Μπορεί ο πρωθυπουργός να μιλά για πτώση τιμών, ωστόσο, η ακρίβεια «καλά κρατεί» στα ράφια των σούπερ μάρκετ, με τα στοιχεία να δείχνουν ότι η αυτή η περιβόητη «πτώση τιμών» είναι της τάξης του… 0,03%.
Αυτό προκύπτει από σχετική έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) για τις τιμές του Οκτωβρίου στα προϊόντα των σούπερ μάρκετ σε σχέση με τον Οκτώβριο 2023.
Μάλιστα, η ίδια έρευνα καταδεικνύει σταθεροποίηση των τιμών -στα υψηλά επίπεδα στα οποία βρίσκονται- στο δεκάμηνο 2024 κατά μέσο όρο +0,22%, σε σχέση με το δεκάμηνο του 2023.
Άλλωστε, τα πρόσφατα στοιχεία της Eurostat αποδεικνύουν του λόγου το ακριβές: Η Ελλάδα βρίσκεται στο Top5 των χωρών με τον μεγαλύτερο πληθωρισμό. Συγκεκριμένα, ο πληθωρισμός στην Ελλάδα τον Οκτώβριο ανήλθε στο 3,2%, ενώ στην Ευρωζώνη κινήθηκε στο 2%.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του ΙΕΛΚΑ, η μεταβολή του Οκτωβρίου οφείλεται, στην αμοιβαία εξουδετέρωση της επίδρασης από τις αυξήσεις και μειώσεις σε επιμέρους κατηγορίες. Οι μειώσεις αφορούν είδη κυρίως μη τροφίμων, ενώ οι αυξήσεις είδη που έχουν να κάνουν με το κακάο και τον καφέ και σε συγκεκριμένα νωπά είδη λόγω της παρατεταμένης ξηρασίας.
Σούπερ μάρκετ: Τα προϊόντα με τις μεγαλύτερες μειώσεις στις τιμές
Μεγαλύτερες μειώσεις τιμών καταγράφονται στις κατηγορίες:
- τροφές και είδη για κατοικίδια (-10,18%),
- απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού (-8,00%),
- χαρτικά, καλλυντικά και είδη προσωπικής υγιεινής (-4,69%),
- βρεφικές και παιδικές τροφές (-3,78%),
- ζύμες νωπές και καταψυγμένες (-2,77%).
- Οι μειώσεις που καταγράφονται είναι αποτέλεσμα τόσο της ομαλοποίησης της αγοράς μετά την πανδημία και της μείωσης στις τιμές παραγωγού σε ορισμένα προϊόντα.
Οι μειώσεις που καταγράφονται είναι αποτέλεσμα τόσο της ομαλοποίησης της αγοράς μετά την πανδημία και της μείωσης στις τιμές παραγωγού σε ορισμένα προϊόντα.
Σούπερ μάρκετ: Τα προϊόντα με τις μεγαλύτερες αυξήσεις στις τιμές
Μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται στις κατηγορίες:
- φρέσκα ψάρια και θαλασσινά (+11,31%),
- ορεκτικά, αλίπαστα και άλλα σερβιριζόμενα είδη (+5,79%),
- μπισκότα, σοκολάτες, ζαχαρώδη (+4,78%),
- είδη πρωινού και ροφήματα (+3,72%),
- αλκοολούχα ποτά (+3,49%).
Σε σχέση με τις αυξήσεις στα ψάρια, σημειώνεται ότι λόγω της παρατεταμένης ζέστης, δεν υπήρχαν αρκετά ψάρια προς αλίευση, με αποτέλεσμα ελλείψεις στην αγορά και την αύξηση της τιμής τους, ενώ και οι ιχθυοκαλλιέργειες οριακά επαρκούν για την κάλυψη της ζήτησης. Οι διεθνείς τιμές του κακάο και του καφέ, σίγουρα επηρεάζουν τις κατηγορίες των γλυκών και των ροφημάτων, αλλά και την κατηγορία με τα είδη πρωϊνού, που περιλαμβάνει και πολλά είδη με σοκολάτα. Σε σχέση με τα αλκοολούχα ποτά η μειωμένη παραγωγή σταφυλιών 2023 οδηγεί σε αύξηση στο 2024, καθώς τα προϊόντα ωρίμανσης μπαίνουν στην αγορά.
Από τις 23 κατηγορίες που εξετάζονται, οι 11 κατέγραψαν μείωση και οι 12 αύξηση.
Σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, οι λόγοι στους οποίους αποδίδεται η τάση σταθεροποίησης των τιμών προϊόντων στα σούπερ μάρκετ είναι:
- Σταδιακή αποκλιμάκωση πληθωρισμού. Οι τιμές παρουσιάζουν συγκράτηση τους τελευταίους μήνες στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων λόγω των μεγάλων όγκων προϊόντων που διακινούν, των οικονομιών κλίμακας, της οργανωσιακής/τεχνολογικής ετοιμότητας τους και της γκάμας των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.
- Η πορεία των τιμών των πρώτων υλών τους προηγούμενους μήνες στις διεθνείς αγορές και η ομαλοποίηση της αγοράς. Οι διεθνείς δείκτες πρώτων υλών τροφίμων (π.χ. FAO Food Price Index) καταγράφουν μείωση τους πρώτους μήνες του 2024 στις περισσότερες περιπτώσεις. Σε περιπτώσεις όπως ο καφές και το κακάο όμως, η επίδραση είναι αντίστροφη.
- Κυβερνητικές θεσμικές παρεμβάσεις. Οι αλυσίδες σουπερμάρκετ λειτουργούν σε αυστηρό θεσμικό πλαίσιο (π.χ. Απαγόρευση προωθητικών ενεργειών σε περίπτωση ανατιμήσεων 6969/2024). Παράλληλα τον Οκτώβριο ξεκίνησε η εφαρμογή της εθελοντικής πρωτοβουλίας για μειώσεις τιμών σε συγκεκριμένα προϊόντα.
- Προσφορές και εκπτώσεις. Οι προσφορές και οι εκπτώσεις στο κανάλι του οργανωμένου λιανεμπορίου είναι περισσότερες σε αριθμό, σε ένταση και σε ποσοστιαία έκπτωση, κάτι που επηρεάζει τις τελικές τιμές των προϊόντων.
- Υψηλή κυκλοφοριακή ταχύτητα αποθεμάτων. Η συγκράτηση στις τιμές εμφανίζεται πολύ πιο γρήγορα στα μεγάλα σημεία πώλησης λόγω μεγαλύτερης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων. Δηλαδή διακινούν πιο γρήγορα το απόθεμα τους και προβαίνουν πιο σύντομα σε νέες αγορές για αναπλήρωση των αποθεμάτων.
- Επίδραση προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Τα μερίδια πωλήσεων προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας είναι μεγαλύτερα στις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ λόγω μεγαλύτερου εύρους κωδικολογίου, ενώ την τελευταία διετία καταγράφουν αύξηση.
