Όμως εννέα μήνες μετά, καθώς έρχεται ο χειμώνας και αυξάνεται ο πληθωρισμός, η αποφασιστικότητά τους δοκιμάζεται, καθώς κλιμακώνεται και η ανησυχία της κοινής γνώμης για τις συνέπειες του συνεχιζόμενου πολέμου.
Την ίδια ώρα αναλυτές προειδοποιούν ότι μία πιθανή νίκη εκείνων που εκφράζουν επιφυλάξεις για την αμέριστη υποστήριξη των ΗΠΑ στην Ουκρανία, στις ενδιάμεσες εκλογές, μπορεί να προκαλέσει ρήγα στο δυτικό μέτωπο υποστήριξης του Κιέβου.
Η ενέργεια ως όπλο για τον Πούτιν
Η Μόσχα χρησιμοποιεί ως όπλο την ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα και οι Ευρωπαίοι αναζητούν εναλλακτικές λύσεις για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης.
Η Γερμανία ανέβαλε το κλείσιμο των πυρηνικών εργοστασίων, στην Τσεχία στα κυβερνητικά κτήρια αντικαταστάθηκαν οι παλαιάς τεχνολογίας λαμπτήρες με σύγχρονους τεχνολογίας LED για να μειωθεί η κατανάλωση ενέργειας.
Οι Ιταλοί χαμήλωσαν τους θερμοστάτες στους 19 βαθμούς Κελσίου και η κυβέρνηση δίνει συμβουλές για να μαγειρεύουν τις μακαρονάδες τους σε χαμηλότερη θερμοκρασία. Η μητρική εταιρία της Louis Vuitton, η LVMH, ανακοίνωσε ότι τα φώτα στα καταστήματά της θα κλείνουν νωρίτερα, πολιτική την οποία υιοθέτησε και η Valentino και άλλες εταιρίες με είδη πολυτελείας.
Αλλά ακόμα δεν έχουν αρχίσει τα μεγάλα κρύα του χειμώνα και οι αναλυτές εκτιμούν ότι ο Πούτιν προσδοκά ότι θα κλιμακωθεί η λαϊκή δυσαρέσκεια στην Ευρώπη λόγω της ενεργειακής κρίσης και θα δοκιμαστεί η υποστήριξη προς την Ουκρανία.
Παρότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις κατάφεραν να έχουν υψηλό ποσοστό πλήρωσης στις δεξαμενές φυσικού αερίου, η ανάγκη για μία σταθερή ροή φυσικού αερίου από την Ρωσία προς την Ευρώπη, μέσω Ουκρανίας, παραμένει μεγάλη.
Ο Ραφαέλ Λος, ευρωπαίος ειδικός σε θέματα ενεργειακής ασφάλειας, λέει στο Al Jazeera ότι «αν αυτή η ροή παρεμποδιστεί, για παράδειγμα με ένα σαμποτάζ, θα γίνει απαραίτητη η επιβολή δελτίου στην ενέργεια προς τα νοικοκυριά και τις βιομηχανίες, με σημαντικές επιπτώσεις».
Ο χειμώνας του 2023 θα είναι ακόμα πιο δύσκολος, καθώς ο εφοδιασμός της ευρωπαϊκής αγοράς από τη Βόρεια Αμερική, τον Κόλπο και τη Νορβηγία δεν θα καλύψει απόλυτα τις ρωσικές εισαγωγές.
Επιπλέον ο Πούτιν ελπίζει ότι Ουκρανοί πρόσφυγες θα κατακλύσουν τις γειτονικές χώρες για να αποφύγουν τις συνέπειες του σκληρού χειμώνα, κάτι που θα εντείνει τις πιέσεις προς τις κυβερνήσεις των χωρών αυτών.
Δεν είναι τυχαίο που τις τελευταίες εβδομάδες η Ρωσία βομβαρδίζει τις ενεργειακές υποδομές της Ουκρανίας, όπου έχει καταστραφεί το 30% του δικτύου.
Ο παράγοντας «λαϊκή δυσαρέσκεια» για τον πληθωρισμό
«Αν η Ρωσία καταφέρει να προκαλέσει κοινωνική αναταραχή με τον ενεργειακό πόλεμο, μία μεταναστευτική κρίση και την εκστρατεία παραπληροφόρησης… αυτό μεταφράζεται σε μείωση της ευρωπαϊκής υποστήριξης (προς την Ουκρανία), κάτι που είναι και στόχος της Ρωσίας», λέει ο Ραφαέλ Λος.
Ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, Μάριο Ντράγκι, περιέγραψε τους κινδύνους με μία φράση: «το αυξανόμενο κόστος της ενέργειας απειλεί την οικονομική ανάκαμψη, περιορίζει την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, καταστρέφει τις δυνατότητες της βιομηχανικής παραγωγής και μπορεί να πλήξει τη δέσμευση των χωρών μας προς την Ουκρανία». Καθώς οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις υπόσχονται περισσότερη στρατιωτική και οικονομική βοήθεια στη Ουκρανία, ενώ εξανεμίζονται τα αποθέματα των ευρωπαϊκών νοικοκυριών λόγω της αύξησης του κόστους διαβίωσης, αυξάνεται και ο θυμός.
Ο πληθωρισμός στην ΕΕ έχει φτάσει στο 10,7%, ενώ τον περασμένο Οκτώβριο ήταν 4,1%.
Ήδη έχουν ξεσπάσει διαδηλώσεις στη Ρουμανία, όπου οι εργαζόμενοι βγήκαν στους δρόμους αξιώνοντας αυξήσεις μισθών για να αντέξουν την αύξηση του κόστους ζωής. Στη Γερμανία οι διαδηλωτές ζητούν να αλλάξει η οικονομική πολιτική καθώς το κόστος των καυσίμων και των ειδών διατροφής έχει γίνει αβάσταχτο για εκατομμύρια ανθρώπους.
«Αναμένουμε ότι θα αυξηθεί η αναταραχή καθώς ο πληθωρισμός εκτιμάται ότι θα παραμείνει υψηλός», δηλώνει η Καπουτσίν Μέι, αναλύτρια της Verisk Maplecroft. Η εταιρία αυτή που ειδικεύεται στην ανάλυση ρίσκων, ανέφερε σε έκθεση τον Σεπτέμβριο ότι η λαϊκή αναταραχή γίνεται ολοένα και πιο έντονη σε 101 χώρες, εξαιτίας της αύξησης του κόστους διαβίωσης.
«Αν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεν αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τον πληθωρισμό που προκαλείται από τον πόλεμο, θα αυξηθεί η αντίθεση της κοινής γνώμης στην περαιτέρω βοήθεια προς την Ουκρανία», γράφει ο Νίκλας Μπάλμπον, ερευνητής του Ινστιτούτου Διεθνούς Δημόσιας Πολιτικής (GPPi), σε έκθεση για το think-thank Carnegie Europe.
Η κυβέρνηση της Λιζ Τρας στη Βρετανία άντεξε μόνο 44 μέρες, μετά τα καταστροφικά οικονομικά σχέδια που προκάλεσαν την καθίζηση της ισοτιμίας της λίρας.
Στη Γαλλία, σύμφωνα με δημοσκόπηση του IFOP, η υποστήριξη της κοινής γνώμης στις αντιρωσικές κυρώσεις έχει πέσει στο 67%, από 71% που ήταν τον Μάρτιο, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στη Γερμανία βρίσκεται στο 66%, από το 80%. Στην Ιταλία η υποστήριξη είναι ακόμα μικρότερη- έπεσε από το 57% στο 43%.
Είναι εμφανές ότι η κόπωση για τον πόλεμο γίνεται ολοένα και πιο έντονη λόγω της οικονομικής κρίσης.
Τι θα βγάλει η αμερικανική κάλπη για την Ουκρανία;
«Μπορεί να μειωθεί η στρατιωτική υποστήριξη, αλλά ακόμα και τότε η χώρα που κάνει την πραγματική διαφορά είναι οι ΗΠΑ και όχι οι ευρωπαϊκές», σημειώνει η Νάταλι Τότσι, διευθύντρια του ιταλικού think-tank, Institute of International Affairs (IAI). Οι ΗΠΑ έχουν υποσχεθεί ως τώρα στρατιωτική βοήθεια ύψους 27,6 δισεκατομμυρίων ευρώ στην Ουκρανία ,ενώ το σύνολο της στρατιωτικής βοήθειας που έλαβε το Κίεβο από τη Βρετανία, τη Γερμανία και την Πολωνία ανέρχεται σε 6,76 δισεκατομμύρια ευρώ.
Γι’ αυτό τα αποτελέσματα των ενδιάμεσων εκλογών για το αμερικανικό κογκρέσο, στις 8 Νοεμβρίου, μπορούν να επηρεάσουν και την ευρωπαϊκή στάση έναντι της Ουκρανίας.
Ενώ η κούρσα για τη γερουσία είναι αμφίρροπή, το ρεπουμπλικανικό κόμμα αναμένεται ότι θα κερδίσει την πλειοψηφία στη βουλή των αντιπροσώπων. Σε αυτή την περίπτωση οι ρεπουμπλικανοί θα έχουν αρκετή δύναμη για να κάνουν δυσκολότερο για τον πρόεδρο Μπάιντεν να περνάει τα νομοσχέδια για πρόσθετη στρατιωτική ή οικονομική βοήθεια προς την Ουκρανία.
«Δεν ενδιαφέρονται τόσο για το θέμα της Ουκρανίας, αλλά περισσότερο να κάνουν τα πάντα δύσκολα για την κυβέρνηση Μπάιντεν», λέει η Νάταλι Τότσι, επισημαίνοντας ότι μεταξύ των ρεπουμπλικανών που εκτιμάται ότι θα κερδίσουν την πλειοψηφία στη βουλή βρίσκονται ένθερμοι υποστηρικτές του πρώην προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος θέλει να διεκδικήσει και πάλι την προεδρία, στις εκλογές του 2024.
«Νομίζω ότι οι άνθρωποι θα βρεθούν σε κατάσταση ύφεσης και δεν θα υπογράψουν λευκή επιταγή για την Ουκρανία», λέει χαρακτηριστικά ο Κέβιν ΜακΚάρθι, στέλεχος των ρεπουμπλικανών, που εκτιμάται ότι θα γίνει πρόεδρος της βουλής.
Αν όντως μειωθεί η αμερικανική υποστήριξη προς το Κίεβο, λέει η Τότσι, τότε θα καθηλωθεί η ουκρανική αντεπίθεση κατά της Ρωσίας, σε διάστημα λίγων μηνών. Τα αμερικανικά όπλα και η οικονομική βοήθεια είναι κρίσιμης σημασίας για την ουκρανική αντεπίθεση. Αλλά αν αυτή η αντεπίθεση στρατηγική καθηλωθεί «μία προσέγγιση realpolitik μεταξύ των Ευρωπαίων θα κυριαρχήσει και θα ευνοήσουν τη σταθεροποίηση της κατάστασης στα τωρινά δεδομένα», τονίζει η Τότσι.
