«... Τα γλυπτά αποκτήθηκαν νομίμως από τον λόρδο Έλγιν και ο νόμιμος ιδιοκτήτης τους είναι οι επίτροποι του Βρετανικού Μουσείου»...
Τάδε έφη Μπόρις Τζόνσον, Πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, αναφερόμενος στην διεκδίκηση από την χώρα μας των Γλυπτών του Παρθενώνα.
Με την τοποθέτηση Τζόνσον, φαίνεται να μπαίνει ταφόπλακα στις ελπίδες, αλλά και στην πολιτική, που είχε υιοθετηθεί, μέχρι τώρα, για διεκδίκηση των γλυπτών μέσω της διπλωματικής οδού.
Έχει, άραγε, δίκιο ο Βρετανός Πρωθυπουργός; Ας δούμε πώς ξεκίνησαν όλα: Στις αρχές του 19ου αιώνα, ο λόρδος Έλγιν, διορίστηκε ως πρεσβευτής του Ηνωμένου Βασιλείου στην Υψηλή Πύλη της Κωνσταντινούπολης. Από εκεί, επικαλούμενος, δήθεν φιρμάνι του Σουλτάνου, που του έδινε το σχετικό δικαίωμα, κατηύθυνε μια γιγαντιαία επιχείρηση αρπαγής σημαντικού αριθμού γλυπτών, τα περισσότερα από τα οποία αποσπάσθηκαν βάναυσα από τις μετώπες Παρθενώνα και από το Ερεχθείον, προκαλώντας πολλές ζημιές, τόσο στα αρχαία μνημεία, όσο και στα ίδια τα γλυπτά, τα οποία ακολούθως, μετέφερε στην Μεγάλη Βρετανία.
Το 1816, ο Έλγιν πούλησε τα ελληνικά γλυπτά στην βρετανική κυβέρνηση, επικαλούμενος το φιρμάνι, το οποίο, πάντως, δεν είδε κανείς ποτέ. Αντ' αυτού, παρουσιάστηκε μια ιταλική μετάφραση κάποιας επίσημης επιστολής, η οποία βρισκόταν στην κατοχή του βρετανού ιστορικού William St. Clair και έκανε λόγο για άδεια κατασκευής εκμαγείων.
Σε αυτήν ακριβώς τη επιστολή – εδώ όλος ο σοβαρός κόσμος γελάει – στηρίζει την νομιμότητα κτήσης των γλυπτών του Παρθενώνα το Βρετανικό Μουσείο!
Τί λέει η διεθνής κοινή γνώμη; Ο διαπρεπής νομικός Τζέφρυ Ρόμπερτσον, δήλωνε προ έτους: Το Βρετανικό Μουσείο έχει πει ψέματα και μισές αλήθειες. Πρώτα από όλα είπε ψέματα για το φιρμάνι, μετά είπε ψέματα για το ότι ο Έλγιν προσπάθησε να διασώσει τα Μάρμαρα από τους Τούρκους, ενώ δεν ήταν καν εκεί (στην Αθήνα) εκείνη την περίοδο».. Ο ίδιος σε συνέντευξή του είχε χαρακτηρίσει το Βρετανικό Μουσείο τον μεγαλύτερο «κλεπταποδόχο» στον κόσμο.
Το 2018 σημειώθηκε σημαντική εξέλιξη, όταν η Ολομέλεια της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ έλαβε ομόφωνα, κατόπιν ελληνικής πρωτοβουλίας, απόφαση περί "επιστροφής ή απόδοσης πολιτιστικών αγαθών στις χώρες προέλευσης".
Έρχεται, λοιπόν, κατόπιν όλων αυτών, ο Βρετανός Πρωθυπουργός και μάς λέει : «Ξεχάστε τα γλυπτά! Αυτά ανήκουν στο Βρετανικό Μουσείο!» Η απάντηση της Υπουργού Πολιτισμού κ. Μενδώνη στον Βρετανό Πρωθυπουργό, σχετικά με την αληθή διάσταση των γεγονότων, σωστά εδόθη και τον βάζει στην θέση του.
Τί γίνεται όμως, αν οι Βρετανοί δεν είναι διατεθειμένοι να επιστρέψουν οικειοθελώς τα γλυπτά; Πού είναι και το πιο πιθανό, δεδομένου ότι, μια τέτοια παραχώρηση στην Ελλάδα, θα άνοιγε τον δρόμο για παρόμοιες διεκδικήσεις αρχαιοτήτων και από άλλα κράτη.
Τότε, τον λόγο έχει το Διεθνές Δίκαιο και ο μόνος δρόμος για την Ελλάδα είναι η προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, όπως έχει δικαίωμα και όπως προβλέπεται και στο πόρισμα της επιτροπής Ρόμπερτσον - Πάλμερ - Αλαμουντίν του 2014.
Θα ρωτήσει, εύλογα, κανείς: Μα έχει η Ελλάδα ελπίδες να δικαιωθεί στο Διεθνές Δικαστήριο, απέναντι στην Μεγάλη Βρετανία; Πάρα πολλές, είναι η απάντηση, αν ληφθεί υπόψη, ότι το εν λόγω Δικαστήριο, σε παρόμοια υπόθεση της Καμπότζης εναντίον της Ταϊλάνδης, για τον Ναό Preah Vihear στα σύνορα των δύο χωρών, ο οποίος είχε καταληφθεί από την Ταϊλάνδη, με αποτέλεσμα να αφαιρεθούν ορισμένα γλυπτά, δικαίωσε την Καμπότζη, γεγονός που δημιουργεί δικαστικό προηγούμενο υπέρ της ελληνικής πλευράς.
Έχουμε λοιπόν, εξαιρετικές προοπτικές και κανένα λόγο να φοβόμαστε να διεκδικήσουμε αυτά που δικαιωματικά μας ανήκουν. Άλλωστε, στην μακραίωνη ιστορία μας, οι Έλληνες ουδέποτε αδικήσαμε, κλέψαμε, εξαπατήσαμε η υποδουλώσαμε. Πάντα τα δίκαιά μας διεκδικούσαμε και τα κεκτημένα μας διαφυλάτταμε: την γη των πατέρων μας, την πολιτιστική κληρονομιά των προγόνων μας και τα ιδανικά της φυλής μας. Και το ίδιο έχουμε χρέος, να πράττουμε πάντα!
Έτσι, στον κατά τα άλλα, ελληνολάτρη Μπόρις Τζόνσον, που ξέρει απέξω κι ανακατωτά την Ιλιάδα, που λατρεύει το «τζατζίκι» και περνάει πολλά καλοκαίρια στην βίλα του πατέρα του στο Πήλιο, μπορούμε και πρέπει να πούμε: «Τζατζίκι τέλος Mr Prime Minister! Θα τα πούμε στο Δικαστήριο!»
Νικόλαος Μανωλάκος
Αντιστράτηγος ε.α. – Επίτιμος Δκτης ΑΣΔΕΝ
Βουλευτής Α ‘ Πειραιώς & Νήσων (Ν.Δ.)
