Για παράδειγμα, οι ντομάτες φεύγουν από το χωράφι στα 0,80-0,90 ευρώ το κιλό, στη χονδρική πωλούνται 1,30 ευρώ το κιλό και στα ράφια των σούπερ μάρκετ πωλούνται από 1,87 έως 2,30 ευρώ το κιλό.
Αντίστοιχα, η τιμή παραγωγού για τις πατάτες διαμορφώνεται στα 0,45 ευρώ το κιλό, φτάνουν στη χονδρική στα 0,70 ευρώ το κιλό και στα καταστήματα τροφίμων κοστίζουν από 0,92 έως 1,02 ευρώ το κιλό, δηλαδή έως και 127% υψηλότερα από το χωράφι.
Το μαρούλι πωλείται από τους παραγωγούς στα 0,20-0,25 ευρώ το τεμάχιο, στη χονδρική στα 0,40 ευρώ και στο ράφι αγγίζει τα 0,70 ευρώ το τεμάχιο.
Στα μπρόκολα, η τιμή τους στο χωράφι έχει εκτοξευτεί στο επίπεδο του 1,5 ευρώ το κιλό, στις κεντρικές λαχαναγορές πωλούνται στα 2 ευρώ και οι καταναλωτές τα αγοράζουν από 2,44 έως 2,87 ευρώ το κιλό.
Παρόμοια είναι η εικόνα και στα φρούτα, με τα μήλα στάρκιν να φεύγουν από τους παραγωγούς στα 0,50-0,60 ευρώ το κιλό, στη χονδρική 1,10 ευρώ και στα ράφια να διατίθενται από 1,44 έως 1,85 ευρώ το κιλό, με την ψαλίδα να «ανοίγει» έως και 270%! Τα πορτοκάλια (ποικιλία ναβαλίνες), ενώ στο χωράφι πωλούνται στα 0,40-ευρώ το κιλό, στη χονδρική στα 0,60 ευρώ και στα καταστήματα τροφίμων στο 1,15 ευρώ το κιλό.
Πού οφείλεται
«Οι τιμές των αγροτικών προϊόντων, ακόμα και στον παραγωγό, έχουν αυξηθεί σημαντικά, λόγω της μειωμένης παραγωγής ως αποτέλεσμα των καιρικών συνθηκών. Επιπλέον, όσο η ζήτηση είναι υψηλή τόσο υπάρχει περιθώριο για άνοδο των τιμών. Είναι σαν την αγορά ακινήτων. Εφόσον οι ιδιοκτήτες βλέπουν ότι υπάρχει ζήτηση, ζητούν υψηλότερα ενοίκια. Δεν υπολογίζουν πόσο τους στοιχίζει. Ετσι γίνεται και με τα αγροτικά προϊόντα. Για παράδειγμα, τα μήλα, είτε πωλούνται 1 ευρώ είτε 1,5 ευρώ, ο καταναλωτής θα τα αγοράσει. Αυτό το εκμεταλλεύονται οι έμποροι και μπορεί να φουσκώνουν τις τιμές», αναφέρει κορυφαίο στέλεχος της αγοράς.
Ωστόσο, επισημαίνει ότι υπάρχουν και τα ενδιάμεσα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας που ωθούν τις τιμές προς τα πάνω, όπως η διαλογή, η συσκευασία, τα μεταφορικά, αλλά και η ποσότητα των προϊόντων, που φτάνουν, τελικά, στο καλάθι των νοικοκυριών. «Ας πάρουμε για παράδειγμα τις ντομάτες. Οι έμποροι τις αγοράζουν από τους παραγωγούς, αλλά δεν τις παραδίδουν κατευθείαν στα σούπερ μάρκετ, γιατί οι καταναλωτές θα τις ξεχωρίσουν, ανάλογα με το χρώμα, αν είναι χτυπημένες κ.λπ. Οπότε, αρχικά πηγαίνουν στα διαλογητήρια, όπου εκεί γίνεται το ξεσκαρτάρισμα. Ποιες είναι καλές, ώστε να πάνε στα σούπερ μάρκετ, ποιες προορίζονται για χυμό ντομάτας και ποιες θα πεταχτούν εντελώς. Αφού γίνει η διαλογή, ακολουθεί το συσκευαστήριο, ώστε να μπουν σε ειδικά τελάρα ή αν χρειάζονται κάποια ειδική συσκευασία. Έπειτα, πηγαίνουν στις αποθήκες, που, πέρα από το κόστος ενέργειας για την ψύξη, είναι και τα υψηλά ενοίκια αυτών των χώρων. Και, τέλος, είναι το μεταφορικό κόστος για να φτάσουν στα καταστήματα», υπογραμμίζει η ίδια πηγή. Συμπληρώνει, δε, ότι ακόμα και στο σούπερ μάρκετ δεν θα αγοραστούν όλες οι ποσότητες του προϊόντος, κάποιες θα μείνουν και θα πεταχτούν. «Ο έμπορος, όταν πουλάει, σκέφτεται και τις απώλειες που θα έχει. Και εννοείται ότι υπολογίζει και το δικό του κέρδος, και σε αυτό έρχεται να προστεθεί και το κέρδος των σούπερ μάρκετ. Επομένως, μέχρι ενός σημείου είναι δικαιολογημένη η αυξημένη τιμή από το χωράφι στο ράφι», καταλήγει.
Δύσκολο το πλαφόν στο περιθώριο κέρδους
Αναφορικά με τα μέτρα που μπορούν να ληφθούν για να κλείσει η «ψαλίδα» από το χωράφι στο ράφι, είναι οι εξονυχιστικοί έλεγχοι για αισχροκέρδεια σε όλους τους κρίκους της εφοδιαστικής αλυσίδας. Αλλωστε, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, στην προσπάθειά του να βάλει φρένο στους εκβιασμούς των μεσαζόντων προς τους παραγωγούς, σύστησε πρόσφατα την Επιτροπή Καταπολέμησης Αθέμιτων Εμπορικών Πρακτικών στον αγροτικό τομέα.
Ωστόσο, είναι πρακτικά ανεφάρμοστο το μέτρο της επιβολής πλαφόν στο μικτό περιθώριο κέρδους, όπως ισχύει σε βασικά τρόφιμα, πρώτες ύλες, λιπάσματα, δημητριακά, άλευρα, ηλίανθο και φυτικά έλαια, καθώς δεν υπάρχει ομοιογένεια στα αγροτικά προϊόντα.
«Κάθε προϊόν του πρωτογενούς τομέα, είτε αυτό είναι λαχανικό είτε φρούτο, έχει πάρα πολλούς κωδικούς. Εχει διαφορετικές ποικιλίες, διαφορετικές ποιότητες, από δεκάδες περιοχές στην Ελλάδα. Σε ποια από αυτά μπορεί να επιβληθεί πλαφόν; Δεν είναι όπως τα τρόφιμα που οι κωδικοί είναι σταθεροί. Αν εφαρμοστεί οριζόντια στα οπωροκηπευτικά, θα υπάρξει στρέβλωση στην αγορά και θα δημιουργηθεί σύγχυση», αναφέρει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ανώτατη κυβερνητική πηγή. Υπενθυμίζεται ότι η διάταξη κατά της αισχροκέρδειας έλαβε νέα εξάμηνη παράταση έως το τέλος Ιουνίου.
ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΙΜΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΧΩΡΑΦΙ ΣΤΟ ΡΑΦΙ
| ΠΡΟΪΟΝ | ΤΙΜΗ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥ ΣΕ € | ΤΙΜΗ ΧΟΝΔΡΙΚΗΣ ΣΕ € | ΤΙΜΗ ΣΤΟ ΡΑΦΙ ΣΕ € | ΔΙΑΦΟΡΑ ΤΙΜΗΣ ΧΩΡΑΦΙ- ΡΑΦΙ (%) |
| Ντομάτες (κιλό) | 0,80-0,90 | 1,30 | 1,87-2,30 | +187,5% |
| Πατάτες (κιλό) | 0,45 | 0,70 | 0,92-1,02 | +126,7% |
| Μαρούλι (τμχ.) | 0,20-0,25 | 0,40 | 0,70 | +250% |
| Μπρόκολο (κιλό) | 1,5 | 2 | 2,44-2,87 | +91,3% |
| Μήλα στάρκιν (κιλό) | 0,50-0,60 | 1,10 | 1,44-1,85 | +270% |
| Πορτοκάλια (κιλό) | 0,40-0,45 | 0,60 | 1,15 | +187,5% |
.png)
