Σύρος πρόσφυγας που απελάθηκε από την Ελλάδα και προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κατά της Frontex, την οποία κατηγόρησε για βίαιη επαναπροώθηση, έχασε...τη δίκη.
Αλλά όπως γράφει ο Guardian η υπόθεση αναδεικνύει το έλλειμμα λογοδοσίας που υπάρχει για την ευρωπαϊκή υπηρεσίας φύλαξης συνόρων.
Ο Σύρος πρόσφυγας υποστήριξε ότι απελάθηκε από την Ελλάδα πριν εξεταστεί η αίτηση που υπέβαλε για την παροχή ασύλου. Ο πρόσφυγας με την σύζυγό του και τα τέσσερα παιδιά τους έφυγαν από το Χαλέπι της Συρίας με προορισμό την Ελλάδα το 2016 και έκαναν το επικίνδυνο ταξίδι από τις Μικρασιατικές ακτές με τη μεσολάβηση διακινητών. Όμως 11 μέρες μετά την άφιξή τους στην Ελλάδα μεταφέρθηκαν παρά την θέλησή τους πίσω στην Τουρκία, από την Frontex.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε ότι η Frontex δεν έχει καμία ευθύνη για τη διαδικασία εξέτασης των αιτημάτων για άσυλο. Η απόφαση αυτή θεωρείται σοβαρό πλήγμα στις προσπάθειες για να γίνουν πιο διαφανείς οι επιχειρήσεις της Frontex στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες και για να υπάρχει λογοδοσία εκ μέρους της ευρωπαϊκής υπηρεσίας.
«Από την στιγμή που η Frontex δεν έχει την εξουσία να αξιολογεί την ουσία των αποφάσεων επιστροφής ή των αιτήσεων για διεθνή προστασία, ο εν λόγω οργανισμός της ΕΕ δεν μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνος για οποιαδήποτε ζημιά σχετίζεται με την επιστροφή αυτών των ανθρώπων στην Τουρκία», αναφέρει η απόφαση του δικαστηρίου του Λουξεμβούργου.
Ο πρόσφυγας με την σύζυγο και τα τέσσερα παιδιά τους -ηλικίας από ενός έως επτά χρόνων- έφτασαν στην Μήλο με σκάφος από τις τουρκικές ακτές και στην συνέχεια μεταφέρθηκαν στη Λέρο, όπου εξέφρασαν την επιθυμία να μπουν σε καθεστώς διεθνούς προστασίας. Ωστόσο αντί να εξεταστεί το αίτημά τους υποχρεώθηκαν να επιστρέψουν στην Τουρκία μετά από κοινή επιχείρηση της Frontex και των ελληνικών λιμενικών αρχών. Από την Τουρκία μεταφέρθηκαν στην συνέχεια στο Ιράκ, όπου διαμένουν ως σήμερα.
Η υπόθεση έφτασε στο δικαστήριο από δικηγορικό γραφείο του Άμστερνταμ και υποστηρίχθηκε από το Ολλανδικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, και τις οργανώσεις αρωγής BKB, Sea-Watch Legal Aid Fund και Jungle Minds.
Οι δικηγόροι υποστήριξαν ότι ο Σύρος και η οικογένειά του ήταν θύματα «pushback» από τις ελληνικές αρχές και η Frontex παραβίασε τους κανόνες για τη διαδικασία παροχής ασύλου και τα δικαιώματα των παιδιών, τα οποία χωρίστηκαν από τους γονείς τους κατά την πτήση επαναπροώθησης στην Τουρκία.
Οι δικηγόροι προσπαθούσαν επί τρία χρόνια να συγκεντρώσουν τα στοιχεία για το τι ακριβώς συνέβη, από την Frontex.
Τελικά το δικαστήριο έκρινε ότι αποστολή της ευρωπαϊκής υπηρεσίας είναι να παρέχει τεχνική και επιχειρησιακή υποστήριξη στα κράτη-μέλη και «μόνο τα κράτη-μέλη έχουν αρμοδιότητα να αξιολογούν την ουσία των αποφάσεων για τις επιστροφές και να εξετάζουν τις αιτήσεις για διεθνή προστασία».
Η δικηγόρος Λίζα-Μαρί Κομπ, δήλωσε ότι η υπόθεση ήταν πολύ σημαντική ακόμα κι αν απορρίφθηκε το αίτημα του πρόσφυγα για αποζημίωση, καθώς ανέδειξε «το κενό λογοδοσίας» της Frontex, η οποία «πρακτικά δεν μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνη για τις ενέργειές της».
«Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι συγκλονισμένα από την προοπτική αυτού που συμβαίνει και πρέπει να το σταματήσουν. Θα πρέπει να αναλαμβάνεται η ευθύνη και να διασφαλίζεται ότι δεν θα γίνονται επαναπροωθήσεις. Ωστόσο μέχρι τώρα επιδεικνύεται ανοχή στις επαναπροωθήσεις. Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί σε μια ένωση που βασίζεται στο κράτος δικαίου», πρόσθεσε η δικηγόρος Λίζα-Μαρί Κομπ.
