Ολοκληρωτικά άστεγος! Όταν πρωτοσυνάντησα τον χαρακτηρισμό θεώρησα ότι κάποιος αστειεύεται με το θέμα. Υπάρχει δηλαδή και ολίγον άστεγος, αναρωτήθηκα. Κι όμως, η επιστημονική έρευνα αναγνωρίζει 4 κατηγορίες αστεγίας. Οι άστεγοι εξω από το λιμάνι του Πειραιά είναι βουτηγμένοι στην... απόλυτη αστεγία.
Τους βλέπω καθημερινά έξι μήνες τώρα, το καλοκαίρι να καίγονται και το χειμώνα να βρέχονται στο δρόμο έξω από το λιμάνι. Πού βρίσκονταν πιο πριν πώς βρέθηκαν εκεί ; Χωρίς δραματικές εξάρσεις μου αναλύουν την κατάσταση: Ζούσαν μέσα στο λιμάνι για πολλά χρόνια. Τότε βρίσκονταν στην κατηγορία των αόρατων αστέγων, δηλαδή μια βαθμίδα καλύτερη από τη σημερινή τους κατάσταση, καθώς εκεί μπορούσαν να καταφύγουν σε μια αίθουσα αναμονής για να φυλαχτούν, σε ένα υπόστεγο να κοιμηθούν, μια τουαλέτα για να πλυθούν.
Μέσα στο λιμάνι γινόντουσαν ορατοί μόνο τα Χριστούγεννα όταν ερχόταν ο πρωθυπουργός και η πρόεδρος της Δημοκρατίας να μοιράσουν τα δώρα. Αλλά και πάλι και τότε τους πιο ταλαιπωρημένους τους έκρυβαν οι αρμόδιοι και τους κρατούσαν αόρατους διότι στη φωτογραφία με τους επισήμους έπρεπε να υπάρχουν μόνο χαμόγελα και ευγνωμοσύνη.
Είκοσι χρόνια μέσα στο λιμάνι ζούσε ο Χρηστάρας 63 χρονών και τον πέταξαν έξω αυτό το καλοκαίρι μαζί με καμιά ογδονταριά άλλους συνάστεγους. Ο Εισαγγελέας Πειραιά με έγγραφό του επικαλείτο το νόμο περί ρύπανσης του χώρου. Η κυνικότητα της εξουσίας σπάζει κόκκαλα! Οι άστεγοι θεωρούνται ανθρώπινοι ρύποι που χαλάνε τη βιτρίνα του τουρισμού και αποβάλλονται από χώρους δημόσιας χρήσης όπως το λιμάνι.
Ο Χρησταρας δεν πρόβαλε καμία αντίσταση, ούτως ή άλλως θα ’ταν ανώφελο. Ούτως ή άλλως οι άστεγοι δεν έχουν νομικά δικαιώματα καθώς το πρώτο δικαίωμα που απεμπολούν είναι το δικαίωμα να ενεργούν κατά βούληση εφόσον στη ζωή τους βιώνουν έναν συνεχή εξαναγκασμό και το μόνο που θα κέρδιζαν αν αντιστέκονταν θα ήταν λίγη παραπάνω βία από αυτήν που καθημερινά υφίστανται από τις αρχές του λιμανιού.
Οσοι πρόλαβαν έπιασαν παγκάκι γύρω από το λιμάνι. Αυτό δεν έγινε λόγω κάποιας προσκόλλησής τους στο χώρο του λιμανιού ως φορέα συναισθημάτων ή αναμνήσεων. Ο λόγος ήταν πρακτικός. Αν απομακρύνονταν από το λιμάνι όπου ζούσαν ως μακροχρόνια άστεγοι θα έχαναν τη μικρή τους κοινότητα μα το κυριότερο θα τους έχαναν από το οπτικό τους πεδίο , όσοι τους πρόσφεραν κάποια υλική βοήθεια. Οι ΜΚΟ που μέχρι τότε άφηναν το φαγητό στην αίθουσα αναμονής του λιμανιού συνέχισαν να αφήνουν φαγητό στο ίδιο μέρος , μόνο που τώρα οι άστεγοι είχαν αποκλειστεί από τους χώρους εντός του λιμανιού και έτσι έμεναν νηστικοί.
Η μικρή κοινότητα που στήθηκε κάτω από τα υπόστεγα των αχρησιμοποίητων γραμμών του τραμ απέκτησε γρήγορα ορατότητα για τους απ έξω που ήθελαν να προσφέρουν. Η ορατότητα από την άλλη σέρνει τον κίνδυνο να πέσουν θύματα κλοπής ή βίας. Κοιμούνται με βάρδιες για να φυλάνε ο ένας τον άλλον αλλά και το μικρό νοικοκυριό τους που διατηρούν σε καροτσάκια του σούπερ μαρκετ .Ανάμεσα σε αυτά ξεχωρίζει ένα καλοσυγυρισμένο παγκάκι. Είναι «μονόκλινο», στα άλλα κοιμούνται δυο- δυο. Το βιός του είναι μαζεμένο και σκεπασμένο στο διπλανό καροτσάκι και πάνω σε αυτά στολισμένο ένα λούτρινο ροζ αρκουδάκι. Ρωτάω μια κοπελα ποιος έχει στολίσει το αρκουδάκι εκεί. Μου απαντάει με χαρά ότι αυτή η ιδια συγυρίζει, στολίζει και φροντίζει το παγκάκι της! Ανάμεσα σε τόσους ηλικιωμένους αφρόντιστους άντρες και γυναίκες αυτή η κοπέλα μοιάζει σαν ένα φως ελπίδας.
«Τι κάνεις εδώ ; γιατί είσαι εδώ; πόσο καιρό είσαι εδώ;» Είμαι 6 χρόνια μου απαντάει. Η οικογένεια μου φταίει … μουρμουρίζει. Δεν συνεχίζω να ρωτάω, είναι Χριστούγεννα, ας απομακρύνουμε τις άσχημες σκέψεις.
Εχουμε πάει εκεί, απόψε , προπαραμονή των Χριστουγέννων μόλις τελειώσαμε από μια συνεστίαση στη Φιλολογική Στέγη Πειραιως. Περίσσεψε πραγματικά πολύ και καλό φαγητό .Τέσσερις από εμάς πήγαμε να τα μοιράσουμε μέσα στη βροχερή νύχτα. Η Ρενα χαίρεται, ξυπνάει με ενθουσιασμό τις άλλες γυναίκες πρώτα, ο Χρηστάρας που εκτελεί χρέη φύλακα παρακολουθεί αμέτοχος . Τα προηγούμενα χρόνια ήταν καλύτερα , κάποιοι πήγαιναν μέσα στο λιμάνι και μαγείρευαν για αυτούς .
Τους χαιρετάμε και συνεχίζουμε στη στροφή του λιμανιού. Κάτω από τον ανοικτό ουρανό πάνω σε ξύλινες πόρτες τοποθετημένες στο κράσπεδο έχουν στήσει κρεββάτια που τα μοιράζονται οι άστεγοι με τα σκυλιά .Δεν το λές σίγουρα ένα προνομιούχο πόστο .Το «κρεββάτι» είναι σκεπασμένο με μουσαμά για να μη βρέχεται. Υποθέτω ότι κοιμούνται κάτω από το μουσαμά και φωνάζω μία την Αντζελα και μια το όνομα του σκύλου, του Αραπη .
Τους βρίσκουμε εκεί μαζεμένους και τον Αραπάκο μαζί τους .Στον εξωτερικό χώρο του μαγαζιού, κλεισμένο με μουσαμάδες υπάρχει μια ικανοποιητική ζέστη. Απόψε επειδή βρέχει θα παραμείνουν τη νύχτα στο μαγαζί μέχρι να κλείσει. Με διακριτικότητα πλησιάζουν τα σουβλάκια και παίρνει ο καθένας μόνο ένα. Η απληστία, η αρπαγή της μερίδας του λέοντος, απουσιάζουν εντελώς από τις κινήσεις τους. Ακόμη κι ο Αράπης παραμένει ατάραχος και περιμένει τη σειρά του . Με πόση στοργή η Αντζελα του δίνει το πρώτο κομμάτι! Κανείς τους δεν βιάζεται, ίσως από παραίτηση ίσως και από εμπειρία ότι όλα μπορεί να συμβούν από το πουθενά, όπως απόψε που θα απολαύσουν απρόσμενα ένα Χριστουγεννιάτικο γεύμα και λιγότερη ποσότητα βροχή θα πέσει πάνω τους. Από τη χαραμάδα αυτής της συνάντησης φωτίζεται και η κατανόησή μας για ένα χρωστούμενο «Ευχαριστώ» σε αυτούς τους ανθρώπους που ακόμη παλεύουν να μην απανθρωποποιηθούν και για όσους απ έξω συνεχίζουν να τους στηρίζουν.