Στα 89 περιστατικά στοχοποιήθηκαν μετανάστες, πρόσφυγες ή αιτούντες άσυλο, σε 1 περιστατικό στοχοποιήθηκε Έλληνας πολίτης από πολίτη τρίτης χώρας, σε 5 περιστατικά στοχοποιήθηκαν Ρομά Έλληνες πολίτες, σε 1 περιστατικό διαπράχθηκε βανδαλισμός σε μνημείο του Ολοκαυτώματος, σε 1 ακόμη περιστατικό στοχοποιήθηκε άτομο με βάση την αναπηρία, ενώ σε 61 περιστατικά στοχοποιήθηκαν ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα.
Με βάση τα ευρήματα από τις εν λόγω καταγραφές, αλλά και ευρύτερα από τις τάσεις που το Δίκτυο παρατηρεί τα τελευταία έτη, οι βασικές τάσεις που διαπιστώνονται είναι η έντονη και συνεχής ρατσιστική βία στα σύνορα της χώρας αλλά και ευρύτερα από τις τάσεις που το Δίκτυο παρατηρεί τα τελευταία έτη, κυρίως κατά προσφύγων και μεταναστών, η συστηματική ρατσιστική βία και οι ρατσιστικές συμπεριφορές από εκπροσώπους του κράτους, ιδίως από εκπροσώπους σωμάτων ασφαλείας κατά ατόμων από σχεδόν όλες τις στοχοποιούμενες κοινότητες (τα τελευταία έξι χρόνια το 40-60% των περιστατικών αφορούν στοχοποίηση από ένστολους), καθώς και η ευρεία στοχοποίηση θυμάτων στο πλαίσιο της καθημερινότητάς τους, με σημαντικότερες την ενδοσχολική και ενδο-οικογενειακή ρατσιστική βία.
Επιπλέον, το Δίκτυο διαπιστώνει για μια ακόμη χρονιά τη συνεχιζόμενη υποαναφορικότητα στα περιστατικά ρατσιστικής βίας, όπως άλλωστε προκύπτει και από το σύνολο των καταγραφών του Δικτύου τα τελευταία έτη. Με βάση τη σχετική ανάλυση των καταγραφών του Δικτύου για το 2023, αλλά και των σχετικών τάσεων των προηγούμενων ετών, σημαντικός αριθμός θυμάτων δεν προβαίνει στην καταγγελία από φόβο για δευτερογενή θυματοποίηση ή επαναθυματοποίηση. Προκειμένου να αυξηθεί η εμπιστοσύνη των θυμάτων και των στοχοποιούμενων κοινοτήτων ευρύτερα προς τις Αρχές, το Δίκτυο επισημαίνει την ανάγκη άμεσης αντιμετώπισης της δευτερογενούς θυματοποίησης και εν γένει της βίας από εκπροσώπους της Πολιτείας καθώς και προτεραιοποίησης από την πλευρά των αρμόδιων Αρχών της δημιουργίας ενός αποτελεσματικού συστήματος υποστήριξης και προστασίας των θυμάτων ρατσιστικής βίας. Ευρύτερα, το Δίκτυο υπενθυμίζει πως η απόδοση δικαιοσύνης αποτελεί κομβικό σημείο για την αποκατάσταση του τραύματος των πολιτών που βιώνουν απρόκλητη βία υποκινούμενη από προκαταλήψεις αλλά και της σχέσης εμπιστοσύνης τους με το κράτος δικαίου. Η απόδοση δικαιοσύνης είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος ώστε να σταλεί ένα ξεκάθαρο μήνυμα κατά της ατιμωρησίας τόσο στους φερόμενους ως δράστες, όσο και ευρύτερα στο κοινωνικό σύνολο, και να διασφαλιστεί η κοινωνική ειρήνη.
Κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2023, το Δίκτυο κατέγραψε μέσω συνεντεύξεων με τα θύματα 158 περιστατικά ρατσιστικής βίας. Σε 89 περιστατικά στοχοποιήθηκαν μετανάστες, πρόσφυγες ή αιτούντες άσυλο, λόγω εθνικής καταγωγής, θρησκείας ή χρώματος, σε κάποια από αυτά σε συνδυασμό με άλλους λόγους στοχοποίησης όπως ο σεξουαλικός προσανατολισμός, η ταυτότητα φύλου ή/και η αναπηρία (διατομεακή στοχοποίηση). Σε 1 περιστατικό στοχοποιήθηκε Έλληνας πολίτης από πολίτη τρίτης χώρας, στη βάση της εθνικής καταγωγής, όπως δήλωσε το θύμα. Σε 5 περιστατικά στοχοποιήθηκαν Έλληνες Ρομά πολίτες στη βάση της εθνοτικής καταγωγής. Σε 1 περιστατικό διαπράχθηκε βανδαλισμός σε μνημείο του Ολοκαυτώματος. Σε 1 περιστατικό στοχοποιήθηκε άτομο με βάση την αναπηρία. Τέλος, σε 61 περιστατικά στοχοποιήθηκαν ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, με βάση το σεξουαλικό προσανατολισμό ή/και την ταυτότητα και έκφραση φύλου. Σε κάποια από αυτά τα περιστατικά τα θύματα στοχοποιήθηκαν τόσο με βάση τη ΛΟΑΤΚΙ+ ταυτότητά τους όσο και στο πλαίσιο της αναπηρίας (διατομεακή στοχοποίηση).
Γεωγραφική διασπορά: 34 περιστατικά έλαβαν χώρα στην Αττική, κυρίως σε περιοχές πλησίον του κέντρου της Αθήνας, αλλά και σε άλλες περιοχές, όπως στον Πειραιά. Στην υπόλοιπη επικράτεια, καταγράφηκαν 32 περιστατικά στη Θεσσαλονίκη, 34 στην ευρύτερη περιοχή του Έβρου, 10 στην Κω, 7 στη Λέσβο, 6 στη Σάμο, 5 στη Λέρο και 1 στη Χίο. Επίσης, καταγράφηκαν 5 περιστατικά στην Καβάλα, 3 στο Βόλο και αντίστοιχα στην Κατερίνη, 2 στην Κρήτη και αντίστοιχα στη Σύμη καθώς και από 1 περιστατικό στην Αλόννησο, στη Λάρισα, στη Νάουσα, στην Εύβοια, στις Σέρρες, στη Σπάρτη, στην Πύλο και στα Φάρσαλα.
Χώρος τέλεσης: 40 περιστατικά έλαβαν χώρα σε δημόσιο χώρο (δρόμος, πάρκο, πλατεία κλπ.), 34 περιστατικά έλαβαν χώρα στα σύνορα της χώρας, 22 περιστατικά έλαβαν χώρα σε Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης ή Κέντρα Κράτησης, 14 περιστατικά εντός οικίας των θυμάτων, 10 περιστατικά έλαβαν χώρα σε καταστήματα/επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών, 10 επίσης περιστατικά συνέβησαν μέσω διαδικτύου ή τηλεφώνου, 6 περιστατικά έλαβαν χώρα στον εργασιακό χώρο των θυμάτων, 5 περιστατικά έλαβαν χώρα σε λιμάνι ή αεροδρόμιο, επίσης 5 περιστατικά συνέβησαν σε Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (ΜΜΜ), 4 περιστατικά έλαβαν χώρα σε αστυνομικά τμήματα, 4 περιστατικά επίσης σε σχολειο ή πανεπιστήμιο, 2 περιστατικά σε νοσοκομείο. Τέλος, 1 περιστατικό έλαβε χώρα σε δασική έκταση και 1 περιστατικό συνέβη σε χώρο προσφυγικής/μεταναστευτικής κοινότητας.
Θύματα:
Σε 95 από τα 158 περιστατικά διαπιστώνεται μεικτού τύπου βία, εμπεριέχοντας λεκτική (π.χ. εξύβριση, απειλές), σωματική βία (π.χ. σωματικές βλάβες) ή/και φθορά ξένης περιουσίας (π.χ. κλοπή). Καταγράφηκε επίσης 1 ανθρωποκτονία, 9 περιστατικά με άσκηση σωματικής βίας, 26 με λεκτική βία, 5 με φθορά ξένης περιουσίας, καθώς και 22 περιστατικά κατά τα οποία τελέστηκαν άλλου τύπου ρατσιστικές συμπεριφορές.
Σε 112 περιστατικά τα θύματα ήταν άνδρες, μεταξύ αυτών και τρανς άνδρες, σε 32 περιστατικά ήταν γυναίκες, μεταξύ αυτών και τρανς γυναίκες, σε 4 περιστατικά τα θύματα αυτοπροσδιορίζονται ως μη-δυαδικά άτομα, σε 1 περιστατικό το θύμα αυτοπροσδιορίζεται ως gender queer και σε 1 ακόμη το θύμα αυτοπροσδιορίζεται ως gender fluid5. Σε 5 περιστατικά θυματοποιήθηκαν γυναίκες και άνδρες.
Σε 50 περιστατικά μεταξύ των θυμάτων εντοπίζονται ανήλικοι, ενώ σε 54 περιστατικά τα θύματα ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 18-25 ετών. Σε 24 περιστατικά στοχοποιήθηκαν άτομα μεταξύ 26-30 ετών, σε 17 περιστατικά στοχοποιήθηκαν άτομα 31-40 ετών, σε 7 περιστατικά στοχοποιήθηκαν άτομα 41-50 ετών και σε 3 περιστατικά στοχoποιήθηκαν άτομα άνω των 50.
Δράστες:
Από το σύνολο των περιστατικών, στα 128 οι δράστες ήταν άνδρες, στα 15 ήταν γυναίκες, ενώ σε 9 περιστατικά τα θύματα αναγνωρίζουν μεικτές ομάδες δραστών, με άνδρες και γυναίκες.
Σε 8 περιστατικά ανάμεσα στους δράστες εντοπίζονται ανήλικοι, ενώ το ηλικιακό εύρος των δραστών είναι από 15 ετών έως 65. Κατά δήλωση των θυμάτων, οι δράστες είναι στη συντριπτική τους πλειονότητα Έλληνες (134 περιστατικά). Καταγράφονται, επίσης, 7 περιστατικά στα οποία οι δράστες είχαν μεικτή εθνικότητα, συμπεριλαμβανομένων Ελλήνων, Αλβανών και άλλων εθνικοτήτων, καθώς και 9 περιστατικά στα οποία οι δράστες ήταν αλλοδαποί, οι οποίοι στοχοποίησαν ομοεθνείς τους λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου ή εθνοτικής καταγωγής.
Σε 69 περιστατικά τα θύματα αναγνωρίζουν τους δράστες ως πολίτες, σε 63 τα θύματα δήλωσαν ότι οι δράστες ήταν ένστολοι, σε 11 δήλωσαν ότι ήταν δημόσιοι υπάλληλοι. Επιπλέον, σε 6 περιστατικά οι δράστες ήταν εργοδότες. Σε 5 περιστατικά οι θύτες αναγνωρίστηκαν ως μέλη ομάδων που ασκούν ρατσιστική βία. Τέλος, σε 4 περιστατικά η ιδιότητα των δραστών είναι μεικτή, δηλαδή σε 2 τα θύματα δηλώνουν ως δράστες πολίτες και ένστολους, ενώ σε ακόμα 2 τα θύματα δηλώνουν ότι οι δράστες ήταν ένστολοι και άλλοι δημόσιοι υπάλληλοι.
Σε 91 περιστατικά συμμετείχαν περισσότεροι του ενός δράστες, σε 18 περιστατικά τα θύματα δήλωσαν ότι οι δράστες συμμετείχαν ξανά σε περιστατικό βίας.
.png)
