Το τελευταίο 24ωρο, σε μια εντυπωσιακή και πρωτοφανή στρατιωτική επιχείρηση, το Ισραήλ – όπως εκτιμάται από αναλυτές των μεγαλύτερων μέσων ενημέρωσης και κυβερνήσεων δυτικών χωρών – εξαπέλυσε μια προσεκτικά σχεδιασμένη, σύνθετη επίθεση στο σύστημα επικοινωνιών της Χεζμπολάχ.
Την Τρίτη, σχεδόν ταυτόχρονα στις 3:30 το μεσημέρι, εξερράγησαν περίπου 5.000 βομβητές που ανήκαν σε μέλη της Χεζμπολάχ, προκαλώντας σοβαρές απώλειες σε νεκρούς και τραυματίες.
Σήμερα, λίγο περισσότερο από 24 ώρες μετά, σημειώθηκαν νέες εκρήξεις σε τουλάχιστον μεγάλες τέσσερις πόλεις του Λιβάνου, πλήττοντας συστήματα επικοινωνιών, ασυρμάτους και γουόκι τόκι.
Εμμέσως, η κυβέρνηση του Ισραήλ, μέσω του πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου και του υπουργού Άμυνας, ανέλαβε την ευθύνη για αυτές τις επιθέσεις, οι οποίες παρέλυσαν το σύστημα επικοινωνιών της Χεζμπολάχ, προκαλώντας παράλληλα πανικό και ανυπολόγιστες απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό.
Το Ισραήλ θα διασφαλίσει ότι δεκάδες χιλιάδες Ισραηλινοί που απομακρύνθηκαν αναγκαστικά από τις βόρειες συνοριακές περιοχές με το Λίβανο θα μπορούν να επιστρέψουν στα σπίτια τους, δήλωσε ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου σήμερα.
«Το έχω ξαναπεί, θα δώσουμε τη δυνατότητα στους πολίτες στο βόρειο Ισραήλ να επιστρέψουν σπίτια τους με ασφάλεια και αυτό ακριβώς θα κάνουμε», είπε σε μια σύντομη βιντεοσκοπημένη δήλωση, χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.
Εξελίξεις και δηλώσεις Ισραηλινών τις τελευταίες μέρες και ώρες υποδεικνύουν ότι το Ισραήλ ρίχνει το στρατιωτικό κέντρο βάρους στα σύνορα με το Λίβανο. Μια νέα φάση στον πόλεμο ξεκινάει το Ισραήλ, δήλωσε ο υπουργός Άμυνας της χώρας, Γιοάβ Γκάλαντ, κατά την επίσκεψή του σε πολεμική αεροπορική βάση της χώρας.
"Το κέντρο βάρους μετατοπίζεται προς τον βορρά, που σημαίνει ότι στρέφουμε όλο και περισσότερες δυνάμεις, πόρους και ενέργεια προς τα εκεί" δήλωσε ο Gallant, συμπληρώνοντας πως "αυτή η επιχείρηση διεξάγεται από όλα τα σώματα του στρατού, και η αποστολή είναι ξεκάθαρη και απλή - επιστροφή των κατοίκων των βόρειων περιοχών στα σπίτια τους με ασφάλεια.".
Επίσης, κατά την ομιλία του συνεχάρη τη Μοσάντ για τα «μεγάλα επιτεύγματά» της, τη στιγμή που ερχόντουσαν οι πληροφορίες για νέες εκρήξεις στον Λίβανο και παρά το γεγονός ότι έως τώρα το Ισραήλ δεν έχει δηλώσει ξεκάθαρα ότι βρίσκεται πίσω από τις χθεσινές και τις σημερινές επιθέσεις.
Παράλληλα, πληροφορίες αναφέρουν ότι ισραηλινά άρματα μάχης μεταφέρονται σε μεγάλους αριθμούς προς το βόρειο τμήμα της χώρας, κοντά στα σύνορα με τον Λίβανο. Αυτό ερμηνεύεται ως προετοιμασία για πιθανή χερσαία επίθεση στα οχυρά της Χεζμπολάχ, με σκοπό τη δημιουργία της ζώνης ασφαλείας, την οποία το Ισραήλ αξιώνει εδώ και μήνες από τις ΗΠΑ και τους υπόλοιπους συμμάχους του.
Όλα αυτά συμβαίνουν λίγο πριν την επέτειο ενός έτους από την εισβολή της Χαμάς σε ισραηλινά εδάφη, μια επίθεση που έπληξε την αξιοπιστία των πολυδιαφημισμένων στρατιωτικών δυνατοτήτων του Τελ Αβίβ, καθώς και του φερόμενου ως υπερσύγχρονου συστήματος πληροφοριών.
Πώς πυροδοτήθηκαν οι τηλεφωνικοί βομβητές χτες - Τα σενάρια
Η χθεσινή επίθεση στον Λίβανο χαρακτηρίστηκε διεθνώς ως «σοκαριστική» τόσο για το εύρος της όσο και για τον τρόπο που εκτυλίχθηκε - ιδίως διότι η Χεζμπολάχ είναι γνωστή και για τα πολύ αυστηρά μέτρα ασφαλείας που λαμβάνει.
Σενάριο #1: Χακάρισμα και υπερθέρμανση μπαταριών
Το πιο πιθανό σενάριο είναι ότι μέσω χακαρίσματος πιθανότατα προκλήθηκε υπερθέρμανση των μπαταριών στους βομβητές, προκαλώντας έκρηξη των συσκευών. «Μια τέτοια πράξη θα ήταν άνευ προηγουμένου», σημειώνει το BBC.
Πολλοί ειδικοί, ωστόσο, υποστηρίζουν ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συνέβη, καθώς τα πλάνα από τις εκρήξεις δεν συνάδουν με το σενάριο υπερθέρμανσης των μπαταριών.
Σενάριο #2: Παραποίηση στην αλυσίδα εφοδιασμού
Ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν, αντίθετα, ότι κάποιου είδους επίθεση έγινε στην αλυσίδα εφοδιασμού. Με την παραποίηση αυτή, κατά την κατασκευή ή τη μεταφορά των βομβητών, οι συσκευές «πειράχθηκαν» με τέτοιον τρόπο ώστε να εκραγούν όλες μαζί.
Οι επιθέσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα αποτελούν μια αυξανόμενη ανησυχία στον κόσμο της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο: Στις περισσότερες περιπτώσεις, χάκερς αποκτούν πρόσβαση σε προϊόντα ενώ η κατασκευή τους βρίσκεται σε εξέλιξη.
Σενάριο #3: Παραποίηση με ψεύτικο εξάρτημα
Αλλά, αυτές οι επιθέσεις συνήθως αφορούν στο λογισμικό των συσκευών και όχι τα υλικά από τα οποία κατασκευάζονται, καθώς αυτό θα είχε ως προϋπόθεση την επαφή με τη συσκευή.
Εάν η επίθεση στον Λίβανο επρόκειτο όντως για επίθεση στην αλυσίδα εφοδιασμού, θα περιλάμβανε μια τεράστια επιχείρηση για κρυφή παρέμβαση στους βομβητές, με κάποιο τρόπο.
Ένας πρώην ειδικός σε πυρομαχικά του βρετανικού στρατού, ο οποίος ζήτησε να μην κατονομαστεί, είπε στο BBC ότι οι συσκευές θα μπορούσαν να είχαν συσκευαστεί με 10 έως 20 γραμμάρια εκρηκτικής ύλης στρατιωτικής ποιότητας, κρυμμένα μέσα σε ένα ψεύτικο ηλεκτρονικό εξάρτημα. Στην περίπτωση αυτή, το εξάρτημα θα ήταν οπλισμένο με ένα σήμα, κάτι που ονομάζεται αλφαριθμητικό μήνυμα κειμένου.
Σενάριο #4: Οι βομβητές παγιδεύτηκαν με εκρηκτικά
Σύμφωνα με την εφημερίδα The New York Times, οι βομβητές των μαχητών της Χαζμπολάχ παγιδεύτηκαν με μικρές ποσότητες εκρηκτικών. Η εφημερίδα επικαλείται Αμερικανούς και άλλους αξιωματούχους που ενημερώθηκαν για την επιχείρηση και υποστηρίζουν ότι μόλις μία ή δύο ουγγιές (περίπου 30-60 γραμμάρια) υλικού προστέθηκαν στην μπαταρία κάθε βομβητή και ενσωματώθηκε ένας διακόπτης για να πυροδοτήσει την έκρηξη.
Μπορεί το Ισραήλ να διεξάγει μια τέτοια επίθεση;
Ο καθηγητής Simon Mabon, πρόεδρος Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ, δήλωσε στο BBC: «Γνωρίζουμε ότι το Ισραήλ έχει προηγούμενο χρήσης τεχνολογίας για την παρακολούθηση στόχων του» - αλλά χαρακτήρισε την κλίμακα αυτής της επίθεσης «άνευ προηγουμένου».
Η Λίνα Χατίμπ, από το Chatham House που εδρεύει στο Ηνωμένο Βασίλειο, είπε ότι η επίθεση υποδηλώνει ότι το Ισραήλ έχει «βαθιά» διεισδύσει στο «δίκτυο επικοινωνίας» της Χεζμπολάχ.
Πού κατασκευάστηκαν οι βομβητές;
Οι τηλεφωνικοί βομβητές κατασκευάστηκαν από την ταϊβανέζικη εταιρεία Gold Apollo. Η εταιρεία ανακοίνωσε πάντως, πως οι συσκευές κατασκευάστηκαν από μια εταιρεία στην Ευρώπη, την BAC Consulting KRT, με έδρα στη Βουδαπέστη στην Ουγγαρία.
Η BAC Consulting KRT έχει άδεια να χρησιμοποιεί το λογότυπό της και να κατασκευάζει το μοντέλο των βομβητών που χρησιμοποιήθηκε χθες, Τρίτη, για τις εκρήξεις στο Λίβανο. «Παρέχουμε μόνο εξουσιοδότηση εμπορικού σήματος επωνυμίας και δεν έχουμε καμία ανάμειξη στον σχεδιασμό ή την κατασκευή αυτού του προϊόντος», ανέφεραν.
Γιατί η Χεζμπολάχ χρησιμοποιεί τηλεφωνικούς βομβητές;
Η Χεζμπολάχ βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στους τηλεφωνικούς βομβητές ως μέσο επικοινωνίας χαμηλής τεχνολογίας για να προσπαθήσει να αποφύγει την παρακολούθηση της τοποθεσίας των μελών της από το Ισραήλ.
Ο τηλεφωνικός βομβητής - γνωστός ως pager - είναι μια ασύρματη συσκευή τηλεπικοινωνίας που λαμβάνει και εμφανίζει αλφαριθμητικά ή φωνητικά μηνύματα.
Τα κινητά τηλέφωνα έχουν από καιρό εγκαταλειφθεί ως πολύ ευάλωτα, όπως απέδειξε η δολοφονία του κατασκευαστή βομβών της Χαμάς από το Ισραήλ, Yahya Ayyash, ήδη από το 1996, όταν το τηλέφωνό του εξερράγη στα χέρια του.
Ωστόσο, ένας πράκτορας της Χεζμπολάχ είπε στο πρακτορείο ειδήσεων AP ότι οι συγκεκριμένοι βομβητές ήταν μιας νέας μάρκας που η ομάδα δεν είχε χρησιμοποιήσει πριν.
Η Έμιλι Χάρντινγκ, πρώην αναλύτρια της CIA, είπε ότι η παραβίαση της ασφάλειας ήταν βαθιά ντροπιαστική για τη Χεζμπολάχ. «Μια παραβίαση αυτού του μεγέθους δεν είναι μόνο σωματικά επιβλαβής, αλλά θα τους κάνει επίσης να αμφισβητήσουν ολόκληρο τον μηχανισμό ασφαλείας τους», είπε στο BBC.
«Θα περίμενα να τους δω να διεξάγουν μια εντατική εσωτερική έρευνα που θα τους αποσπάσει από μια πιθανή μάχη με το Ισραήλ».
Θα κλιμακωθεί η σύγκρουση Χεζμπολάχ-Ισραήλ;
Η Χεζμπολάχ είναι σύμμαχος με τον αρχαίο εχθρό του Ισραήλ στην περιοχή, το Ιράν. Η ομάδα είναι μέρος του Άξονα Αντίστασης της Τεχεράνης και έχει εμπλακεί σε έναν πόλεμο χαμηλού επιπέδου με το Ισραήλ εδώ και μήνες, ανταλλάσσοντας συχνά πυρά ρουκετών και πυραύλων στα βόρεια σύνορα του Ισραήλ. Ολόκληρες κοινότητες έχουν εκτοπιστεί και από τις δύο πλευρές.
Οι πρώτες εκρήξεις σημειώθηκαν λίγες ώρες αφότου το υπουργικό συμβούλιο ασφαλείας του Ισραήλ έκανε επίσημο πολεμικό στόχο την ασφαλή επιστροφή των κατοίκων στα βόρεια της χώρας. Ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου είπε σε επισκέπτη Αμερικανό αξιωματούχο ότι το Ισραήλ «θα κάνει ό,τι είναι απαραίτητο για να διασφαλίσει την ασφάλειά του».
Νωρίτερα τη Δευτέρα, η υπηρεσία εσωτερικής ασφάλειας του Ισραήλ δήλωσε ότι απέτρεψε μια απόπειρα της Χεζμπολάχ να δολοφονήσει έναν πρώην αξιωματούχο.
Οι σημερινές επιθέσεις
Σύμφωνα με τον πρώην ειδικό εξουδετέρωσης εκρηκτικών του βρετανικού στρατού, Κρις Χάντερ, οι σημερινές επιθέσεις στη Χεζμπολάχ ακολουθούν την ίδια τακτική με τις χθεσινές εκρήξεις των βομβητών και φαίνεται πως είχαν σχεδιαστεί για να προκαλέσουν ακόμη μεγαλύτερο φόβο και καταστροφή στις τάξεις της οργάνωσης.
Ο Χάντερ επισημαίνει πως οι δράστες πιθανόν γνώριζαν ότι τα μέλη της Χεζμπολάχ θα στραφούν στη χρήση ραδιοτηλεφώνων για τις επικοινωνίες τους, μετά τις χθεσινές εκρήξεις βομβητών. Με βάση τη συνήθεια των Μουσουλμάνων να διοργανώνουν κηδείες το συντομότερο δυνατό, οι δράστες φαίνεται ότι στόχευσαν τις κηδείες, εισάγοντας εκρηκτικές συσκευές στο δίκτυο διανομής εξοπλισμού επικοινωνίας.
Όσον αφορά την ασφάλεια στα αεροδρόμια, ο Χάντερ εξηγεί ότι οι δράστες ενδεχομένως πέρασαν τα εκρηκτικά μέσω του αεροδρομίου της Βηρυτού, εκμεταλλευόμενοι τον έλεγχο που ασκεί η Χεζμπολάχ στην ασφάλεια του αεροδρομίου. Έτσι, οι συσκευές ενδέχεται να μην ελέγχθηκαν επαρκώς, καθώς θεωρούνταν ότι ανήκαν στην ίδια την οργάνωση.
Ο ειδικός τονίζει ότι, αν και είναι δυνατόν να ελεγχθούν όλες οι συσκευές για εκρηκτικά με μεθόδους ανίχνευσης ατμών ή ίχνη εκρηκτικών, η Χεζμπολάχ δεν θα αναμενόταν να πραγματοποιήσει τέτοιους ελέγχους στις δικές της συσκευές.
Η εταιρεία με τους βομβητές και το σχέδιο
Την Τετάρτη το πρωί η ταϊβανέζικη εταιρεία Gold Apollo που συνδέεται με την κατασκευή των βομβητών, είπε ότι οι συσκευές κατασκευάστηκαν από μια εταιρεία στην Ευρώπη. «Σχετικά με τις πρόσφατες αναφορές των μέσων ενημέρωσης σχετικά με τους βομβητές AR-924, διευκρινίζουμε ότι αυτό το μοντέλο παράγεται και πωλείται από την BAC», ανέφερε η εταιρεία σε ανακοίνωσή της, χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες για την ταυτότητα της BAC, πέραν του ότι έχει την έδρα της στη Βουδαπέστη, την πρωτεύουσα της Ουγγαρίας. «Παρέχουμε μόνο εξουσιοδότηση εμπορικού σήματος επωνυμίας και δεν έχουμε καμία ανάμειξη στον σχεδιασμό ή την κατασκευή αυτού του προϊόντος».
Το αρχικό σχέδιο του ισραηλινού στρατού ήταν να πυροδοτήσει τις συσκευές σε περίπτωση πολέμου πλήρους κλίμακας με τη Χεζμπολάχ προκειμένου να αποκτήσει ένα στρατηγικό πλεονέκτημα και να μην τους πυροδοτήσει την Τρίτη. Ωστόσο, οι υποψίες από τουλάχιστον δύο μέλη της Χεζμπολάχ έκαναν την ισραηλινή ηγεσία των υπηρεσιών ασφαλείας να επισπεύσει την επίθεση.
Αφότου ένα μέλος της Χεζμπολάχ στον Λίβανο άρχισε να έχει υποψίες ότι οι βομβητές είχαν παραβιαστεί, πριν από αρκετές ημέρες, το άτομο αυτό σκοτώθηκε, ανέφεραν οι πηγές. Κάποιες μέρες αργότερα, ένα άλλο μέλος της Χεζμπολάχ υποψιάστηκε ότι οι συσκευές είχαν παραβιαστεί και σχεδίαζε να ειδοποιήσει τους ανωτέρους του, πράγμα το οποίο πληροφορήθηκαν οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες. Οι πηγές ανέφεραν ότι ο μηχανισμός πληροφοριών του Ισραήλ ζύγιζε το βάρος τριών επιλογών:
- Να πάει σε πόλεμο με τη Χεζμπολάχ και να πυροδοτήσει τις συσκευές σύμφωνα με το αρχικό τους σχέδιο
- Να πυροδοτήσει τις συσκευές αμέσως (εν όψει πολέμου) και να προκαλέσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ζημιά στο προσωπικό επιμελητείας της Χεζμπολάχ
- Να αγνοήσει τις υποψίες των μελών τις Χεζμπολάχ και να ρισκάρει την αποκάλυψη του σχεδίου
Η δεύτερη επιλογή εκτελέστηκε τελικά σε μια επιχείρηση που κρατήθηκε μυστική ακόμη και από τον πιο στενό σύμμαχο του Ισραήλ, τις ΗΠΑ. «Οι ΗΠΑ δεν συμμετείχαν σε αυτό», είπε σε δημοσιογράφους την Τρίτη ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Μάθιου Μίλερ. «Οι ΗΠΑ δεν γνώριζαν εκ των προτέρων αυτό το περιστατικό και σε αυτό το σημείο συλλέγουμε πληροφορίες».
Η Χεζμπολάχ δήλωσε την Τρίτη ότι θεωρεί το Ισραήλ «απόλυτα υπεύθυνο» για την επίθεση. Το Ισραήλ αναμένει την απάντηση της Χεζμπολάχ και εξακολουθεί να ελπίζει να αποτρέψει έναν ολοκληρωτικό πόλεμο, ανέφεραν οι πηγές.
