Το «πράσινο φως» άναψε το Eurogroup για την έξοδο της Ελλάδας από το καθεστώς... ενισχυμένης εποπτείας.
Για ιστορική ημέρα έκανε λόγο ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, τονίζοντας ότι η χώρα επιστρέφει, πλέον, στην ευρωπαϊκή κανονικότητα.
«Βγαίνουμε από την ενισχυμένη εποπτεία. Τίτλοι τέλους στην εποχή της κρίσης μετά από 12 χρόνια. Οπως αναφέρεται στην σχετική απόφαση, αποκαθίστανται συνθήκες κανονικότητας στην Ελλάδα για πρώτη φορά από το 2010», τονίζουν κυβερνητικές πηγές. Και καταλήγουν: «Τώρα ξεμπερδέψαμε με τα μνημόνια λοιπόν».
«Δεδομένης της επιτυχούς εκτέλεσης του μεγαλύτερου μέρους των δεσμεύσεων πολιτικής της Ελλάδας, οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης χαιρέτησαν επίσης την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να μην παρατείνει την ενισχυμένη εποπτεία μετά τη λήξη της στις 20 Αυγούστου 2022», αναφέρεται στην κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης.
«Η ενδεχόμενη λήξη της ενισχυμένης εποπτείας, η εφαρμογή των μεταρρυθμιστικών δεσμεύσεων, η πλήρης αποπληρωμή των δανείων του ΔΝΤ και η νωρίτερη άρση των κεφαλαιακών περιορισμών, θα κλείσουν μια περίοδο προκλήσεων από το 2010 που χαρακτηρίστηκε από αυξημένη διεθνή εστίαση στις ελληνικές οικονομικές πολιτικές και θα ολοκληρώσει την επιστροφή της Ελλάδας στο τακτικό πλαίσιο οικονομικής εποπτείας», σημειώνεται.
«Αυτό σημαίνει ότι η παρακολούθηση της οικονομικής, δημοσιονομικής και χρηματοπιστωτικής κατάστασης της Ελλάδας θα συνεχιστεί τόσο στο πλαίσιο της καθιερωμένης μεταπρογραμματικής εποπτείας όσο και στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) θα συνεχίσει την παρακολούθηση της ικανότητας αποπληρωμής της Ελλάδας στο πλαίσιο του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης, σύμφωνα με τις υπάρχουσες ρυθμίσεις. Επιπλέον, σημαντικές μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις θα συνεχίσουν επίσης να παρακολουθούνται στο πλαίσιο της υλοποίησης του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας», τονίζει η δήλωση του Eurogroup.
Υπενθυμίζεται ότι μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος του ESM για την Ελλάδα το 2018, οι ελληνικές αρχές «δεσμεύτηκαν να συνεχίσουν και να ολοκληρώσουν όλες τις βασικές μεταρρυθμίσεις που εγκρίθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος ESM και να διασφαλίσουν την τήρηση των στόχων των σημαντικών μεταρρυθμίσεων που εγκρίθηκαν. Το Eurogroup χαιρέτισε αυτή τη δέσμευση καθώς και την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να ενεργοποιήσει την ενισχυμένη εποπτεία, σύμφωνα με τα άρθρα 2 και 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 472/2013». Το Eurogroup συμφώνησε ότι οι τριμηνιαίες εκθέσεις υπό ενισχυμένη επιτήρηση θα χρησιμεύσουν ως βάση για να συμφωνήσει το Eurogroup για την επιστροφή των ισοδύναμων ποσών εισοδήματος SMP-ANFA και την ακύρωση του αυξημένου επιτοκιακού περιθωρίου του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF).
Σήμερα, το Eurogroup συζήτησε την πρόοδο της Ελλάδας στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων και τις μακροοικονομικές προοπτικές της, με βάση τη 14η έκθεση ενισχυμένης εποπτείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δημοσιεύθηκε στις 23 Μαΐου 2022.
«Μετά από μια ισχυρή ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας το 2021, οι εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής δείχνουν τη συνέχιση της ανάκαμψης μετά την πανδημία, αν και με κάπως βραδύτερο ρυθμό από τον αναμενόμενο, λόγω των επιπτώσεων της ρωσικής στρατιωτικής επίθεσης κατά της Ουκρανίας και των υψηλότερων τιμών της ενέργειας. Η ανάπτυξη αναμένεται να ωθηθεί κυρίως από τις επενδύσεις και σε μικρότερο βαθμό από την κατανάλωση και τις καθαρές εξαγωγές. Η ανάπτυξη ενισχύεται επίσης από το μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (RRF) και από μια συνολική υποστηρικτική δημοσιονομική πολιτική φέτος».
Το Eurogroup χαιρετίζει τις περαιτέρω μεταρρυθμίσεις πολιτικής που έχουν επιτευχθεί από τη δημοσίευση της τελευταίας έκθεσης στις 23 Φεβρουαρίου 2022. Ειδικότερα, «χαιρετίζουμε την εκπλήρωση των ειδικών δεσμεύσεων στον τομέα της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών, της φορολογίας ακινήτων, των επιδομάτων αναπηρίας, των περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων και δικαιοσύνης και tη συμφωνία για την παράταση της εντολής του Ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Επιπλέον, η Ελλάδα ολοκλήρωσε ευρύτερες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένων των δημοσίων συμβάσεων και με τη δημιουργία τμήματος Στατιστικής Δικαιοσύνης στο Υπουργείο Δικαιοσύνης».
Σε αυτό το πλαίσιο, το Eurogroup χαιρετίζει την εκτίμηση των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων ότι, παρά τις οικονομικές επιπτώσεις των νέων κυμάτων της πανδημίας και τις νέες προκλήσεις που θέτει η στρατιωτική επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, «η Ελλάδα έχει λάβει τα απαραίτητα μέτρα για να εκπληρώσει τις συγκεκριμένες δεσμεύσεις της και υπάρχουν οι απαραίτητες προϋποθέσεις για να επιβεβαιωθεί η αποδέσμευση της έβδομης δόσης μέτρων για την ελάφρυνση του χρέους». Με την επιφύλαξη της ολοκλήρωσης των εθνικών διαδικασιών, το Eurogroup Working Group (EWG) και το Διοικητικό Συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) αναμένεται να εγκρίνουν τη μεταφορά ισοδύναμων ποσών εισοδήματος SMP-ANFA και τη μείωση στο μηδέν του αυξητικού τόκου περιθρίου για ορισμένα δάνεια του EFSF, συνολικής αξίας 748 εκατ. ευρώ.
Η παρατεταμένη αβεβαιότητα που σχετίζεται με την πανδημία καθώς και η παγκόσμια αστάθεια που δημιουργήθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία υπογραμμίζουν την ανάγκη «να συνεχιστεί η αποφασιστική αντιμετώπιση των υπαρχόντων μεσοπρόθεσμων κινδύνων και προκλήσεων που προσδιορίζονται στη 14η έκθεση ενισχυμένης εποπτείας, συμπεριλαμβανομένου του δημόσιου χρέους, των μη εξυπηρετούμενων δανείων, της ανεργίας και της ενίσχυσης του αναπτυξιακού δυναμικού».
«Ως εκ τούτου, χαιρετίζουμε τη δέσμευση των ελληνικών αρχών να συνεχίσουν τη διαδικασία μεταρρυθμίσεων και να ολοκληρώσουν τα εκκρεμή στοιχεία», τονίζει το Eurogroup.
Τέλος, το Eurogroup χαιρετίζει την εκτίμηση της Επιτροπής ότι «η επιτυχής υλοποίηση του μεγαλύτερου μέρους των δεσμεύσεων πολιτικής και η αποτελεσματική εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων βελτίωσαν την ανθεκτικότητα της ελληνικής οικονομίας και ενίσχυσαν τη χρηματοπιστωτική της σταθερότητα, μειώνοντας έτσι σημαντικά τους κινδύνους δυσμενών δευτερογενών επιπτώσεων σε άλλα κράτη-μέλη της ευρωζώνης»
Η δήλωση του Χρήστου Σταϊκούρα:
«Σήμερα είναι μια ιστορική ημέρα για την Ελλάδα. Επιτυγχάνεται ένας μεγάλος εθνικός στόχος. Δρομολογείται η έξοδος της Ελλάδος από το καθεστώς της Ενισχυμένης Εποπτείας, αυτό το καλοκαίρι. Κλείνει, έτσι, μαζί με την πρόωρη εξόφληση των δανείων από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την άρση των κεφαλαιακών περιορισμών, ένα δύσκολο κεφάλαιο για την Ελλάδα.
Ένα κεφάλαιο που άνοιξε το 2010. Η Ελλάδα επιστρέφει. Η Ελλάδα επιστρέφει στην ευρωπαϊκή κανονικότητα και παύει να αποτελεί εξαίρεση στην Ευρωζώνη. Η σημερινή απόφαση του Eurogroup αναγνωρίζει τις μεγάλες θυσίες της ελληνικής κοινωνίας, αλλά και την μεταρρυθμιστική ατζέντα στο πεδίο της οικονομίας της σημερινής Κυβέρνησης. Παρά τις μεγάλες, πολλαπλές, εξωγενείς κρίσεις, τις σημαντικές αβεβαιότητες και τις νέες προκλήσεις, παγκοσμίως, έχουμε αποδείξει, πολίτες και πολιτεία, ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε. Η Ελλάδα αναπτύσσεται, αναβαθμίζεται, ισχυροποιείται! Κοιτάμε μπροστά με δυναμισμό και αυτοπεποίθηση!».
«H Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προτείνει σήμερα τη λήξη της ενισχυμένης εποπτείας για την ελληνική οικονομία», δήλωσε νωρίτερα ο επίτροπος Οικονομίας Πάολο Τζεντιλόνι, προσερχόμενος στη συνεδρίαση του Eurogroup στο Λουξεμβούργο.
«Αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα για την Ελλάδα», τόνισε ο Τζεντιλόνι. «Αν η πρότασή μας εγκριθεί, όπως νομίζω ότι θα γίνει, θα είναι ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση», ανέφερε.
«Η οικονομία μας πλέει σε ταραγμένα νερά», δήλωσε ο Π. Τζεντιλόνι, προσθέτοντας ότι αυτό δε σημαίνει ότι δεν μπορεί να αποφευχθεί η οικονομική ύφεση, αλλά οι δημοσιονομικές πολιτικές θα πρέπει να επικεντρώσουν στις μεταρρυθμίσεις, στις επενδύσεις και σε μια “συνετή πολιτική”, ειδικά για τις χώρες με υψηλό επίπεδο δημόσιου χρέους.
Ερωτηθείς αν ανησυχεί για τις αποδόσεις αρκετών κρατικών ομολόγων, ο Πάολο Τζεντιλόνι απάντησε ότι «είναι υπό παρακολούθηση». Εξέφρασε την πεποίθηση ότι η πρωτοβουλία που αναλαμβάνει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προκειμένου να αποτρέψει τον κατακερματισμό της αγοράς των ομολόγων, είναι καθησυχαστική για τις αγορές. Οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης ενημερώθηκαν και για της αποφάσεις της ΕΚΤ, από την πρόεδρο της, Κριστίν Λαγκάρντ.
Τέλος, ο Πάολο Τζεντιλόνι ανέφερε σχετικά με τις συνθήκες στην αγορά ομολόγων, ότι η νομισματική πολιτική από μόνη της δεν μπορεί να αντιμετωπίσει αυτήν την κατάσταση. «Χρειαζόμαστε, επίσης, ισχυρή επίδειξη ενότητας, φιλοδοξίας από τις κυβερνήσεις και από τον συντονισμό της δημοσιονομικής μας πολιτικής. Αυτό θα το συζητήσουμε σήμερα», πρόσθεσε.
Ευάλωτη η Ελλάδα μακροπρόθεσμα, λέει ο ESM
Πάντως, ο ESM στην ετήσια έκθεσή του για το 2021 σημειώνει ότι η Ελλάδα παραμένει ευάλωτη μακροπρόθεσμα.
Η έκθεση σημειώνει ότι βραχυπρόθεσμα η Ελλάδα έχει μία άνετη θέση ρευστότητας, σταθερή πρόσβαση στις αγορές, χαμηλές χρηματοδοτικές ανάγκες που αντανακλούν τη χαμηλή μέση περίοδο ωρίμανσης του χρέους της και σημαντική χρηματοδοτική στήριξη από το Ταμείο Ανάκαμψης και τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό (NGEU).
Μακροπρόθεσμα, όμως, αναφέρει ότι «η Ελλάδα παραμένει ευάλωτη λόγω μακροοικονομικών ανισορροπιών, ιδιαίτερα του πολύ υψηλού δημόσιου χρέους της καθώς και του διαρκούς επενδυτικού κενού, της χαμηλής παραγωγικότητας και των υψηλών κόκκινων δανείων (NPL)».
Για να διορθώσει τις αδυναμίες αυτές, «η Ελλάδα έχει αρχίσει ένα φιλόδοξο ταξίδι για τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας της», με τις μεταρρυθμιστικές προτεραιότητες να περιλαμβάνουν την αντιμετώπιση μακροχρόνιων αδυναμιών στις υποδομές, στην εκπαίδευση και τις δεξιότητες καθώς και στη δημόσια διοίκηση, περιλαμβανομένου του συστήματος απονομής δικαιοσύνης, προσθέτει η έκθεση.
Σκιές από τον πόλεμο στην Ουκρανία
Ο ESM σημειώνει ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία ρίχνει σκιές στις οικονομικές προοπτικές της Ελλάδας, το μέγεθος και ο αντίκτυπος των οποίων μένει να φανεί, προσθέτοντας ότι η Ελλάδα μπορεί να επηρεαστεί «δεδομένης της εξάρτησής της από τον τουρισμό και τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου».
Σύμφωνα με την έκθεση, η Ελλάδα πέτυχε αρκετά σημαντικά ορόσημα της μεταρρυθμιστικής ατζέντας της. Ειδικότερα, σημειώνει την εφαρμογή του νέου πτωχευτικού πλαισίου, την περαιτέρω πρόοδο στις ιδιωτικοποιήσεις, κυρίως στο έργο της αξιοποίησης του Ελληνικού, την υιοθέτηση ενός φιλόδοξου στρατηγικού σχεδίου για την ενίσχυση της διακυβέρνησης των κρατικών επιχειρήσεων και τη βελτίωση της δημοσιονομικής πειθαρχίας.
Ωστόσο, προσθέτει, υπήρξαν καθυστερήσεις και εμπόδια στην προώθηση ορισμένων μεταρρυθμίσεων, όπως του σχεδίου για τον μηδενισμό το 2021 των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου προς τους ιδιώτες, που δεν αφορούν στις συντάξεις.