Πέθανε σε ηλικία 99 ετών η Νεζμιγιέ Χότζα, χήρα του δικτάτορα της Αλβανίας, Ενβέρ Χότζα...
Η Νεζμιγιέ Χότζα, όπως έγινε γνωστό από την οικογένεια, πέθανε την Τετάρτη, 35 χρόνια μετά το θάνατο του συζύγου της, ο οποίος είχε κυβερνήσει την Αλβανία για πάνω από 40 χρόνια.
Τον θάνατο της Νεζμιγιέ Χότζα στο διαμέρισμά της στα προάστια των Τιράνων, επιβεβαίωσε η νύφη της σε τηλεφωνική επικοινωνία με το Γαλλικό Πρακτορείο.
Για πολλούς, η σύζυγος του κομμουνιστή ηγέτη χαρακτηρίστηκε ως «η γυναίκα του διαβόλου», ο τίτλος ενός βιβλίου του Φαχρί Μπαλίου. Στον πρόλογο, ο λογοτέχνης Ισμαήλ Κανταρέ τη χαρακτήρισε «την πιο διαβολική από όλους, την πιο διεστραμμένη» από τις συζύγους δικτατόρων.
Η φίλη της, Βίτο Κάπο, την περιγράφει ωστόσο ως «μια πολύ ευαίσθητη γυναίκα, μια υποδειγματική μητέρα και σύζυγο, που βρισκόταν πάντα δίπλα στον Ενβέρ Χότζα». Σε συνέντευξή της στο Γαλλικό Πρακτορείο το 2008 η Νεζμιγιέ Χότζα δεν εξέφρασε την παραμικρή μεταμέλεια για τα εγκλήματα του συζύγου της.
«Γιατί να ζητήσω συγγνώμη; Δεν λυπάμαι για τίποτα και δεν αισθάνομαι ένοχη για τίποτα. Απλά σεβόμασταν τους νόμους που ίσχυαν εκείνη στην εποχή», είπε τότε, σχεδόν ένα τέταρτο του αιώνα μετά το θάνατο του Ενβέρ Χότζα, το 1985.« Η εμπιστοσύνη μου στο κομμουνιστικό ιδεώδες δεν θα πεθάνει ποτέ».
Για τον πρώην πρωθυπουργό Σαλί Μπερίσα, «κυβέρνησε την Αλβανία πολύ πριν από το θάνατο του συζύγου της, ο οποίος υπέφερε από σοβαρά προβλήματα υγείας».
Μετά την πτώση του κομμουνισμού, η Νεζμιγιέ Χότζα καταδικάστηκε το 1993 για κατάχρηση εξουσίας και υπεξαίρεση κρατικών κονδυλίων, σε εννέα χρόνια κάθειρξης, από τα οποία εξέτισε μόνο τα πέντε.
Υπό το κομμουνιστικό καθεστώς στην Αλβανία (1945-1991), εκτελέστηκαν 5.577 άνδρες και 450 γυναίκες, περισσότεροι από 26.000 άνθρωποι φυλακίστηκαν, 32.000 απελάθηκαν, 77.000 πέθαναν σε στρατόπεδα εργασίας. Το κομμουνιστικό καθεστώς κατέστρεψε τεμένη και εκκλησίες, απαγόρευσε τη θρησκεία, εγκλώβισε τα τρία εκατομμύρια κατοίκων της βαλκανικής χώρας.
Για την Νεζμιγιέ Χότζα, ο σύζυγός της «δεν ήταν ένας δικτάτορας αλλά ένας ιδανικός ηγέτης που γνώριζε πώς να υπερασπιστεί τη χώρα του από εσωτερικούς και εξωτερικούς εχθρούς που απειλούσαν την ύπαρξη της Αλβανίας».
Η «σιδηρά» κυρία της Αλβανίας γεννήθηκε στις 7/2/1921 στο Μοναστήρι των Σκοπίων, τότε Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας.
Ο πατέρας της Τεφίκ Γιουγκλίνι ήταν λογιστής και διατηρούσε σχέσεις με το αλβανικό φασιστικό κόμμα. Το 1928 η οικογένεια μετακόμισε στην Αλβανία και αργότερα η Νεζμιγιέ αποφοίτησε από το προνομιούχο Ινστιτούτο Βασίλισσας Μητέρας Παιδείας.
Από πολύ νωρίς άρχισε να διακατέχεται με κομμουνιστικές ιδέες ως ενεργό μέλος της κομμουνιστικής νεολαίας έως το 1941 -στη διάρκεια του Β΄ Π.Π.- οπότε και εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα της Αλβανίας, υπηρετώντας το τμήμα προπαγάνδας του 1ου τμήματος του Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού, με το ψευδώνυμο Delikatja - Fragile.
Το 1945, ένα χρόνο μετά την επικράτηση του κομμουνισμού στην Αλβανία, παντρεύτηκε τον ισχυρό άνδρα του καθεστώτος Ένβερ Χότζα, πρώτο γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος και μετά το 1940 γραμματέα του Αλβανικού Κόμματος Εργασίας (APT). Μαζί απόκτησαν τρία παιδιά. Δύο γιούς, τον Ιλίρι και τον Σοκόλ και μία κόρη την Πρανβέρα.
Στο πλευρό του δικτάτορα, η Νεζμιγιέ Χότζα εξελίχθηκε σε κορυφαία ιδεολόγο του αλβανικού κομμουνισμού, καταλαμβάνοντας σημαντικές θέσεις του καθεστώτος.
Το 1948 ως βουλευτής της Εθνικής Συνέλευσης ηγήθηκε των γυναικείων οργανώσεων της χώρας. Το 1952 τοποθετήθηκε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος και το 1966 διευθύντρια του Ινστιτούτου Μελέτης Μαρξισμού-Λενινισμού και στη Σχολή Λένιν του κόμματος.
Για πολλούς, η Νεζμιγιέ Χότζα, διαδραμάτισε μεγάλο ρόλο στη διαμόρφωση της ιδεολογίας του αντιρεβιζιονιστικού Μαρξισμού-Λενινισμού, της αλβανικής εκδοχής του σταλινισμού. Η ίδια δεν διαφοροποιήθηκε στο ελάχιστο από την αυταρχική πολιτική του συζύγου της, που σημαδεύτηκε από καταστολές, εκκαθαρίσεις πολιτικών αντιπάλων και πολλά άλλα.
Τον Απρίλιο του 1956, συμμετείχε στην καταστολή της κομματικής αντιπολίτευσης στη διάσκεψη APT στα Τίρανα. Ενώ το 1981 ενέκρινε τις εκτεταμένες εκκαθαρίσεις στο κομμουνιστικό κόμμα και την κυβέρνηση της Αλβανίας.
Μετά τον θάνατο του Ενβέρ Χότζα (11/4/1985) η σύζυγός του τον αντικατέστησε ως επικεφαλής του Δημοκρατικού Μετώπου της Αλβανίας συνεχίζοντας να διατηρεί πολιτική και ιδεολογική επιρροή στη χώρα και βάζοντας βέτο στα περιορισμένα σχέδια για μεταρρυθμίσεις.