153 βουλευτές, όμως, έδωσαν τη θετική τους ψήφο: οι 145 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, η Κατερίνα Παπακώστα, ο βουλευτής των ΑΝΕΛ Θανάσης Παπαχριστόπουλος, η Έλενα Κουντουρά, ο Σπύρος Δανέλλης, ο Σταύρος Θεοδωράκης, ο Γιώργος Μαυρωτάς, ο Σπύρος Λυκούδης και ο Θανάσης Θεοχαρόπουλος.
Από εδώ και πέρα, συνεπώς, μετά την ψήφιση της Συμφωνίας, ανοίγει και ο δρόμος για την πλήρη εφαρμογή της. Πρόκειται για δρόμο χωρίς επιστροφή, μια και η ψήφιση των Πρεσπών και η αντικατάσταση της Ενδιάμεσης Συμφωνίας που ρύθμιζε –προσωρινά– τις σχέσεις Ελλάδας-ΠΓΔΜ θα είναι το οριστικό πλαίσιο για τις διμερείς μας σχέσεις.
Άμεσα, η Ελλάδα θα ενημερώσει τη γείτονα με ρηματική διακοίνωση ότι και αυτή έχει κυρώσει τη Συμφωνία. Αμέσως μετά θα πρέπει να ενημερωθούν οι διεθνείς οργανισμοί για την κύρωση της Συμφωνίας και από τις δύο χώρες, ξεκινώντας από τον ΟΗΕ, υπό την αιγίδα του οποίου είναι η σχετική διαδικασία εξαρχής, αφού ρυθμίζεται από σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας ήδη από το 1993, αλλά και την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Ούτως ή άλλως, η ΠΓΔΜ έχει ήδη προσκληθεί από τον Ιούλιο επίσημα να ξεκινήσει ενταξιακή διαδικασία στο ΝΑΤΟ, με τις σχετικές συνομιλίες να έχουν ξεκινήσει από τον Οκτώβριο, οπότε σύντομα θα έρθει στη Βουλή το Σχετικό Πρωτόκολλο Εισδοχής για να κυρωθεί.
Το επίσημο όνομα…
Η κύρωση της Συμφωνίας και του Πρωτοκόλλου Εισδοχής σημαίνει ότι με έναν αμετάκλητο τρόπο ενεργοποιούνται και όλες οι αλλαγές στο Σύνταγμα της γείτονος. Η χώρα πλέον θα χρησιμοποιεί το όνομα «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» ή τη σύντομη εκδοχή «Βόρεια Μακεδονία» σε όλες τις διμερείς σχέσεις της. Αυτό θα είναι το επίσημο όνομα της χώρας και έτσι θα την αναγνωρίζουν όλες οι χώρες και όλοι οι διεθνείς οργανισμοί. Παράλληλα με την κύρωση της συμφωνίας, θα εκδοθούν από τις δύο χώρες τα αντίστοιχα διατάγματα που θα αλλάξουν τον τυπικό χαρακτήρα των διπλωματικών αποστολών που κάθε χώρα έχει στην άλλη. Πλέον θα υπάρχουν πρεσβεία της Ελλάδας στα Σκόπια και Γενικό Προξενείο στη Μπίτολα (Μοναστήρι) και αντίστοιχα θα υπάρχει Πρεσβεία της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας στην Αθήνα και Γενικό Προξενείο στη Θεσσαλονίκη.
Ανέκκλητο τετελεσμένο
Η κύρωση της Συμφωνίας, όπως αντιλαμβάνεται κανείς, συνιστά ανέκκλητο τετελεσμένο, καθώς είναι αδιανόητη η «μονομερής ακύρωση» της Συμφωνίας. Ακόμα, τα περιθώρια παρέμβασης του ΠτΔ είναι πρακτικά μηδενικά. Η μόνη πολιτική δυνατότητα θα ήταν να παραιτηθεί, σε μια κίνηση υψηλού συμβολισμού, ο κ. Παυλόπουλος. Τίποτε, όμως, δεν θα άλλαζε αυτό ως προς την τυπική έγκριση της συμφωνίας, μια και βάση του Συντάγματος, εφόσον απουσιάζει για πάνω από 10 μέρες από τα καθήκοντά του, πεθάνει ή παραιτηθεί, αναπληρώνεται από τον πρόεδρο της Βουλής Νίκο Βούτση, μέχρι να εκλεγεί νέος ΠτΔ.
Όσο για την περίπτωση «αναπομπής νομοσχεδίου», δηλαδή διαπίστωσης αντισυνταγματικότητας και αναπομπής του στη Βουλή προς διόρθωση και νέα ψήφιση, πρόκειται για μάλλον θεωρητικό σενάριο. Μετά την αναθεώρηση του 1986, συνοπτικά, ο ΠτΔ έχει την αρμοδιότητα δημοσίευσης των νόμων και της τήρησης της προβλεπόμενης από το Σύνταγμα νομοθετικής διαδικασίας. Με άλλα λόγια, ο ΠτΔ δεν ελέγχει ζητήματα «αντισυνταγματικότητας» ως προς την ουσία τους, αλλά ελέγχει και πιστοποιεί την «τυπική συνταγματικότητα» του ψηφισθέντος νόμου.
Με την Ευρωπαϊκή Ένωση
Συνεπώς, το μόνο χαρτί που απομένει στη χώρα είναι το «βέτο» στην ΕΕ για το άνοιγμα ενταξιακών κεφαλαίων, αφού η «Βόρεια Μακεδονία» πάρει τον Ιούνιο, κατά πάσα πιθανότητα, το πράσινο φως για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
Με όπλο τα «Κριτήρια της Κοπεγχάγης» που διέπουν όλες τις ενταξιακές διαδικασίες, η Ελλάδα μπορεί να τρενάρει τη διαδικασία ένταξης της γείτονος, εφόσον δεν τηρούνται π.χ. τα κριτήρια καλής γειτονίας, αν και, ούτως ή άλλως, οι ενταξιακές διαδικασίες είναι διαδικασίες εξαιρετικά σύνθετες και χρονοβόρες.
Οι προβλέψεις
Με την πλήρη ενεργοποίηση της συμφωνίας εκκινεί και η διαδικασία για την αλλαγή του προσδιορισμού της χώρας στα διπλωματικά, διεθνή αλλά και δημόσια έγγραφα της ΠΓΔΜ.
Εδώ η συμφωνία βάζει δύο διαφορετικές προθεσμίες. Η πρώτη αφορά τα επίσημα έγγραφα για διεθνή χρήση και τα εσωτερικά έγγραφα που μπορούν να έχουν διεθνή χρήση. Για την αλλαγή εδώ, η προθεσμία είναι πέντε έτη και ξεκινά να μετράει από την ημέρα έναρξης ισχύος της Συμφωνίας. Η δεύτερη προθεσμία αφορά όλα τα δημόσια έγγραφα για εσωτερική χρήση. Εδώ οι προθεσμίες συνδέονται με την ενταξιακή διαδικασία στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Κάθε άνοιγμα ενός «διαπραγματευτικού κεφαλαίου» με την ΕΕ θα σημαίνει και την εκκίνηση πενταετίας για την αλλαγή των εσωτερικών δημοσίων εγγράφων στο πεδίο για το οποίο θα ξεκινά η διαπραγμάτευση για την ΕΕ.
Το άρθρο 7 της συμφωνίας λειτουργεί ερμηνευτικά, διαφοροποιώντας τη σλαβική ιστορία της «Βόρειας Μακεδονίας». Με βάση αυτό, το νόμισμα της γειτονικής χώρας, όπως και οτιδήποτε δεν αποτελεί επίσημο κρατικό όργανο ή δημόσια οντότητα, θα συνεχίσει να φέρει το επίθετο «μακεδονικό». «Μακεδονικό» λοιπόν και το δηνάριο, ενώ εθνικός ύμνος και σημαία μένουν ως έχουν. Ο όρος «Μακεδονία», χωρίς τον γεωγραφικό προσδιορισμό, συνεχίζει να απαντάται τόσο στις σκοπιανές ιστοσελίδες, που θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούν τον ιντερνετικό κωδικό .mk, όσο και στους αγώνες ποδοσφαίρου, στους οποίους θα συμμετέχουν με τον κωδικό MK και MKD. Ο μόνος κωδικός που θα αλλάξει είναι αυτός των πινακίδων των αυτοκινήτων, όπου θα χρησιμοποιούνται πλέον το NMK και το ΝΜ.
Απόσυρση αρχαίων συμβόλων
Με τη θέση σε ισχύ της συμφωνίας ξεκινά και μία εξάμηνη προθεσμία που αφορά τη χρήση συμβόλων της αρχαίας Ελλάδας ή της Αρχαίας Μακεδονίας στο έδαφος της Βόρειας Μακεδονίας.
Αυτό αφορά κατ’ αρχάς τη δέσμευση ως προς τον σεβασμό της αρχαιοελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς και κατά δεύτερον τη δέσμευση ότι θα αποσυρθεί πλήρως η προηγούμενη (αρχική) σημαία της ΠΓΔΜ με τον Ήλιο της Βεργίνας που μπορεί εδώ και χρόνια να μην είναι η επίσημη σημαία της ΠΓΔΜ, αφού με βάση την Ενδιάμεση Συμφωνία αποσύρθηκε από το 1995, αλλά εξακολουθεί να είναι σε χρήση σε διάφορους χώρους. Το άγαλμα του Έφιππου Πολεμιστή, μαζί με τα υπόλοιπα αγάλματα που τοποθετήθηκαν στα Σκόπια το 2004, ως μέρος ενός «πολιτιστικού προγράμματος» με αλυτρωτικά χαρακτηριστικά, δεν θα απομακρυνθούν. Στο συγκεκριμένο θα τοποθετηθεί σχετική διευκρίνιση, στην οποία θα αναφέρεται ότι αποτελεί φόρο τιμής στον Μέγα Αλέξανδρο και «σύμβολο της ελληνομακεδονικής φιλίας». Το ίδιο θα συμβεί και στο άγαλμα του Φιλίππου και της Ολυμπιάδας. Παρόμοια προβλήματα παρουσιάζονται για τις εμπορικές ονομασίες, αλλά και για τα βιβλία Ιστορίας – οι αντίστοιχες ομάδες ειδικών έχουν ήδη δημιουργηθεί, με στόχο τις αμοιβαία αποδεκτές λύσεις.
Σχολικά βιβλία
Παράλληλα με την κύρωση της συμφωνίας ξεκινά και η λειτουργία της επιτροπής πουθα εξετάσει τα σχολικά βιβλία, για να μπορέσουν να αφαιρεθούν οι αναφορές που θα κριθούν αλυτρωτικές. Εδώ δεν υπάρχουν συγκεκριμένες προθεσμίες και είναι εύλογο ότι θα πάρει αρκετό καιρό, εφόσον έχουμε να κάνουμε δύο χώρες όπου τα «εθνικά αφηγήματα» είναι σε μεγάλο βαθμό άκρως ανταγωνιστικά και συγκρουόμενα και άρα οι αναγκαίες εκατέρωθεν υποχωρήσεις δεν θα είναι τόσο εύκολες.
Εμπορικά σήματα
Από εκεί και πέρα, θα συνεχιστεί η προσπάθεια για την κατοχύρωση των εμπορικών σημάτων ελληνικών επιχειρήσεων που αναφέρονται στη Μακεδονία. Όπως είναι γνωστό, ενώ η Ελλάδα έχει κατοχυρώσει τα Προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), όπως και τα Προϊόντα Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ), με αναφορά σε Μακεδονία σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, και αυτό δεν τίθεται υπό αίρεση. Από εκεί και πέρα, όμως, έχουμε να κάνουμε με εμπορικές ονομασίες που απαιτούν την ανάλογη κατοχύρωση και σε εθνικό και σε διεθνές επίπεδο, την ώρα που προφανώς και επιχειρήσεις της γείτονος θα δοκιμάσουν να κατοχυρώσουν επίσης ανάλογα εμπορικά σήματα.
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο
.png)
