Έκλεισε ο κύκλος των διερευνητικών εντολών προς τα κόμματα από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, χωρίς, όπως αναμένονταν, να προκύψει κυβερνητική λύση ή έστω προσπάθεια... κυβερνητικής λύσης. Σε θέση μάχης τα κόμματα ενόψει της δεύτερης κάλπης στις 25 Ιουνίου, με τις διαδικασίες για την προκήρυξη του νέου γύρου εκλογών να προχωρούν με ταχείς ρυθμούς.
Tα βήματα μετά και την επιστροφή της τρίτης και τελευταίας διερευνητικής εντολής είναι συνταγματικώς προδιαγεγραμμένα: Η κυρία Σακελλαροπούλου συγκαλεί συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών, το οποίο, αν και νωρίτερα υπήρχαν πληροφορίες ότι θα γινόταν τηλεφωνικά, τελικά θα πραγματοποιηθεί διά ζώσης. Ειδικότερα, η ΠτΔ καλεί τους αρχηγούς των κομμάτων της Βουλής που προέκυψε από τις εκλογές της 21ης Μαΐου σε σύσκεψη στο Προεδρικό Μέγαρο αύριο 24 Μαΐου στις 11:00, σύμφωνα με το άρθρο 37 παρ. 2 εδάφιο γ΄ του Συντάγματος
Από τη στιγμή που θα διαπιστωθεί και τυπικά η αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης θα ορκισθεί υπηρεσιακός πρωθυπουργός- την Πέμπτη- και υπηρεσιακό υπουργικό συμβούλιο -την Παρασκευή. Την Κυριακή ορκίζεται η νέα βουλή που προέκυψε από τις εκλογές της περασμένης Κυριακής και τη Δευτέρα θα δημοσιευθεί το προεδρικό διάταγμα για τη διάλυσή της, ώστε να προκυρηχθούν εκλογές για τις 25 Ιουνίου.
Η έναρξη της προεκλογικής περιόδου, συμπίπτει με τη θυροκόλληση του Προεδρικού Διατάγματος, οπότε και τίθενται σε ισχύ νόμοι και κανόνες και μια σειρά από διαδικασίες και προθεσμίες στον δρόμο προς τις κάλπες.
Υπενθυμίζεται ότι εκλογικό σύστημα της 25ης Ιουνίου θα είναι με την ενισχυμένη αναλογική και οι βουλευτές θα προκύψουν, όχι πλέον με επιλογή από τους ψηφοφόρους αλλά με λίστα που έχουν καταρτίσει τα ίδια τα κόμματα.
Τα επόμενα βήματα
Πλέον, αναμένονται οι κινήσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης ευρύτερης αποδοχής και ορκωμοσία υπηρεσιακής κυβέρνησης προκειμένου να οδηγήσει τη χώρα στις εκλογές της 25ης Ιουνίου. Άλλωστε, την Δευτέρα ο Κυριάκος Μητσοτάκης ενημέρωσε τους πολιτικούς αρχηγούς, ότι η κυβέρνηση θα προτείνει την επίσπευση της σύγκλησης και διάλυσης της νέας Βουλής.
Η ορκωμοσία της νέας Βουλής αναμένεται να γίνει την Κυριακή 28 Μαΐου, σύμφωνα με τις πληροφορίες στις 18:00. Το πρωί της Δευτέρας 29/5 θα γίνει η εκλογή του προεδρείου ενώ έως το βράδυ της ίδιας ημέρας θα δημοσιευθεί το προεδρικό διάταγμα για τη διάλυση της Βουλής και της νέας προσφυγής στις κάλπες για τις εκλογές της 25ης Ιουνίου. Η έναρξη της προεκλογικής περιόδου είναι η ημέρα δημοσίευσης του προεδρικού διατάγματος, οπότε και τίθενται σε ισχύ, σύμφωνα με τον νόμο, μια σειρά από διαδικασίες και προθεσμίες στον δρόμο προς τις εθνικές κάλπες.
Ένας από τους προέδρους των τριών ανωτάτων δικαστηρίων, θα οριστεί ως πρωθυπουργός προκειμένου να οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές, πιθανότατα ο πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου Ιωάννης Σαρμάς. Αυτό, θα προβλέπει και την ημέρα σύγκλησης του νέου κοινοβουλίου μετά τις εκλογές. Είναι ένα διάταγμα το οποίο φυσικά προσυπογράφεται και από το μεταβατικό υπουργικό συμβούλιο.
Οι 3 υποψήφιοι υπηρεσιακοί πρωθυπουργοί:
-Μαρία Γεωργίου πρόεδρος του Αρείου Πάγου (επιλέχθηκε το 2021 εισήχθη στο σώμα το 1983)
-Ευαγγελία Νίκα πρόεδρος του Συμβουλίου Επικρατείας (επιλέχθηκε το 2022 εισήχθη στο σώμα το 1983)
-Ιωάννης Σαρμάς πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου( επιλέχθηκε τον Νοέμβριο του 2019 εισήχθη στο σώμα το 1987)
Επικρατέστερος φέρεται να είναι ο Ιωάννης Σαρμάς. Γεννημένος στην Κω το 1957 και πατέρας δύο παιδιών, ο Ιωάννης Σαρμάς ξεκίνησε τη φοιτητική του ζωή στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών αποφοιτώντας με άριστα. Κατά την αναγόρευση του Ιωάννη Σαρμά σε επίτιμο διδάκτορα του ΑΠΘ, ο Ευάγγελος Βενιζέλος τον είχε χαρακτηρίσει «πολυσχιδή, βαθυστόχαστο, συστηματικό και ακούραστο θεράποντα της νομικής επιστήμης. Ένα χαλκέντερο ερευνητή και συγγραφέα, μια πολυγραφότατη και επιδραστική προσωπικότητα της ελληνικής και της ευρωπαϊκής επιστημονικής κοινότητας».
Tι ορίζει το Σύνταγμα
Όλα αυτά τα ορίζει το άρθρο 37 του Συντάγματος, το οποίο δεν θέτει περιορισμούς αρχαιότητας ή άλλες προϋποθέσεις για το ποιος από τους 3 προέδρους θα αναλάβει την ευθύνη της υπηρεσιακής κυβέρνησης. Μάλιστα αυτή η επιλογή ανήκει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, όπως σαφώς διατυπώνεται στο άρθρο 37 εδάφιο 3.
Τι αναφέρει το άρθρο 37 για τον Διορισμό Πρωθυπουργού και Κυβέρνησης
-O Πρόεδρος της Δημοκρατίας διορίζει τον Πρωθυπουργό και, με πρότασή του, διορίζει και παύει τα λοιπά μέλη της Kυβέρνησης και τους Yφυπουργούς.
-Πρωθυπουργός διορίζεται ο αρχηγός του κόμματος το οποίο διαθέτει στη Bουλή την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών. Aν κανένα κόμμα δεν διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέχει στον αρχηγό του κόμματος που διαθέτει τη σχετική πλειοψηφία διερευνητική εντολή για να διακριβωθεί η δυνατότητα σχηματισμού Kυβέρνησης που να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη της Bουλής.
-Aν δεν διαπιστωθεί αυτή η δυνατότητα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέχει διερευνητική εντολή στον αρχηγό του δεύτερου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος και εάν δεν τελεσφορήσει και αυτή, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δίνει διερευνητική εντολή στον αρχηγό του τρίτου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος. Kάθε διερευνητική εντολή ισχύει για τρεις ημέρες. Aν οι διερευνητικές εντολές δεν τελεσφορήσουν, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας καλεί τους αρχηγούς των κομμάτων και, αν επιβεβαιωθεί η αδυναμία σχηματισμού Kυβέρνησης που να έχει την εμπιστοσύνη της Bουλής, επιδιώκει το σχηματισμό Kυβέρνησης από όλα τα κόμματα της Bουλής για τη διενέργεια εκλογών και σε περίπτωση αποτυχίας αναθέτει στον Πρόεδρο του Συμβουλίου της Eπικρατείας ή του Aρείου Πάγου ή του Eλεγκτικού Συνεδρίου το σχηματισμό Kυβέρνησης, όσο το δυνατόν ευρύτερης αποδοχής, για να διενεργήσει εκλογές, και διαλύει τη Bουλή.
-Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες ανατίθεται, σύμφωνα με τις προηγούμενες παραγράφους, εντολή σχηματισμού Kυβέρνησης ή διερευνητική εντολή σε αρχηγό κόμματος, αν το κόμμα δεν έχει αρχηγό ή εκπρόσωπο, ή αν ο αρχηγός ή ο εκπρόσωπός του δεν έχει εκλεγεί βουλευτής, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δίνει την εντολή σ’ αυτόν που προτείνει η κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος. H πρόταση για την ανάθεση εντολής γίνεται μέσα σε τρεις ημέρες από την ημέρα που ο Πρόεδρος της Bουλής ή ο αναπληρωτής του ανακοινώνει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας τη δύναμη των κομμάτων στη Bουλή η ανακοίνωση αυτή γίνεται πριν από κάθε ανάθεση εντολής.
Τα ονόματα υπουργών που «ακούγονται» για την Υπηρεσιακή
Εντωμεταξύ, το «ΒΗΜΑ» αποκαλύπτει και τα ονόματα των πιθανών υπουργών της κυβέρνησης.
Τα ονόματα που ακούγονται είναι δύο πρέσβεων επί τιμή. Του πρέσβη επί τιμή Βασίλη Κασκαρέλη (είχε διατελέσει πρεσβευτής στην Ουάσιγκτον, γενικός γραμματέας του ΥΠΕΞ και μόνιμος αντιπρόσωπος της χώρας μας στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ) για το υπουργείο Εξωτερικών και του πρέσβη επί τιμή Παύλου Αποστολίδη (πρώην διοικητής της ΕΥΠ, επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας στις διερευνητικές επαφές με την Τουρκία) για το υπουργείο Εθνικής Άμυνας.
Στο τρίτο νευραλγικό υπουργείο, αυτό της Κλιματικής Αλλαγής, αναζητείται υπηρεσιακός υπουργός.Η θέση δε είναι διόλου αδιάφορη, καθώς μέσα στο καλοκαίρι ο κίνδυνος πυρκαγιών είναι μεγάλος.
Πώς θα ψηφίσουμε στις δεύτερες εκλογές
Η δεύτερη κάλπη στις 25 Ιουνίου δεν θα έχει σταυρό καθώς οι βουλευτές θα εκλέγονται πλέον με λίστα, ανάλογα με το ποσοστό που θα συγκεντρώσει κάθε κόμμα.
Ωστόσο, οι περισσότεροι από τους βουλευτές που έχουν ήδη εκλεγεί και πρόκειται να ορκιστούν την ερχόμενη Κυριακή, αναμένεται να στελεχώσουν την Βουλή που θα προκύψει, αφού οι πολιτικοί αρχηγοί συνήθως ακολουθούν την κατάταξη που προέκυψε από την προηγούμενη κάλπη.
Σημειώνεται, μάλιστα, πως στο σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής με βάση το οποίο θα στηθούν οι δεύτερες κάλπες, το πρώτο κόμμα διεκδικεί κλιμακωτό «μπόνους» που μπορεί να φτάσει και τις 50 έδρες, δεδομένο που πιθανώς προμηνύει κάποιες αλλαγές.
Υπενθυμίζεται, πως στην πρώτη κάλπη νικήτρια βγήκε η Νέα Δημοκρατία, η οποία με την ενσωμάτωση στο 99,7% έχει κατακτήσει το ποσοστό 40,79%. Ακολούθησε ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ με 20,07% και 71 έδρες, το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ 11,46% και 41 έδρες, το ΚΚΕ 7,23% και 26 έδρες, και η Ελληνική Λύση 4,45% και 16 έδρες.
Σε θέση μάχης
Μετά το ισχυρό σοκ της συντριπτικής ήττας, απόλυτη προτεραιότητα για τον ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία τίθεται η επόμενη εκλογική μάχη της 25ης Ιουνίου. Γι’ αυτό τον λόγο και οι όποιες εσωκομματικές διεργασίες θα προχωρήσουν με γοργούς ρυθμούς. Στόχος, όπως επισημαίνεται, είναι οι δεξιές πολιτικές και η αποτροπή μιας ανεξέλεγκτης κυβέρνησης και βέβαια, όπως τονίζουν, η υπεράσπιση του κόσμου της εργασίας. Χθες υπήρξε μια πρώτη αποτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος στην συνεδρίαση του Εκτελεστικού Γραφείου, το πρωί της Δευτέρας. Έπεται συνέχεια με την συνεδρίαση της Κεντρική Επιτροπής, την Πέμπτη, στο «Athenaeum InterContinental Athens Hotel», ενώ η συνεδρίαση θα ανοίξει με ομιλία του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Αλέξη Τσίπρα, στις 17:00. Θα προχωρήσει σε μία πρώτη ουσιαστική αποτίμηση του δύσκολου εκλογικού αποτελέσματος και βέβαια θα συζητηθούν οι αναγκαίες αλλαγές που πρέπει να γίνουν προκειμένου να δοθεί η επερχόμενη εκλογική μάχη με στόχο την ανάκτηση του χαμένου εδάφους.
Την ίδια ώρα με τον αέρα του νικητή, τα στελέχη του κυβερνώντος κόμματος εμφανίζονται έτοιμα για την νέα εκλογική μάχη αν και όπως φαίνεται δεν προτίθενται να κάνουν και πολλά. Οι πληροφορίες λένε ότι η στρατηγική που θα ακολουθήσουν θα στοχεύει στο να μην χάσουν ούτε μία ψήφο αλλά αντίθετα να αυξήσουν το ήδη μεγάλο ποσοστό τους κάποιες μονάδες, κρατώντας ωστόσο χαμηλούς τόνους .
Στην πραγματικότητα τα κυβερνητικά στελέχη επιθυμούν να παρακολουθούν από μακριά την αντιπαράθεση που όλα δείχνουν ότι θα ξεσπάσει ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ ενώ βασική επιδίωξη τους είναι να ενισχυθεί η Πλεύση Ελευθερίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου, ώστε να μην υπάρξουν διαρροές προς τον κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης στις εκλογές της 25 Ιουνίου.
Στο ΠΑΣΟΚ, το βάρος πέφτει στον σχεδιασμό και στη στρατηγική του για να υπάρχει μια νέα νικηφόρα πορεία, όπως λένε, στη νέα εκλογική αναμέτρηση και κύριος άξονας είναι ο στόχος του κόμματος να σταλεί στους πολίτες το μήνυμα ότι το ΠΑΣΟΚ είναι το αντίβαρο στη Νέα Δημοκρατία, ότι είναι το ΠΑΣΟΚ αυτό που μπορεί να ασκήσει αξιόπιστη δυναμική αντιπολίτευση στη Νέα Δημοκρατία.