Οι επιστήμονες εργάζονται για να αξιολογήσουν την κατάσταση στη χερσόνησο, μια διαδικασία που θα μπορούσε να διαρκέσει αρκετές ημέρες. Αν και η έκρηξη δεν αποτελεί απειλή για τη ζωή, σύμφωνα με την κυβέρνηση της χώρας, η ρύπανση από τα αέρια μπορεί να φτάσει στην περιοχή της πρωτεύουσας, Ρέικιαβικ, τις επόμενες ώρες, όπως αναφέρει η μετεωρολογική υπηρεσία. Η αστυνομία ζητά από τους κατοίκους να μείνουν μακριά από την περιοχή της έκρηξης, προειδοποιώντας ότι το αέριο «μπορεί να είναι επικίνδυνο».
Η μυρωδιά καπνού και στάχτης απλώνεται μέχρι και 30 χιλιόμετρα από το σημείο της έκρηξης και όπως περιγράφει η ομάδα του BBC μπορεί ακόμη και να αισθανθεί περιστασιακές δονήσεις στο έδαφος.
Μια κάτοικος που ζει κοντά στο Γκρίνταβικ περιέγραψε «τρελές» και «τρομακτικές» σκηνές το βράδυ της Δευτέρας και είπε ότι είδε την έκρηξη του ηφαιστείου.
Η Ισλανδία έχει προετοιμαστεί για ηφαιστειακή δραστηριότητα εδώ και εβδομάδες. Από τα τέλη Οκτωβρίου, η περιοχή γύρω από το Γκρίνταβικ παρουσιάζει αύξηση της σεισμικής δραστηριότητας.
Σύμφωνα με μαρτυρίες, η έκρηξη έγινε ορατή ακόμα και από το Ρέικιαβικ, το οποίο βρίσκεται περίπου 42 χιλιόμετρα βορειοανατολικά του Γκρίνταβικ.
Αυτόπτης μάρτυρας στην πρωτεύουσα είπε στο BBC ότι ο μισός ουρανός ήταν «φωτισμένος με κόκκινο» από την έκρηξη και ο καπνός φαινόταν να υψώνεται στον αέρα.
Την Τρίτη (19/12), οι Βρετανοί τουρίστες Amrit και Peter, ένα παντρεμένο ζευγάρι στα 20 τους, έβγαλαν selfie με φόντο τη λαμπερή πορτοκαλί λάβα.
Μιλώντας στο BBC, ο Peter είπε: «Δεν φοβόμαστε καθόλου, οι ισλανδικές αρχές το χειρίζονται καλά και συνεχίζουν να μας δίνουν πληροφορίες. Αισθανόμαστε απόλυτα ασφαλείς».
Το 2010, μια ηφαιστειακή έκρηξη προκάλεσε ένα νέφος τέφρας το οποίο ανέβηκε αρκετά χιλιόμετρα στην ατμόσφαιρα, οδηγώντας σε αρκετές ημέρες σε διακοπή τα αεροπορικά ταξίδια.
Η ηφαιστειολόγος Δρ. Evgenia Ilyinskaya είπε στο BBC ότι δεν θα υπάρξει το ίδιο επίπεδο διαταραχής με το 2010, καθώς αυτά τα ηφαίστεια στη νοτιοδυτική Ισλανδία «φυσικά δεν ήταν σε θέση να δημιουργήσουν τα ίδια σύννεφα τέφρας».
Μιλώντας από την Ισλανδία, ο Δρ Ilyinskaya, αναπληρωτής καθηγητής ηφαιστειολογίας στο Πανεπιστήμιο του Λιντς, είπε ότι οι ντόπιοι το «φοβόντουσαν και περίμεναν» την έκρηξη του ηφαιστείου.
Πρόσθεσε ότι οι αρχές προετοιμάζονται για πιθανές ροές λάβας που θα μπορούσαν να καταστρέψουν σπίτια και υποδομές, συμπεριλαμβανομένης της Blue Lagoon, ενός δημοφιλούς τουριστικού προορισμού.
«Προς το παρόν δεν φαίνεται να είναι απειλητικό, αν και μένει να φανεί»
Η Aoalheiour Halldorsdottir, η οποία ζει στο Sandgeroi - περίπου 20 χιλιόμετρα από το Γκρίνταβικ - είπε ότι είχε δει την έκρηξη από το σπίτι της.
«Ήταν τρελό να το βλέπω με τα μάτια μου. Είχαμε εκρήξεις ηφαιστείων στο παρελθόν, αλλά αυτή ήταν η πρώτη φορά που φοβήθηκα πραγματικά», είπε στο BBC News.
«Έχουμε συνηθίσει τα ηφαίστεια [να εκρήγνυνται], αλλά αυτό ήταν τρελό».
Είπε ότι επικράτησε «πανικός» το βράδυ της Δευτέρας και ότι είχε αγοράσει επιπλέον προμήθειες νερού, αλλά ότι τα πράγματα επανήλθαν σε μεγάλο βαθμό στο φυσιολογικό την Τρίτη.
«Είμαι στη δουλειά τώρα και μπορώ ακόμα να το δω. Μπορώ να δω τα φώτα στον ουρανό», είπε.
Ο Χανς Βέρα απομακρύνθηκε από το Γκρίνταβικ τον περασμένο μήνα, αλλά ήλπιζε πριν από την έκρηξη της Δευτέρας να επιστρέψει στο σπίτι του για τα Χριστούγεννα.
Αλλά είπε: «Δεν βλέπω ότι στο μέλλον θα αφήσουν τον κόσμο να πλησιάσει τον Γκρίνταβικ - οπότε είμαστε σε ένα παιχνίδι αναμονής».
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ισλανδίας, Bjarni Benediktsson, δήλωσε στο X, πρώην Twitter, ότι «δεν υπάρχουν διακοπές στις πτήσεις από και προς την Ισλανδία και οι διεθνείς διάδρομοι πτήσεων παραμένουν ανοιχτοί».
«Οι πίδακες [της λάβας] είναι αρκετά ψηλοί».
Εικόνες και βίντεο που αναρτήθηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έδειξαν λάβα να εκρήγνυται από το ηφαίστειο μόλις μία ώρα μετά από συνεχείς σεισμικές και μετασεισμικές δονήσεις.
Η αστυνομία έχει προειδοποιήσει τους ανθρώπους να μείνουν μακριά από την περιοχή.
Το μήκος της ρωγμής στο ηφαίστειο είναι περίπου 3,5 χιλιόμετρα, με τη λάβα να ρέει με ρυθμό περίπου 100 έως 200 κυβικά μέτρα ανά δευτερόλεπτο, ανέφερε η Met Office, προσθέτοντας ότι αυτό ήταν πολλές φορές περισσότερο από τις πρόσφατες εκρήξεις στη χερσόνησο του Ρέικιανες.
Ο Πρόεδρος της χώρας Gudni Johannesson είπε ότι η προστασία ζωών ήταν η κύρια προτεραιότητα, αλλά ότι θα καταβληθεί κάθε προσπάθεια για την προστασία των δομών επίσης.
Ένα ελικόπτερο της Ισλανδικής Ακτοφυλακής πέταξε στην καρδιά του ηφαιστείου λίγο μετά την έκρηξη του με τα πλάνα που τραβήχθηκαν στον λόφο κοντά στο Γκρίνταβικ να είναι εντυπωσιακά.
Τι πρέπει να ξέρουμε για το ηφαίστειο
1. Γιατί έγινε η έκρηξη;
Η Ισλανδία βρίσκεται ακριβώς πάνω στις τεκτονικές πλάκες της Ευρασίας και της Βόρειας Αμερικής, οι οποίες απομακρύνονται με ρυθμό μερικών εκατοστών το χρόνο, αναφέρει ο Guardian.
Αυτό σημαίνει ότι η χώρα έχει εξαιρετικά έντονη σεισμική και ηφαιστειακή δραστηριότητα, η οποία δεν επηρεάζει ιδιαίτερα τη ζωή των κατοίκων.
2.Πού έγινε η έκρηξη;
Στη χερσόνησο Ρέικιανες, όπου τα τέλη του Οκτωβρίου και τον Νοέμβριο καταγράφηκαν χιλιάδες σεισμοί, οι περισσότεροι μικρής έντασης. Παράλληλα, εμφανίστηκαν εξογκώματα στο έδαφος καθώς το μάγμα, δηλαδή η λάβα στο εσωτερικό της γης, μετακινούνταν προς την επιφάνεια «φουσκώνοντας» το έδαφος.
Η έντονη δραστηριότητα άνοιξε μια ρωγμή στην επιφάνεια της γης με μήκος 4 χιλιόμετρα, από την οποία εκτοξεύονται πίδακες λάβας και σύννεφα καπνού.
Η δραστηριότητα είναι μάλιστα τόσο έντονη ώστε αναδύονται 100-200 κυβικά μέτρα λάβας κάθε δευτερόλεπτο. Αυτό σημαίνει ότι σε ένα λεπτό θα γέμιζε τουλάχιστον μία ολυμπιακή πισίνα με λάβα.
3. Κινδυνεύουν άνθρωποι;
Η πλησιέστερη πόλη στην περιοχή είναι το Γκρίνταβικ, ένα ψαροχώρι με πληθυσμό 4.000 ανθρώπων, σε απόσταση 40 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της πρωτεύουσας της Ισλανδίας, του Ρέικιαβικ.
Η πόλη έχει εκκενωθεί από τον Νοέμβριο, λόγω της σεισμικής δραστηριότητας και ευτυχώς δεν κινδυνεύει από τη ροή της λάβας που άρχισε χθες. Οι αρχές λένε μάλιστα ότι πιθανόν θα γυρίσουν στα σπίτια τους πριν από τα Χριστούγεννα.
Περιορισμένος είναι ο κίνδυνος από τα ηφαιστειακά αέρια, τα οποία επίσης αναδύονται από την περιοχή της δραστηριότητας. Δεν είναι επικίνδυνα, αλλά πάντως είναι πιθανό να προκαλέσουν ενόχληση σε ανθρώπους με αναπνευστικά προβλήματα.
Υπάρχουν, όμως, και οι επισκέπτες στην Ισλανδία που θα θελήσουν να δουν από κοντά το άκρως εντυπωσιακό θέαμα της έκρηξης. Οι αρχές ζητούν από τους τουρίστες να ακολουθούν τις οδηγίες, καθώς υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι οι οποίοι μπορούν να θέσουν τους ανθρώπους σε κίνδυνο, όπως νέες ισχυρές εκρήξεις.
4. Κινδυνεύουν οι πτήσεις;
Πριν από 13 χρόνια, η έκρηξη ενός ηφαιστείου στην Ισλανδία, του Εϊγιαφιαλαγιοκούλ γέμισε με τέφρα τον ουρανό της Ευρώπης, φέρνοντας χάος στις αεροπορικές μεταφορές.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η τελευταία έκρηξη δεν θα έχει τον ίδιο αντίκτυπο, επειδή είναι απίθανο να παραχθεί τόση πολλή τέφρα.
Προς το παρόν δεν υπάρχει καμία απειλή για τις πτήσεις. Αν υπάρξει, θα περιοριστεί στο αεροδρόμιο του Κεφλαβίκ, το μεγαλύτερο της χώρας, και πάλι μόνο εάν υπάρξουν αλλαγές στην κατεύθυνση του ανέμου.
5. Πόσο καιρό θα μπορούσε να διαρκέσει αυτό;
Είναι πολύ δύσκολο να πούμε πόσο θα διαρκέσει ένα τέτοιο φαινόμενο – μπορεί να ημέρες ή και ολόκληρους μήνες.
Οι ειδικοί λένε ότι οι μεγαλύτερες και πιο έντονες εκρήξεις τείνουν να διαρκούν λιγότερο, αλλά αν ο ρυθμός ροής περιοριστεί, θα μπορούσε να συνεχιστεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Δείτε φωτογραφίες από το Associated Press:
