Τι συμβολίζει όμως η αυγουστιάτική πανσέληνος και γιατί είναι η πιο εντυπωσιακή;
Τι πίστευαν οι αρχαίοι για την Πανσέληνο του Αυγούστου
Η ελληνική λέξη «Σελήνη» ετυμολογικά ανάγεται στη λέξη «σέλας» που σημαίνει φως.
Στη Θεογονία του Ησιόδου η θεότητα Σελήνη, αναφέρεται ως κόρη του Υπερίωνα και της Θείας, ήταν αδελφή του Ήλιου και της Ηούς (Αυγής) και συχνά απεικονίζεται ως θηλυκή μορφή με το δίσκο της ημισελήνου στο κεφάλι της.
Φυσικά πολλοί από τους κλασικούς Έλληνες φιλοσόφους είχαν αντιληφθεί από νωρίς ότι ο διαφορετικός φωτισμός των περιοχών της Σελήνης οφείλονταν στις ανωμαλίες του εδάφους της.
Ο Θαλής ο Μιλήσιος, για παράδειγμα, πίστευε ότι ο δορυφόρος μας ήταν φτιαγμένος από τα ίδια υλικά που είναι φτιαγμένη και η Γη, ενώ ο Δημόκριτος υποστήριζε ότι οι διαφορές του φωτισμού της οφείλονταν στην ύπαρξη βουνών και κοιλάδων. Κι έτσι από την κλασική ακόμη εποχή, οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι μπόρεσαν να διαλευκάνουν αρκετά από τα μυστήρια της Σελήνης.
Οσα δεν γνωρίζαμε για την Πανσέληνο του Αυγούστου
Η Σελήνη φτάνει στο μισό της περιστροφής της γύρω από τη Γη, δείχνει την πλευρά της, που φωτίζεται από τον Ήλιο, και φαντάζει στον ουρανό σαν ολοστρόγγυλος φωτεινός δίσκος, ως Πανσέληνος. Από τον ήλιο η Σελήνη φαίνεται σαν να βρίσκεται πίσω από τη γη.
Η Σελήνη έλκει τη Γη, όπως βέβαια και η Γη πολύ περισσότερο τη Σελήνη. Το αποτέλεσμα αυτής της αμοιβαίας έλξης είναι οι παλίρροιες, φαινόμενο που παρατηρείται κάθε έξι ώρες, είτε η Σελήνη βρίσκεται από τη μία πλευρά του πλανήτη μας είτε από την άλλη. Αυτή είναι η μόνη μεγάλη και σημαντική επίδραση της Σελήνης στον πλανήτη Γη, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
Η Πανσέληνος του Αυγούστου έχει ένα χαρακτηριστικό, που την κάνει να ξεχωρίζει. Το διαφορετικό, δικό της χρώμα. Ειδικά λίγο μετά την ανατολή της, αλλά και προς τη δύση της.
Όπως είχε αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Αστρονομίας και Αστροφυσικής Αναστάσιος Δαπέργολας, «η Σελήνη τον Αύγουστο, όταν μεσουρανεί, δηλαδή όταν βρίσκεται στο μέγιστο ύψος, δεν φθάνει πολύ ψηλά πάνω από τον ορίζοντα, το φως της φθάνει σε εμάς διατρέχοντας μεγαλύτερο πάχος ατμόσφαιρας με αποτέλεσμα να διαχέεται και να απορροφάται το κυανό τμήμα του χρώματός της και να φθάνει στα μάτια μας πιο έντονο το κόκκινο».
Όσο για την αίσθηση ότι το αυγουστιάτικο φεγγάρι είναι μεγαλύτερο και φωτεινότερο, ο κ. Δαπέργολας εξηγεί ότι αυτό έχει να κάνει με το γεγονός ότι το τόξο που διαγράφει η Σελήνη είναι μικρότερο και πιο κοντά στον ορίζοντα, οπότε μας φαίνεται πιο μεγάλο, αν και στην πραγματικότητα, όπως διευκρινίζει ο καθηγητής, η Σελήνη το καλοκαίρι έχει μικρότερη φυσική διάμετρο απ’ ότι τον χειμώνα.
«Ένας άλλος λόγος είναι ότι το καλοκαίρι ο ουρανός είναι πιο καθαρός, οι άνθρωποι βρίσκονται στην εξοχή ή στα μπαλκόνια τους με πιο χαλαρή διάθεση και παρατηρούν την πορεία του φεγγαριού στον ουρανό και το συγκρίνουν με ανθρώπινα κατασκευάσματα θαυμάζοντας το μεγαλείο της Δημιουργίας» σημειώνει και προσθέτει: «Η σημερινή Πανσέληνος θα ξεκινήσει, για την Ελλάδα, την πορεία της στον αυγουστιάτικο ουρανό νωρίς το απόγευμα, έτσι «η ακριβής ώρα της πανσελήνου θα είναι στις 08:05 το βράδυ. Δηλαδή, την ώρα εκείνη το φαινόμενο θα βρίσκεται στην πλήρη εξέλιξή του, αν και συνηθίζουμε να λέμε ότι έχουμε Πανσέληνο καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας».
Μια υπέροχη αυγουστιάτικη πανσέληνος ανέτειλε στον ουρανό, με τις εικόνες από διάφορες περιοχές της Ελλάδας να μαγεύουν.
Με αφορμή την πανσέληνο, σε διάφορες περιοχές της χώρας πραγματοποιούνται δωρεάν εκδηλώσεις. 120 αρχαιολογικοί χώροι και μουσεία ανοίγουν τις πύλες τους για να υποδεχτούν, με ελεύθερη είσοδο, νυχτερινούς επισκέπτες. Από αυτούς τους χώρους, περίπου 50 θα φιλοξενήσουν ποικίλες εκδηλώσεις, όπως μουσικές συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, ποιητικές απαγγελίες, προβολή ντοκιμαντέρ, εικαστικές εκθέσεις και ξεναγήσεις.
Στο πλαίσιο του πετυχημένου θεσμού του ΥΠΠΟΑ, ενδεικτικά αναφέρουμε τα μαγικά μουσικά μονοπάτια που θα μας ξεναγήσουν ο Κώστας Μακεδόνας στο Οικομουσείο Προϊστορικού Λιμναίου οικισμού Δισπηλιού στην Καστοριά, η Σαβίνα Γιαννάτου και ο Κώστας Γρηγορέας στον Αρχαιολογικό Χώρο Ακρόπολης Αγ. Ανδρέα Σίφνου, η Νατάσα Μποφίλιου στον Αρχαιολογικό Χώρο Δωδώνης-Αρχαίο Στάδιο και οι Μελίνα Κανά, Λιζέτα Καλημέρη και Θάνος Ματζίλης στην Ακρόπολη Πρόερνας στο Νέο Μοναστήρι Δομοκού.
Επίσης, τη βραδιά της Πανσελήνου, στον προαύλειο χώρο του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης θα πραγματοποιηθεί ρεσιτάλ βιολιού με τη Δωρίνα Παπανικολάου (σε έργα Bach, Mozart, Massenet, Ysaye και Debussy) – στο πιάνο θα συνοδεύει η Ιωάννα Πολυζωίδου-, ενώ στον χώρο έξω από το Βυζαντινό Μουσείο Ιωαννίνων, στην ειδυλλιακή ακρόπολη του Ιτς Καλέ, θα ακουστούν μελωδίες νοσταλγικές, παρμένες από μύθους, όπερες και μιούζικαλ (Dvořák, Debussy, Weill, Rodgers, Χατζιδάκις κ.α.).
Την ίδια στιγμή, θα πραγματοποιηθούν ενδιαφέρουσες ξεναγήσεις στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και στο Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας, καθώς και μοναδικές θεατρικές παραστάσεις αρχαίων και σύγχρονων έργων, όπως «Αντιγόνη» του Σοφοκλή στον Αρχαιολογικό Χώρο Νικόπολης – Ωδείο από την Ομάδα Σημείο Μηδέν, σε σκηνοθεσία Σάββα Στρούμπου, «Ανδρομάχη» του Ευριπίδη στον Αρχαιολογικό Χώρο Βασιλικής Α΄ (Αγίου Δημητρίου) στη Νέα Αγχίαλο, σε σκηνοθεσία Γιάννη Νικολαΐδη, «Από έρωτα» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής σε σκηνοθεσία Ευθύμη Χρήστου, ενώ στο παράλιο τμήμα του Αρχαιολογικού Χώρου Αβδήρων θα παρουσιαστεί η δραματοποιημένη μορφή του διηγήματος «Νεκρός ταξιδιώτης» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη με την επιμέλεια του Φιλοποίμενος Ανδρεάδη.
Άλλες εκδηλώσεις αφορούν αναγνώσεις παραμυθιού, προβολές και αστροπαρατηρήσεις. Για παράδειγμα, στο Μεσαιωνικό Φρούριο Μπούρτζι Καρύστου θα γίνει σύντομη αναφορά στην ιστορία της Καρύστου κατά τους Μεσαιωνικούς χρόνους και ανάγνωση παραμυθιού για το Castello Rosso, στον κήπο του Αρχαιολογικού Μουσείου Κομοτηνής θα παρουσιαστεί το έργο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ροδόπης την τρέχουσα περίοδο και βιντεοπροβολή για τον αρχαιολογικό χώρο Μαρώνειας, ενώ στους Άνω Αποστόλους Κιλκίς (Αρχαία Μόρρυλος) θα προβληθεί η ταινία «Το τελευταίο μας ταγκό» του σκηνοθέτη German Kral. Τέλος, στον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης Πλατανιάς Δράμας θα πραγματοποιηθεί αστροφυσική παρατήρηση της πανσελήνου.
Σημειώνεται ότι οι εκδηλώσεις και η επίσκεψη του κοινού στους αρχαιολογικούς χώρους και τα μουσεία θα διεξαχθούν σύμφωνα με τα ισχύοντα πρωτόκολλα ασφαλείας που έχουν καταρτισθεί για κάθε αρχαιολογικό χώρο και μουσείο στο πλαίσιο περιορισμού διασποράς του COVID 19 και σύμφωνα με τα ισχύοντα μέτρα ασφαλείας κατά την περίοδο πραγματοποίησής τους.