Των φρονίμων τα παιδιά, πριν πεινάσουν, μαγειρεύουν, κατά τη λαϊκή σοφία που επιβεβαιώνεται ακόμα μία φορά: Η διατροφή μας κατά την ηλικία των 40, επηρεάζει το πόσο υγιείς θα είμαστε στα 70 μας, έδειξε νέα... επιστημονική έρευνα.
Η νέα έρευνα ανέλυσε τα διατροφικά πρότυπα μεταξύ περισσότερων από 100.000 ανθρώπων κατά τη διάρκεια 30 ετών.
Μια διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως και ακόρεστα λιπαρά στη μέση ηλικία μπορεί να βελτιώσει τις πιθανότητες καλής ψυχικής, σωματικής και γνωστικής υγείας δεκαετίες αργότερα, σύμφωνα με την έρευνα αυτή.
Η μελέτη που παρουσιάστηκε σε μεγάλο συνέδριο διατροφής την Τρίτη βασίζεται σε χρόνια έρευνας και δείχνει ότι μια καθημερινή διατροφή γεμάτη με εξαιρετικά θρεπτικά τρόφιμα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης κοινών χρόνιων ασθενειών και να βοηθήσει στη διατήρηση της γνωστικής λειτουργίας σε μεγαλύτερη ηλικία.
Οι ερευνητές του Χάρβαρντ ανέλυσαν δεδομένα 30 ετών για περισσότερους από 106.000 συμμετέχοντες από τη μελέτη Nurses' Health Study και την Health Professionals Follow-Up Study. Στη μελέτη συμμετείχαν 70.467 γυναίκες και 36.464 άνδρες. Στην αρχή της μελέτης, το 1986, οι συμμετέχοντες ήταν τουλάχιστον 39 ετών και χωρίς χρόνια νόσο.
Ως μέρος της μακροπρόθεσμης μελέτης, οι συμμετέχοντες συμπλήρωναν ένα εκτενές ερωτηματολόγιο συχνότητας φαγητού κάθε τέσσερα χρόνια, από το 1986 έως το 2010, είπε η εγγεγραμμένη διαιτολόγος Anne-Julie Tessier, επικεφαλής συγγραφέας και ερευνητική συνεργάτης στο Harvard School of Public Health.
Οι ερευνητές του Χάρβαρντ παρακολούθησαν την προσωπική διατροφή κάθε συμμετέχοντα με την πάροδο του χρόνου για να δουν πόσο καλά ταιριάζουν με οκτώ εξαιρετικά θρεπτικά διατροφικά πρότυπα.
Οι δίαιτες με τις οποίες συνέκριναν τα ερωτηματολόγια τροφίμων ήταν:
Η δίαιτα DASH, ένα πρόγραμμα γευμάτων που αποσκοπεί στην πρόληψη ή μείωση της αρτηριακής πίεσης εστιάζοντας στα λαχανικά, τα φρούτα και τα δημητριακά ολικής αλέσεως. Το διατροφικό πρόγραμμα, που αναπτύχθηκε από το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας στις ΗΠΑ, θεωρείται μια ευέλικτη διατροφή επειδή δεν εξαλείφει καμία ομάδα τροφίμων και βοηθά επίσης στην απώλεια βάρους.
Ο εναλλακτικός δείκτης υγιεινής διατροφής (AHEI) — ο οποίος ακολουθείται στις Η.Π.Α., δίνει διατροφικές οδηγίες ενθαρρύνοντας περισσότερα όσπρια, ξηρούς καρπούς και λαχανικά και χαμηλότερες ποσότητες κόκκινου κρέατος και επεξεργασμένων κρεάτων. Η έρευνα βρήκε την ισχυρότερη συσχέτιση μεταξύ της δίαιτας AHEI και της υγιέστερης γήρανσης, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Η δίαιτα πλανητικής υγείας, ένα διατροφικό πρόγραμμα που ελαχιστοποιεί τα ζωικά προϊόντα και δίνει έμφαση στα φρούτα, τα λαχανικά, τα δημητριακά ολικής αλέσεως και τα υγιή λίπη. Επιτρέπει μέτριες ποσότητες κρέατος και γαλακτοκομικών.
Συνολικά, διαπίστωσαν ότι η υψηλότερη πρόσληψη φρούτων, λαχανικών, δημητριακών ολικής αλέσεως, ακόρεστων λιπαρών, ξηρών καρπών, οσπρίων και γαλακτοκομικών χαμηλών λιπαρών είχε μεγαλύτερες πιθανότητες καλής γήρανσης. Οι άνθρωποι των οποίων οι δίαιτες αποτελούνταν από περισσότερα τρανς λιπαρά, νάτριο, κόκκινα και επεξεργασμένα κρέατα είχαν μικρότερες πιθανότητες υγιούς γήρανσης.
Τι είναι η «υγιή γήρανση»;
Με βάση τις αυτοαναφορές γυναικών και ανδρών στη βάση δεδομένων, οι ερευνητές ερμήνευσαν την «υγιή γήρανση» ως επιβίωση έως την ηλικία τουλάχιστον 70 ετών και καλή γνωστική λειτουργία, ψυχική υγεία, σωματική λειτουργία — και χωρίς χρόνιες ασθένειες, όπως ο διαβήτης, καρδιακές παθήσεις, εγκεφαλικό επεισόδιο, νεφρική ανεπάρκεια και οι περισσότεροι καρκίνοι.
Μετά την ανάλυση των δεδομένων 30 ετών, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι περίπου οι μισοί από τους συμμετέχοντες είχαν πεθάνει, με μόνο το 9% να έχει επιβιώσει έως την ηλικία των 70 ετών και άνω, χωρίς ασθένεια και μη διαταραγμένη σωματική και γνωστική υγεία.
Ωστόσο, οι συμμετέχοντες που τηρούσαν πιο πιστά ένα πρότυπο υγιεινής διατροφής είχαν 43% έως 84% μεγαλύτερες πιθανότητες να γεράσουν καλά σε σύγκριση με εκείνους που δεν το έκαναν.
Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί πως η έρευνα έχει περιορισμούς. Παρόμοια με τις περισσότερες διατροφικές έρευνες, η μελέτη είναι παρατηρητική και βασίζεται σε αυτοαναφορές. Δεν αποδεικνύει ότι η αυστηρή εφαρμογή ενός διατροφικού μοτίβου θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη διάρκεια ζωής ή υγιέστερη γήρανση. Δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί σε περιοδικό, αλλά αυτή τη στιγμή βρίσκεται υπό αξιολόγηση από ομοτίμους, είπε η Tessier.
Ωστόσο, πολυάριθμες μελέτες έχουν ήδη δείξει ότι η διατροφή και η σωματική δραστηριότητα μειώνουν τον κίνδυνο όλων αυτών των καταστάσεων και έτσι μπορούν να αυξήσουν την πιθανότητα «υγιής γήρανσης», δήλωσε ο Δρ. R. Sean Morrison, πρόεδρος του Τμήματος Γηριατρικής και Ανακουφιστικής Ιατρικής του Brookdale Νοσοκομείο Σινά, είπε.
«Είναι σημαντικό να ληφθεί υπόψη ότι όσοι ακολουθούν υγιεινή διατροφή είναι πιο πιθανό να ασκούνται, να ζουν σε κοινωνικά προνομιούχες γειτονιές, να έχουν πρόσβαση σε υποστήριξη που δεν έχουν άλλοι και είναι πιθανό να έχουν καλύτερη πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη», είπε ο Morrison, ο οποίος δεν ασχολήθηκε με τη μελέτη.
Στην πραγματικότητα, οι ερευνητές ανέλυσαν μεταβλητές που θα μπορούσαν ενδεχομένως να επηρεάσουν τα αποτελέσματα, όπως ΔΜΣ, καταγωγή, κατάσταση καπνίσματος, κατανάλωση αλκοόλ, φυσική δραστηριότητα, ιατρικό και οικογενειακό ιστορικό, κοινωνικοοικονομική κατάσταση, οικογενειακή κατάσταση και αν οι συμμετέχοντες ζούσαν μόνοι, σημείωσε η Tessier.
«Μας εξέπληξε η δύναμη της συσχέτισης μεταξύ των προτύπων υγιεινής διατροφής στη μέση ηλικία και μιας υγιούς μετέπειτα ζωής, ακόμη και αφού λάβαμε υπόψη αρκετούς άλλους παράγοντες, όπως η σωματική δραστηριότητα, που είναι επίσης γνωστό ότι επηρεάζουν την υγεία», πρόσθεσε.
