Αδιαφιλονίκητα το lockdown έφερε τους περισσότερους αντιμέτωπους με μια ξαφνική απώλεια κοινωνικών σχέσεων άλλοτε σε μικρότερο και άλλοτε σε... μεγαλύτερο βαθμό.
Ενδεικτικά αναφέρονται η απώλεια της επαφής με στενούς φίλους και συγγενείς, με το ευρύτερο κοινωνικό δίκτυο, με συνάδελφους, με διάφορους επαγγελματίες που παρείχαν πολύτιμες υπηρεσίες, όπως ψυχοθεραπευτές, φυσιοθεραπευτές γυμναστές και για τα ζευγάρια που δε ζουν μαζί η απώλεια της επαφής με το σύντροφο.
Οι ειδικοί ωστόσο σημειώνουν ότι η επίδραση της καραντίνας στο κοινωνικό δίκτυο των ατόμων εχει επιπτώσεις σε όλα τα ζευγάρια διότι το ευρύτερο κοινωνικό δίκτυο είναι πολύ σημαντικό για τη λειτουργία της συντροφικής σχέσης καθώς εξυπηρετεί ανάγκες που δεν καλύπτονται στο πλαίσιο της δυαδικής σχέσης όπως η ανάγκη για παιχνίδι, έμπνευση, προσοχή, φροντίδα. Κατά τη διάρκεια της καραντίνας ωστόσο οι σχέσεις που κάλυπταν τις ανάγκες αυτές και υποστήριζαν την συντροφική σχέση δεν μπορούσαν να λειτουργήσουν, αυξάνοντας έτσι τις απαιτήσεις και τις προσδοκίες από τη συντροφική σχέση. Οι δυο σύντροφοι τώρα καλούνταν να φέρουν εις πέρας τις υποχρεώσεις με την ανατροφή των παιδιών και το νοικοκυριό, να διασκεδάσουν μαζί, να μοιραστούν επαγγελματικά ζητήματα, να διαχειριστούν το στρες, να έχουν σεξουαλική δραστηριότητα. Όσο μεγαλύτερες προσδοκίες έχει κανείς από το σύντροφο τους να ανταπεξέλθει τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα της απογοήτευσης και της ματαίωσης. Από την άλλη τα άτομα που εστιάζουν στο πως μπορούν να συνεισφέρουν καλύτερα στη σχέση και να καλύψουν τις ανάγκες τις δίκες τους και του /της συντρόφου μπορούν να υιοθετήσουν ένα πιο ολοκληρωμένο και παραγωγικό ρόλο. Αντί για παράδειγμα να κατηγορεί κάποιος τον σύντροφο του ότι είναι βαρετός μπορει ο ίδιος να βρει τρόπους ώστε να είναι δημιουργικός σεβόμενος την ανάγκη του άλλου για ηρεμία. Το σπίτι οφείλει να είναι ο τόπος όπου οι ανάγκες όλων όσων μένουν εκεί γίνονται σεβαστές.
Άλλη μια σημαντική απώλεια που έφερε το lockdown, είναι αυτή των καθημερινών εδραιωμένων συνηθειών. Ξαφνικά τα παιδία άρχισαν να πηγαίνουν για ύπνο πιο αργά, οι γονείς να εργάζονται στην τραπεζαρία ή να κοιμούνται στον καναπέ βλέποντας ταινία, τα σαββατοκύριακα δε ξεχωρίζουν από τις καθημερινές και ο οικογενειακός χρόνος εμπλέκεται με τον προσωπικό. Αυτή η απώλεια του προγράμματος και τη δομής όμως μπορεί αν έχει επιπτώσεις ακόμα και στις ερωτικές σχέσεις καθώς κατά ένα τρόπο αφαιρεί τη σημασία από την αίσθηση της παρούσας εμπειρίας και κάνει τις στιγμές να μοιάζουν λιγότερο μοναδικές. Για παράδειγμα όταν το δείπνο τρώγεται με το πιάτο στριμωγμένο δίπλα στο λάπτοπ αντί να απολαμβάνεται σε ένα περιποιημένο τραπέζι ή όταν κανείς πηγαίνει στο κρεβάτι του στις 4 πμ αφού έχει ήδη αποκοιμηθεί στον καναπέ ενώ θα μπορούσε να πέσει για ύπνο με τη σύντροφο του αφού πρώτα απολαύουν μαζί ένα ποτήρι κρασί στο μπαλκόνι. Επίσης ο χρόνος με την οικογένεια έχει μεγαλύτερη αξία όταν είναι διαχωρισμένος από τον χρόνο της δουλειάς και τα σαββατοκύριακα είναι σημαντικό να διατηρούν τη διαφορετικότητα τους σε σχέση με τις καθημερινές. Το ίδιο συμβαίνει και με τις στιγμές οικειότητας ενός ζευγαριού οι όποιες πρέπει να διαχωρίζονται σαφώς από τον προσωπικό χρόνο του καθενός. Η απώλεια της δομής και του προγράμματος μπορεί αν αφαιρέσει τον ενθουσιασμό και την ιδιαιτερότητα από τις καθημερινές όμορφες στιγμές. Για τον λόγο αυτό πολλά ζευγάρια κατάφεραν να διατηρήσουν την απόλαυση των καθημερινών στιγμών δημιουργώντας καθημερινές ρουτίνες. Χωρίς τις καθημερινές ρουτίνες και συνήθειες, χωρίς μια δομημένη καθημερινότητα χάνεται μεγάλο μέρος της ευχάριστης τόσο από απλές καθημερινές στιγμές όσο και από την συντροφικότητα και τον ερωτισμό των ζευγαριών.
Κατά τη διάρκεια του lockdown τα ζευγάρια μετά από μια έντονη διαφωνία ή δυσαρέσκεια δεν ήταν εύκολο να έχουν το χρόνο και τον χώρο τους με αποτέλεσμα η ένταση να αυξάνεται και η σύγκρουση να παρατείνεται ή και να εντείνεται. Η διατήρηση μιας απόστασης μπορει να είναι πολύ χρήσιμη τόσο για την κατανόηση των αρνητικών συναισθημάτων όσο και για την ελεγχόμενη και υγιή έκφραση τους. Τα ζευγάρια που είχαν ήδη υιοθετήσει στρατηγικές διαχείρισης των αρνητικών συναισθημάτων ήταν πιο εύκολο να επικοινωνήσουν τις ανάγκες τους και δε χρειάζονταν απαραίτητα να αποστασιοποιηθούν για να ελέγξουν τα αρνητικά τους συναισθήματα. Άλλωστε η επιθυμητή απόσταση μπορεί να επιτευχτεί ακόμα και εάν οι δυο σύντροφοι παραμείνουν για όσο χρειαστεί σε διαφορετικά δωμάτια. Αντιθέτως τα ζευγάρια που πριν την καραντίνα συνήθιζαν να εκφράζουν τα αρνητικά τους συναισθήματα με επιθετικές και προσβλητικές συμπεριφορές, τα νέα δεδομένα της πανδημίας δεν τους επιτρέπουν να διαχειρίζονται την επιθετικότητα με το συνήθη τρόπο, την φυγή. Δεν είναι τυχαία άλλωστε η αύξηση των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας όπως επιβεβαιώνεται από τα Ηνωμένα Έθνη. Στη Γαλλία η αύξηση των κρουσμάτων ενδοοικογενειακής βίας έφτασε στο 30%, στην Ισπανία η γραμμή υποστήριξης για θύματα κακοποίησης έλαβε 18% παραπάνω κλήσεις μέσα στις πρώτες δυο εβδομάδες του lockdown. Στη Σιγκαπούρη η αύξηση των κλήσεων έφτασε στο 30% ενώ πρόσφατα δεδομένα από τις ΗΠΑ αναφέρουν αύξηση των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας κατά 35%.
Οι αρμόδιες αρχές και υπηρεσίες κάθε χώρας πρέπει να βρίσκονται σε αυξημένη ετοιμότητα σε όλη τη διάρκεια της πανδημίας ώστε να παρέχεται η απαραίτητη προστασία και φροντίδα σε άτομα τα οποία η παρούσα συγκυρία βρίσκει περισσότερο ευάλωτα.
.png)
