Λέσβος: Ο συμβολισμός πίσω από το έθιμο του «ποδαρικού» και του «αμίλητου νερού»

 Ποδαρικό στο λιμάνι της Μυτιλήνης έκανε λίγο πριν τις 9 το πρωί της Πρωτοχρονιάς το πλοίο «Διαγόρας» προερχόμενο από Πειραιά... και Χίο. Τιμητική πλακέτα στον καπετάνιο του πλοίου έδωσε ο απερχόμενος Δήμαρχος Μυτιλήνης, Στρατής Κύτελης και μαζί με τον πρόεδρο του Λιμενικού Ταμείου Λέσβου του ευχήθηκαν «καλές θάλασσες». Ποιο είναι το έθιμο πίσω από «ποδαρικό» και του «αμίλητο νερό» που αναβιώνουν στο νησί κάθε χρόνο.

Σύμφωνα με τον λαογράφο Bαγγέλη Xατζημανώλη, ποδαρικό στο σπίτι του έκανε ο κάθε νοικοκύρης, μόνο που αυτός έφερνε μια πέτρα από τον ποταμό σκεπασμένη με βρύα, για να είναι άφθονα τα αγαθά στο σπίτι του σαν την βρυασμένη πέτρα. Η οικοδέσποινα ξεκρεμούσε από το «διατόνι» (ένα ξύλινο δοκάρι) ένα ρόδι, το χτυπούσε με δύναμη στο πάτωμα. Το ρόδι έσκαζε και το σπίτι γέμιζε ρουμπίνια, κι εύχονταν έτσι ναναι γεμάτο το σπίτι όλο το χρόνο.

Επίσης χθες βράδυ πραγματοποιήθηκε το έθιμο του «αμίλητου» νερού, σύμφωνα με το οποίο, την αυγή, πριν καλά καλά ξημερώσει, πήγαιναν στην βρύση οι κοπέλες να πάρουν το αμίλητο νερό. Πριν γεμίσουν, έριχναν μια πέτρα στη γούρνα. Ήταν το ποδαρικό. Το ποδαρικό ήταν μια συμβολική πράξη, που εξέφραζε μια ευχή, κι αυτό για τη βρύση σήμαινε να τρέχει πάντα, να μην στερέψει ποτέ. Γύριζαν οι γυναίκες με γεμάτο λαγήνι, δίχως να μιλήσουν σε άνθρωπο, αν τύχαινε να συναντήσουν στον δρόμο τους. Αν στον δρόμο ήταν και κανένα συγγενικό η φιλικό σπίτι, έριχναν λίγο από το αμίλητο νερό στο κατώφλι τους, άνοιγαν την πόρτα τους, πετούσαν μέσα μια πέτρα και έφευγαν αμίλητες όπως ήρθαν. Τους έκαναν δηλαδή το ποδαρικό, να είναι η ζωή σαν το νερό της πηγής και η γεροσύνη τους σαν την πέτρα. Στο σπίτι τους έκαναν το ίδιο και τότε μόνον μιλούσαν.

Στις 2 Ιανουαρίου η Δημοτική Βιβλιοθήκη Μυτιλήνης στο Πάρκο Χατζηδήμου θα πραγματοποιήσει την αναβίωση του εθίμου το «Ποδαρικό – Σπάσιμο του Ροδιού» από τον Βαγγέλη Χατζημανώλη στις 11.00 π.μ.