Το νησί βρίσκεται ανάμεσα στον Καναδά και τη Γροιλανδία, που είναι αυτόνομη περιοχή της Δανίας. Με την πάροδο των ετών, η αντιπαράθεση μεταξύ των δύο χωρών πήρε πολλές φορές ευφάνταστη τροπή.
Από τότε που Καναδοί στρατιώτες άρχισαν να επισκέπτονται το νησί, το 1984, για να βάλουν σημαίες της χώρας και να αφήσουν μπουκάλια από καναδικό ουίσκι, οι Δανοί πήγαιναν εκεί τακτικά, για να αντικαταστήσουν αυτά τα αντικείμενα με δανέζικες σημαίες και σναπς. Υπουργοί από αμφότερες τις χώρες έχουν πάει εκεί με ελικόπτερο, για να υποστηρίξουν τον ισχυρισμό της χώρας τους ότι το νησί τους ανήκει.
Τώρα αυτή η σε μεγάλο βαθμό άκακη διπλωματική αντιπαράθεση έφτασε στο τέλος της. Ο Καναδάς και η Δανία υπέγραψαν την Τρίτη συμφωνία που επίσημα ορίζει τα θαλάσσια σύνορά τους στην Αρκτική και απαντά στο ερώτημα για την ιδιοκτησία του νησιού: θα το μοιραστούν και περίπου το 60% θα πάει στη Δανία, ενώ το υπόλοιπο θα ανήκει στον Καναδά.
«Αυτό στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα σε μια εποχή που βλέπουμε μεγάλες δυνάμεις να παραβιάζουν βάναυσα το διεθνές δίκαιο, όπως έκανε η Ρωσία στην Ουκρανία», δήλωσε ο Δανός υπουργός Εξωτερικών, Γέπε Κόφοντ.
«Ήταν ο φιλικότερος από τους “πολέμους», σχολίασε η Καναδή ομόλογός του, Μέλανι Τζολί. «Αλλά όταν βλέπεις τι γίνεται αυτή τη στιγμή στον κόσμο, ιδιαίτερα από τη στιγμή που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, θέλαμε πραγματικά να σιγουρευτούμε ότι θα βρούμε μία λύση», συμπλήρωσε.
Η διαμάχη για το ασήμαντο νησί ξεκίνησε το 1973, όταν η Δανία και ο Καναδάς ολοκλήρωσαν τις συζητήσεις για τα σύνορα και τα υποθαλάσσια δικαιώματα, δίχως όμως να καταλήξουν σε συμφωνία για τη νήσο Χανς.
Στα στενά Νάρες, όπου βρίσκεται το νησί, υπάρχουν κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, αλλά σύμφωνα με τον Μάικλ Μπάιερς- καθηγητή Διεθνούς Δικαίου στο University of British Columbia- αυτά είναι υπερβολικά βαθιά και η περιοχή γεμάτη παγόβουνα, για να γίνει γεώτρηση. «Θα ήταν εξαιρετικά ακριβό πετρέλαιο», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Για την επίτευξη συνομιλίας οι δύο χώρες έκαναν συζητήσεις με Ινουίτ που ζουν και στις δύο πλευρές. Η συμφωνία, επεσήμανε ο Κόφοντ, προστατεύει το κυνήγι τους και τα αλιευτικά δικαιώματά τους.
Γιατί, όμως, χρειάστηκαν τόσα χρόνια για τη συμφωνία, με δεδομένο ότι Καναδάς και Δανία είναι σύμμαχοι; Εν μέρει η απάντηση είναι ο αργός ρυθμός των διαδικασιών του ΟΗΕ για τα ζητήματα που σχετίζονται με τα θαλάσσια σύνορα, τα οποία ρυθμίζονται με το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982, σημείωσε ο καθηγητής Μπάιερς.
Επιπλέον, το γεγονός ότι στρατιώτες και των δύο χωρών άφηναν αλκοόλ στο νησί συνήθως πριν από τις εκλογές, δείχνει ότι κάποιες κυβερνήσεις θεώρησαν ότι είχε πολιτική αξία να παραμείνει «ζωντανή» η διαμάχη, συμπλήρωσε. «Ήταν απλά ένας τρόπος να προκαλείται λίγο το πατριωτικό συναίσθημα, σε ένα εντελώς ακίνδυνο πλαίσιο», πρόσθεσε.
