Ένα νέο επικίνδυνο κεφάλαιο φαίνεται πως ανοίγει στη Μέση Ανατολή μετά την χθεσινοβραδινή επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν, με το παγκόσμιο μάτι να είναι στραμμένο με αγωνία στην περιοχή, τόσο σε διακρατικό επίπεδο όσο και στο επίπεδο αναλυτών και... ερευνητών.
Σύμφωνα με τους The New York Times, για πρώτη φορά, το Ισραήλ παραδέχθηκε δημοσίως ότι διεξάγει στρατιωτική επιχείρηση στο εσωτερικό της Τεχεράνης. Αν και ήταν μια σημαντική στιγμή, η επίθεση δεν προκάλεσε ιρανικά αντίποινα, με αποτέλεσμα να αποφεύγεται το ενδεχόμενο ότι δύο από τους ισχυρότερους στρατούς στη Μέση Ανατολή βρίσκονταν στα πρόθυρα μιας ανεξέλεγκτης σύγκρουσης.
Τι αναφέρουν οι αναλυτές
«Τα χρόνια του σκιώδους πολέμου έχουν εισέλθει πλήρως σε ανοιχτή σύγκρουση – αν και η σύγκρουση είναι ελεγχόμενη, τουλάχιστον προς το παρόν», δήλωσε η Έλλη Γερανμαγιέ, εμπειρογνώμονας για το Ιράν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, μια ερευνητική ομάδα με έδρα το Βερολίνο.
«Η Τεχεράνη μπορεί να καταπιεί αυτά τα χτυπήματα εναντίον στρατιωτικών εγκαταστάσεων, χωρίς να ανταποδώσει με τρόπο που να προσκαλεί περαιτέρω ισραηλινή δράση», πρόσθεσε η ίδια.
Η αρχή μίας νέας φάσης
«Αυτή είναι η αρχή μιας νέας φάσης, μιας επικίνδυνης φάσης, με πολλές περισσότερες ευαισθησίες», δήλωσε ο Γιοέλ Γκουζάνσκι, Ισραηλινός εμπειρογνώμονας για το Ιράν στο Ινστιτούτο Μελετών Εθνικής Ασφάλειας, μια ερευνητική ομάδα με έδρα το Τελ Αβίβ.
«Αλλά η μουσική που ακούω από το Ιράν ουσιαστικά λέει: «Ω, αυτό δεν είναι τίποτα»». Ως αποτέλεσμα, πρόσθεσε, «είναι πιθανό για τις δύο πλευρές να κλείσει τουλάχιστον αυτός ο γύρος και να μην δούμε ιρανικά αντίποινα – ή αν τα δούμε, θα είναι μικρής κλίμακας».
Παρόλα αυτά, οι αναλυτές προειδοποίησαν ότι ακόμη και αν η τελευταία κλιμάκωση υποχωρήσει, έχει οδηγήσει το Ιράν και το Ισραήλ πιο μακριά σε μια πορεία προς μια μη διαχειρίσιμη σύγκρουση.
Μήπως τέθηκαν οι βάσεις για ένα μεγαλύτερο βήμα;
Ορισμένοι αναλυτές φοβούνται ότι το Ισραήλ, έθεσε τις βάσεις για ένα μεγαλύτερο χτύπημα μετά τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές στις αρχές Νοεμβρίου. Η ψηφοφορία θα θέσει σε κίνηση μια μετάβαση εξουσίας κατά την οποία η επιρροή της Ουάσινγκτον και η εστίαση στη σύγκρουση Ιράν-Ισραήλ θα μειωθούν.
Καταστρέφοντας την αεράμυνα και το σύστημα ραντάρ του Ιράν, το Ισραήλ διευκόλυνε τα μαχητικά του αεροσκάφη να επιτεθούν στο Ιράν στο μέλλον, μια κίνηση που μπορεί είτε να αποτρέψει την Τεχεράνη από το να απαντήσει δυναμικά, είτε να ενθαρρύνει το Ισραήλ να επιχειρήσει περαιτέρω επιθέσεις, είτε και τα δύο.
«Θα υπάρξει ένας αναστεναγμός ανακούφισης σε όλο το Ιράν και την περιοχή που οι ΗΠΑ κατάφεραν να συγκρατήσουν τον Νετανιάχου προς το παρόν», δήλωσε η κ. Geranmayeh, αναφερόμενη στον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου. «Αλλά ο φόβος είναι ότι πρόκειται για έναν προσωρινό περιορισμό που θα οδηγήσει στις αμερικανικές εκλογές».
Διεθνείς και περιφερειακές δυνάμεις ανησυχούν για τη Μέση Ανατολή
Το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας «ανησυχεί» για ενδεχόμενη «εκρηκτική κλιμάκωση» μετά τις ισραηλινές επιδρομές κατά του ιρανικού εδάφους και καλεί τις πλευρές να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση.
«Είμαστε εξαιρετικά ανήσυχοι για την παρούσα εκρηκτική κλιμάκωση ανάμεσα στο Ισραήλ και την Ισλαμική Δημοκρατία που δημιουργεί πραγματικές απειλές για την σταθερότητα και την ασφάλεια στην περιοχή. Ζητούμε από όλες τις ενδιαφερόμενες πλευρές να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση», δήλωσε η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα.
Με μήνυμά του στο Χ ο γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς προειδοποίησε την Τεχεράνη να αποφύγει οποιαδήποτε κλιμάκωση.
«Το μήνυμά μου προς το Ιράν είναι ξεκάθαρο: δεν πρέπει να συνεχισθούν οι μαζικές αντιδράσεις κλιμάκωσης. Αυτό πρέπει να σταματήσει τώρα. Ετσι θα ανοίξει η δυνατότητα ειρηνικών εξελίξεων στην Μέση Ανατολή».
Το υπουργείο Εξωτερικών του Λιβάνου καταδίκασε τις ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές χαρακτηρίζοντάς τις παραβίαση της ιρανικής κυριαρχίας και σοβαρή απειλή για την περιφερειακή και διεθνή ειρήνη και ασφάλεια.
Η Αίγυπτος εξέφρασε σοβαρή ανησυχία για την κλιμάκωση στην Μέση Ανατολή, περιλαμβανομένης της ισραηλινής αεροπορικής επίθεσης κατά του Ιράν και καταδικάζει όλες τις ενέργειες που απειλούν την περιφερειακή ασφάλεια και σταθερότητα, μέσω ανακοίνωσης του υπουργείου Εξωτερικών.
Σαουδάραβας αξιωματούχος δήλωσε ότι ο εναέριος χώρος της Σαουδικής Αραβίας δεν χρησιμοποιήθηκε κατά τις ισραηλινές επιδρομές της χθεσινής νύκτας, ενώ ιορδανική στρατιωτική πηγή ανακοίνωσε ότι δεν επιτράπηκε σε πολεμικά αεροσκάφη αντίπαλων περιφερειακών δυνάμεων να διασχίσουν τον ιορδανικό εναέριο χώρο.
