Ο πρωθυπουργός, Άντονι Αλμπανέζι ανακοίνωσε την ημερομηνία διεξαγωγής του δημοψηφίσματος, ανοίγοντας παράλληλα έναν έντονο δημόσιο διάλογο για το θέμα.
Το ερώτημα στο οποίο θα απαντήσουν οι Αυστραλοί
Περισσότερα από 17 εκατομμύρια Αυστραλοί με δικαίωμα ψήφου καλούνται να απαντήσουν με ένα «Ναι» ή ένα «Όχι» στο ερώτημα: «Ένας προτεινόμενος νόμος: να τροποποιηθεί το Σύνταγμα για να αναγνωριστούν οι Πρώτοι Λαοί της Αυστραλίας, με την δημιουργία μίας Φωνής των Αβορίγινων και των Νησιωτών του Στενού Τόρες. Εγκρίνεται αυτή την προτεινόμενη τροποποίηση;»
Το ερώτημα αναφέρεται στη συνταγματική τροποποίηση που είναι γνωστή ως «Η Φωνή στο Κοινοβούλιο», καθώς εφόσον εγκριθεί να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός («Η Φωνή») που θα εξασφαλίζει στους αυτόχθονες ειδική μεταχείριση και συμβουλευτικό ρόλο στην χάραξη κυβερνητικής πολιτικής που τους αφορά άμεσα, με την συγκρότηση επιτροπής που τα μέλη της θα εκλέγονται από τους ίδιους τους αυτόχθονες.
Στην πραγματικότητα με την μεταρρύθμιση αυτή αναγνωρίζεται ο ιδιαίτερος ρόλος των αυτόχθονων στην ιστορία της Αυστραλίας. Την πρόταση για την δημιουργία της «Φωνής» έκαναν το 2017 οι 250 ηγέτες των αυτόχθονων ομάδων που συναντήθηκαν στο Ουλούρου, έναν βράχο στην κεντρική Αυστραλία που είναι ιερός για τους ανθρώπους αυτούς. Η τότε κυβέρνηση τους ζήτησε να προτείνουν τρόπους για την συνταγματική αναγνώριση των δικαιωμάτων των αυτόχθονων και οι 250 ηγέτες ζήτησαν να γίνει «Η Φωνή», ως «το κάποιο τρίτο σώμα» στο κοινοβούλιο.
Αλλά η συντηρητική αντιπολίτευση αντιλέγει ότι αν περάσει αυτή η τροποποίηση τότε οι Αυστραλοί θα διαχωριστούν με βάση κάποιες φυλετικές γραμμές, χωρίς να εξασφαλίζεται η άρση των ανισοτήτων που αντιμετωπίζουν οι αυτόχθονες.
Ποιοι είναι οι αυτόχθονες της Αυστραλίας
Ως αυτόχθονες της Αυστραλίας αναφέρονται οι αβορίγινες και οι νησιωτικοί πληθυσμοί στα Στενά Τόρες, ομάδες με διαφορετικά πολιτισμικά χαρακτηριστικά μεταξύ τους.
Οι αυτόχθονες ζούσαν στην Αυστραλία τουλάχιστον 60.000 χρόνια πριν από την άφιξη των Βρετανών αποίκων, το 1788. Οι έποικοι δημιούργησαν οικισμούς σε γη την οποία χαρακτήρισαν «κενή», αλλά στην πραγματικότητα είχαν καταλάβει γη όπου ζούσαν οι αυτόχθονες, τους οποίους εξόντωσαν κατά χιλιάδες.
Σήμερα οι αυτόχθονες είναι περίπου 800.000 και αποτελούν περίπου το 3,8 % του πληθυσμού της Αυστραλίας, που ανέρχεται σε 26 εκατομμύρια. Είναι η ομάδα που αντιμετωπίζει τις μεγαλύτερες ανισότητες και είναι χαρακτηριστικό πως το προσδόκιμο ζωής είναι μικρότερο κατά 8 χρόνια σε σύγκριση με τους μη αυτόχθονες Αυστραλούς. Οι κοινότητές τους μαστίζονται από την βία, έχουν υψηλά ποσοστά παραβατικής συμπεριφοράς και μεγάλα ποσοστά αυτοκτονιών.
Το ένα τρίτο των παιδιών των αυτόχθονων είχε αποσπαστεί με την βία από τις οικογένειές τους στο διάστημα 1910-1970, σε μία προσπάθεια βίαιης ενσωμάτωσής τους στην κοινωνία των εποίκων. Είναι η λεγόμενη «Κλεμμένη Γενιά», για την οποία η αυστραλιανή κυβέρνηση ζήτησε συγγνώμη το 2008.
Οι αυτόχθονες άρχισαν να λογίζονται ως φυλετική ομάδα μετά το δημοψήφισμα που έγινε το 1967 για συνταγματική αναθεώρηση, ύστερα από σχεδόν 200 χρόνια σκληρής καταπίεσης, ρατσιστικών επιθέσεων και αδιαφορίας. Τότε αποφασίστηκε με το 90% των ψήφων υπέρ, να καταμετράται ο πληθυσμός των αυτόχθονων στις εθνικές απογραφές. Μέχρι τότε ήταν σαν να μην υπήρχαν….
Στο τέλος του 19ου αιώνα οι αυτόχθονες δεν είχαν θέση, ούτε λόγο στο υπό διαμόρφωση εθνικό αφήγημα των απογόνων των πρώτων εποίκων. Ακόμα και μέχρι το 1967 δεν καταγράφονταν στις απογραφές… Η Αυστραλία ήταν η χώρα των εποίκων.
Το πολιτικό διακύβευμα
Ο σημερινός κεντροαριστερός πρωθυπουργός, Άντονι Αλμπανέζι έχει επενδύσει μεγάλο πολιτικό κεφάλαιο στο θέμα των δικαιωμάτων των αυτόχθονων και την πολιτική αυτή υποστηρίζουν επίσης το Κόμμα των Πράσινων, κάποιοι ανεξάρτητοι βουλευτές, ομάδες εθνο-θρησκευτικές και οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Κατηγορηματικά αντίθετη είναι η συντηρητική αντιπολίτευση (Φιλελεύθεροι και Εθνικιστές).
«Εκείνη τη μέρα, κάθε Αυστραλός θα έχει την μοναδική ανά γενιά ευκαιρία να ενώσει την χώρα μας και να την αλλάξει προς το καλύτερο», δήλωσε ο Αυστραλός πρωθυπουργός, ανακοινώνοντας την ημερομηνία διεξαγωγής του δημοψηφίσματος. Αλλά χρειάζεται να κάνει πολλά για να καταφέρει να πείσει τους Αυστραλούς.
Όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, αν γινόταν σήμερα το δημοψήφισμα, το αποτέλεσμα θα ήταν «Όχι». Οι περισσότεροι φοβούνται να αντιμετωπίσουν το παρελθόν, να διαβάσουν διαφορετικά την ιστορία τους.
Ο φόβος είναι ότι αν κερδίσει το «Όχι», θα σταλεί το μήνυμα ότι στην αυστραλιανή κοινωνία έχουν περισσότερη δύναμη οι ρατσιστές. Και η όποια πιθανότητα αλλαγής των αντιλήψεων για τα δικαιώματα των αυτόχθονων πληθυσμών θα παραδοθεί ως βάρος στις επόμενες γενιές.
.png)
