Δεκάδες εκατομμύρια με μηδενικά επιτόκια και με «εγγύηση» μετοχές χρεοκοπημένων εταιρειών...
Οι ελληνικές τράπεζες είναι υποχρεωμένες να επιταχύνουν την εκκαθάριση των «κόκκινων» δανείων με όλους τους πρόσφορους και δόκιμους τρόπους, ώστε το συντομότερο δυνατόν να πατήσουν πιο γερά στα πόδια τους.
Η προσπάθεια όμως αυτή δεν θα είναι αναίμακτη (κάθε άλλο...), αφού κατασχέσεις και πλειστηριασμοί αναμένεται να πλήξουν – με διαρκώς αυξανόμενο ρυθμό τα επόμενα χρόνια – μεγάλα τμήματα του πληθυσμού, τα οποία θα δουν περιουσιακά τους στοιχεία να εκπλειστηριάζονται «για ένα κομμάτι ψωμί», ενώ με το μαχαίρι στον λαιμό κινούνται ήδη πολλοί μικροί και μεσαίοι επιχειρηματίες, των οποίων τα δάνεια βρίσκονται στο κόκκινο.
Πριν οι τράπεζες φτάσουν όμως στη «μαρίδα», σε προτεραιότητα έχει τεθεί η εκκαθάριση των επιχειρηματικών δανείων. Είναι κοινό μυστικό ότι μεγάλος όγκος αυτών των δανείων αφορά επιχειρήσεις που είτε έχουν φαλιρίσει είτε αδυνατούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους όπως είναι σήμερα δομημένες.
Εκτός όμως από αυτές τις περιπτώσεις, είναι η εποχή που αναδεικνύονται μια σειρά άλλες, απολύτως χαρακτηριστικές του επιχειρηματικού και τραπεζικού τοπίου και των κανόνων που επικράτησαν ευρέως την περίοδο των τελευταίων χρόνων πριν από την κρίση και τη χρεοκοπία, αλλά και στη διάρκειά της.
Διότι, σε αντίθεση με τους «μικρούς», κάποιοι έχουν το προνόμιο να διατηρούν ακόμη και σήμερα θαλασσοδάνεια με μηδενικά επιτόκια, για τα οποία έχουν προσφέρει ως υποτιθέμενες εγγυήσεις τις μετοχές χρεοκοπημένων εταιρειών που σήμερα δεν αξίζουν απολύτως τίποτε.
Στο επίκεντρο μιας τέτοιας υπόθεσης βρίσκεται ο πρόεδρος των Ελλήνων εφοπλιστών Θεόδωρος Βενιάμης, ο οποίος διατηρεί θαλασσοδάνεια από το 2007 και το 2008, την εποχή που ο εφοπλιστής ήταν συμπρωταγωνιστής του μακαρίτη Ανδρέα Βγενόπουλου στο τεράστιο επιχειρηματικό βήμα (και μετέπειτα τεράστιο ναυάγιο) της Marfin Investment Group (MIG).
Τα θαλασσοδάνεια αυτά είχε παράσχει η τράπεζα Marfin στον Βενιάμη με σκοπό την αγορά μετοχών της MIG, η οποία κατέρρευσε συμπαρασύροντας ελληνικές και κυπριακές τράπεζες, αλλά και ολόκληρη την κυπριακή οικονομία μετά το κραχ της Cyprus Popular Bank (πρώην Marfin Popular Bank), το οποίο έφερε το «κούρεμα» καταθέσεων και την αυστηρή επιτροπεία στη μεγαλόνησο και τις τράπεζές της.
Τα δάνεια αυτά, με τις εγγυήσεις - σκουπίδια, φορτώθηκαν εν τέλει, ύστερα από τις περιπέτειες του ομίλου, στην Τράπεζα Πειραιώς, η οποία σήμερα προσπαθεί να βρει λύσεις, αλλά... χωρίς να υπάρχουν διαθέσιμα σωσίβια. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες από δικαστικές πηγές, το επόμενο διάστημα αναμένεται να ασκηθούν διώξεις και να ανοίξει έτσι ένας νέος κύκλος δικαστικών εμπλοκών για τον πρόεδρο της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών.
Η ρίζα του κακού
Ο εφοπλιστής και πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών Θ. Βενιάμης ήταν ένας από τους εφοπλιστές που στήριξαν το μεγαλεπήβολο εγχείρημα Βγενόπουλου, και μάλιστα ως ιδρυτικό μέλος της MIG και του fund IRF.
Όπως έχει ήδη καταδειχθεί από τα πορίσματα των ελεγκτών της Τραπέζης της Ελλάδος το 2010, ο Βενιάμης φέρεται να έχει λάβει σε εταιρείες συμφερόντων του δάνεια 190 εκατ. ευρώ – για αγορά μετοχών της MIG και του IRF – με εξαιρετικά ευνοϊκούς όρους, όπως χαμηλά επιτόκια, αποπληρωμή ολόκληρου του κεφαλαίου στη λήξη του δανείου και με μοναδικές εξασφαλίσεις μετοχές της MIG και των διασυνδεδεμένων με αυτήν εταιρειών, οι οποίες όμως στη συνέχεια κατέρρευσαν αφήνοντας ακάλυπτα τα δάνεια.
Συνολικά ο όμιλος Βενιάμη είχε δανειστεί από τη Marfin, έως το 2009, περί τα 190 εκατομμύρια ευρώ ως εξής:
● Almirande Armadora S.A. 40.300.000.
● Θεόδωρος Βενιάμης 12.425.000.
● Sunny View Trust Inc 12.600.000.
● Derby Shipping & Invest 5.540.000.
● Mentele Enterprises Ltd 118.400.000.
Αυτά τα δάνεια μεταφέρθηκαν στην Κύπρο μαζί με άλλα τοξικά δάνεια της Marfin, τα οποία προκάλεσαν συνολική ζημιά στη Marfin Popular Bank ύψους 2,5 δισ. ευρώ, κατά την αισιόδοξη εκτίμηση, σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες της PriceWaterhouse Coopers.
Ατυχείς αναδιαρθρώσεις
Τα δάνεια προς τις ανωτέρω εταιρείες του ομίλου παρέμεναν ανεξόφλητα το 2012 και μάλιστα είχαν αυξηθεί κατά 6,8 εκατ. ευρώ. Επειδή όμως η κατάρρευση της Marfin Popular Bank έφερε τα περιουσιακά της στοιχεία στην Τράπεζα Πειραιώς, η νέα ιδιοκτήτρια των δανείων υποχρεώθηκε σε αναδιαρθρώσεις προκειμένου να τα κρατήσει «ζωντανά». Έτσι:
1. Το δάνειο στην Almirande Armadora S.A. χωρίστηκε σε δύο νέα δάνεια: Το πρώτο, 16 εκατ. ευρώ, παρατάθηκε για οκτώ έτη με επιτόκιο Euribor + 1,2%. Το δεύτερο, 23 εκατ. ευρώ, παρατάθηκε κατά οκτώ έτη με μηδενικό επιτόκιο. Το δάνειο αυτό δεν έχει καμιά εξασφάλιση λόγω της κατάρρευσης των μετοχών που είχαν τεθεί ως ενέχυρο.
2. Το δάνειο στην Derby Shipping & Invest, με υπόλοιπο 5,14 εκατ. ευρώ, παρατάθηκε για άλλα οκτώ έτη με επιτόκιο Euribor + 1,2%. Η κάλυψη του δανείου είναι σχεδόν μηδενική.
3. Το δάνειο στη Sunny View Trust Inc, με υπόλοιπο 11,7 εκατ. ευρώ, επίσης αναδιαρθρώθηκε διασπώμενο σε δύο δάνεια: Για το πρώτο, ύψους 7,2 εκατ. ευρώ, μετατοπίστηκε η λήξη του για τις 18.2.2020 με δυνατότητα περαιτέρω μετακίνησης κατά πέντε έτη εφόσον έως τότε έχει αποπληρωθεί το 50%, με επιτόκιο Euribor + 1,2%. Για το δεύτερο, ύψους 4,5 εκατ. ευρώ, ορίζεται η ίδια ημερομηνία αποπληρωμής του συνόλου στη λήξη του με επιτόκιο 0%. Μηδενική η κάλυψή του.
4. Το προσωπικό δάνειο του Θ. Βενιάμη, με υπόλοιπο 11,7 εκατ. ευρώ, μετατοπίστηκε επίσης για τις 18.2.2020, με δυνατότητα παράτασης κατά πέντε ακόμη έτη εφόσον αποπληρωθεί έως τότε το 50%. Το επιτόκιο ορίστηκε σε Euribor + 2%, αλλά οι καλύψεις είναι σχεδόν μηδενικές, αφού αποτελούνται από τις χρεοκοπημένες μετοχές της MIG.
5. Το δάνειο στη Mentele Enterprises Ltd (118 εκατ. ευρώ) έληξε πρόωρα στις 14.1.2014, αλλά... χωρίς την αποπληρωμή του κεφαλαίου, καθώς το δάνειο απλώς άλλαξε εταιρεία και μεταφέρθηκε από τη Marfin Popular Bank στην εταιρεία Opus Holdings. Το δάνειο αυτό στα βιβλία της Τράπεζας Πειραιώς έφτασε στα 160 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 125 εκατ. μεταφέρθηκαν στην εταιρεία Supplier Shipping and Co S.A. – η οποία ελέγχεται πλήρως από την οικογένεια Βενιάμη – με διάρκεια 12 έτη (λήξη στις 18.2.2027).
Το δάνειο αυτό χωρίστηκε σε δύο μέρη. Το πρώτο, ύψους 73,9 εκατ. ευρώ, με επιτόκιο Libor + 2,25% και το δεύτερο, ύψους 50 εκατ. ευρώ, με επιτόκιο Libor + 0,5% με ανώτατο πλαφόν 0,75%, την ώρα που ακόμη και το κόστος των καταθέσεων στην ίδια τράπεζα ήταν σαφώς υψηλότερο... Σημειωτέον ότι, αν και το πρώτο δάνειο προς τη Mentele έφερε προσωπικές εγγυήσεις του Θ. Βενιάμη, το δεύτερο προς την Opus δεν έφερε ανάλογες προσωπικές εγγυήσεις του δανειολήπτη.
Καλά ξεμπερδέματα...
Τώρα βεβαίως στην Τράπεζα Πειραιώς πέφτει ένα βαρύ φορτίο, καθώς το συνολικό ύψος των δανείων του Θ. Βενιάμη σε αυτήν την τράπεζα ανέρχεται στα τέλη του 2016 σε 217 εκατ. ευρώ, από τα οποία τα 117 εκατ. αφορούν τα μετοχοδάνεια για την αγορά της MIG και του fund IRF, τα οποία είχαν παρασχεθεί από τη Marfin το 2006 και το 2007 αντίστοιχα.
Τώρα η Πειραιώς έχει λάβει προβλέψεις για ζημίες 71 εκατ. ευρώ (32% των δανειακών υπολοίπων), ενώ τα εν λόγω δάνεια κρίνονται επισφαλή ως προς τη δυνατότητα αποπληρωμής του συνόλου των κεφαλαίων. Καθώς όμως οι κανονισμοί διαχείρισης δανείων έχουν ήδη σκληρύνει κατά πολύ συγκριτικά με προηγούμενα χρόνια και η προοπτική των τραπεζών εξαρτάται από τη μείωση των πιστωτικών κινδύνων, η τράπεζα αναζητεί εναγωνίως λύση σε πολλές παρόμοιες περιπτώσεις, εκ των οποίων αυτή του Βενιάμη είναι εμβληματική, κυρίως λόγω του στάτους του δανειολήπτη.
Οι κυριότεροι κίνδυνοι πηγάζουν από το γεγονός ότι τα επιτόκια είναι εξαιρετικά χαμηλά για τις συνθήκες που επικρατούν στην αγορά, και μάλιστα, από τα 190 εκατ. ευρώ, τα 71 έχουν επιτόκιο... 0%.
Σε ό,τι αφορά τη σκανδαλωδώς χαμηλή τιμολόγηση των δανείων, στο πλαίσιο σχετικής δικογραφίας στο παρελθόν η τράπεζα Marfin τα είχε αποδώσει στα μεγάλα υπόλοιπα καταθέσεων, ύψους 237 εκατ. ευρώ, τα οποία τηρούσε στην τράπεζα ο εφοπλιστής. Σήμερα ωστόσο συνεχίζει να απολαύει των ίδιων επιτοκίων παρότι οι καταθέσεις του έχουν ελαχιστοποιηθεί!
Μια άλλη «λεπτομέρεια», η οποία αναμένεται να τεθεί στο επίκεντρο των αναμενόμενων διώξεων, αφορά το προσωπικό δάνειο του Θ. Βενιάμη, το οποίο είχε παρασχεθεί για αγορά μετοχών της MIG με επιτόκιο Euribor + 2%, όταν κατά την ίδια περίοδο το μέσο επιτόκιο των προσωπικών δανείων ανερχόταν, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΤτΕ, σε 7% και το σύνολο των δανείων ιδιωτών (όχι επιχειρήσεων) σε 4,88%.
Με απλά λόγια: Θαλασσοδάνεια με χαμηλά επιτόκια, χωρίς εξασφαλίσεις, χωρίς καμιά βεβαιότητα ότι θα αποπληρωθούν. Κατά τα λοιπά σε λίγους μήνες έρχεται το μεγάλο κύμα των πλειστηριασμών για δάνεια πρώτης κατοικίας. topontiki.gr
.png)
