Όταν ένα αιμοφόρο αγγείο τραυματίζεται, το σώμα χρησιμοποιεί αιμοπετάλια (θρομβοκύτταρα) και ινώδες για να σχηματίσει ένα θρόμβο αίματος και να αποφευχθεί η ...απώλεια αίματος.
Ακόμη και όταν ένα αιμοφόρο αγγείο δεν υφίσταται ζημία όμως, θρόμβοι αίματος μπορεί να σχηματιστούν στο σώμα παρουσία κατάλληλων συνθηκών. Αν η θρόμβωση είναι πάρα πολύ σοβαρή και ο θρόμβος απελευθερωθεί, τότε ο θρόμβος αυτός που μετακινείται στο κυκλοφορικό σύστημα ονομάζεται πνευμονική εμβολή.
Θρομβοεμβολή είναι ο συνδυασμός της θρόμβωσης και η κύρια επιπλοκή της, η εμβολή.
Όταν ένας θρόμβος καταλαμβάνει περισσότερο από το 75% της επιφάνειας του αυλού μιας αρτηρίας, η ροή του αίματος προς τον παρεχόμενο ιστό έχει μειωθεί αρκετά για να προκληθούν συμπτώματα λόγω της μειωμένης παροχής οξυγόνου (υποξία) και της συσσώρευσης των μεταβολικών προϊόντων, όπως το γαλακτικό οξύ. Απόφραξη περισσότερο από το 90% μπορεί να οδηγήσει σε ανοξία, που είναι η πλήρης στέρηση του οξυγόνου, και του μυοκαρδίου, μια λειτουργία του κυτταρικού θανάτου.
1. Κράμπες στα πόδια
Οι θρόμβοι που σχηματίζονται στα κάτω άκρα προκαλούν συχνά μυϊκές κράμπες. Οι κράμπες είναι αποτέλεσμα της λεγόμενης εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης, δηλαδή της θρόμβωσης που αναπτύσσεται σε μία ή και περισσότερες από τις φλέβες που βρίσκονται βαθιά στο σώμα, ιδίως στα πόδια. Εκτός από τις κράμπες, η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση μπορεί να προκαλέσει πόνο ή πρήξιμο στα πόδια, δεν αποκλείεται όμως να είναι και ασυμπτωματική. Μια πιθανή και σοβαρή επιπλοκή των θρόμβων που σχηματίζονται στα πόδια είναι η πνευμονική εμβολή.
2. Μούδιασμα στα άκρα
Το επίμονο μούδιασμα σε ένα από τα άκρα είναι ένα ακόμη κοινό σημάδι της θρόμβωσης. Ιδιαίτερη προσοχή στο σύμπτωμα αυτό πρέπει να δώσετε αν έχετε παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου όπως η υπέρταση.
3. Αποχρωματισμός του δέρματος
Οι θρόμβοι που σχηματίζονται στο σώμα διαταράσσουν τη φυσιολογική κυκλοφορία του αίματος, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η όψη του δέρματος. Τυπική ένδειξη θρόμβωσης είναι ο αποχρωματισμός (κυρίως χλώμιασμα) του δέρματος τοπικά σε μια περιοχή του ενός από τα δύο πόδια.
4. Ζεστό ή κρύο δέρμα
Οι θρόμβοι μπορεί επίσης να επηρεάσουν τη θερμοκρασία των άκρων, τα οποία γίνονται είτε πιο θερμά είτε πιο κρύα στο άγγιγμα. Όπως και στην περίπτωση του αποχρωματισμού του δέρματος, το σύμπτωμα οφείλεται στη διαταραχή της φυσιολογικής ροής του αίματος.
5. Πόνος στη μέση
Ο πόνος στη μέση είναι ένα από τα παράδοξα συμπτώματα που προκαλεί η θρόμβωση. Συμβαίνει όταν ο θρόμβος βρίσκεται στην περιοχή της πυέλου (δηλαδή στη λεκάνη) ή στην κάτω κοίλη φλέβα, την κυριότερη φλέβα που βρίσκεται στην κοιλιακή χώρα. Οι θρόμβοι στη συγκεκριμένη περιοχή του σώματος είναι ιδιαίτερα επικίνδυνοι, καθώς αν δεν αντιμετωπιστούν μπορεί να οδηγήσουν σε διακοπή της ροής αίματος προς τα άκρα.
6. Υπερβολική εφίδρωση
Όταν συνδυάζεται με ένα ή και περισσότερα από τα παραπάνω συμπτώματα, η υπερβολική εφίδρωση μπορεί να υποδεικνύει θρόμβο είτε στους πνεύμονες είτε στην καρδιά. Τέτοιοι θρόμβοι είναι εξαιρετικά επικίνδυνοι και πρέπει να αντιμετωπίζονται όσο το δυνατόν πιο άμεσα.
7. Δύσπνοια
Η δύσπνοια είναι ένα από τα συνηθέστερα συμπτώματα της πνευμονικής εμβολής, δηλαδή της θρόμβωσης στον πνεύμονα. Ένας τέτοιος θρόμβος μπορεί να αποδειχτεί απειλητικός για τη ζωή.
Πρόληψη
Θρόμβωση και εμβολή μπορούν να προληφθούν με αντιπηκτικό, όταν θεωρηθούν απειλητικές για την υγεία. Από τα πιο κοινά είδη της φλεβικής θρόμβωσης είναι η εν τω βάθει θρόμβωση ,δηλαδή ένας θρόμβος αίματος σε μία από τις εν τω βάθει φλέβες του σώματος.
Η αρτηριακή θρόμβωση πλήττει συχνά τις αρτηρίες της καρδιάς , με αποτέλεσμα την καρδιακή προσβολή. Μπορεί επίσης να εμφανιστεί και στις αρτηρίες του εγκεφάλου προκαλώντας εγκεφαλικό επεισόδιο. Μερικές φορές, μέρος ή όλος ο θρόμβος αίματος μπορεί να μετακινηθεί από το αρχικό σημείο και να μπει στην κυκλοφορία του αίματος με αποτέλεσμα ο θρόμβος να υποβάλλεται σε ένα άλλο σημείο του σώματος. Το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό ως εμβολή. Πνευμονική εμβολή είναι ο θρόμβος αίματος που εγκαθίσταται στους πνεύμονες.
Γενικά απαιτείται μια ανάλυση κινδύνου-οφέλους, όσον αφορά στη χρήση των αντιπηκτικών, μιας και όλα τα αντιπηκτικά οδηγούν σε μικρή αύξηση του κινδύνου μείζονος αιμορραγίας. Για παράδειγμα στην κολπική μαρμαρυγή, ο κίνδυνος του εγκεφαλικού (που υπολογίζεται με βάση επιπρόσθετους παράγοντες όπως η προχωρημένη ηλικία, η υψηλή πίεση κλπ) πρέπει να αντισταθμίζεται με τον μικρό αλλά γνωστό κίνδυνο σοβαρής αιμορραγίας που προκαλεί η βαρφαρίνη.
Σε εισαχθέντες ασθενείς, η θρόμβωση είναι σημαντική αιτία για επιπλοκές και περιστασιακά τον θάνατο. Για το λόγο αυτό είναι σημαντική η χημειοπροφύλαξη η οποία συνίσταται από χορήγηση ηπαρίνης χαμηλού μοριακού βάρους (σε περίπτωση ακινησίας και ορθοπεδικής επέμβασης), κάλτσες συμπίεσης και χορήγηση φίλτρου στην κάτω κοίλη φλέβα (αν ο ασθενής έχει υποστεί πρόσφατα εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση).