Έτσι προκύπτουν πολίτες που είναι διπλά και τριπλά κερδισμένοι, όπως οι νέοι γονείς, οι χαμηλοσυνταξιούχοι, τα άτομα με αναπηρίες και ΑμΕΑ.
Και αυτό καθώς, τα μέτρα στήριξης λειτουργούν σαν συγκοινωνούντα δοχεία, όπου το ένα συμπληρώνει το άλλο. Και έτσι, άλλες επιδοτήσεις αθροίζονται και αυξάνονται (υγρά και στερά καύσιμα θέρμανσης).
Υπάρχουν όμως και εκείνοι που αποκλείονται καθώς άλλες επιδοτήσεις μειώνονται ή καταργούνται (πχ σε βενζίνες και ντίζελ).
Έτσι τον Οκτώβριο θα δοθεί επιδότηση στο πετρέλαιο θέρμανσης, εκμηδενίζοντας τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης. Τότε η τιμή του εκτιμάται πως θα ξεκινά από 1,4-1,5 ευρώ το λίτρο.
Από την άλλη, εφόσον δεν αλλάξει κάτι, σχεδιάζεται να κοπεί η επιδότηση που δίδεται στο πετρέλαιο κίνησης –και παρά την οποία σήμερα η τιμή του κινείται κοντά στα 2 ευρώ ρεκόρ πανελλαδικά.
Ποιοι αποκλείονται
Παρόλα αυτά, δεν λείπουν και τα «ψιλά γράμματα» του προγράμματος επιδοτήσεων, με τα οποία αποκλείονται αρκετοί πολίτες.
Έτσι, για το πρόγραμμα επιδοτήσεων, από σήμερα έως τέλος του έτους, ισχύουν τα εξής:
1. επιταγή ακρίβειας σε συνταξιούχους ΕΦΚΑ: 250 ευρώ εφάπαξ θα δοθούν τον Δεκέμβριο σε όσους η σύνταξη δεν υπερβαίνει τα 800 ευρώ το μήνα καθαρά.
Ωστόσο κριτήριο θα αποτελούν:
• το φορολογητέο ατομικό εισόδημα (9.600 ευρώ) δηλαδή κάποιοι χάνουν το επίδομα λόγω τεκμηρίων
• το οικογενειακό εισόδημα που είχαν το 2021 (19.200 ευρώ). Συνεπώς οικογένειες όπου ο/η σύζυγος έχει υψηλότερο εισόδημα ή σύνταξη από τον άμεσα δικαιούχο, χάνουν πλήρως το επίδομα.
2. μακροχρόνια άνεργοι: θα λάβουν επίσης επίδομα 250 ευρώ εφόσον δεν υπερβαίνουν 24 μήνες μακροχρόνιας ανεργίας.
3. δικαιούχοι επιδόματος τέκνων (Α21) ή ΚΕΑ, ανασφάλιστοι συνταξιούχοι και Αμεα ΟΠΕΚΑ: οι καταβολές επιπλέον δόσης τακτικής επιδότησης, προσαύξησης ή “επιταγής” 250 ευρώ θα γίνει στους ενεργούς δικαιούχους επιδότησης Νοεμβρίου. Χάνουν πλήρως όμως το επίδομα τον Δεκέμβριο αν κόπηκε ή θα διακοπεί νωρίτερα η επιδότησή τους.
Επιδοτήσεις για καύσιμα/ενέργεια
Επιπλέον αυτών, για τις επιδοτήσεις ρεύματος και καυσίμων που αφορούν όλους τους καταναλωτές. Για όλες αυτές, τα ποσά επιδότησης δεν έχουν ακόμα καθοριστεί. Στο ΥΠΟΙΚ έχουν έτοιμα σενάρια, αλλά θα ισχύσουν μόνο αυτά που θα «κουμπώσουν» στις όποιες ενέργειες της ΕΕ –και στις συνέπειες που αυτές θα έχουν.
Ειδικότερα, θα ισχύσουν τα εξής κατά περίπτωση:
1. Καταναλωτές ρεύματος – δικαιούχοι επιδότησης Power Pass: στις επόμενες περίπου 10 μέρες ως τα τέλη Σεπτεμβρίου θα πληρωθούν:
α) επιδοτήσεις για λογαριασμοούς Ιουνίου, οι εκκαθαρίσεις των οποίων έχουν καθυστερήσει για τεχνικούς λόγους
β) καταναλωτές που άλλαξαν προγράμματα ή πάροχο ως τον Ιούνιο, ώστε να καλυφθούν για την περίοδο που είχαν κυμαινόμενο, αν και αποκλείστηκαν επειδή το σύστημα «έβλεπε» ότι είχαν σταθερό.
2. Καταναλωτές ρεύματος για τους τρέχοντες λογαριασμούς: από Οκτώβριο θα μπει τέλος στην «οριζόντια» επιδότηση προς όλους. Το σχέδιο προβλέπει πως η γενική επιδότηση θα καλύπτει μόνο τις πρώτες κιλοβατώρες (πχ έως 300 το μήνα) ανάλογα και με τη γεωγραφική περιοχή. Όσο ανεβαίνει η κατανάλωση, θα βαίνει μειούμενη η επιδότηση για να μην επιδοτείται η σπατάλη. Τα όρια θα μπορεί να αλλάζουν και βάσει εισοδήματος, κύριαες κατοικίας ή και άλλων κριτηρίων.
3. Επίδομα θέρμανσης: διευρύνονται τα κριτήρια και αυξάνονται και οι δικαιούχοι και το «βασικό» επίδομα (στα 350 ευρώ αντί 300 πέρυσι) το. Κάποιοι θα λάβουν κάτω από 350 ευρώ, ενώ άλλοι περισσότερα, ανάλογα με τις «βαθμοημέρες» της κάθε περιοχήςτης χώρας. Ενδέχεται όμως το σύστημα υπολογισμού του τελικού ποσού να αλλάξει και να μην ισχύσουν φέτος τα κατωτατα όρια των 100 ευρώ. Σε περιοχές πχ στην Αθήνα ή την Ρόδο και την Κρήτη μπορεί έτσι να λάβουν λιγότερα και από πέρυσι (60-80 ευρώ).
Αμετάβλητα όμως παραμένουν τα περιουσιακά κριτήρια στα 180.000 ευρώ αξία ακίνητης περιουσίας για τον άγαμο και 300.000 ευρώ αξία ακίνητης περιουσίας για τους έγγαμους. Και λόγω αύξησης των αντικειμενικών αξιών, φέτος πολλοί θα υπερβούν το όριο και θα χάσουν πλήρως το επίδομα.
4. Φυσικό αέριο: τριπλή «επιδότηση» θα λάβουν χιλιάδες καταναλωτές που χρησιμοποιούν φυσικό αέριο, για να μην «παγώσουν» το χειμώνα:
- αυξημένο επίδομα θέρμανσης με βασικό επίδομα 300 ευρώ (αντί 250) το οποίο προσαυξάνεται κατά 50 ευρώ ανά παιδί
- ειδική επιδότηση από το κράτος ή/και τις εταιρίες παροχής φυσικού αερίου, για τα νοικοκυριά(πχ 10-20 ευρώ ανά λογαριασμό)
- μείωση τιμής/κόστους αερίου, με παρεμβάσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε διεθνές επίπεδο.
Ωστόσο ενδέχεται να μπει και εδώ πλαφόν κατανάλωσης. Σε κάθε περίπτωση όμως, δεν πρόκειται να καλυφθεί το μεγαλύτερο μέρος των ανατιμήσεων του φυσικού αερίου.
5. Άλλες πηγές θέρμανσης –εκτός φυσικό αέριο: διπλάσιο επίδομα θέρμανσης.
Το επίδομα θέρμανσης διπλασιάζεται και μπορεί να ξεπερνά κατά πολύ και τα 700 ευρώ που ήταν πέρυσι το ανώτατο ποσόν επιδότησης:
• 300.000 νέους δικαιούχους που θα πάρουν φέτος πρώτη φορά επιδότηση θέρμανσης, αρκεί να μη τη χρησιμοποιήσουν για φυσικό αέριο: αυτό καλύπτει κυρίως καταναλωτές που πέρυσι δεν ήταν δικαιούχοι γιατί ζεστάθηκαν με ηλεκτρικό ρεύμα, ενώ φέτος επιδοτούνται διπλά για να κάψουν πετρέλαιο και υγραέριο (ή πέλλετ και καυσόξυλα σε χωριά και οικισμούς όπου προβλέπεται). Καλύπτει όμως και όποιους πέρυσι κόβονταν λόγω εισοδηματικών κριτηρίων, αλλά φέτος θα πάρουν για πρώτη φορά επιδότηση.
• περσινοί δικαιούχοι που επιδοτήθηκαν πέρυσι για φυσικό αέριο: και αυτών τα τιμολόγια για αγορών θα επιδοτηθούν διπλά, όχι όμως οι λογαριασμοί φυσικού αερίου.
Πρακτικά πάντως, μπορεί κάποιος πχ να παίρνει έτσι διπλό επίδομα για καυσόξυλα, ενώ καίει ταυτόχρονα και ρεύμα (σόμπες, κλιματιστικά, αερόθεμα) ή και φυσικό αέριο. Θα χάνει πολλά όμως εξαιτίας της χαμηλής επιδότησης στο φυσικό αέριο -ή και μηδενικής για τις επιπλέον ποσότητες ρεύματος (πάνω πχ από 500 κιλοβατώρες το μήνα).
6. Πετρέλαιο θέρμανσης: επιπλέον επιδότηση 20 λεπτά το λίτρο (+ΦΠΑ = 25 λεπτά ανά λίτρο) θα δοθεί εκτάκτως τον Οκτώβριο, ειδικά στο πετρέλαιο θέρμανσης. Θα πρέπει έτσι να σπεύσουν όσοι ενδιαφέρονται να προμηθευτούν μόλις ανοίξει η περίοδος διάθεσης πετρελαίου θέρμανσης με μειωμένο Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης (28 λεπτά ή 35 με ΦΠΑ) για το ενδεχόμενο να μην παραταθεί περαιτέρω η επιδότηση.
Πρακτικά πάντως έτσι:
• αν δεν γινόταν η συγκεκριμένη μείωση, με βάση τις σημερινές τιμές το πετρέλαιο θέρμανσης θα ξεκινούσε σε ένα μήνα με 1,9 ευρώ . Με την παρέμβαση, η τιμή πέφτει αυτομάτως σε 1,65 ευρώ το λίτρο. Η αγορά προεξοφλεί ότι περαιτέρω μείωση τιμών και αναμένεται ότι τον Οκτώβριο μπορεί να ξεκινά από 1,45-1,5 ευρώ περίπου –έναντι 1,20 ευρώ πέρυσι.
• για να γίνει αυτή η παρέμβαση, 30 Σεπτεμβρίου σταματά η επιδότηση στο πετρέλαιο κίνησης. Τα 12 λεπτά ανά λίτρο (ή 15 με ΦΠΑ) που δίνει το κράτος εδώ και πέντε μήνες, θα μεταφερθούν στο θέρμανσης για να στηριχθούν τα νοικοκυριά. Έτσι στο θέρμανσης ο Ειδικός Φόρος με τον αναλογούντα ΦΠΑ σχεδόν εκμηδενίζονται: 10 λεπτά αντί 50 λεπτά που θα ισχύει τον Οκτώβριο στο ντίζελ!
• Τα 40 λεπτά λιγότερο ανά λίτρο θα «θερμάνουν» μεν τις πωλήσεις πετρελαίου θέρμανσης, αλλά τα +15 λεπτά στο ντίζελ κίνησης θα βάλουν «φωτιά» στα μεταφορικά κόστη για όλα τα αγαθά και υπηρεσίες στην αγορά. Με τα σημερινά δεδομένα η τιμή θα εκτοξευόταν αυτομάτως πάνω από 2 ευρώ ανά λίτρο (καθώς ξεπερνά τα 1,9 ευρώ κατά μέσον όρο πανελλαδικά σήμερα).
Στο ΥΠΟΙΚ προεξοφλούν ότι μέσα στον Σεπτέμβριο η τιμή πώλησης θα υποχωρήσει αισθητά και δεν θα ξεπερνά τα 2 ευρώ τελικά. Έτσι, μετά και την κατάργηση της έκπτωσης των 15 λεπτών, πιστεύουν ότι η τιμή θα βρεθεί στα σημερινά επίπεδα (περίπου 1,9 ευρώ).
Αν η πρόβλεψη αυτή δεν επιβεβαιωθεί πάντως, το υπουργείο Οικονομικών αναμένεται να επανεξετάσει την κατάργηση της έκπτωσης.