Με πιεστικές προθεσμίες, πολλές παγίδες και περιορισμένη συμμετοχή «τρέχουν» οι διαδικασίες των δηλώσεων του Κτηματολογίου, ενώ σηκωμένες τις…
κεραίες πρέπει να έχουν 550.000 ιδιοκτήτες στον Δήμο Αθηναίων, καθώς σήμερα Μεγάλη Δευτέρα θα γίνει η προανάρτηση των πινάκων με τα δηλωθέντα ακίνητα.
Σύμφωνα με τη μέχρι στιγμής εξέλιξη της όλης διαδικασίας, φαίνεται ότι η κατηγορία ιδιοκτητών που αντιμετωπίζει τα μεγαλύτερα προβλήματα λόγω γραφειοκρατίας είναι αυτή των κληρονόμων. Σε πολλές περιπτώσεις καταγράφεται απροθυμία υποβολής της δήλωσης για τα δικαιώματα που κατέχουν λόγω… κακών σχέσεων, σε κάποιες άλλες καταγράφονται… άγνωστοι κληρονόμοι, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις υπάρχει αδυναμία καταβολής ακόμη και των 35 ευρώ. Επιπλέον, σε πολλές περιπτώσεις δεν έχουν γίνει πράξεις αποδοχής κληρονομιάς και οι δικαιούχοι καλούνται να πληρώσουν φόρους, συμβολαιογραφικά έξοδα, τέλη ή ακόμη και πρόστιμα. Σημειώνεται ότι κάθε κληρονόμος οφείλει να πληρώσει το τέλος των 35 ευρώ για το κάθε ακίνητο.
Η καταγραφή του δικαιώματος από κληρονομιά στη δήλωση του Κτηματολογίου μπορεί να γίνει ακόμη και αν οι ιδιοκτήτες δεν έχουν προχωρήσει σε πράξη αποδοχής. Σε αυτή την περίπτωση όμως, θα πρέπει να προσκομισθούν τα απαραίτητα δικαιολογητικά, ανάλογα με την ύπαρξη ή όχι διαθήκης. Σε περίπτωση που υπάρχει διαθήκη, τότε πρέπει να υποβληθούν υποχρεωτικά ο τίτλος του κληρονομούμενου, η ληξιαρχική πράξη θανάτου, αντίγραφο της δημοσιευμένης διαθήκης, πιστοποιητικό περί μη δημοσιεύσεως άλλης διαθήκης και πιστοποιητικό περί μη αποποιήσεως κληρονομιάς. Σε περίπτωση που ο κληρονομούμενος δεν είχε τίτλους γιατί είχε το ακίνητο με χρησικτησία, πρέπει να προσκομίσει δύο έγγραφα από τα οποία προκύπτει ότι ασκούσε πράξεις νομής επί 20ετία. Εάν δεν υπάρχει διαθήκη, υποβάλλονται υποχρεωτικά ο τίτλος του κληρονομούμενου, ληξιαρχική πράξη θανάτου, πιστοποιητικό εγγύτερων συγγενών, πιστοποιητικό περί μη δημοσιεύσεως διαθήκης και πιστοποιητικό περί μη αποποιήσεως κληρονομιάς.
Στην κατηγορία των γονικών παροχών δεν προβλέπεται κάποια ιδιαίτερη διαδικασία, αλλά οι συνιδιοκτήτες πρέπει να γνωρίζουν ότι τόσο «ψιλός κύριος» όσο και «επικαρπωτής» πρέπει να συντάξουν ξεχωριστή δήλωση και να πληρώσουν ξεχωριστά το τέλος των 35 ευρώ. Επίσης, εκτός των απαραίτητων για όλες τις περιπτώσεις εγγράφων, εάν έχουν αποκτήσει δικαίωμα σε ένα ακίνητο με διαφορετικούς τίτλους, τότε θα πρέπει να καταθέσουν όλους τους τίτλους και να συμπληρώσουν τα σχετικά πεδία στην ενότητα «Στοιχεία Δικαιώματος».
Τα SOS που πρέπει να ξέρουν οι ιδιοκτήτες
Η διαδικασία σύνταξης του Κτηματολογίου κρύβει αρκετές παγίδες, ενέχει ταλαιπωρία αλλά και πρόσθετα έξοδα στην περίπτωση που δεν έχει γίνει καλή προεργασία.
Σήμερα το «Π» δίνει τις απαντήσεις στις βασικότερες ερωτήσεις που… βασανίζουν τους ιδιοκτήτες ακινήτων. Αναλυτικά:
1. Ερ.: Πώς μπορώ να διαπιστώσω εάν το ακίνητο μου έχει δηλωθεί ή όχι;
Απ.: Η αναζήτηση γίνεται από το site www.ktimatologio.gr. και στη μηχανή αναζήτησης ο χρήστης εισάγει τον νομό και την περιοχή όπου έχει το ακίνητο του, για να διαπιστώσει εάν έχει κτηματογραφηθεί ή βρίσκεται υπό κτηματογράφηση.
2. Ερ.: Είχα δηλώσει πριν από χρόνια το ακίνητο που κατέχω στην Αθήνα. Πρέπει να το ξαναδηλώσω;
Απ.: Όχι. Ο ιδιοκτήτης πρέπει να γνωρίζει ότι όταν έχει ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση σε μια περιοχή, τότε στο Κτηματολόγιο δηλώνεται οποιαδήποτε μεταβολή στο ιδιοκτησιακό καθεστώς.
3. Ερ.: Τι γίνεται στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει τοπογραφικό με συντεταγμένες και πώς μπορεί να γίνει ο εντοπισμός του ακινήτου μου;
Απ.: Σε μια τέτοια περίπτωση, οι επιλογές είναι αρκετές. Το πιο απλό που πρέπει να κάνει ένας ιδιοκτήτης ακινήτου είναι να καλέσει τον πολιτικό μηχανικό του προκειμένου να συντάξει ένα τοπογραφικό. Η δεύτερη επιλογή είναι να το εντοπίσει απευθείας στην ιστοσελίδα της «Ελληνικό Κτηματολόγιο». Η τρίτη επιλογή αφορά τη χρήση του αριθμού αγροτεμαχίου διανομής ή αναδασμού και η δήλωση προς τον ΟΠΕΚΕΠΕ, όταν υπάρχουν αγροτικές επιδοτήσεις.
4. Ερ.: Πότε είναι υποχρεωτική η προσκόμιση του τοπογραφικού διαγράμματος;
Απ. Το τοπογραφικό προσκομίζεται υποχρεωτικά στις περιπτώσεις όπου αναφέρεται στο συμβόλαιο ή όταν ο ιδιοκτήτης επικαλείται χρησικτησία ή στην περίπτωση έκδοσης οικοδομικής άδειας και φυσικά όταν έχει γίνει αγοραπωλησία.
5. Ερ.: Χρειάζεται να απευθυνθώ σε ειδικό για τη σύνταξη της δήλωσης ή μπορώ να την υποβάλλω μόνος μου ηλεκτρονικά;
Απ.: Το μόνο που χρειάζεται είναι μια απλή εξοικείωση με το internet. Η εταιρεία «Ελληνικό Κτηματολόγιο» έχει 40σέλιδο οδηγό που καθοδηγεί τον ενδιαφερόμενο στη σύνταξη της δήλωσης, την οποία υποβάλλει με τους κωδικούς του Taxisnet, όπως ακριβώς γίνεται και με τις φορολογικές δηλώσεις.
6. Ερ.: Πόσο κοστίζει το «κτηματόσημο» και πού πληρώνεται;
Απ.: Ο ιδιοκτήτης ακινήτου θα πληρώσει 35 ευρώ ανά δικαίωμα για κάθε χώρο κύριας χρήσης και 20 ευρώ για κάθε βοηθητικό χώρο. Οι ιδιοκτήτες πρέπει να γνωρίζουν ότι το τέλος πληρώνεται ανά άτομο και όχι ανά ιδιοκτησία. Δηλαδή, αν σε ένα ακίνητο υπάρχουν πέντε κληρονόμοι, τότε θα πληρώσει ο καθένας ξεχωριστά τα 35 ευρώ.
7. Ερ.: Τι γίνεται στην περίπτωση που δεν υπάρχουν τίτλοι ιδιοκτησίας και τι πρέπει να κάνω;
Απ.: Η πιο απλή κίνηση του ιδιοκτήτη σε μια τέτοια περίπτωση είναι η επίκληση έκτακτης χρησικτησίας. Τότε πρέπει να υποβάλει υποχρεωτικά το έντυπο Ε-9, έγγραφα που να αποδεικνύουν ότι ο ιδιοκτήτης έχει λάβει κάποια επιδότηση, βεβαίωση ότι δεν υπάρχουν βάρη ή υποθήκες. Επίσης, αν πρόκειται για αστικό ακίνητο, απαιτείται η κατάθεση των αποδείξεων πληρωμής του ηλεκτρικού ρεύματος ή του τηλεφώνου ή της ύδρευσης ή (για πλήρη διασφάλιση) την κατάθεση και των τριών. Οι ιδιοκτήτες πρέπει να γνωρίζουν επίσης ότι αν ένα ακίνητο δεν έχει τίτλους και έχει καταγραφεί στην πρώτη ανάρτηση ως «αγνώστου ιδιοκτήτη», τότε μπορούν να καταθέσουν ένσταση πληρώνοντας 5 ευρώ προσκομίζοντας το έντυπο Ε-9, όπου φαίνεται ότι έχει δηλωθεί τουλάχιστον κατά την τελευταία τριετία. Μια άλλη περίπτωση είναι να έχουν δηλώσει οι ιδιοκτήτες όμορφων ακινήτων το ονοματεπώνυμό του. Ταυτόχρονα, η ιδιοκτησία σε ένα ακίνητο χωρίς τίτλους μπορεί να γίνει εύκολα μέσω της προσκόμισης ένορκης βεβαίωσης, η οποία συντάσσεται με την παρουσία δύο μαρτύρων ενώπιον συμβολαιογράφου ή στο Ειρηνοδικείο.
8. Ερ.: Όταν σε μια περιοχή δεν υπάρχουν τίτλοι ιδιοκτησίας γενικά, τότε τι γίνεται; Χάνεται το ακίνητο και περιέρχεται στο Δημόσιο ή μπορώ να αποδείξω ότι είναι στην κατοχή μου;
Απ.: Το μόνο σίγουρο είναι ότι αν δηλώσει κάποιος άλλος το ακίνητο ενός φερόμενου ως ιδιοκτήτη, τότε αυτό θα φανεί στη φάση της ανάρτησης. Σε μια τέτοια περίπτωση, το γραφείο κτηματογράφησης θα σας καλέσει προκειμένου να ασκήσετε τα δικαιώματά σας.
Πιέζουν οι προθεσμίες σε 21 νομούς και δεκάδες δήμους
Στην τελική ευθεία εισέρχονται οι διαδικασίες δήλωσης των ακινήτων στο Κτηματολόγιο σε τουλάχιστον 21 νομούς και δεκάδες προκαποδιστριακούς δήμους μέσα στις επόμενες ημέρες και εβδομάδες.
Αν και θεωρείται σίγουρη μια νέα παράταση των προθεσμιών, εντούτοις οι ρυθμοί σύνταξης του Κτηματολογίου επιταχύνονται και χιλιάδες ιδιοκτήτες που δεν θα δηλώσουν τα δικαιώματά τους θα αναγκαστούν εκ των υστέρων να τρέξουν, καταβάλλοντας υψηλότερα ποσά και πρόστιμα, μπλέκοντας ταυτόχρονα με γραφειοκρατικές διαδικασίες. Οι τρέχουσες διαδικασίες για την υποβολή δηλώσεων ή την παράταση των προθεσμιών αφορά πάνω από 20 νομούς σε ολόκληρη τη χώρα και τουλάχιστον 1.500.000 ιδιοκτήτες.
Αναλυτικά, η προθεσμία λήγει:
- Στις 24 Απριλίου για τις Περιφέρειες Καβάλας, Ροδόπης, Θεσσαλονίκης, Γρεβενών, Ιωαννίνων, Άρτας, Πρέβεζας, Λευκάδας, Αιτωλίας και Αιτωλοακαρνανίας (σε ένα τμήμα).
- Στις 3 Μαΐου για τις Περιφερειακές Ενότητες Πιερίας, Ευρυτανίας, Φθιώτιδας, Αρκαδίας, Αργολίδας, Κορινθίας και Λασιθίου.
- Στις 13 Μαΐου για τις περιοχές των Δήμων Κορινθίων και Λουτρακίου-Αγίων Θεοδώρων.
- Στις 20 Μαΐου για τις περιφερειακές ενότητες Ρόδου, Καλύμνου, Καρπάθου και Κω.
- Στις 24 Μαΐου για τις ΠΕ Λακωνίας και Αιτωλοακαρνανίας (στο υπόλοιπο τμήμα).
- Έως τις 27 Μαΐου παρατάθηκε η προθεσμία υποβολής δηλώσεων για το μισό Ηράκλειο και πιο συγκεκριμένα για τα ακίνητα που βρίσκονται εντός των ορίων των «καλλικρατικών» Δήμων Γόρτυνας, Φαιστού, Μινώα Πεδιάδας, Αρχανών-Αστερουσίων και Βιάννου.
- Έως τις 30 Μαΐου παρατάθηκε η προθεσμία υποβολής δηλώσεων ιδιοκτησίας για τους κατοίκους εσωτερικού, οι οποίοι κατέχουν εμπράγματα δικαιώματα σε ακίνητα στους Νομούς Καστοριάς, Φλώρινας, Δράμας, Χαλκιδικής, Ξάνθης και Σάμου καθώς και για τις νήσους Ικαρία και Λήμνο.
Οι ιδιοκτήτες ακινήτων στους προαναφερόμενους νομούς και δήμους, οι οποίοι διαμένουν στην Αττική, πρέπει να ξέρουν ότι μπορούν να εξυπηρετηθούν από το Κεντρικό Γραφείο Κτηματογράφησης, στα Ολυμπιακά Ακίνητα Γαλατσίου (Λεωφόρος Βεΐκου 137) καθημερινά 8:00 με 16:00 και κάθε Τετάρτη 8:00 με 20:00. Όσοι διαμένουν στη Θεσσαλονίκη μπορούν να εξυπηρετηθούν και στο Γραφείο Κτηματογράφησης Θεσσαλονίκης (Σαράφη 48Β, Φοίνικας). Το Ελληνικό Κτηματολόγιο προτρέπει τους δικαιούχους να προσέλθουν το αργότερο έως την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας συλλογής δηλώσεων ιδιοκτησίας, καθώς σε διαφορετική περίπτωση θα επιβαρυνθούν με μεγαλύτερο κόστος και περισσότερο χρόνο για την ολοκλήρωση της διαδικασίας.
Για κάθε ακίνητο ο ιδιοκτήτης καλείται να πληρώσει 35 ευρώ ως τέλος κτηματογράφησης, ενώ για τους βοηθητικούς χώρους, όπως αποθήκες και γκαράζ, καταβάλλεται τέλος 20 ευρώ. Τα ακίνητα τα οποία δεν θα δηλωθούν κατά τη διάρκεια της κτηματογράφησης θα καταγραφούν στις αρχικές εγγραφές ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» και, εφόσον δεν πραγματοποιηθούν οι σχετικές διορθώσεις στις προβλεπόμενες προθεσμίες, θα περιέλθουν στο Ελληνικό Δημόσιο.
Το νέο πρόγραμμα κτηματογράφησης που ξεκίνησε το τελευταίο διάστημα αφορά το 7,5% των 16,5 εκατ. δικαιωμάτων που περιλαμβάνονται σε αυτό. Το ανησυχητικό είναι ότι η προσέλευση των ιδιοκτητών στην εν εξελίξει διαδικασία σε ολόκληρη την Ελλάδα είναι εξαιρετικά χαμηλή και δεν ξεπερνά κατά μέσο όρο το 20%. Γενικά, η προσέλευση θεωρείται ιδιαίτερα χαμηλή και ασφαλέστερα συμπεράσματα δεν πρόκειται να εξαχθούν πριν από το τέλος του 2020!
Σήμερα η ανάρτηση για 550.000 ιδιοκτήτες στην Αθήνα
Σήμερα Μεγάλη Δευτέρα, αναμένεται η προανάρτηση για τον Δήμο της Αθήνας, που καλύπτει 550.000 ιδιοκτήτες ακινήτων.
Η προανάρτηση αφορά 700.000 ακίνητα και 1.250.000 δικαιώματα που είχαν δηλωθεί το 2008 και οι ιδιοκτήτες πρέπει να είναι σε κατάσταση… συναγερμού, προκειμένου να διορθώσουν τα αποτελέσματα της επεξεργασίας. Όλα τα στοιχεία που έχουν συλλεγεί και ελεγχθεί από την αρμόδια εταιρεία θα αναρτηθούν και σε πλατφόρμα της ιστοσελίδας του Κτηματολογίου. Εκεί οι ενδιαφερόμενοι ιδιοκτήτες, μπορούν εντός 2 μηνών και με τη χρήση των κωδικών του Taxisnet να ελέγξουν αν υπάρχουν λάθη, υποβάλλοντας αίτηση διόρθωσης. Όσοι ιδιοκτήτες ακινήτων στον Δήμο Αθηναίων δεν δηλώσουν τα δικαιώματά τους έως μεθαύριο, θα μπορούν να το κάνουν στη συνέχεια, αλλά πληρώνοντας το ανάλογο πρόστιμο.
Οι ιδιοκτήτες που θα δουν την προανάρτηση των στοιχείων των ακινήτων τους θα μπορούν έως τις 24 Ιουνίου 2019 να μπαίνουν στην ιστοσελίδα του Κτηματολογίου και μέσω της εφαρμογής e- Κτηματολόγιο να χρησιμοποιήσουν τους κωδικούς του Taxisnet, ώστε να έχουν πρόσβαση στα στοιχεία των εγγραπτέων δικαιωμάτων και να ελέγξουν την ορθότητά τους. Αν συμφωνούν με τα στοιχεία της προανάρτησης, τότε δεν χρειάζεται να κάνουν τίποτα. Στην περίπτωση που δεν συμφωνούν με κάποια από τα στοιχεία ή διαπιστώνουν παραλείψεις, τότε έχουν το δικαίωμα να υποβάλουν ατελώς αίτηση επανεξέτασης στοιχείων, είτε ηλεκτρονικά είτε με κατάθεση αίτησης στο Κεντρικό Γραφείο Κτηματογράφησης στην Αθήνα στα Ολυμπιακά Ακίνητα Γαλατσίου.
Τα πρόστιμα για όσους δεν δηλώσουν τα ακίνητα
Αρκετά «τσουχτερά» είναι τα πρόστιμα για όσους δεν δηλώσουν στο Κτηματολόγιο τα εμπράγματα δικαιώματα επί των ακινήτων που κατέχουν.
Αρκετές χιλιάδες ιδιοκτήτες κατοικιών, βοηθητικών χώρων, επαγγελματικών ακινήτων, οικοπέδων και αγροτεμαχίων θα πληρώσουν πρόστιμο για καθένα από τα ακίνητα που δεν δήλωσαν. Μάλιστα, τα πρόστιμα αυτά διαφοροποιούνται ανάλογα με το είδος και την αξία του ακινήτου.
Σύμφωνα με το Ελληνικό Κτηματολόγιο, στην περίπτωση μη έγκαιρης δήλωσης κατά τη διάρκεια της κτηματογράφησης, υπάρχει η δυνατότητα εκπρόθεσμης δήλωσης με πρόστιμο 50-250 ευρώ ανά δικαίωμα. Ο βασικός διαχωρισμός για τον υπολογισμό των προστίμων είναι αν το δικαίωμα βρίσκεται σε αστική περιοχή ή σε αγροτική περιοχή. Για να γίνει κατανοητό αυτό ακολουθούν τα παρακάτω παραδείγματα:
1. Για εκπρόθεσμη δήλωση αδόμητου γεωτεμαχίου μεγαλύτερου των 400 τ.μ., σε αστική περιοχή, το πρόστιμο είναι 120 ευρώ.
2. Στην περίπτωση διηρημένης ιδιοκτησίας μεγαλύτερης των 200 τ.μ., εντός αστικής περιοχής, το πρόστιμο ανέρχεται σε 250 ευρώ.
3. Για δικαίωμα επί αδόμητου γεωτεμαχίου, μεγαλύτερου από 4 στρέμματα σε αγροτική περιοχή, το πρόστιμο ανέρχεται στα 100 ευρώ.
4. Για δικαίωμα επί γεωτεμαχίου μεγαλύτερου των 4 στρεμμάτων με κτίσμα, το πρόστιμο ανέρχεται στα 200 ευρώ.
του Λουκά Γεωργιάδη
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο