Ορισμένοι εντός του Ισραήλ ρίχνουν το «ανάθεμα» στις μυστικές υπηρεσίες της χώρας, την διαβόητη Μοσάντ, που κυριολεκτικά «πιάστηκε στον ύπνο» από μια επίθεση της Χαμάς που κατά τα φαινόμενα σχεδίαζε επί μήνες. Ήταν αυτές οι υπηρεσίες, λένε ακόμη και αξιωματούχοι, που θα έπρεπε να σημάνουν συναγερμό και να θέσουν σε επιφυλακή το σύστημα Iron Dome.
Δεν λείπουν κι εκείνες οι φωνές που επιρρίπτουν την ευθύνη σε κάποιου είδους «αναστάτωσης» που επικρατεί στις Ένοπλες Δυνάμεις του Ισραήλ μετά τις αποχωρήσεις ή αποστρατείες στελεχών τους, μετά την πολιτική θύελλα που ξέσπασε από την νομοθετική παρέμβαση της κυβέρνησης Νετανιάχου στη Δικαιοσύνη.
Αναλυτές διερευνούν ακόμη και το ενδεχόμενο να δέχθηκε κάποιου είδους «ηλεκτρονική επίθεση» το σύστημα Iron Dome τις πρώτες ώρες της επίθεσης από τη Χαμάς, με αποτέλεσμα να «τυφλωθεί», σενάριο που πάντως δεν φαίνεται προς το παρόν να επιβεβαιώνεται.
Γεγονός είναι πως το αντιπυραυλικό σύστημα του Ισραήλ παραμένει όχι μόνο ενεργό, αλλά και αποτελεσματικό, όπως έδειξε η απόκρουση της επίθεσης από την Χαμάς με περισσότερες από 150 ρουκέτες εναντίον του αεροδρομίου Μπεν Γκουριόν… αλλά και σε πόλεις όπως η Ιερουσαλήμ ή το Τελ Αβίβ.
Το ίδιο συνέβη και με τους πυραύλους που εκτοξεύθηκαν από τον Λίβανο, δηλαδή από τις εξτρεμιστικές οργανώσεις Χεζμπολάχ ή Ισλαμικός Τζιχάντ.
Τι δεν λειτούργησε σωστά στην αντιπυραυλική ασπίδα;
Μια πιθανή εξήγηση έχουν δώσει οι ίδιοι οι Ισραηλινοί στο πρόσφατο παρελθόν, όταν η Ουκρανία είχε ζητήσει να εφοδιαστεί το Ισραηλινό αντιπυραυλικό σύστημα.
Τον Οκτώβριο του 2022 ο Ισραηλινός Υπουργός Κατασκευών και Στέγασης, δήλωνε ότι το ισραηλινό σύστημα δεν είναι αρκετά αποτελεσματικό ενάντια στους σύγχρονους πυραύλους με τους οποίους η Ρωσία επιτίθεται στην Ουκρανία.
«Το Iron Dome παρέχει προστασία από απλούς τύπους πυραύλων, από τους οποίους δεν προστατεύουν τα κανονικά συστήματα. Η Δύση μπορεί να παρέχει στην Ουκρανία άλλα συστήματα, πιο εκσυγχρονισμένα, που να αντιμετωπίζουν τους ρωσικούς πυραύλους», είχε πει τότε ο Ze’ev Elkin.
Αυτό δηλαδή που συζητείται στους κόλπους των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων, είναι αν το οπλοστάσιο της Χαμάς έχει «εκσυγχρονιστεί», αποκτώντας πιο εξελιγμένους πυραύλους από τις ρουκέτες που χρησιμοποιούσε μέχρι τώρα, δείχνοντας – φυσικά – προς την πλευρά της Τεχεράνης. Άλλωστε ανώτερος αξιωματικός των Φρουρών της Επανάστασης έχει ήδη γνωστοποιήσει αρκετά χρόνια πριν, πως το Ιράν εφοδιάζει με «νέας γενιάς» πυραύλους Παλαιστινιακές οργανώσεις.
Όμως ακόμη κι αυτό να μην έχει συμβεί – επισήμως δεν έχει αποδειχθεί ποτέ – υπάρχει άλλος ένας μεγάλος «πονοκέφαλος» για το Ισραήλ: το υπέρογκο κόστος λειτουργίας του Iron Dome. Υπολογίζεται πως ο κάθε πύραυλος που εκτοξεύει το υπερσύγχρονο σύστημα κοστίζει από 60 έως 80.000 δολάρια, ποσό πολλαπλάσιο από το κόστος κάποιων εκατοντάδων δολαρίων που κοστίζουν οι ρουκέτες της Χαμάς.
Δεν λείπουν μάλιστα εκείνοι που θεωρούν ότι στόχος της Χαμάς με την εκτόξευση εκατοντάδων ρουκετών εναντίον του Ισραήλ, είναι η «κόπωση» ή η «εξάντληση» του Iron Dome.
Και το ερώτημα που θέτουν είναι το ακόλουθο: Μήπως η Χεζμπολάχ του Λιβάνου δεν εμπλέκεται ακόμη στον πόλεμο, περιμένοντας να έχουν χρησιμοποιηθεί και τα τελευταία αποθέματα του Iron Dome, ώστε να «πλαγιοκοπήσει» το Ισραήλ; Το ερώτημα μένει να απαντηθεί…
Πώς λειτουργεί το Iron Dome, η αντιπυραυλική ομπρέλα του Ισραήλ
Όταν ένας πύραυλος εκτοξεύεται προς το Ισραήλ, το ραντάρ ανίχνευσης και εντοπισμού ανιχνεύει την εισερχόμενη τροχιά και διαβιβάζει τις πληροφορίες στο σύστημα ελέγχου των όπλων, το οποίο εκτελεί γρήγορους, πολύπλοκους υπολογισμούς για να ανιχνεύσει την τροχιά, την ταχύτητα και τον αναμενόμενο στόχο του πυραύλου.
Εάν ο εισερχόμενος πύραυλος κατευθύνεται προς μια κατοικημένη περιοχή ή μια στρατηγική εγκατάσταση, ο εκτοξευτής πυροδοτεί αυτόματα τον πύραυλο Tamir και ο πύραυλος καταστρέφεται στον αέρα.
Μια ενιαία πυροβολαρχία αποτελείται από τρεις-τέσσερις εκτοξευτές και το Ισραήλ διαθέτει τουλάχιστον 10.
Ο κατασκευαστής του συστήματος Iron Dome, η εταιρεία Rafael Advanced Defence System, ισχυρίζεται ότι έχει ποσοστό επιτυχίας 90% και ότι μέχρι σήμερα έχει πραγματοποιήσει πάνω από 2.000 αναχαιτίσεις.
Ο ρόλος του Ιράν: Παρέχει τεχνογνωσία και όπλα στη Χαμάς και την Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ
Το Ιράν δημιούργησε για πρώτη φορά δεσμούς με τη Χαμάς και την PIJ τη δεκαετία του 1980, όπως αναφέρει το weilsoncenter.org. Έκτοτε, το Ιράν παρέχει χρηματοδότηση, όπλα και εκπαίδευση στις μαχητικές ομάδες. Το Ιράν έχει μεταφέρει στη Γάζα διάφορους τύπους ρουκετών πυροβολικού, συμπεριλαμβανομένων των ρουκετών Fajr 3 και Fajr 5, καθώς και ρουκετών M302 που κατασκευάστηκαν αρχικά στη Συρία.
Από το 2006, η Τεχεράνη έχει επικεντρωθεί όλο και περισσότερο στον εφοδιασμό των περιφερειακών συμμάχων και πληρεξουσίων της, συμπεριλαμβανομένων των παλαιστινιακών φατριών, με την τεχνογνωσία και τον εξοπλισμό για την τοπική παραγωγή ρουκετών.
Οι διοικητές του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC) έχουν δηλώσει δημοσίως ότι οι προτεραιότητές τους είναι να βελτιώσουν την ικανότητα των συμμάχων τους να χειρίζονται ρουκέτες που παραδίδονται από το Ιράν και να κατασκευάζουν ρουκέτες και πυραύλους.
«Αντί να τους δώσουμε ένα ψάρι ή να τους μάθουμε να πιάνουν ένα ψάρι, διδάξαμε στους συμμάχους και τους φίλους μας πώς να φτιάχνουν ένα αγκίστρι, και τώρα έχουν στην κατοχή τους πυραυλικές δυνατότητες και τεχνολογίες» δήλωσε ο στρατηγός Amir Ali Hajizadeh, διοικητής της Αεροδιαστημικής Δύναμης του IRGC, κατά τη διάρκεια συνέντευξης τον Ιανουάριο του 2021. «Σήμερα, οι Παλαιστίνιοι εκτοξεύουν ρουκέτες, αντί να πετούν πέτρες».
Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι το Ιράν σχεδιάζει κατά παραγγελία απλά συστήματα πυραύλων για παραγωγή σε μέρη όπως η Γάζα και το Ιράκ.
Τα όπλα που χρησιμοποιούν Χαμάς και PIJ (Παλαιστινιακή Τζιχάντ)
Οι παλαιστινιακές ομάδες παρουσίασαν μερικά νέα συστήματα πυραύλων, αλλά κανένα από αυτά δεν φαίνεται να είναι σε θέση να αλλάξει τα δεδομένα του παιχνιδιού. Η Χαμάς παρουσίασε τον πύραυλο Ayyash 250 με βεληνεκές 250 χιλιομέτρων, τον πύραυλο με το μεγαλύτερο βεληνεκές που έχει παρουσιαστεί ποτέ στη Γάζα. Ενώ η παραγωγή του είναι τεχνικά εντυπωσιακή, η στρατιωτική του αξία περιορίζεται από την εξαιρετικά χαμηλή ακρίβεια και το γεγονός ότι οι σημαντικότεροι στόχοι στο Ισραήλ βρίσκονται πολύ πιο κοντά στη Γάζα. Η Ιερουσαλήμ, για παράδειγμα, απέχει μόλις 77 χιλιόμετρα από τη Γάζα.
Φωτογραφία: Fabian Hinz / wilsoncenter.org
Η PIJ (Παλαιστινιακή Τζιχάντ) έχει χρησιμοποιήσει τον πύραυλο Badr 3, ο οποίος φαίνεται να σχεδιάστηκε και να δοκιμάστηκε στο Ιράν, κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης του 2021. Ο πύραυλος φέρει κεφαλή βάρους μεταξύ 300 κιλών και 400 κιλών, η οποία είναι πολύ πιο ενισχυμένη από τις κεφαλές των περισσότερων παλαιστινιακών ρουκετών.
Επίσης, στο οπλοστάσιό τους περιλαμβάνονται πύραυλοι τύπου Sejjil, καθώς και SH-85, J-80, SA-120, S-40 και Q-20, ενώ, παράλληλα, χρησιμοποιούν μια νέα, ειδική τακτική για να εκτοξεύσουν τους εξαιρετικά καταστροφικούς πυραύλους Sejjil, με στόχο να αποφύγουν την αναχαίτιση από την «αμυντική ομπρέλα» Iron Dome του Ισραήλ.
Φωτογραφία: Fabian Hinz / wilsoncenter.org
Τέλος, η PIJ διαθέτει και έναν μικρό αριθμό πυραύλων Boraq-70 με εμβέλεια 70-80 χιλιομέτρων και πυραύλους Boraq-100 και Βoraq-120, με εμβέλεια άνω των 100 χλμ., ενώ η Χαμάς διαθέτει απόθεμα δεκάδων πυραύλων με βεληνεκές 100-160 χλμ. (R-160, A-120, SH-85, ιρανικών M-302, and Ayyash 250).
