρο Ερντογάν αναγνωρίζει πλέον τον αναβαθμισμένο ρόλο της Τουρκίας στη Συρία. Για τις ραγδαίες εξελίξεις στη Συρία θα συζητήσουν τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες οι Υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ, στο προγραμματισμένο συμβούλιο. Η κάθε πλευρά προσπαθεί να εδραιώσει την θέση της, μετά την ανατροπή του Άσαντ από τους αντάρτες που στηρίχθηκαν από τις ΗΠΑ, την Τουρκία και το Ισραήλ. Την ώρα που οι επιχειρήσεις του ισραηλινού στρατού κλιμακώνονται, η Τουρκία διεξάγει μυστική διπλωματία και αξιοποιεί τις επιχειρήσεις των δυνάμεων που υποστηρίζει, με τις ΗΠΑ να επιχειρούν να εμφανιστούν σε διαιτητικό ρόλο μεταξύ αυτών και των κουρδικών δυνάμεων.
Η Άγκυρα είναι ο δεύτερος σταθμός της περιοδείας του Μπλίνκεν μετά την ανατροπή του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ, την Κυριακή. Νωρίτερα βρέθηκε στην Άκαμπα της Ερυθράς Θάλασσας, όπου συναντήθηκε με τον βασιλιά της Ιορδανίας Αμπντάλα Β΄, με τον οποίο συμφώνησε ότι είναι αναγκαία η σταθερότητα και η ασφάλεια της Συρίας. Ο Μπλίνκεν είπε επίσης ότι η επόμενη συριακή κυβέρνηση θα πρέπει να είναι συμπεριληπτική και να προστατεύσει τις μειονότητες.
Η τουρκική ηγεσία αναμένεται να τονίσει στις επαφές της με τον Μπλίνκεν τις ανησυχίες της για τη σταθερότητα στην περιοχή μετά τις τελευταίες εξελίξεις στη Συρία.
Λίγο πριν αναχωρήσει από την Άκαμπα, ο Μπλίνκεν δήλωσε ότι ο ρόλος των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF), κυρίαρχη συνιστώσα των οποίων είναι η πολιτοφυλακή των Κούρδων της Συρίας, διαδραμάτισε «κρίσιμο» ρόλο στην αναχαίτιση των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους. «Θα πρέπει να φροντίσουμε να μην επανεμφανιστεί το ΙΚ. Και οι SDF είναι ουσιαστικής σημασίας για να διασφαλίσουμε ότι αυτό δεν θα συμβεί», τόνισε.
Οι SDF ελέγχουν μια μεγάλη έκταση στη βόρεια Συρία και οι Κούρδοι έχουν εγκαταστήσει εκεί μια αυτόνομη διοίκηση. Αν και Σύμμαχοι των Δυτικών στη μάχη εναντίον του ΙΚ, οι SDF θεωρούνται από την Τουρκία παρακλάδι του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) και χαρακτηρίζονται «τρομοκρατική οργάνωση».
Εντωμεταξύ, όπως ανακοινώθηκε, η νέα ηγετική ομάδα διακυβέρνησης της Συρίας θα αναστείλλει τη λειτουργία του υφιστάμενου νομοθετικού σώματος και την εφαρμογή του Συντάγματος, μετά την ανατροπή Άσαντ δήλωσε σήμερα στο στο Reuters πηγή προσκείμενη στη νεοσύστατη συριακή ομάδα διακυβέρνησης.
Η πηγή ανέφερε επίσης ότι το νέο κυβερνών όργανο θα δημιουργήσει μια επιτροπή εμπειρογνωμόνων για την πραγματοποίηση αναθεωρήσων του Συντάγματος, με την κατάσταση στη χώρα να είναι ρευστή και τον Αλ Τζολάνι, να πρέπει να αποδείξει ότι δεν αποτελεί απειλή για τις εθνοτικές και θρησκευτικές μειονότητες στη Συρία.
Το Ισραήλ
Την ίδια ώρα, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου δήλωνε στον Αμερικανό Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας Τζέικ Σάλιβαν ότι είναι απαραίτητο να «αποτραπεί οποιαδήποτε τρομοκρατική δραστηριότητα» από τη Συρία εναντίον του Ισραήλ, μετά την ανατροπή του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ.
Ο Νετανιάχου τόνισε «τη ζωτική ανάγκη να βοηθηθούν οι μειονότητες στη Συρία και να αποτραπεί οποιαδήποτε τρομοκρατική δραστηριότητα εναντίον του Ισραήλ από το συριακό έδαφος», κατά τη διάρκεια συνάντησης στην Ιερουσαλήμ με τον Σάλιβαν και άλλους αξιωματούχους, σύμφωνα με ανακοίνωση του γραφείου του.
Το Ισραήλ, που έχει καταλάβει την ουδέτερη ζώνη στα υψίπεδα του Γκολάν από την πλευρά της Συρίας κι έχει προωθηθεί στα 25 χλμ ΝΔ της Δαμασκού, βομβαρδίζοντας καθημερινά όλα τα στρατηγικής σημασίας όπλα της Συρίας, δείχνει εμπράκτως να μην αναγνωρίζει στον Τζολάνι τόσο εύκολα το τεκμήριο της αθωότητας.
Το αλαλούμ με την επίσκεψη της τουρκικής αντιπροσωπείας στη Δαμασκό
Νωρίτερα επικράτησε αλαλούμ σχετικά με την επίσκεψη του επικεφαλής της τουρκικής υπηρεσίας πληροφοριών Ιμπραήμ Καλίν στην Δαμασκό, που πρώτο φέρεται να μετέδωσε το τηλεοπτικό Al Jazeera. Τελικά την πρωτεύουσα της Συρίας επισκέπτεται μόνος του ο Καλίν, με τις πληροφορίες για τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν να διαψεύδονται.
Ο επικεφαλής των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών Ιμπραχίμ Καλίν πήγε σήμερα στη Δαμασκό, λίγες ημέρες μετά την ανατροπή του Μπασάρ αλ Άσαντ. Πλάνα του ιδιωτικού τηλεοπτικού σταθμού NTV δείχνουν τον Καλίν να βγαίνει από το Τέμενος των Ομεϋάδων, περιστοιχισμένος από τους σωματοφύλακές του. Σύμφωνα με το κανάλι, ο Καλίν προσευχήθηκε στο ιστορικό τέμενος όπου μετέβη την Κυριακή και ο ηγέτης των ανταρτών, ο Άμπου Μοχάμαντ αλ Τζολάνι.
Ο Τούρκος αξιωματούχος διεξήγαγε όλο το προηγούμενο διάστημα μυστική διπλωματία γύρω από τις εξελίξεις στη Συρία, αλλά και τη Γάζα.
Στην αρχή ακόμη του εμφυλίου πολέμου στη Συρία, το 2012, ο πρόεδρος Ερντογάν είχε ευχηθεί να έρθει εκείνη η ημέρα που ο ίδιος θα πάει στη Δαμασκό για να προσευχηθεί στο τέμενος των Ουμαγιάδων.
Πρόκειται για την πρώτη επίσκεψη που πραγματοποιεί Τούρκος αξιωματούχος στη χώρα μετά την πτώση του καθεστώτος Ασάντ στη Συρία. Η προσπάθεια της Τουρκίας να διασφαλίσει τα συμφέροντα της προκαλεί ανησυχία στις ΗΠΑ.
Οι φήμες που ανέφεραν ότι και ο υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν βρισκόταν στη Δαμασκό μαζί με τον Καλίν, διαψεύστηκαν από το υπουργείο. «Ο υπουργός είναι στην Άγκυρα. Δεν έφυγε στη Δαμασκό», είπε ο εκπρόσωπος του υπουργείου, υπενθυμίζοντας ότι αναμένεται στην Τουρκία ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Άντονι Μπλίνκεν, εντός των επόμενων ωρών.
Σύμφωνα με το υπουργείο Πληροφοριών της Τουρκίας, ο Καλίν και ο επικεφαλής της κρατικής ασφάλειας του Κατάρ, Χαλφάν αλ Κάαμπι, συναντήθηκαν στη Δαμασκό με τον Τζολάνι και τον μεταβατικό πρωθυπουργό Μοχάμαντ αλ Μπασίρ.
Παράλληλα, όπως ανακοινώθηκε, η Τουρκία διόρισε επιτετραμμένο στη Συρία θέτοντας σε λειτουργία την τουρκική πρεσβεία στη Δαμασκό.
Η Άγκυρα φέρεται να είχε δηλώσει ότι θα ανοίξει ξανά την πρεσβεία της Τουρκίας στη Δαμασκό «όταν εκπληρωθούν οι προϋποθέσεις». Σημειώνεται ότι την έκλεισε τον Μάρτιο του 2012.
Νωρίτερα, δημοσιεύματα από το Al Jazeera και το LBCI έκαναν λόγο για μία Τουρκο-Καταρική αντιπροσωπεία στη Δαμασκό, συμπεριλαμβανομένου του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, του επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριών Ιμπραχίμ Καλίν και του επικεφαλής της υπηρεσίας κρατικής ασφάλειας του Κατάρ Khalfan Al-Kaabi, συνοδευόμενοι από μια διευρυμένη συμβουλευτική ομάδα.
Όπως αναφέρθηκε, αναμένεται επίσης, να προωθηθεί ένας εσωτερικός πολιτικός διάλογος μεταξύ όλων των κομμάτων της αντιπολίτευσης και να βοηθηθεί η διαδικασία της πολιτικής και οικονομικής αναζωογόνησης στη χώρα, την ώρα που η HTS βρίσκεται υπό πίεση προκειμένου να δώσουν άμεσα έστω και πρόσκαιρες απαντήσεις στον λαό της Συρίας, καθώς με δεδομένο πως βρίσκονται στη μαύρη λίστα της τρομοκρατίας, κάθε ανθρωπιστική βοήθεια είναι παγωμένη.
Από την πλευρά του, το Reuters επικαλούμενο δυο πηγές ανέφερε νωρίτερα ότι στη Δαμασκό βρίσκεται ο Ιμπραήμ Καλίν. Δημοσιογράφος του Reuters είδε τουλάχιστον ένα αυτοκίνητο, με αυξημένα μέτρα ασφαλείας, να κατευθύνεται προς το τζαμί, ενώ γύρω του υπήρχε μεγάλο πλήθος κόσμου, χωρίς ωστόσο να μπορέσει να προσδιορίσει ποιος βρισκόταν μέσα στο αυτοκίνητο.
Ωστόσο, τουρκικά ΜΜΕ, παρά τα βίντεο που κυκλοφόρησαν με τον Καλίν περιστυχισμένο από πλήθος κόσμου να βγαίνει από το Τέμενος Ομαγιάντ, μέσω διαρροής από το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας, διέψευδαν αρχικά ότι βρίσκονται στη Συρία, υποστηρίζοντας πως και οι δυο παραμένουν στην Άγκυρα.
Ρωσία και Ουκρανία
Η Ρωσία αν και κρατάει στάση αναμονής, έχει ξεκινήσει το παζάρι με τη νέα κυβέρνηση για το μέλλον των ρωσικών βάσεων.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, επιβεβαίωσε πως έχουν ξεκινήσει επαφές με τη μεταβατική κυβέρνηση στη Συρία για το μέλλον των ρωσικών βάσεων σε Ταρτούς και Χμέιμιμ, ενώ παράλληλα καταδίκασε τις συνεχιζόμενες επιθέσεις του Ισραήλ στη Συρία, τονίζοντας πως πρόκειται για μία χώρα «ήδη αποσταθεροποιημένη».
Η Ρωσία απέκτησε άμεση επαφή με την πολιτική επιτροπή της ισλαμιστικής αντάρτικης οργάνωσης της Συρίας Χάγιατ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS) επιβεβαίωσε και ο υφυπουργός Εξωτερικών Μιχαήλ Μπογκντάνοφ.
Ο Μπογκντάνοφ είπε ότι η Μόσχα στοχεύει να διατηρήσει τις στρατιωτικές βάσεις της στη Συρία ώστε να συνεχίσει «να μάχεται τη διεθνή τρομοκρατία» στη χώρα αυτή.
Υποστήριξε ότι οι επαφές με την HTS, η οποία έχει τα ηνία της εξουσίας στη Συρία μετά την ανατροπή του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ, «προχωρούν με εποικοδομητικό τρόπο».
Ανέφερε επίσης ότι η Ρωσία ελπίζει πως η οργάνωση θα εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της περί διαφύλαξης της δημόσιας τάξης και της ασφάλειας διπλωματών και αλλοδαπών, καθώς και της αποτροπής κάθε απόπειρας κατάχρησης εξουσίας.
«Οι βάσεις παραμένουν εκεί όπου βρίσκονταν, σε συριακό έδαφος. Δεν έχουν ληφθεί άλλες αποφάσεις, μέχρι στιγμής», δήλωσε. «Ήταν εκεί κατόπιν αιτήματος των Σύρων, με στόχο την καταπολέμηση των τρομοκρατών του Ισλαμικού Κράτους (ΙΚ). Θεωρώ ότι όλοι συμμερίζονται την άποψη ότι ο αγώνας κατά της τρομοκρατίας και ό,τι έχει απομείνει από το ΙΚ δεν έχει τελειώσει», συμπλήρωσε ο υφυπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας. Για να συνεχιστεί ο αγώνας κατά της διεθνούς τρομοκρατίας, είπε ο Μπογκντάνοφ, απαιτούνται «συλλογικές προσπάθειες» και η ρωσική στρατιωτική παρουσία στη Συρία «έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο» σε αυτόν τον αγώνα.
Από την πλευρά της η Ουκρανία, όπως μεταδίδει η εφημερίδα Washington Post, έστειλε στους τζιχαντιστές της Συρίας περίπου 150 μη επανδρωμένα αεροσκάφη καθώς και άλλη υποστήριξη τον περασμένο μήνα, πριν από την προέλασή τους.
Επικαλούμενη μη κατονομαζόμενες πηγές που έχουν γνώση της στρατιωτικής δραστηριότητας της Ουκρανίας, η εφημερίδα ανέφερε ότι οι ουκρανικές υπηρεσίες πληροφοριών έστειλαν περίπου 20 χειριστές και περίπου 150 μη επανδρωμένα αεροσκάφη πριν από 4-5 εβδομάδες, για να βοηθήσουν την οργάνωση Χάγιατ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS).