Σημαντικό οικονομικό όφελος θα έχουν από το 2024 όσοι φορολογούμενοι πληρώνουν μέσω πιστωτικών ή χρεωστικών καρτών ηλεκτρολόγους, υδραυλικούς, ελαιοχρωματιστές, πλακάδες, σοβατζήδες και άλλους επαγγελματίες που εκτελούν εργασίες επισκευής, συντήρησης και ανακαίνισης των κατοικιών τους ή και άλλων κτισμάτων τους υποχρεώνοντάς τους ταυτόχρονα να εκδίδουν και τις... σχετικές αποδείξεις.
Το όφελος αυτό θα προκύπτει από την εφαρμογή της διάταξης του νέου φορολογικού νομοσχεδίου με την οποία προβλέπεται ετήσια έκπτωση φόρου εισοδήματος έως και 3.200 ευρώ για δαπάνες ανακαίνισης και λειτουργικής αναβάθμισης ακινήτων. Θα είναι δε το όφελος αυτό σε βάθος χρόνου πολύ μεγαλύτερο από την επιβάρυνση που θα υφίστανται εξαιτίας της χρέωσής τους με ΦΠΑ 24% κατά την πληρωμή των εν λόγω επαγγελματιών. Η διάταξη αυτή δηλαδή μπορεί τελικά να αποτρέψει πολλούς φορολογουμένους από το να δεχθούν την κλασική «συμφωνία» που τους ζητούν συνήθως οι επαγγελματίες αυτών των κατηγοριών για μη επιβάρυνση με ΦΠΑ 24% εφόσον δεν κοπεί απόδειξη. Κι αυτό αναμένεται να συμβεί κυρίως στις περιπτώσεις που οι δαπάνες είναι πολύ μεγάλες.
Εκπίπτει το σύνολο
Ο λόγος είναι ότι το ποσό του φόρου εισοδήματος το οποίο θα γλιτώνει κάθε φορολογούμενος που θα πληρώνει με κάρτα τον επαγγελματία και θα λαμβάνει απόδειξη θα είναι πλέον πολύ μεγαλύτερο από το ποσό του ΦΠΑ με το οποίο θα επιβαρύνεται για την εργασία του και την αξία των υλικών. Κι αυτό διότι από το φόρο εισοδήματος θα εκπίπτει το σύνολο της δαπάνης για την εργασία και σημαντικό μέρος της δαπάνης για τα υλικά, ενώ με τη διάταξη που ισχύει σήμερα προβλέπεται έκπτωση του 40% δαπάνης μόνο για τις εργασίες. Το ανώτατο όριο ποσού δαπάνης για το οποίο θα ισχύει η έκπτωση παραμένει στις 16.000 ευρώ, αλλά το χρονικό διάστημα για το οποίο θα μπορεί ο φορολογούμενος να επωφελείται από την έκπτωση αυξάνεται από 4ετία σε 5ετία. Δηλαδή, για κάθε δαπάνη για υλικά και εργασίες μέχρι 16.000 ευρώ που θα κάνει κάθε ιδιοκτήτης ακινήτου μέσα σε ένα έτος, το ποσό της δαπάνης αυτής θα κατανέμεται στα επόμενα 5 έτη για να αφαιρεθεί ως έκπτωση από το φόρο εισοδήματος των ετών αυτών, ενώ σήμερα προβλέπεται ότι το 40% της δαπάνης μόνο για τις εργασίες κατανέμεται στα επόμενα 4 έτη για έκπτωση από το φόρο εισοδήματος των ετών αυτών. Ετσι, με το νέο καθεστώς που θα ισχύσει από το 2024, η ανώτατη ετήσια έκπτωση φόρου διαμορφώνεται στις 3.200 ευρώ (16.000 ευρώ / 5 έτη) και αφορά τόσο τα υλικά όσο και τις εργασίες, ενώ σήμερα διαμορφώνεται στις 1.600 ευρώ (40% Χ 16.000 ευρώ / 4 έτη) και αφορά μόνο τις εργασίες.
Κόφτης
Εδώ θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι, στη νέα διάταξη, με τη μορφή που έλαβε πρόσφατα κατόπιν τροποποίησης από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, προστέθηκε ένας περιορισμός (ένας «κόφτης»), ότι η δαπάνη για τα υλικά που αναγνωρίζεται δεν μπορεί να υπερβαίνει το 1/3 της δαπάνης για τις εργασίες. Ο περιορισμός αυτός θα έχει ως συνέπεια η επιβάρυνση του φορολογουμένου από τον ΦΠΑ να… αποσβέννυται δύο χρόνια μετά, κατά την κατανομή της έκπτωσης στα επόμενα πέντε έτη. Δηλαδή, ενώ το συνολικό ποσό φόρου εισοδήματος που μπορεί να γλιτώσει ο φορολογούμενος είναι υπερτριπλάσιο του ΦΠΑ που θα καταβάλει, ο συγκεκριμένος περιορισμός και η κατανομή του οφέλους σε 5 αντί σε 4 έτη καθυστερούν δύο χρόνια την .. απόσβεση της πρόσθετης και πρόσκαιρης επιβάρυνσης με τον ΦΠΑ.
Παρ’ όλα αυτά, η έκπτωση φόρου εισοδήματος που προκύπτει από την υπό ψήφιση διάταξη είναι υπερτριπλάσια αυτής που προκύπτει με την ισχύουσα σήμερα διάταξη, που ουσιαστικά δεν λειτουργεί ως κίνητρο και έχει μείνει ανενεργή.
Προϋποθέσεις
Προϋποθέσεις για να αναγνωριστεί η έκπτωση της δαπάνης από το φόρο εισοδήματος εξακολουθούν να είναι:
α) τα κτίρια να μην έχουν ήδη ενταχθεί ή να μην πρόκειται να ενταχθούν σε πρόγραμμα αναβάθμισης,
β) οι δαπάνες να αποδεικνύονται με εκδοθείσες αποδείξεις λιανικών συναλλαγών ή με εκδοθέντα τιμολόγια παροχής υπηρεσιών,
γ) οι δαπάνες να έχουν εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής (πιστωτικές ή χρεωστικές ή προπληρωμένες κάρτες ή μέσω e-banking κ.λπ.).
Παρεμβάσεις που καλύπτονται
Σημειώνουμε, επίσης, ότι τόσο η ισχύουσα σήμερα διάταξη όσο και η νέα αναμορφωμένη που θα ισχύει από το 2024 θα αφορά τις δαπάνες για τις ακόλουθες εργασίες ανακαίνισης και λειτουργικής αναβάθμισης:
Α. Ενεργειακές
* Τοποθέτηση θερμομόνωσης.
* Αντικατάσταση κουφωμάτων, υαλοπινάκων και εξωτερικών προστατευτικών φύλλων.
* Εγκατάσταση ή αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ψύξης καθώς και των αναγκαίων υποδομών και στοιχείων ώστε να καθίσταται πλήρως λειτουργικό.
* Εγκατάσταση διατάξεων αυτόματου ελέγχου της λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης/ψύξης.
* Εγκατάσταση συστήματος αυτοπαραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος (με ενεργειακό συμψηφισμό) καθώς και συστημάτων ηλεκτρικών συσσωρευτών (μπαταρίες), όταν συνδυάζονται με φωτοβολταϊκά συστήματα.
* Εγκατάσταση συστήματος παραγωγής ζεστού νερού με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).
* Εγκατάσταση συστήματος μηχανικού αερισμού με ανάκτηση θερμότητας.
* Αναβάθμιση φωτισμού των κοινόχρηστων χώρων πολυκατοικίας.
Β. Λειτουργικές-αισθητικές
* Τοποθέτηση/αντικατάσταση υδραυλικής εγκατάστασης.
* Τοποθέτηση/αντικατάσταση ηλεκτρολογικής εγκατάστασης.
* Συντήρηση/επισκευή στέγης.
* Επισκευή τοιχοποιίας/χρωματισμού εσωτερικά και εξωτερικά των κτιρίων.
* Τοποθέτηση σταθερών ή κινητών συστημάτων σκίασης.
* Αναβάθμιση ή εγκατάσταση ανελκυστήρα.
* Εγκατάσταση οικιακών σημείων επαναφόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων.
* Αλλαγή ή επισκευή δαπέδων.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
Το όφελος στην τσέπη σε βάθος χρόνου
Για να γίνει καλύτερα αντιληπτό το μέγεθος του οφέλους που θα έχει πλέον από το 2024 ο φορολογούμενος αν πληρώνει ηλεκτρονικά και παίρνει απόδειξη από κάθε επαγγελματία που εκτελεί εργασίες ανακαίνισης στην κατοικία του ή σε άλλο ακίνητό του, παραθέτουμε το παρακάτω παράδειγμα:
Εστω ότι ένας ιδιοκτήτης κατοικίας καλεί έναν υδραυλικό για να επισκευάσει τις εκτεταμένες ζημιές που έχουν οι υδραυλικές εγκαταστάσεις του ακινήτου του. Το κόστος των εργασιών ανέρχεται σε 300 ευρώ χωρίς ΦΠΑ 24% και η αξία των υλικών σε 200 ευρώ χωρίς ΦΠΑ 24%. Αν ο ιδιοκτήτης δεχθεί να μην εκδοθεί καμία απόδειξη από τον υδραυλικό και να πληρώσει σε μετρητά τη δαπάνη, θα επιβαρυνθεί με 500 ευρώ και θα γλιτώσει τα 120 ευρώ του ΦΠΑ.
Οι δαπάνες
Σύμφωνα με τη διάταξη, αν η δαπάνη πληρωθεί με κάρτα και εκδοθεί απόδειξη, ο φορολογούμενος θα πληρώσει συνολικά 620 ευρώ (500 ευρώ + ΦΠΑ 24%) και θα τύχει έκπτωσης φόρου η οποία θα υπολογιστεί ως εξής:
* για τις εργασίες: 300 ευρώ + 72 ευρώ ο ΦΠΑ 24% = 372 ευρώ,
* για τα υλικά: 1/3 Χ 372 ευρώ (λόγω του ότι η έκπτωση για τα υλικά δεν μπορεί να υπερβαίνει το 1/3 της δαπάνης για τις εργασίες) = 124 ευρώ,
* 372 ευρώ για τις εργασίες + 124 ευρώ για τα υλικά = 496 ευρώ.
Η συνολική δαπάνη που θα αναγνωριστεί για έκπτωση από το φόρο εισοδήματος θα είναι 496 ευρώ (372 ευρώ για τις εργασίες και 124 ευρώ για τα υλικά). Το ποσό αυτό θα αφαιρεθεί σε 5 ισόποσες δόσεις από το φόρο εισοδήματος των επόμενων 5 ετών. Ετσι, κάθε χρόνο για τα επόμενα 5 χρόνια, από το 2025 έως το 2029, ο φορολογούμενος θα έχει για τη δαπάνη των 620 ευρώ που έκανε καταβάλλοντας και τον ΦΠΑ των 120 ευρώ ετήσια έκπτωση φόρου εισοδήματος της τάξεως των 99,20 ευρώ (496 ευρώ η εκπίπτουσα δαπάνη / 5 έτη).
Ουσιαστικά, η επιβάρυνση με τον ΦΠΑ των 120 ευρώ θα υπερκαλύπτεται από την έκπτωση φόρου των 496 ευρώ σε βάθος 5ετίας αλλά ήδη από τον 2ο χρόνο κατανομής της έκπτωσης, όπου το συνολικό όφελος θα έχει φθάσει πλέον τα 198,4 ευρώ (99,2 ευρώ + 99,2 ευρώ).
Τι ίσχυε
Αν παρέμενε χωρίς τροποποίηση η διάταξη που ισχύει σήμερα, ο φορολογούμενος του παραδείγματος θα δικαιούνταν έκπτωσης φόρου εισοδήματος ίσης με το 40% μόνο της δαπάνης για τις εργασίες, δηλαδή η έκπτωσή του θα έφθανε μόλις τα 148,80 ευρώ (40% Χ 372 ευρώ) και θα ήταν ελάχιστα υψηλότερη του συνολικού ΦΠΑ των 120 ευρώ που γλιτώνει μην απαιτώντας απόδειξη. Επιπλέον, κατανεμημένη στην επόμενη τετραετία, η έκπτωση των 148,80 ευρώ θα περιοριζόταν μόλις στα 37,20 ευρώ ετησίως (148,80 / 4 έτη). Ουσιαστικά, η διάταξη στη σημερινή της μορφή δεν παρέχει κανένα κίνητρο, γι’ αυτό και ελάχιστοι έκαναν μέχρι τώρα χρήση της, αφού ο ΦΠΑ που πληρώνει ο φορολογούμενος αποσβέννυται μετά από 4 χρόνια!