Οι κατηγορίες της είχαν απαγγελθεί επί των ημερών του πρώην προέδρου Ροντρίγκο Ντουτέρτε. Η 63χρονη πολιτικός και ακτιβίστρια συγκαταλέγεται στους πιο σφοδρούς αντιπάλους του πρώην προέδρου Ντουτέρτε και του πολυαίμακτου «πολέμου κατά των ναρκωτικών» που κήρυξε αφού ανέλαβε την εξουσία στις Φιλιππίνες.
Φυλακίστηκε τον Φεβρουάριο του 2017, κατηγορούμενη για διακίνηση ναρκωτικών, υπόθεση στην οποία οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είδαν παρωδία της δικαιοσύνης και πράξη εκδίκησης επειδή αντιστάθηκε στον Ντουτέρτε.
Η πρώην γερουσιάστρια και υπουργός Δικαιοσύνης, καθώς και ακόμη ένα πρόσωπο που δικαζόταν μαζί της, «αθωώνονται για το έγκλημα που τους προσαπτόταν λόγω εύλογων αμφιβολιών», κατά το κείμενο της απόφασης του δικαστή Αβραάμ Αλκαντάρα.
Η ντε Λίμα ξέσπασε σε κλάματα ακούγοντας την απόφαση. Μίλησε για «περίλαμπρη μέρα» στους δημοσιογράφους, «ευχαριστώντας» όσους τη στήριξαν, καθώς αστυνομικοί τη μετέφεραν σε όχημα της αστυνομίας μετά την ακροαματική διαδικασία.
Κίνδυνος ισόβιας κάθειρξης
Αξίζει να σημειωθεί ότι παρά την αθώωσή της, η ντε Λίμα θα παραμείνει φυλακισμένη, καθώς εκκρεμεί η δίκη της για ακόμη μια υπόθεση. Η πρώην γερουσιάστρια έχει αιτηθεί να αφεθεί ελεύθερη με περιοριστικούς όρους και αναμένει την απόφαση του δικαστή. Σε περίπτωση καταδίκης της, κινδυνεύει να της επιβληθεί ισόβια κάθειρξη.
Η κυρία ντε Λίμα κατηγορήθηκε πως έλαβε χρήματα από φυλακισμένους για διακίνηση ουσιών όταν ήταν υπουργός Δικαιοσύνης (2010-2015), επί προεδρίας Μπενίνιο Ακίνο.
Οι κατηγορίες απαγγέλθηκαν σε βάρος της λίγους μήνες αφού ανέλαβε πρωτοβουλία για να αρχίσει έρευνα της Γερουσίας σχετικά με τον «πόλεμο κατά των ναρκωτικών» του κ. Ντουτέρτε. Πολλοί εντός και εκτός χώρας θεωρούν τη Λάιλα ντε Λίμα πολιτική κρατούμενη.
Δυο από τους μάρτυρες κατηγορίας έχουν πεθάνει, άλλοι έχουν ανακαλέσει τις καταθέσεις τους, εξηγώντας πως εξαναγκάστηκαν να την κατηγορήσουν. Η ομάδα εργασίας των Ηνωμένων Εθνών για τις αυθαίρετες κρατήσεις είχε τονίσει το 2018 πως η φυλάκιση της κυρίας ντε Λίνα ήταν «αυθαίρετη, με δεδομένη την απουσία νομικής βάσης», προσθέτοντας πως το δικαίωμά της σε δίκαιη δίκη δεν έγινε «σεβαστό».
Η έρευνα για τα «τάγματα θανάτου»
Πριν τη σύλληψη το 2017, η πολιτικός είχε αφιερωθεί για μια δεκαετία στην έρευνα για τους χιλιάδες ανθρώπους που δολοφονήθηκαν από τα «τάγματα θανάτου» που κατηγορούσε τον κ. Ντουτέρτε πως δημιούργησε όταν ήταν δήμαρχος της πόλης Νταβάο (νότια) και συνέχισε να εξαπολύει αφού ανέλαβε πρόεδρος.
Σε ομιλίες του, ο πρώην πρόεδρος Ντουτέρτε είχε κατηγορήσει επανειλημμένα την ντε Λίμα πως ήταν ανακατεμένη στη διακίνηση ναρκωτικών. Η ίδια η πολιτικός και ακτιβίστρια, που έχει λάβει διεθνή βραβεία, είχε ισχυριστεί πως ο πρώην πρόεδρος ήταν αποφασισμένος να τη φιμώσει.
Το 2021, όταν δικαστήριο απέρριψε μια από τις τρεις κατηγορίες για διακίνηση ναρκωτικών σε βάρος της, είχαν εξαπολυθεί εκστρατείες μίσους εναντίον της στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης.
