Δώδεκα δομικές αλλαγές, που «αγγίζουν» περίπου 6.500.000 μισθωτούς, συνταξιούχους, επιχειρηματίες, ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες, διαμορφώνουν το νέο ασφαλιστικό πλαίσιο, το οποίο...
αποτελεί νόμο του κράτους.
Τα κύρια χαρακτηριστικά του νέου συστήματος είναι τα εξής:
1. Επιβραβεύεται η εργασία άνω των 30 ετών με υψηλότερη σύνταξη, μέσω της αύξησης της κύριας σύνταξης, ενώ αυξάνονται και οι επικουρικές που είχαν «ψαλιδιστεί» με τον νόμο Κατρούγκαλου το 2016 με το «πέναλτι» σε όσους είχαν άθροισμα και των δύο συντάξεων πάνω από €1.300. Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, θα επιστραφούν αναδρομικά των επικουρικών συντάξεων σε 290.000 συνταξιούχους, ενώ τουλάχιστον 300.000 θα είναι αυτοί που θα πάρουν επιστροφές για την κύρια σύνταξή τους.
2. Επιστρέφεται η θετική «προσωπική διαφορά» σε βάθος πενταετίας και έως το 2024.
3. Οι ελάχιστες μέρες ασφάλισης στις περιπτώσεις της διαδοχικής μειώνονται από τις 1.500 στις 1.000 και τα υποχρεωτικά ένσημα της τελευταίας 5ετίας από 500 ή 100 κατ’ έτος μειώνονται σε 300 ή 60 κατ’ έτος.
4. Για τις συντάξεις αναπηρίας ή θανάτου, απαιτούνται 600 μέρες ασφάλισης οποτεδήποτε.
5. Διαμορφώνονται ελεύθερα οι εισφορές για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αγρότες.
6. Γίνονται οι ίδιες κρατήσεις για την παροχή υπηρεσιών υγείας σε χρήμα και είδος, ανεξαρτήτως μισθού, εισοδημάτων ή τζίρου.
7. Μειώνονται οι εισφορές για τους εργαζομένους και τους εργοδότες σωρευτικά κατά 5% έως το 2024.
8. Καταργείται η διπλή ασφάλιση για όσους έχουν και μπλοκάκια, αρκεί οι μηνιαίες κρατήσεις να είναι τουλάχιστον €252.
9. Περιορίζεται στο 30% η μείωση της σύνταξης για όσους εργάζονται, ενώ δεν προβλέπεται καμία περικοπή για αγρότες, πολύτεκνους, ψυχικά ασθενείς, όσους έχουν παιδιά που σπουδάζουν ή είναι ανήλικα καθώς και για μερικές ακόμη κατηγορίες.
10. Ο e-ΕΦΚΑ από 1η Μαρτίου απορροφά το ΕΤΕΑΕΠ, καλύπτοντας έτσι 4.000.000 εργαζομένους και επιτηδευματίες και 2.500.000 συνταξιούχους.
11. Καταργείται η λεγόμενη «13η σύνταξη» που είχε θεσμοθετηθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση.
12. Καθιερώνεται ετήσιο bonus μέσω προϋπολογισμού, ίσο με το 0,5% του Ακαθάριστου Εγχωρίου Προϊόντος. Για φέτος έχει εγγραφεί ποσό €971 εκατ., το οποίο θα καλύψει την επιστροφή αναδρομικών αλλά και τη διανομή κοινωνικού μερίσματος σε όσους δεν είχαν, για παράδειγμα, ούτε καν μείωση του παρακρατούμενου φόρου λόγω χαμηλού ύψους σύνταξης.
Το ύψος των νέων συντάξεων
Ο μέσος συντάξιμος μισθός στη διάρκεια του εργάσιμου βίου αλλά και τα χρόνια πραγματικής ασφάλισης αποτελούν τα «κλειδιά» για συντάξεις… πείνας ή αξιοπρέπειας.
Τα ποσοστά αναπλήρωσης οδηγούν σε υψηλότερες συντάξεις για τους παλιούς συνταξιούχους αλλά και για τους νέους που βγήκαν με τον νόμο Κατρούγκαλου και είχαν πάνω από 30 έτη ασφάλισης. Όσοι δικαιούνται επιστροφή θα λάβουν τον Ιούνιο αναδρομικά τα ποσά που «γεννήθηκαν» από την 01/10/2019, μετά και τη σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Όπως φαίνεται και από τα σχετικά παραδείγματα, η μειωμένη σύνταξη οδηγεί σε κάθε περίπτωση σε αποδοχές… πείνας, και αυτό αφορά κυρίως όσους φεύγουν με λιγότερα από 30 έτη ασφάλισης. Οι υψηλές αποδοχές έχουν νόημα για τον ασφαλισμένο, εφόσον φύγει με 30 έτη ασφάλισης, έχει σχετικώς υψηλό συντάξιμο μισθό ή ανήκει στη «δεξαμενή» των 1.500.000 επιτηδευματιών και έχει πληρώσει εισφορές από την 3η κατηγορία και πάνω. Ο συντάξιμος μισθός κατά τη διάρκεια του εργασιακού βίου και με αφετηρία το 2002 θα είναι ουσιαστικά καθηλωμένος τα επόμενα 15-20 χρόνια, κάτι που σημαίνει ότι οι σημερινοί 50άρηδες θα πρέπει να δουλέψουν περισσότερα χρόνια για να λάβουν μια σύνταξη, λίγο καλύτερη από τη σύνταξη… πείνας.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, για κάθε επιπλέον έτος πέρα των 40 ετών υπάρχει προσαύξηση στο ποσοστό αναπλήρωσης κατά 0,50% ετησίως, ενώ τα ποσοστά αναπλήρωσης των ειδικών κατηγοριών στρατιωτικών προσαυξάνονται πέραν των ποσοστών κατά 1,5% επιπλέον για κάθε έτος μετά το τεσσαρακοστό πέμπτο.
Παράδειγμα 1ο
Ασφαλισμένος βγαίνει στη σύνταξη με συντάξιμο μισθό 1.000 και 40 χρόνια. Θα λάβει ανταποδοτική €501 και εθνική €384, δηλαδή €884 συν το επικουρικό και το εφάπαξ, εφόσον έχει πληρώσει. Με πρόωρη συνταξιοδότηση στα 62 του, θα λαμβάνει €624.
Παράδειγμα 2ο
Ασφαλισμένος βγαίνει στη σύνταξη με συντάξιμο μισθό €900 και 27 χρόνια προϋπηρεσία. Θα λάβει ανταποδοτική σύνταξη €190 και εθνική €334. Δηλαδή θα λάβει €524 συν το επικουρικό και το εφάπαξ, εφόσον έχει πληρώσει. Αν βγει στα 62 του, τότε θα λάβει σύνταξη περίπου €400.
Παράδειγμα 3ο
Έστω ασφαλισμένος στο ΙΚΑ που φεύγει στην ηλικία των 67 ετών με συντάξιμο μισθό €1.500 για το σύνολο του εργασιακού βίου και 36 χρόνια προϋπηρεσία. Η ανταποδοτική του σύνταξη θα είναι €597 και μαζί με την εθνική σύνταξη (€384) θα έχει συνολικές μηνιαίες αποδοχές €981 συν την επικουρική του ή το εφάπαξ εφόσον έχει πληρώσει. Ο ίδιος, αν βγει με μειωμένη στα 62 του, θα λάβει €698.
Παράδειγμα 4ο
Έστω ασφαλισμένος με συντάξιμο μισθό €800 και 30 έτη προϋπηρεσίας. Θα λάβει ανταποδοτική σύνταξη €210,96 και την εθνική €384. Δηλαδή θα λάβει €595 συν το επικουρικό ή το εφάπαξ εφόσον έχει πληρώσει. Αν βγει στη σύνταξη στα 62 του, τότε θα λαμβάνει €420.
Παράδειγμα 5ο
Έστω ασφαλισμένος με συντάξιμο μισθό €1.500 και 40 έτη. Η ανταποδοτική σύνταξη θα είναι €750 και μαζί με την εθνική (€384) θα του αποφέρει μηνιαία €1.134, συν το επικουρικό του και το εφάπαξ κατά τα προηγούμενα παραδείγματα. Αν βγει στα 62 στη σύνταξη, τότε θα λαμβάνει €797.
Παράδειγμα 6ο
Έστω ασφαλισμένος με συντάξιμο μισθό €2.500 και 40 έτη. Η ανταποδοτική του σύνταξη θα είναι €1.250 και μαζί με την εθνική (€384) θα έχει μηνιαίες αποδοχές €1.634, συν την επικουρική και το εφάπαξ. Αν βγει με μειωμένη στα 62 του, τότε θα λαμβάνει €1.150.
του Λουκά Αθ. Γεωργιάδη
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο
