Όλο και χειρότερα τα κάνει η διοίκηση του ΟΣΕ με την υπόθεση της κοπής των δέντρων ένθεν κακείθεν των γραμμών και με αφορμή την παραλίγο τραγωδία προ ημερών στη Σφενδάμη, όταν κορμός δένδρου σφηνώθηκε στην καμπίνα... του μηχανοδηγού!
Μετά τις γκάφες και το μπέρδεμα των πρώτων 24ωρων σχετικά με την αρμοδιότητα και την ευθύνη για την αφαίρεση των δένδρων, μία συζήτηση που εξέθεσε τη διοίκηση η οποία εμφανίστηκε να μην γνωρίζει καν το νομοθετικό πλαίσιο – ο ΟΣΕ εξέδωσε εκτενέστατη ανακοίνωση, επιτείνοντας τη θολούρα και επιβεβαιώνοντας ότι πρόκειται για ανθρώπους που μικρή σχέση έχουν με το αντικείμενο.
«Ο ΟΣΕ διαχρονικά, τηρεί απαρέγκλιτα τη διαδικασία, σε συμμόρφωση με το ανωτέρω νομικό πλαίσιο, αποστέλλοντας τις προβλεπόμενες αιτήσεις και λαμβάνοντας τις σχετικές Εγκρίσεις Ατελούς Υλοτομίας αλλά και τις Διοικητικές Αποφάσεις με όρους και προϋποθέσεις κοπής, από τις Δασικές Υπηρεσίες».
Αυτό αναφέρει ο Πρόεδρος του ΟΣΕ κ. Γιάννος Γραμματίδης αναφορικά με το θεσμικό πλαίσιο και τις ενέργειες του ΟΣΕ για την κοπή δέντρων και τον καθαρισμό εκτάσεων κατά μήκος του σιδηροδρομικού δικτύου.
Ενα ζήτημα για το οποίο έγινε μεγάλος ντόρος καθώς σε live μετάδοση ο κ. Γραμματίδης παραδέχτηκε ότι δεν είχε ιδέα για την διάταξη που «δίνει την δυνατότητα να μπορούμε να υλοτομήσουμε χωρίς άδεια στις σιδηροδρομικές γραμμές».
Ο Γενικός Γραμματέας Δασών Ευστάθιος Σταθόπουλος τον «άδειασε» σε live μετάδοση, ξεκαθαρίζοντας πως ο ΟΣΕ «δεν μπορεί να κόψει δέντρα χωρίς την έγκριση του δασαρχείο», κάτι που κατά τον κ. Γραμματίδη μπορεί να παρακαμφθεί μέσω της επίμαχης διάταξης.
Εξακολουθεί να προκαλεί αίσθηση πάντως πως χρειάστηκε να γίνουν απανωτά ατυχήματα για να αποφασίσει να κινηθεί ο ΟΣΕ προκειμένου να γίνει το αυτονόητο, να καθαριστούν δηλαδή οι γραμμές.
Τι ισχυρίζεται ο ΟΣΕ
Α. Σχετικά με το εάν απαιτούνται άδειες προς τον ΟΣΕ για την κοπή δένδρων:
Αναφέρθηκε τις προηγούμενες μέρες σε ορισμένα ΜΜΕ ότι «Δεν υπήρξε ποτέ αίτημα του ΟΣΕ για καθαρισμό βλάστησης και κοπής δένδρων».
Σχετικά, σε διάταξη του Ν. 998/79 για την «προστασία δασών και δασικών εκτάσεων» και ειδικότερα στο άρθρο 24 προβλέπεται ότι: «1. Αι σιδηροδρομικαί υπηρεσίαι οφείλουν, να μεριμνούν τακτικώς δια την καθαριότητα της εντός δασών ή δασικών εκτάσεων ζώνης, δια της οποίας διέρχονται σιδηροδρομικαί γραμμαί, και την έγκαιρον αποκοπήν και αποκομιδήν των εντός αυτής αναπτυσσομένων ή ευρισκομένων δένδρων, θάμνων, φρυγάνων, ξηρών χόρτων κλπ.». Επισημαίνεται, όμως, στο ίδιο άρθρο ότι οι σιδηροδρομικές υπηρεσίες πρέπει «να συμμορφώνονται οπωσδήποτε εις τας υποδείξεις της δασικής υπηρεσίας».
Υπενθυμίζεται επίσης, ότι η ΥΑ 12030/Φ.109.1/1999 (ΦΕΚ Β’ 713/1999) ορίζει ότι «β. Ο ΟΣΕ. εφαρμόζει πρόγραμμα καθαρισμού της βλάστησης και φύτευσης σχετικά δύσφλεκτων δασοπονικών ειδών στις εκτάσεις κατά μήκος και σε εύλογη απόσταση εκατέρωθεν του άξονα σιδηροτροχιών σε συνεργασία με τις Περιφερειακές Υπηρεσίες της Δασικής Υπηρεσίας».
Από τη διατύπωση των δύο αυτών νομοθετικών διατάξεων είναι σαφές ότι απαιτείται η προηγουμένη συνεννόηση του ΟΣΕ με την κατά τόπο Δασική Υπηρεσία, η οποία είναι δυνατόν να γίνει μόνο εγγράφως, κατόπιν σχετικής αίτησης από τον Οργανισμό.
Στις αποφάσεις αυτές επισημαίνονται και τα ακόλουθα:
1. Ότι η απόφαση «ενέχει θέση αδείας υλοτομίας» και
2. Ότι «σε περίπτωση μη τήρησης των όρων της παρούσης η υπηρεσία θα ανακαλέσει την απόφαση εγκρίσεως και θα εφαρμοστούν οι διατάξεις της Δασικής Νομοθεσίας όπως ισχύουν (μήνυση, κατάσχεση, διοικητικό πρόστιμο, παραβίαση ΔΑΔ)».
Όλα τα προαναφερόμενα αφορούν δάση και δασικές εκτάσεις. Όμως, υπάρχουν και εκτάσεις πλησίον σιδηροδρομικών γραμμών πού βρίσκονται εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων στις οποίες παρατηρείται πυκνή βλάστηση και δέντρα. Για τη διαδικασία κοπής αυτών των δένδρων και πάλι απαιτείται η έκδοση άδειας των οικείων πολεοδομικών αρχών σύμφωνα με το άρθρο 40 παρ. 2 του Ν. 1337/1983. Συμμορφούμενος απόλυτα ο ΟΣΕ, συστηματικά αιτείται την έκδοση τέτοιων αδειών από τις οικείες Πολεοδομικές Αρχές οι οποίες ανταποκρινόμενες εκδίδουν τις σχετικές αποφάσεις.
Ειδικότερα όμως, σε σχέση με την πρόσκρουση συρμού σέ κορμό δέντρου στην Σφενδάλη, θα πρέπει να τονισθούν τα εξής:
(α) ότι δεν είναι πάντα δυνατό να εντοπίσουν κίνδυνοι από φυσικά φαινόμενα (π.χ. πτώση κορμών δέντρων) ιδιαίτερα σέ δύσβατες περιοχές όπως αυτή της Σφενδάλης, και
(β) ότι πάρα ταύτα ο ΟΣΕ έχει σέ εξέλιξη εργολαβία της «Σιδηροδρομικά Έργα ΑΤΕ» για το ετος 2024 για την κοπή εκείνων των δένδρων στην ευρύτερη περιοχή της Σφενδάλης που παρουσιάζουν μεγαλύτερη επικινδυνότητα λόγω απόστασης μικρότερης των 10 μέτρων από τις σιδηροδρομικές γραμμές. Επειδή δε πρόκειται για κοπή χιλιάδων δένδρων η εργολαβία βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη. Τέλος, επειδή τα δέντρα αυτά είναι καμένα δεν χρειάστηκε ο ΟΣΕ να ζητήσει την άδεια της οικείας δασικής υπηρεσίας.
Β. Το έργο που επιτελεί ο ΟΣΕ κάθε χρόνο για την κοπή δένδρων πού θέτουν σε κίνδυνο τη σιδηροδρομική λειτουργία:
Παρά την για καιρό έλλειψη πόρων, μόνο για το έτος 2023 ο ΟΣΕ ανέθεσε 12 εργολαβίες σε κρίσιμα σημεία τού δικτύου συνολικής αξίας 685.966,37 Ευρώ. Για το 2024, στο πλαίσιο κρατικής επιχορήγησης ύψους 45.000.000 Ευρώ, ανέθεσε 20 εργολαβίες συνολικής αξίας 1.157.838,29 Ευρώ ενώ είναι σε αναμονή κατακυρώσεις δύο ανοικτών διεθνών διαγωνισμών για την εκχόρτωση και την κοπή δέντρων πλησίον των σιδηροδρομικών γραμμών συνολικής αξίας 4.958.475,03 Ευρώ για τη διετία 2025-2026.
Γ. Νέες έκτακτες πρωτοβουλίες τού ΟΣΕ για την ενίσχυση τού έργου εκχορτώσεων και κοπής δέντρων:
Όπως ανακοινώθηκε πρόσφατα, ο Οργανισμός προχωρά στη σύσταση μιας νέας Διεύθυνσης Πρασίνου & Περιβάλλοντος που αντικείμενό της θα είναι ο σχεδιασμός, οι διαδικασίες και η υλοποίηση των έργων καθαρισμού τής αυτοφυούς βλάστησης και τής κοπής των δέντρων κατά μήκος όλου τού σιδηροδρομικού δικτύου της χώρας, όπως επίσης και η μείωση τού περιβαλλοντικού αποτυπώματος τού Οργανισμού.
Γραμματίδης: Προχωράμε στον καθαρισμό ανεξαρτήτως δημόσιας και ιδιωτικής χρήσης ή δασικών περιορισμών
Με βάση τα παραπάνω ο Πρόεδρος του ΟΣΕ κ. Γιάννος Γραμματίδης δήλωσε ότι ο οργανισμός θα προχωρήσει κανονικά στον καθαρισμό.
«Καθίσταται, πλέον, σαφές, ότι η συνεργασία του ΟΣΕ με τις Δασικές Υπηρεσίες και τις Υπηρεσίες Πολεοδομίας για το συγκεκριμένο θέμα επιβάλλεται από τον νόμο και αυτό εξηγεί και την αναφορά μου ότι ουδέποτε θα διακινδύνευα να καταλήξει το προσωπικό του ΟΣΕ στο αυτόφωρο, στέλνοντάς το στο πεδίο χωρίς άδεια της Δασικής Υπηρεσίας. Ο Οργανισμός έχει σχεδιάσει και ήδη θα προτείνει τη θεσμοθέτηση ανεξάρτητου και υπερισχύοντας δικαιώματος του ΟΣΕ για κοπή δένδρων τόσο εντός των απαλλοτριωμένων σιδηροδρομικών διαδρόμων εκατέρωθεν των γραμμών όσο και εκτός αυτών, δηλαδή και σε εκτάσεις ανεξαρτήτως δημόσιας ή ιδιωτικής χρήσης ή δασικών περιορισμών και πάντα κατά μήκος του ενεργού, υπό αναστολή και καταργημένου δικτύου του, για λόγους μη παρακώλυσης των δημοσίων συγκοινωνιών, ασφάλειας του επιβατικού κοινού, αποφυγής πυρκαγιών και μόλυνσης του περιβάλλοντος».
