Η εβδομάδα που έρχεται θα είναι όπως φαίνεται αυτή που η πρόεδρος του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων θα ανακοινώσει το “λύεται η συνεδρίαση” για τη δίκη της Χρυσής Αυγής, που... ο πραγματικός χρόνος συνεδριάσεων ξεπερνά τις 460 δικασίμους.
Σήμερα το πρωί ξεκινά η πορεία προς την απόφαση του δικαστηρίου για το μείζον θέμα των φυλακίσεων καταδικασθέντων, καθώς με την έναρξη της διαδικασίας θα υποβάλει την πρότασή της η εισαγγελέας για το ποιοι πρέπει να εκτίσουν τις ποινές τους και ποιοι μπορούν να παραμείνουν ελεύθεροι μέχρι τη δίκη σε δεύτερο βαθμό.
Οι καταδικασθέντες διατύπωσαν τα αιτήματά τους προς το δικαστήριο με κυρίαρχη αιτιολογία, ανάμεσα σε πολλές που επικαλέστηκε η υπεράσπιση, τον μεγάλο χρόνο που θα απαιτηθεί, ώστε να εισαχθεί ξανά η υπόθεση για τη δευτεροβάθμια κρίση της Δικαιοσύνης. Οι συνήγοροι υποστηρίζουν πως μέχρι τον προσδιορισμό της υπόθεσης ενώπιον του Πενταμελούς Εφετείου Κακουργημάτων, οι εντολείς τους ουσιαστικά θα έχουν εκτίσει τις ποινές τους (με τις ευνοϊκές διατάξεις του 1/3 έκτισης ή των 3/5 της ποινής κλπ) και επομένως η εκδίκαση της έφεση θα “είναι δώρον άδωρον”. Η εκτίμηση της υπεράσπισης για τον προσδιορισμό της έφεσης στηρίζεται στο γεγονός πως σε αντίστοιχες μεγάλες υποθέσεις η καθαρογραφή της απόφασης απαιτεί χρόνο. Είναι ενδεικτικό πως η απόφαση με το πλήρες σκεπτικό του δικαστηρίου για την πρωτοβάθμια δίκη της “17 Νοέμβρη” , που είχε διαρκέσει περίπου έξι μήνες, εκδόθηκε περίπου επτά μήνες μετά την ανακοίνωση της στο δικαστήριο, ενώ η απόφαση για την υπόθεση της Siemens που ανακοινώθηκε το Νοέμβριο του 2019 δεν έχει καθαρογραφεί ακόμη.
Οι καταδικασθέντες για τη Χρυσή Αυγή επικαλέστηκαν όλους τους λόγους που προβλέπονται από τον νόμο (της ανεπανόρθωτης βλάβης που θα υποστούν οι ίδιοι και πρόσωπα που έχουν την φροντίδα τους, ιατρικούς λόγους και άλλους ουσιαστικούς λόγους) και πλέον είναι θέμα ωρών ή μίας ημέρας να αποφασίσει το δικαστήριο ποιο θα είναι το επόμενο βήμα για τον καθέναν τους.
Πολλοί προεξοφλούν πως μετά τη δήλωση του ευρωβουλευτή Γιάννη Λαγού ότι δεν επιθυμεί να αιτηθεί την μη έκτιση της ποινής του και ότι δεν αναγνωρίζει το δικαστήριο, ο ευρωβουλευτής έθεσε εαυτόν ένα βήμα πιο κοντά στην φράση “διατάσσει έκτιση” του δικαστηρίου.
Η περίπτωση του Γιάννη Λαγού
Εφόσον το δικαστήριο δεν χορηγήσει ανασταλτικό αποτέλεσμα στον καταδικασμένο σε κάθειρξη 13 ετών ευρωβουλευτή κινείται η διαδικασία μέσω του Εισαγγελέα Εφετών (Εκτέλεση Ποινών) και του Αρείου Πάγου για την διαβίβαση του διατακτικού του δικαστηρίου στο Ευρωκοινοβούλιο για την άρση ασυλίας του προκειμένου να συλληφθεί.
Τα ισχύοντα για την άρση ασυλίας είναι σαφή ως προς την προστασία του ευρωβουλευτή για την άσκηση των καθηκόντων του καθώς το προνόμιο της ασυλίας δεν θεωρείται προσωπικό αλλά αποτελεί εγγύηση ανεξαρτησίας του Κοινοβουλίου, ως ασυλία στην ελευθερία λόγου και βουλευτικής ψήφου, σύμφωνα με τον Κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Για τη σύλληψη του βουλευτή απαιτείται άρση ασυλίας του αποκαλούμενου απαραβίαστου, αίτημα που θα κριθεί μέσω των διαδικασιών του Κοινοβουλίου. Με την αποστολή του φακέλου με το διατακτικό του δικαστηρίου στον πρόεδρο του ευρωκοινοβουλίου κινούνται οι διαδικασίες της νομικής επιτροπής που θα εξετάσει το αίτημα των ελληνικών αρχών για τον Γιάννη Λαγό και ακολουθεί η συζήτηση του θέματος στην Ολομέλεια του Σώματος.
Η διαδικασία αναμένεται μακρά και με μεγάλο ενδιαφέρον καθώς ο Κανονισμός προβλέπει άρση ασυλίας σε περιπτώσεις τελεσίδικης (δηλαδή δευτεροβάθμιου δικαστηρίου) καταδίκης.
Δεν θα είναι η πρώτη φορά που το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα κληθεί να αποφανθεί για την άρση ασυλίας μέλους του. Έχουν προηγηθεί δεκάδες περιπτώσεις -και Ελλήνων ευρωβουλευτών- που ζητήθηκε και έγινε δεκτή άρση ασυλίας προκειμένου να ελεγχθούν ποινικά ευρωβουλευτές, υπό το καθεστώς προστασίας τους για την εκπλήρωση των καθηκόντων τους. Πλην όμως είναι από τις λίγες περιπτώσεις που η άρση θα ζητηθεί για έκτιση ποινής καταδικασμένου μέλους του κοινοβουλίου και ίσως η πρώτη που η καταδίκη αφορά διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης.
Η άρση ασυλίας και η διαφαινόμενη προετοιμασία του καταδικασμένου ευρωβουλευτή
Εφόσον αρθεί η ασυλία του Γιάννη Λαγού οι ελληνικές δικαστικές αρχές θα εκδώσουν ένταλμα σύλληψης -που έχει ισχύ σε όλον τον χώρο της της Ευρωπαϊκής Ένωσης- προκειμένου να οδηγηθεί ενώπιον τους ο ευρωβουλευτής.
Σε περίπτωση που ο κ. Λαγός συλληφθεί εκτός Ελλάδας και εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης , όπως για παράδειγμα το Βέλγιο , η χώρα που κάνει την σύλληψη μπορεί εντός 60 ημερών να αποφασίσει για την εκτέλεση του εντάλματος ενώ ο συλληφθείς δικαιούται να προσφύγει κατά του εντάλματος ή ακόμη και να προχωρήσει σε αίτηση ασύλου.
Πολλοί νομικοί εκτιμούν ότι οι δύο τελευταίες αντιδράσεις του ευρωβουλευτή στο δικαστήριο της Χρυσής Αυγής, με την αίτηση εξαίρεσης των δικαστών και την άρνηση ανασταλτικού στην έφεση, επικαλούμενος μεροληψία και προσβολή του τεκμηρίου αθωότητας δεν αφορούσαν τόσο την αίθουσα του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων αλλά τις επόμενες κινήσεις του.
Αυτό με δεδομένο ότι αν και ο Γιάννης Λαγός προαναγγέλλει προσφυγή «στα ευρωπαϊκά δικαστήρια» για παραβίαση του τεκμηρίου αθωότητας στην πραγματικότητα αυτά δεν μπορούν να συμβούν τώρα. Οποιαδήποτε προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για προσβολή του τεκμηρίου αθωότητας ή άλλης παραβίασης της Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, προϋποθέτει πως ο προσφεύγων έχει εξαντλήσει τα εθνικά ένδικα μέσα που προβλέπονται. Εν ολίγοις ο ευρωβουλευτής αν δεν κριθεί η υπόθεση στο Εφετείο και η ενδεχόμενη αναίρεση της από τον ‘Αρειο Πάγο δεν μπορεί να προσφύγει ούτε στο ΕΔΔΑ ούτε σε άλλα διεθνή όργανα.
