Δημοτικές εκλογές σε 81 επαρχίες διεξάγει αύριο Κυριακή η Τουρκία με το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν να επιδιώκει να ανακτήσει πόλεις που έχασε το 2019, συμπεριλαμβανομένης της μεγαλύτερης πόλης της χώρας, της Κωνσταντινούπολης, και της... πρωτεύουσας Άγκυρας.
Την Κυριακή, τα εκλογικά τμήματα θα είναι ανοιχτά από τις 7 π.μ. έως τις 4 μ.μ. στις ανατολικές επαρχίες και από τις 8 π.μ. έως τις 5 μ.μ. στην υπόλοιπη χώρα. Τα πρώτα αποτελέσματα αναμένονται έως τις 10 μ.μ. την Κυριακή.
Οι αναλυτές βλέπουν την ψηφοφορία από τη μια ως ένα πανεθνικό «τεστ» υποστήριξης του Ερντογάν και από την άλλη της εδραίωσης της αντιπολίτευσης, ιδίως του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου. Το σίγουρο είναι πως αναμένεται μια αμφίρροπη κούρσα στην πόλη που φιλοξενεί περισσότερα από 16 εκατομμύρια ανθρώπους και κινεί περισσότερο από το ένα τέταρτο του ΑΕΠ της χώρας.
Τι διακυβεύεται;
Στην τελευταία τοπική ψηφοφορία του 2019, το κύριο αντιπολιτευόμενο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) κατάφερε να ταρακουνήσει τον Ερντογάν όταν επικράτησε στην Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα και έβαλε τέλος σε περισσότερες από δύο δεκαετίες κυριαρχία του ΑΚΡ και των ισλαμιστών προκατόχων του.
Ο Ερντογάν, ο οποίος κυβερνά την Τουρκία για περισσότερες από δύο δεκαετίες και έκανε σκληρή εκστρατεία υπέρ του ΑΚΡ τις τελευταίες εβδομάδες, ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα ως δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης το 1994.
Σχεδόν 11 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν δικαίωμα ψήφου στην πόλη, σύμφωνα με το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο. Η συμμετοχή τόσο στις γενικές όσο και στις τοπικές εκλογές είναι πολύ υψηλή στην Τουρκία, καθώς φτάνει το 90%.
Ο κύριος αντίπαλος του νυν δημάρχου Ιμάμογλου είναι ο Μουράτ Κουρούμ του AKP, πρώην υπουργός της κυβέρνησης. Οι δημοσκοπήσεις δίνουν στον Ιμάμογλου ένα μικρό προβάδισμα.
Τον περασμένο Μάιο, ο Ερντογάν επανεξελέγη πρόεδρος και το κόμμα του κέρδισε την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο.
Γιατί έχει σημασία;
Ο προϋπολογισμός του δήμου της Κωνσταντινούπολης επισκιάζει όλες τις άλλες 80 πόλεις της χώρας με 16,05 δισ. δολάρια το 2024 ενώ ο προϋπολογισμός της δεύτερης πόλης, της Άγκυρας, είναι 2,85 δισ. δολάρια.
Η Κωνσταντινούπολη έχει ιδιαίτερη σημασία για τον Ερντογάν, καθώς ανέβηκε στην πολιτική σκηνή κατά τη διάρκεια της θητείας του ως δήμαρχος μεταξύ 1994 και 1998.
Ο Ιμάμογλου έχει αναδειχθεί ως η κύρια εναλλακτική λύση της αντιπολίτευσης έναντι του Ερντογάν. Αν κερδίσει μια δεύτερη θητεία ως δήμαρχος, είναι πολύ πιθανό να κατέβει στις επόμενες προεδρικές εκλογές, λένε οι αναλυτές, ενώ μια ήττα θα μπορούσε να ανακόψει την καριέρα του και να προκαλέσει στην αντιπολίτευση ακόμα μεγαλύτερη σύγχυση.
Για τον Ερντογάν, η ανάκτηση της Κωνσταντινούπολης και της Άγκυρας θα ενίσχυε την επιδίωξή του για ένα νέο σύνταγμα που θα μπορούσε ενδεχομένως να παρατείνει την κυριαρχία του πέραν του 2028, που σηματοδοτεί το τέλος της τρέχουσας θητείας του, λένε οι αναλυτές.
Σύμφωνα με το ισχύον Σύνταγμα, η προεδρία περιορίζεται σε δύο θητείες. Ο Ερντογάν όμως εξασφάλισε μια τρίτη θητεία πέρυσι χάρη σε ένα νομικό κενό που προέκυψε από τη μετάβαση σε προεδρικό σύστημα το 2018, καθώς η αρχική του θητεία είχε εκπληρωθεί με το προηγούμενο σύστημα.
«Η εκλογική δοκιμασία είναι επίσης σημαντική για τον Ερντογάν για ένα νέο σύνταγμα (ή συνταγματικές τροποποιήσεις) που θα παρακάμπτει τα όρια της προεδρικής θητείας και θα καταργεί τα εναπομείναντα στοιχεία της δικαστικής ανεξαρτησίας», δήλωσε ο Wolfango Piccoli, συμπρόεδρος της Teneo (Εταιρεία δημοσίων σχέσεων και παροχής συμβουλών).
Ποιοι είναι οι υποψήφιοι;
MURAT KURUM, AKP, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΠΟΛΗ
Ο 47χρονος Kurum, ήταν υπουργός Περιβάλλοντος και Αστικοποίησης από τον Ιούλιο του 2018 έως τον περασμένο Ιούνιο, ενώ αποχωρεί από τη θέση αυτή μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2023. Στη συνέχεια εξελέγη βουλευτής της Κωνσταντινούπολης.
Γεννημένος στην Άγκυρα, ο Kurum υπηρέτησε στον κρατικό οργανισμό μαζικής στέγασης TOKI από το 2005 έως το 2009 και αργότερα ως γενικός διευθυντής της Emlak Konut, μιας κρατικής εταιρείας επενδύσεων σε ακίνητα.
EKREM IMAMOGLU, CHP, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟYΠΟΛΗ
Ο 52χρονος Ιμάμογλου με καταγωγή από την Τραπεζούντα της Μαύρης Θάλασσας, ήταν περιφερειάρχης στην πόλη πριν γίνει δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης. Κέρδισε τις εκλογές του 2019 στην Κωνσταντινούπολη με την υποστήριξη μιας συμμαχίας του CHP, του εθνικιστικού κόμματος IYI και του φιλοκουρδικού Λαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος (DEM), το οποίο τώρα ονομάζεται DEM. Φέτος το IYI και το DEM κατεβάζουν τους δικούς τους υποψηφίους. Πολλοί από τους Κούρδους της Τουρκίας πρόκειται να παραμερίσουν την κομματική πίστη και να υποστηρίξουν τον Ιμάμογλου την Κυριακή, σύμφωνα με τους δημοσκόπους.
MANSUR YAVAS του CHP και TURGUT ALTINOK της AKP
Οι δημοσκόποι λένε ότι ο νυν δήμαρχος της Άγκυρας Μανσούρ Γιαβάς, πρώην περιφερειάρχης στην Άγκυρα, προηγείται άνετα του διεκδικητή του ΑΚΡ Τουργκούτ Αλτινόκ, ενός άλλου πρώην περιφερειάρχη.
Άλλες επαρχίες
Άλλες ανταγωνιστικές πόλεις είναι η Αττάλεια, η Προύσα και τα Άδανα που διοικούνται από το CHP.
Ο κύριος αντίπαλος του νυν δημάρχου Ιμάμογλου είναι ο Μουράτ Κουρούμ του AKP, πρώην υπουργός της κυβέρνησης. Οι δημοσκοπήσεις δίνουν στον Ιμάμογλου ένα μικρό προβάδισμα.
Τον περασμένο Μάιο, ο Ερντογάν επανεξελέγη πρόεδρος και το κόμμα του κέρδισε την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο.
Γιατί έχει σημασία;
Ο προϋπολογισμός του δήμου της Κωνσταντινούπολης επισκιάζει όλες τις άλλες 80 πόλεις της χώρας με 16,05 δισ. δολάρια το 2024 ενώ ο προϋπολογισμός της δεύτερης πόλης, της Άγκυρας, είναι 2,85 δισ. δολάρια.
Η Κωνσταντινούπολη έχει ιδιαίτερη σημασία για τον Ερντογάν, καθώς ανέβηκε στην πολιτική σκηνή κατά τη διάρκεια της θητείας του ως δήμαρχος μεταξύ 1994 και 1998.
Ο Ιμάμογλου έχει αναδειχθεί ως η κύρια εναλλακτική λύση της αντιπολίτευσης έναντι του Ερντογάν. Αν κερδίσει μια δεύτερη θητεία ως δήμαρχος, είναι πολύ πιθανό να κατέβει στις επόμενες προεδρικές εκλογές, λένε οι αναλυτές, ενώ μια ήττα θα μπορούσε να ανακόψει την καριέρα του και να προκαλέσει στην αντιπολίτευση ακόμα μεγαλύτερη σύγχυση.
Για τον Ερντογάν, η ανάκτηση της Κωνσταντινούπολης και της Άγκυρας θα ενίσχυε την επιδίωξή του για ένα νέο σύνταγμα που θα μπορούσε ενδεχομένως να παρατείνει την κυριαρχία του πέραν του 2028, που σηματοδοτεί το τέλος της τρέχουσας θητείας του, λένε οι αναλυτές.
Σύμφωνα με το ισχύον Σύνταγμα, η προεδρία περιορίζεται σε δύο θητείες. Ο Ερντογάν όμως εξασφάλισε μια τρίτη θητεία πέρυσι χάρη σε ένα νομικό κενό που προέκυψε από τη μετάβαση σε προεδρικό σύστημα το 2018, καθώς η αρχική του θητεία είχε εκπληρωθεί με το προηγούμενο σύστημα.
«Η εκλογική δοκιμασία είναι επίσης σημαντική για τον Ερντογάν για ένα νέο σύνταγμα (ή συνταγματικές τροποποιήσεις) που θα παρακάμπτει τα όρια της προεδρικής θητείας και θα καταργεί τα εναπομείναντα στοιχεία της δικαστικής ανεξαρτησίας», δήλωσε ο Wolfango Piccoli, συμπρόεδρος της Teneo (Εταιρεία δημοσίων σχέσεων και παροχής συμβουλών).
Ποιοι είναι οι υποψήφιοι;
MURAT KURUM, AKP, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΠΟΛΗ
Ο 47χρονος Kurum, ήταν υπουργός Περιβάλλοντος και Αστικοποίησης από τον Ιούλιο του 2018 έως τον περασμένο Ιούνιο, ενώ αποχωρεί από τη θέση αυτή μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2023. Στη συνέχεια εξελέγη βουλευτής της Κωνσταντινούπολης.
Γεννημένος στην Άγκυρα, ο Kurum υπηρέτησε στον κρατικό οργανισμό μαζικής στέγασης TOKI από το 2005 έως το 2009 και αργότερα ως γενικός διευθυντής της Emlak Konut, μιας κρατικής εταιρείας επενδύσεων σε ακίνητα.
EKREM IMAMOGLU, CHP, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟYΠΟΛΗ
Ο 52χρονος Ιμάμογλου με καταγωγή από την Τραπεζούντα της Μαύρης Θάλασσας, ήταν περιφερειάρχης στην πόλη πριν γίνει δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης. Κέρδισε τις εκλογές του 2019 στην Κωνσταντινούπολη με την υποστήριξη μιας συμμαχίας του CHP, του εθνικιστικού κόμματος IYI και του φιλοκουρδικού Λαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος (DEM), το οποίο τώρα ονομάζεται DEM. Φέτος το IYI και το DEM κατεβάζουν τους δικούς τους υποψηφίους. Πολλοί από τους Κούρδους της Τουρκίας πρόκειται να παραμερίσουν την κομματική πίστη και να υποστηρίξουν τον Ιμάμογλου την Κυριακή, σύμφωνα με τους δημοσκόπους.
MANSUR YAVAS του CHP και TURGUT ALTINOK της AKP
Οι δημοσκόποι λένε ότι ο νυν δήμαρχος της Άγκυρας Μανσούρ Γιαβάς, πρώην περιφερειάρχης στην Άγκυρα, προηγείται άνετα του διεκδικητή του ΑΚΡ Τουργκούτ Αλτινόκ, ενός άλλου πρώην περιφερειάρχη.
Άλλες επαρχίες
Άλλες ανταγωνιστικές πόλεις είναι η Αττάλεια, η Προύσα και τα Άδανα που διοικούνται από το CHP.
