Μία καλοστημένη «φάμπρικα» που αποφέρει τεράστια κέρδη, βρίσκεται, όπως φαίνεται, πίσω από χιλιάδες «διθυραμβικές» κριτικές σε δημοφιλείς τουριστικές ιστοσελίδες που...
αποτελούν την πρώτη πηγή αναζήτησης για εκατομμύρια πολίτες, ανά τον κόσμο, οι οποίοι αντλούν την ενημέρωσή τους από το διαδίκτυο.
Οι «πληρωμένες» κριτικές για ξενοδοχεία, εστιατόρια ή άλλες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο του τουρισμού, έχουν εξελιχθεί σε μάστιγα τα τελευταία χρόνια, για τις διαδικτυακές ταξιδιωτικές ιστοσελίδες.
Εταιρεία στην Ιταλία πουλούσε «πακέτα» με θετικές κριτικές
Η καταδίκη στην Ιταλία του ιδιοκτήτη της εταιρείας Promosalento, επειδή πουλούσε «πακέτα» με θετικές κριτικές για ιστοσελίδες όπως το TripAdvisor, η οποία αποκαλύφθηκε πρόσφατα, ανέδειξε μία σειρά παράνομων πρακτικών που έχουν στόχο τον έλεγχο και τη χειραγώγηση του κύματος των τουριστών στον κόσμο.
Οι ψεύτικες και παραπλανητικές κριτικές που άλλοτε «ενθουσιάζουν» και παρασύρουν και άλλοτε αποτρέπουν τους πολίτες στην επιλογή του ταξιδιωτικού τους προορισμού αλλά και του τουριστικού καταλύματός τους, έχουν εξελιχθεί σε μία καραμπινάτη απάτη που πλήττει ακόμη και τις μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες.
Οι «μαϊμού» αξιολογήσεις συνιστούν εγκληματική συμπεριφορά
Ο Ιταλός ιδιοκτήτης της εταιρείας Promosalento, που φέρεται ότι ευθύνεται για περισσότερες από 1.000 «ύποπτες» αξιολογήσεις στο TripAdvisor, καταδικάστηκε από δικαστήριο στο Λέτσε σε φυλάκιση 9 μηνών και πρόστιμο 8.000 ευρώ. Στο σκεπτικό της δικαστικής απόφασης αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι η γραφή ψεύτικων αναθεωρήσεων με χρήση ψεύτικης ταυτότητας είναι εγκληματική συμπεριφορά σύμφωνα με το ιταλικό ποινικό δίκαιο. Καθοριστικά για την καταδίκη του πάντως, ήταν τα στοιχεία τα οποία προσκόμισε η αμερικανική εταιρεία ιστοχώρου ταξιδιών TripAdvisor,, που παρέστη ως πολιτικώς ενάγουσα στη δίκη.
«Θεωρούμε την απόφαση αυτή, ιστορική και πραγματικά ορόσημο για το Ίντερνετ», υποστήριξε εκπρόσωπος της αμερικάνικης ιστοσελίδας η οποία από το 2015 άρχισε να ερευνά τη δραστηριότητα της Promosalento, μετά από καταγγελίες που έλαβε από εστιατόρια και ξενοδοχεία πως κάτι περίεργο συμβαίνει με τις αξιολογήσεις της. Η TripAdvisor, ενημέρωσε τις ιταλικές αρχές για τα αποτελέσματα των σχετικών ελέγχων που διενήργησε ομάδα ειδικών, προσπαθώντας να εξακριβώσει την αξιοπιστία και την ακρίβεια των κριτικών αυτών.
Κριτικές για μέρη που ποτέ δεν είχαν επισκεφθεί
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας, οι επίμαχες κριτικές ήταν στον …αέρα αφού, ούτε ο ιδιοκτήτης ούτε κάποιος άλλος εκ των συνεργατών της Promosalento είχαν επισκεφθεί ποτέ τα καταλύματα και τις τουριστικές επιχειρήσεις τα οποία αξιολογούσαν.
Η TripAdvisor, αφού «αφαίρεσε» τις …διάτρητες καταχωρήσεις που φιλοξενούνταν στην πλατφόρμα της, προχώρησε σε κυρώσεις. Συγκεκριμένα, τιμώρησε τα ξενοδοχεία και τις άλλες τουριστικές επιχειρήσεις που φέρονταν να συνδέονταν με τις …ένοχες κριτικές, με την υποβάθμισή τους στην κατάταξη του TripAdvisor.
Η χειραγώγηση των τουριστών
Οι online «μαϊμού» κριτικές και αξιολογήσεις που πωλούνται και αγοράζονται για την προώθηση των τουριστικών προϊόντων, παραβιάζοντας τον νόμο αλλά και τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συνιστούν πλέον μία «πληγή» στην τουριστική βιομηχανία, αφού έχουν τη δυνατότητα να παραπλανούν και να εξαπατούν τους καταναλωτές ως προς την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, δίνοντας μία επίπλαστη εικόνα για τα καταλύματα ή τους ταξιδιωτικούς προορισμούς. Με αυτόν τον τρόπο, βέβαια, οι «κατασκευασμένες» αξιολογήσεις καταφέρνουν να κατευθύνουν σε μεγάλο βαθμό και να χειραγωγούν την τουριστική αγορά.
Παρότι, όπως διατείνεται η Trip Advisor, καμία κριτική δεν αναρτάται χωρίς να υποβληθεί σε διαδικασία επαλήθευσης, εν τούτοις δεν είναι λίγες οι φορές που, η μεγαλύτερη, κατά δήλωσή της, ταξιδιωτική ιστοσελίδα στον κόσμο, με επισκέπτες που φτάνουν περίπου τα 350 εκατομμύρια το μήνα και 385 εκατομμύρια σχόλια και γνώμες, έχει βρεθεί αντιμέτωπη με …κατευθυνόμενες αξιολογήσεις.
Πάρτι με ψεύτικες καταχωρήσεις στο Μουντιάλ
Είναι χαρακτηριστικό, ότι το περασμένο καλοκαίρι, την ώρα που το ενδιαφέρον όλων ήταν στραμμένο στο Μουντιάλ της Ρωσίας, συγκεντρώνοντας πλήθος επισκεπτών, εντοπίστηκαν περισσότεροι από 1.300 διαφορετικοί λογαριασμοί συντακτών που αποπειράθηκαν να υποβάλουν κριτικές με ύποπτο τρόπο. Ακολουθώντας βήμα-βήμα τη συμπεριφορά των χρηστών και τις τάσεις των κριτικών και στις 11 πόλεις που φιλοξένησαν τους αγώνες του Μουντιάλ, οι ειδικοί της TripAdvisor κατέληξαν, μέσα από την ανάλυση δεδομένων, σε περισσότερες από 1.500 διόλου… αθώες κριτικές. Όπως τονίζει μάλιστα η TripAdvisor, αν και πρόκειται για ένα μικρό ποσοστό έναντι των χιλιάδων κριτικών που λαμβάνει η ιστοσελίδα, εν τούτοις είναι αρκετό να παραπλανήσει τους ταξιδιώτες για κάποιες πόλεις ή να αδικήσει ορισμένες επιχειρήσεις φιλοξενίας που τηρούν τους σχετικούς κανονισμούς.
«Πληρωμένες» κριτικές κυρίως για τα εστιατόρια
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των ελέγχων που έγιναν στο πλαίσιο του Μουντιάλ, το μεγαλύτερο μέρος της ύποπτης δραστηριότητας αφορούσε αξιολογήσεις εστιατορίων και όχι καταλυμάτων. Συνολικά, καταγράφηκαν …περίεργες κριτικές για πάνω από 250 διαφορετικά εστιατόρια, στις 11 πόλεις που φιλοξένησαν τους ποδοσφαιρικούς αγώνες. Σε 55 από αυτές τις περιπτώσεις, τα αποδεικτικά στοιχεία, βάσει των οποίων οι επιχειρήσεις συνδέονταν με τους λογαριασμούς των επί πληρωμή κριτικών, ήταν τόσο ισχυρά που οδήγησαν σε υποβιβασμό στην κατάταξη βαθμολογιών του TripAdvisor.
Μέσα σε διάστημα μόλις κάποιων εβδομάδων, η ομάδα των ειδικών της ιστοσελίδας συγκέντρωσε επαρκή επιβαρυντικά στοιχεία για 18 διαφορετικές εταιρείες που αναλάμβαναν επί πληρωμή την ανάρτηση των κριτικών, κατά τη διάρκεια της διοργάνωσης του Μουντιάλ, στη Ρωσία. Από τους τραπεζικούς λογαριασμούς των εταιρειών αυτών, η έρευνα δεν άργησε να εντοπίσει και άλλες εταιρείες που εμφανίζονταν να χρηματοδοτούν τις «κατασκευασμένες» κριτικές.
60 εταιρείες κατασκευής «μαϊμού» αξιολογήσεων
Περισσότερες από 60 διαφορετικές «επιχειρήσεις» κριτικών επί πληρωμή, σε ολόκληρο τον κόσμο, εκτιμάται από τη μία μόνο εκ των πλέον δημοφιλών τουριστικών ιστοσελίδων, την TripAdvisor, ότι «λυμαίνονται» τον χώρο των ταξιδιών.
Το 2005, η Ευρωπαϊκή Ένωση θέσπισε μια νέα κοινοτική οδηγία που απαγορεύει να παρουσιάζεται κάποιος ψευδώς ως καταναλωτής ενώ δεν είναι. Παρότι όμως η σύνταξη πληρωμένων κριτικών για τουριστικές επιχειρήσεις είτε από μεμονωμένα άτομα είτε από εταιρείες αποτελεί αδίκημα, η πρόσφατη καταδίκη στην Ιταλία ήταν η πρώτη που επιβλήθηκε.
Μισθοί άνω των 2.000 δολαρίων το μήνα
Και δεν είναι λίγοι οι χρήστες που ακόμη και μεμονωμένα βρίσκουν μία επικερδέστατη ενασχόληση, γράφοντας «κατασκευασμένες» κριτικές. Ενδεικτική είναι η περίπτωση χρήστη ο οποίος εξομολογείται, σε thread στο Reddit, πως έβγαζε μέχρι και 2.000 δολάρια τον μήνα γράφοντας 6-7 κριτικές την ημέρα, με πενθήμερη απασχόληση για μέρη που ποτέ δεν είχε πάει. Την εξομολόγησή του αυτή μάλιστα επαινούν όσοι σχολιάζουν στη συνέχεια…
«Πληγή» για όλες τις ιστοσελίδες
Οι ψεύτικες, όμως, κριτικές, δεν περιορίζονται μόνο στις ταξιδιωτικές ιστοσελίδες. Πολλές περιπτώσεις πλαστών σχολίων έχουν διαπιστωθεί και στο Yelp και το Amazon. Περίπου 1.000 αγωγές έχει ήδη υποβάλει η Amazon σε βάρος συντακτών για πληρωμένες κριτικές, καταδεικνύοντας τις διαστάσεις που έχει προσλάβει πλέον το φαινόμενο των …αγορασμένων καταχωρήσεων στο διαδίκτυο.
