Νεκρός εντοπίστηκε ο χειριστής σκάφους που το πρωί εξέπεμψε σήμα κινδύνου... στο Αιγαίο.
Μετά το συμβάν της προηγούμενης εβδομάδας με τη σύγκρουση πλοίων στην Χίο, σήμερα ένα νέο περιστατικό με ιστιοπλοϊκό σκάφος και έναν νεκρό άνδρα σημειώθηκε στο Αιγαίο.
Ο άντρας αμερικανικής καταγωγής εντοπίστηκε νεκρός αργά το απόγευμα, στη θαλάσσια περιοχή νότια της Λήμνου. Σκάφος του λιμενικού που επιχειρούσε στην περιοχή από το πρωί περισυνέλεξε τη σορό του άνδρα και ξεκίνησε η μεταφορά του στο νησί.
Το ιστιοπλοϊκό σκάφος με το όνομα «Νηρηίδα» που έπλεε από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης προς λιμάνι της Τουρκίας διασχίζοντας το Αιγαίο κοντά στον Άη Στράτη σήμερα νωρίς το πρωί εξέπεμψε σήμα κινδύνου. Κινητοποιήθηκε άμεσα το λιμενικό σώμα, αλλά λίγο αργότερα από την Τουρκία εκδόθηκε NAVTEX με την οποία δέσμευε την περιοχή χωρίς ωστόσο να έχει τέτοια δικαιοδοσία.
Το νέο αυτό περιστατικό συνδέεται άμεσα με τις τουρκικές αιτιάσεις σχετικά με τα δικαιώματα έρευνας και διάσωσης στο Αιγαίο.
Πώς συνέβη το περιστατικό με το σκάφος στο Αιγαίο
Γύρω στις 6:50 το πρωί έφτασε σήμα κινδύνου στο ελληνικό λιμενικό σώμα από το σκάφος στην περιοχή ανατολικά- νοτιοανατολικά του Αη Στράτη. Η κινητοποίηση ήταν άμεση για την διενέργεια επιχείρησης έρευνας και διάσωσης. Στο σημείο έσπευσαν δύο σκάφη της Ελληνικής Ακτοφυλακής, τέσσερα ακόμη σκάφη που έπλεαν κοντά, ενώ στις έρευνες συνέδραμε και ένα ελικόπτερο της Πολεμικής Αεροπορίας.
Το περίεργο της υπόθεσης ήταν πως ενώ η εκπομπή του σήματος κινδύνου έγινε από το τουριστικό σκάφος, όταν έφτασε εκεί το λιμενικό δεν βρήκε κανέναν πάνω του.
Αμέσως ξεκίνησε η επιχείρηση από ελληνικής πλευράς με στόχο τον εντοπισμό του Αμερικανού στη θάλασσα, ενώ το σκάφος ρυμουλκήθηκε προς τον Άη Στράτη.
Πώς εμπλέκεται η Τουρκία με το σκάφος στο Αιγαίο
Λίγο μετά την ελληνική κινητοποίηση η Τουρκία εξέδωσε χωρίς να έχει καμιά δικαιοδοσία, οδηγία προς ναυτιλομένους (NAVTEX) και δέσμευσε την περιοχή για έρευνα και διάσωση.
Στο σημείο έφτασαν δυο σκάφη της τουρκικής ακτοφυλακής τα οποία ωστόσο αντιλήφθηκαν την ενισχυμένη ελληνική δύναμη και τελικά συνεργάστηκαν με την ελληνική Ακτοφυλακή.
Τι ισχύει για την έρευνα και διάσωση στο Αιγαίο
Σύμφωνα με το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών η έρευνα και διάσωση για αεροπορικά ατυχήματα διέπεται από το Παράρτημα 12 της Σύμβασης του Σικάγο του 1944 και τους Κανόνες και Συστάσεις του ICAO. Η ελληνική περιοχή ευθύνης για έρευνα και διάσωση, σε περιπτώσεις αεροπορικών ατυχημάτων, έχει καθορισθεί με περιοχή για συμφωνία αεροναυτιλίας στο πλαίσιο Συνδιάσκεψης του ICAO το 1952 και συμπίπτει με το FIR Αθηνών.
Όσον αφορά την έρευνα και διάσωση σε περιπτώσεις ναυτικών ατυχημάτων, η Ελλάδα ασκεί τον συντονισμό των εν λόγω επιχειρήσεων εντός του FIR Αθηνών, από τότε που αυτό δημιουργήθηκε τη δεκαετία του ΄50.
Η ανάληψη από την Ελλάδα αρμοδιοτήτων για ναυτική έρευνα και διάσωση εντός του FIR Αθηνών αντικατοπτρίζει τη γεωγραφική πραγματικότητα στην περιοχή, δεδομένων των διάσπαρτων ελληνικών νησιών στο Αιγαίο, που επιτρέπουν την πλέον άμεση, ταχεία και αποτελεσματική, από επιχειρησιακής άποψης, παροχή υπηρεσιών για την προστασία της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα. Άλλωστε, τούτο συνάδει και με σχετικές συστάσεις του IMO και του ICAO περί ανάγκης σύμπτωσης των περιοχών έρευνας και διάσωσης, τόσο για αεροπορικά, όσο και για ναυτικά ατυχήματα, με τα όρια των FIRs.
Η Ελλάδα δήλωσε, το 1975 την περιοχή ευθύνης της για ναυτική έρευνα και διάσωση και στον Διακυβερνητικό Ναυτιλιακό Συμβουλευτικό Οργανισμό (IMCO), προγενέστερο του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ). Επίσης, τόσο κατά την υπογραφή όσο και κατά την επικύρωση της Σύμβασης του Αμβούργου του 1979, που ρυθμίζει θέματα ναυτικής έρευνας και διάσωσης και υιοθετήθηκε στο πλαίσιο του ΙΜΟ, η Ελλάδα δήλωσε ότι η περιοχή ευθύνης της συμπίπτει με το FIR Αθηνών, δήλωση που συμπεριλήφθηκε και στον νόμο με τον οποίο ενσωματώθηκε στην ελληνική έννομη τάξη η εν λόγω Διεθνής Σύμβαση, το 1989 (Ν. 1844/1989).
Σημειώνεται ότι η Σύμβαση του Αμβούργου προβλέπει ότι οι περιοχές ευθύνης των συμβαλλομένων μερών για την παροχή υπηρεσιών έρευνας και διάσωσης, σε περιπτώσεις ναυτικών ατυχημάτων, καθορίζονται με συμφωνία των ενδιαφερομένων παράκτιων κρατών. Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα έχει υπογράψει συμφωνίες για συνεργασία σε θέματα ναυτικής έρευνας και διάσωσης τόσο με την Ιταλία (2000), όσο και με την Μάλτα (2008) και την Κύπρο (2014), στις οποίες ρητά ορίζεται ότι η εν λόγω ελληνική περιοχή ευθύνης συμπίπτει με το FIR Αθηνών, ενώ εκκρεμεί η υπογραφή αντιστοίχων συμφωνιών και με τα άλλα γειτονικά κράτη.
Το 1988, η Τουρκία εξέδωσε τον Κανονισμό 1988/13559 (όπως αυτός τροποποιήθηκε από τον Κανονισμό 2001/3275), με τον οποίο όρισε ως περιοχή ευθύνης της για παροχή υπηρεσιών έρευνας και διάσωσης, χωρίς να διευκρινίζει εάν πρόκειται για ναυτικά ή και για αεροπορικά ατυχήματα, περιοχή που, πέραν των FIRs Κωνσταντινούπολης και Άγκυρας, περιλαμβάνει τμήμα του FIR Αθηνών μέχρι το μέσο περίπου του Αιγαίου, εγκλωβίζοντας μεγάλο τμήμα της ελληνικής επικράτειας εντός τουρκικής περιοχής έρευνας και διάσωσης.
Τον Οκτώβριο του 2020, η Τουρκία με νεότερο Κανονισμό της (3095/2020), ο οποίος αναφέρεται ρητά σε έρευνα και διάσωση για ατυχήματα τόσο θαλασσίων όσο και εναερίων μέσων, επέκτεινε την περιοχή ευθύνης της για έρευνα και διάσωση στην Μεσόγειο – εντός του FIR Αθηνών – προς δυσμάς μέχρι τον 26ο Μεσημβρινό αγγίζοντας τα εξωτερικά χωρικά ύδατα των ανατολικών ακτών της Κρήτης, καταλαμβάνοντας έτι μεγαλύτερο τμήμα ελληνικής επικράτειας (π.χ. νησιά Κάσου και Καρπάθου) και ελληνικής περιοχής έρευνας και διάσωσης.
Η τουρκική αυτή ενέργεια δηλαδή η συμπερίληψη ελληνικών νησιών, ελληνικών χωρικών υδάτων και ελληνικού εναερίου χώρου στην τουρκική περιοχή έρευνας και διάσωσης, όπως αναφέρει το ελληνικό ΥΠΕΞ, σαφώς παραβιάζει την κυριαρχία της Ελλάδας και τις σχετικές διεθνείς συμβάσεις.
