Το χριστουγεννιάτικο δέντρο στολίστηκε και το γιορτινό τραπέζι στρώθηκε. Τα παιδιά παίζουν με τα δώρα και οι συγγενείς συζητούν. Μόνο ο πατέρας και μητέρα έχουν στο χέρι το κινητό τους και τσεκάρουν μπας και έχει έρθει κάποιο mail από τη δουλειά. Ποιος ξέρει; Μπορεί ο προϊστάμενος να θυμήθηκε κάτι ή να παρουσιάστηκε κάτι απρόοπτο που πρέπει οπωσδήποτε να διευθετηθεί το συντομότερο. Πολλοί εργαζόμενοι αισθάνονται υποχρεωμένοι να απαντούν ακόμα και τις αργίες στα ηλεκτρονικά μηνύματα ή τις κλήσεις.
Σχεδόν το 33% των απασχολουμένων σε θέσεις γραφείου έχουν τα κινητά τους ανοιχτά για να απαντήσουν αμέσως σε τυχόν κλήση από τη δουλειά, δείχνει σφυγμομέτρηση του ινστιτούτου YouGov για λογαριασμό της αμερικανικής τεχνολογικής εταιρίας Slack. Οι λόγοι ποικίλλουν. Οι εργαζόμενοι λένε συχνά ότι οι πελάτες θεωρούν δεδομένο ότι μπορούν ανά πάσα στιγμή να επικοινωνήσουν με κάποιον στην εταιρία, ότι τρέχουν σημαντικά πρότζεκτ ή ότι το ζητά ο προϊστάμενός τους. Μεγάλο μέρος των ερωτηθέντων πάντως δηλώνει ότι με δική τους απόφαση έχουν ανοιχτά κινητά και υπολογιστές για παν ενδεχόμενο.
Το 50% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι δυσκολεύεται να χαλαρώσει
Για τους εργαζόμενος όμως υπάρχουν επιπτώσεις στην υγεία, όταν είναι συνεχώς σε επιφυλακή. Περίπου το 50% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι δυσκολεύεται να χαλαρώσει. «Η χαλάρωση είναι ωστόσο καθοριστική για την ανάπαυση», λέει η Χάνα Σάντε από το τμήμα Ερευνών για την Εργασία του Ινστιτούτου Λάιμπνιτς στο Πολυτεχνείο του Ντόρτμουντ. Η απουσία ανάπαυσης έχει αρνητική επίδραση στην υγεία, στο πόσο ευχαριστημένοι αισθάνονται οι εργαζόμενοι, αλλά και στην απόδοσή τους.
Η επιστήμονας προειδοποιεί ότι «όταν ακόμα και το βράδυ ή τις αργίες ο εργαζόμενος έχει την προσοχή στραμμένη στο κινητό τότε δημιουργείται, σε βάθος χρόνου, έλλειμμα ξεκούρασης». Παρόμοια είναι η εκτίμηση της γερμανικής Ομοσπονδίας Συνδικαλιστικών Οργανώσεων DGB. Η Άνγια Πιλ, μέλος του προεδρείου, λέει για παράδειγμα: «Το καθεστώς συνεχούς επιφυλακής αρρωσταίνει προκαλώντας μεταξύ άλλων εξάντληση, διαταραχές ύπνου, ακόμα και προβλήματα στο κυκλοφορικό».
Οι περισσότερες εταιρίες διαβεβαιώνουν ότι δεν ζητούν από κανέναν εργαζόμενο να έχει ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας με ανωτέρους τις αργίες των Χριστουγέννων. Σπάνια όμως επιχειρήσεις λαμβάνουν μέτρα προστασίας των εργαζομένων, όπως συμβαίνει για παράδειγμα στη Volkswagen, η οποία εδώ και δέκα χρόνια δεν προωθεί μέσω των διακομιστών της ηλεκτρονικά μηνύματα σε γιορτές και αργίες. Στόχος της ρύθμισης είναι να διασφαλιστεί ότι είναι διακριτός ο χρόνος εργασίας από τον ελεύθερο χρόνο, διαμηνύει η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία. Εξαιρούνται ωστόσο από τα μέτρα τηλεφωνικές κλήσεις και SMS.
Εκτός ωρών εργασίας δεν είναι υποχρεωμένοι να απαντούν σε κλήσεις
Η ανάπαυση δεν είναι ωστόσο σημαντική μόνο για τους εργαζόμενους. «Είναι σημαντική και για τις εταιρείες, διότι εργαζόμενοι υπό πίεση και άγχος δεν είναι ευχαριστημένοι και δεν αποδίδουν όσο θα μπορούσαν υπό καλύτερες συνθήκες», λέει η γερμανίδα ερευνήτρια Χάνα Σάντε προσθέτοντας ότι αν είναι απολύτως απαραίτητη η επικοινωνία με εργαζόμενους τις Κυριακές και γιορτές τότε θα ήταν προτιμότερο να συμφωνηθεί εκ των προτέρων συγκεκριμένο πλαίσιο μεταξύ εργοδότη και εργαζομένων.
Από νομικής άποψης πάντως οι εργαζόμενοι δεν θα πρέπει στις περισσότερες περιπτώσεις να ανησυχούν όταν κλείνουν τα κινητά τους τα Χριστούγεννα. Σύμφωνα με την Ομοσπονδία Συνδικαλιστικών Οργανώσεων «χωρίς προηγούμενη συμφωνία με τον εργοδότη για επιφυλακή οι εργαζόμενοι δεν είναι υποχρεωμένοι να απαντούν σε κλήσεις από την δουλειά εκτός των ωρών εργασίας, είτε τις Κυριακές, είτε στις διακοπές».
