Η τριήμερη επίσημη επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στη Μεγάλη Βρετανία είχε προετοιμαστεί εδώ και καιρό, όπως και η συνάντηση με τον Ρίσι Σούνακ. Όπως σχολίασε ανώτερη πηγή των Συντηρητικών στο BBC: «Ήταν αδύνατο να πραγματοποιηθεί αυτή η συνάντηση μετά από τους σχολιασμούς σχετικά με τα μάρμαρα του Έλγιν» και πρόσθεσε:
«Η θέση μας είναι ξεκάθαρη - τα Μάρμαρα του Έλγιν αποτελούν μέρος της μόνιμης συλλογής του Βρετανικού Μουσείου και ανήκουν εδώ. Είναι απερίσκεπτο για οποιονδήποτε Βρετανό πολιτικό να προτείνει ότι αυτό υπόκειται σε διαπραγμάτευση».
Η ατάκα Μητσοτάκη που ενόχλησε τους Βρετανούς
Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, την Κυριακή (26/11), είχε παραχωρήσει συνέντευξη στο BBC, δηλώνοντας πως «τα Γλυπτά του Παρθενώνα ανήκουν στην Ελλάδα και εκλάπησαν». Πριν από τις συναντήσεις του με επιχειρηματικούς κύκλους, τον ηγέτη της αξιωματικής αντιπολίτευσης στο Ηνωμένο Βασίλειο Κιρ Στάρμερ, αλλά και τον πρωθυπουργό της Βρετανίας Ρίσι Σούνακ, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε:
«Θα φαίνονταν καλύτερα στο Μουσείο της Ακρόπολης. Δεν είναι ζήτημα επιστροφής, τα Γλυπτά ανήκουν στην Ελλάδα και εκλάπησαν. Για εμάς είναι ζήτημα επανένωσης, που μπορείς να θαυμάσεις καλύτερα αυτά τα σημαντικά μνημεία. Αν κόβαμε μισή τη Μόνα Λίζα και η μισή ήταν στο Λούβρο, τι θα συνέβαινε;».
Ακόμα, ο ίδιος πρόσθεσε: «Δεν έχουμε κάνει όση πρόοδο θα θέλαμε στις διαπραγματεύσεις, αλλά είμαι υπομονετικός. Θα επιμείνω σε αυτές τις συζητήσεις. Έχω μια πλήρη θητεία μπροστά μου» Σχολίασε, δε, ότι ο Κιρ Στάρμερ των Εργατικών είναι θετικός για τα Γλυπτά του Παρθενώνα, λέγοντας: «Θα τον συναντήσω και αυτόν και τον πρωθυπουργό και θα σας πω εν συνεχεία».
Ωστόσο, η συνάντηση με τον Σούνακ ακυρώθηκε ενώ παρότι πραγματοποιήθηκε εκείνη με τον ηγέτη των Εργατικών - για την οποία ο κ. Μητσοτάκης είχε προαναγγείλει ότι θα μετέφερε την άποψη του σερ Κιρ Στάρμερ, το Μέγαρο Μαξίμου δεν είπε κουβέντα. Μετά τη συνάντηση στην πρεσβευτική κατοικία στο Λονδίνο με τον επικεφαλής του βρετανικού Εργατικού Κόμματος, οι διαρροές του Μαξίμου δεν ανέφεραν τίποτα περί επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα, όπως προεξοφλούσε στη συνέντευξη στο BBC o κ. Μητσοτάκης.
Η Ψυχρολουσία σε Μητσοτάκη για τα Γλυπτά
«Οι θέσεις της Ελλάδος για το ζήτημα των Γλυπτών του Παρθενώνα είναι γνωστές. Ήλπιζα να έχω την ευκαιρία να τις συζητήσω και με τον Βρετανό ομόλογό μου», ανέφερε σε δήλωσή του ο Κυριάκος Μητσοτάκης το βράδυ της Δευτέρας (27/11) αφότου έγινε γνωστή η ακύρωση της συνάντησης με τον Ρίσι Σούνακ και προσέθεσε, εκφράζοντας την έντονη ενόχλησή το: «Όποιος πιστεύει στην ορθότητα και το δίκαιο των θέσεών του δεν φοβάται ποτέ την αντιπαράθεση επιχειρημάτων».
Αναλυτικά, όπως δήλωσε ο Κ. Μητσοτάκης:
«Εκφράζω την ενόχλησή μου για το γεγονός ότι ο Βρετανός Πρωθυπουργός ακύρωσε την προγραμματισμένη μας συνάντηση λίγες ώρες πριν αυτή πραγματοποιηθεί.
Ελλάδα και Βρετανία ενώνονται από παραδοσιακούς δεσμούς φιλίας και το πλαίσιο των διμερών μας σχέσεων είναι εξαιρετικά ευρύ.
Οι θέσεις της Ελλάδος για το ζήτημα των Γλυπτών του Παρθενώνα είναι γνωστές. Ήλπιζα να έχω την ευκαιρία να τις συζητήσω και με τον Βρετανό ομόλογό μου, μαζί με τις μεγάλες προκλήσεις της διεθνούς συγκυρίας: Γάζα, Ουκρανία, Κλιματική κρίση, μετανάστευση.
Όποιος πιστεύει στην ορθότητα και το δίκαιο των θέσεών του δεν φοβάται ποτέ την αντιπαράθεση επιχειρημάτων».
Κυβερνητικές πηγές: «Φάουλ και πολιτικά απρεπής» η ακύρωση
Αμέσως μετά τη δήλωση δυσαρέσκειας του Έλληνα πρωθυπουργού για την ακύρωση της συνάντησης από τον Βρετανό ομόλογό του Ρίσι Σούνακ, κυβερνητικές πηγές έλεγαν ότι στην κυβέρνηση είναι ιδιαίτερα δυσαρεστημένοι, τονίζοντας πως ο κ. Σούνακ ήταν «φάουλ και πολιτικά απρεπής» με την ακύρωση του προγραμματισμένου ραντεβού για την Τρίτη (28/11) με τον Έλληνα πρωθυπουργό.
Μάλιστα, τόνιζαν πως ο Βρετανός πρωθυπουργός ενοχλήθηκε από τις δηλώσεις του κ. Μητσοτάκη στη συνέντευξη που παραχώρησε στο BBC, με θέσεις που όμως, είναι οι πάγιες ελληνικές γύρω από τα γλυπτά του Παρθενώνα.
Όπως σημείωναν από την ελληνική κυβέρνηση: «Το ζήτημα δεν αφορά τη βρετανική κυβέρνηση, αλλά το Βρετανικό Μουσείο, με το οποίο συνεχίζονται οι συζητήσεις».
«Πόρτα» από Σουνάκ σε Μητσοτάκη για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα
Ωστόσο, μερικές ώρες νωρίτερα πριν από την επίσημη ακύρωση της συνάντησης, η Ντάουνιγκ Στριτ ακύρωσε σε έντονο ύφος κάθε ενδεχόμενο σενάριο για επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα.
Ο Ρίσι Σουνάκ θα απορρίψει τις εκκλήσεις να επιστρέψουν τα Έλγιν Μάρμαρα στην Ελλάδα όταν συναντηθεί με τον πρωθυπουργό της χώρας, ανέφερε η Ντάουνινγκ Στριτ, σύμφωνα με δημοσίευμα του Independent. Μάλιστα όπως αναφερόταν στο δημοσίευμα, η Ντάουνινγκ Στριτ επιμένει ότι το Βρετανικό Μουσείο είναι το «σωστό μέρος» για τους θησαυρούς. Όπως ανέφερε το ρεπορτάζ του Independent:
Η Αθήνα απαιτεί εδώ και καιρό την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, τα οποία αφαιρέθηκαν από την Ελλάδα από τον Λόρδο Έλγιν στις αρχές του 19ου αιώνα, όταν ο Έλγιν ήταν πρεσβευτής στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε ότι θα θέσει το θέμα κατά τη διάρκεια συναντήσεων τόσο με τον κ. Σουνάκ όσο και με τον ηγέτη των Εργατικών, σερ Κιρ Στάρμερ, κατά την επίσκεψή του στο Λονδίνο.
Αλλά η Ντάουνινγκ Στριτ αντέκρουσε την παρομοίωση που χρησιμοποίησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης για την κατοχή των γλυπτών από το Βρετανικό Μουσείο, φέρνοντας ως παράδειγμα τον πίνακα της Μόνα Λίζα που είναι σαν να «κόβεται στη μέση».
Ο εκπρόσωπος του κ. Σουνάκ τόνισε την υποστήριξη του πρωθυπουργού στον νόμο που εμποδίζει τη μόνιμη επιστροφή των μαρμάρων και πρότεινε ότι δεν θα ήταν υπέρ οποιασδήποτε συμφωνίας δανεισμού.
Ο πρόεδρος του Βρετανικού Μουσείου Τζορτζ Όσμπορν, έχει δηλώσει ότι διερευνά τρόπους για να εκτεθούν τα Ελγίνεια Μάρμαρα στην Ελλάδα – εικάζοντας ότι αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει μια συμφωνία δανείου στην οποία μέρος των γλυπτών θα σταλούν στην Αθήνα.
Ερωτηθείς για μια τέτοια συμφωνία, ο εκπρόσωπος του κ. Σουνάκ είπε στους δημοσιογράφους: «Δεν έχουμε σχέδια να αλλάξουμε την προσέγγισή μας και σίγουρα πιστεύουμε ότι το μουσείο είναι το κατάλληλο μέρος».
Δήλωσε επίσης ότι η κυβέρνηση «δεν σχεδιάζει» να αλλάξει τον Νόμο του Βρετανικού Μουσείου του 1963 που απαγορεύει την αφαίρεση αντικειμένων από τη συλλογή του ιδρύματος.
«Έχουμε φροντίσει τα μάρμαρα εδώ και πολλές γενιές και η θέση μας είναι ότι θέλουμε αυτό να συνεχιστεί. Ο κόσμος έρχεται τακτικά στο Ηνωμένο Βασίλειο για να δει τα μάρμαρα και δεν υπάρχουν σχέδια να αλλάξει αυτό ή να αλλάξει ο νόμος», όπως είπε.
Ο σερ Κιρ Στάρμερ έχει δηλώσει ότι θα πει στον κ. Μητσοτάκη ότι μια κυβέρνηση των Εργατικών δεν θα άλλαζε τον νόμο – αλλά ότι δεν θα σταθεί εμπόδιο σε μια συμφωνία δανείου που ήταν αμοιβαία αποδεκτή από το Βρετανικό Μουσείο και την ελληνική κυβέρνηση, σημείωνε το ρεπορτάζ του Independent.
Ερωτηθείς εάν ο κ. Σούνακ αναγνώρισε αυτόν τον χαρακτηρισμό, ο εκπρόσωπός του είπε: «Προφανώς δεν είναι κάτι με το οποίο θα συμφωνούσαμε. Αυτά αποκτήθηκαν νόμιμα εκείνη την εποχή, ανήκουν νόμιμα στους διαχειριστές του μουσείου. Υποστηρίζουμε αυτή τη θέση και δεν υπάρχει σχέδιο αλλαγής του νόμου που τη διέπει». Στη συνέχεια ανακοινώθηκε επίσημα η ακύρωση της συνάντησης Μητοστάκη - Σούνακ.
Υπάρχει, όμως, και μια άλλη διάσταση στην ακύρωση της συνάντησης. Ο Σούνακ είναι εξαιρετικά πιεσμένος αυτή την περίοδο με τους Συντηρητικούς να εμφανίζονται στις δημοσκοπήσεις γράφοντας ιστορικά χαμηλά ποσοστά 25% - 26%, την ίδια ώρα που οι Εργατικοί είναι στο 40%.
Δεν είναι περίοδος για «δώρα» στον Μητσοτάκη όταν ο Σούνακ επιδιώκει να συσπειρώσει με κάθε τρόπο το κομματικό ακροατήριο. Και όταν μάλιστα υπάρχουν στον ορίζοντα σενάρια για πρόωρες εκλογές στη Βρετανία τον Μάιο, πολύ νωρίτερα από τις προγραμματισμένες για το τέλος του 2024. Εξ ου και φετινός προϋπολογισμός των Συντηρητικών περιλαμβάνει παροχές και φοροελαφρύνσεις, που δεν έχει ξαναδεί η Βρετανία.
Μπροστά σε αυτό το σκηνικό, η κυβέρνηση Μητσοτάκη φαίνεται ότι δεν «διάβασε» την πολιτική πραγματικότητα στη Βρετανία και πως αυτή την περίοδο δεν θα μπορούσε να αποσπάσει ούτε κατά διάνοια μια θετική δήλωση για τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Εξ ου και το φιάσκο.
