Τον καθηγητή Αντώνη Φώσκολο τον έχω συναντήσει...
πολλές φορές. Τόσο ιδιωτικά, στα Χανιά, όσο και τηλεοπτικά. Είναι σύμβουλος της καναδικής κυβέρνησης και βαθύς γνώστης των νέων δεδομένων στο Αιγαίο και στην Κύπρο για τα ενεργειακά.
Σήμερα σάς αποκαλύπτω όσα κατά καιρούς μου έχει πει ο καθηγητής, ο οποίος έχει ενημερώσει όλους τους πολιτικούς για το «χρυσάφι», όπως λέγεται, που έχουμε κάτω από τη θάλασσά μας.
Ο καθηγητής επιμένει πολύ στη μεγάλη ανακάλυψη της Αιγύπτου και στη συμμαχία Ελλάδος-Ισραήλ-Αιγύπτου στα ενεργειακά.
«Η Ελλάδα και η Κύπρος μπορούν να εξάγουν ετησίως και για 30 χρόνια 150 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, αποκομίζοντας οικονομικά οφέλη άνω των 5,2 δισ. δολαρίων ετησίως. Υπάρχουν και άλλοι τρόποι το ελληνικό Δημόσιο να βγάλει χρήματα εκτός από το κόψιμο των μισθών και των συντάξεων…» λέει ο καθηγητής και συμπληρώνει: «Τον Ιούνιο του 2013, στο Λονδίνο η PGS παρουσίασε για πρώτη φορά τα πρώτα αποτελέσματα των υποθαλάσσιων σεισμικών καταγραφών της στο Ιόνιο πέλαγος και Νότια της Κρήτης. Αυτές οι καταγραφές έδειξαν ότι, μόλις 50 χιλιόμετρα νότια του Κόλπου της Μεσσαράς, δηλαδή στο θαλάσσιο οικόπεδο 14 της ελληνικής ΑΟΖ, υπάρχει μία γιγαντιαία γεωλογική δομή της οποίας η έκταση της βάσης της ξεπερνά τα 200 τετραγωνικά χιλιόμετρα και αυτή προτείνεται να ονομαστεί “Μίνωας” ως μυθολογικός ήρωας της Κρήτης. Σε σύγκριση, η έκταση της γεωλογικής δομής του κοιτάσματος “Αφροδίτη” στο θαλάσσιο οικόπεδο 12 της κυπριακής ΑΟΖ είναι περί τα 100 τετραγωνικά χιλιόμετρα και με απολήψιμα αποθέματα της τάξης των 140 δισ. κυβικά μέτρα».
Τον παρατηρούσα με πόσο πάθος μιλούσε. Σαφής, ξεκάθαρος και παραστατικός…
«Πρόσφατη λεπτομερέστερη επανεπεξεργασία αυτών των σεισμικών γραμμών, που καθόρισαν τη δομή αυτή, έδειξε με σαφέστερο τρόπο ότι υπάρχουν βάσιμες πιθανότητες o στόχος αυτός ψαμμιτών (sandstones) του κατώτερου μειοκαίνου να καλύπτεται από αλάτια του Μεσσηνίου και αργίλους του μέσου Μειοκαίνου, όπως αυτό συμβαίνει στα ήδη ανακαλυφθέντα κοιτάσματα φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου.
Το θαλάσσιο βάθος που βρίσκεται η δομή είναι περί τα 1.500 μέτρα, το δε απαιτούμενο βάθος γεώτρησης αξιολόγησής του εκτιμάται ότι είναι της τάξης των 3.000 μέτρων κάτω από τον βυθό της θάλασσας».
Ο καθηγητής δίνει και πλήρη διάσταση των ποσοτήτων:
«Μία πρώτη αξιολόγηση του δυναμικού φυσικού αερίου σε κυβικά μέτρα (m3) που θα μπορούσε να περιέχει ένας τέτοιος στόχος κοιτάσματος, στην περίπτωση ανακάλυψης υδρογονανθράκων μετά από γεώτρηση (12% πιθανότητα ανακάλυψης), έδωσε τα εξής αποτελέσματα:
• Απολήψιμα αποθέματα 10 δισ. m3, με ύψος πληρότητας σε υδρογονάνθρακες της δομής 10%.
• Απολήψιμα αποθέματα 45 δισ. m3, με ύψος πληρότητας σε υδρογονάνθρακες της δομής 33%.
• Απολήψιμα αποθέματα 77 δισ. m3, με ύψος πληρότητας σε υδρογονάνθρακες της δομής 50%.
• Απολήψιμα αποθέματα 280 δισ. m3, με ύψος πληρότητας σε υδρογονάνθρακες της δομής 100%.
• Απολήψιμα αποθέματα 45 δισ. m3, με ύψος πληρότητας σε υδρογονάνθρακες της δομής 33%.
• Απολήψιμα αποθέματα 77 δισ. m3, με ύψος πληρότητας σε υδρογονάνθρακες της δομής 50%.
• Απολήψιμα αποθέματα 280 δισ. m3, με ύψος πληρότητας σε υδρογονάνθρακες της δομής 100%.
Ως συνολικό ωφέλιμο πάχος ψαμμιτών που περικλείουν αέριους υδρογονάνθρακες τα 50 μέτρα (το ωφέλιμο πάχος υδρογονανθράκων των ψαμμιτών του κοιτάσματος Ταμάρ στην ισραηλινή ΑΟΖ είναι 150 μέτρα), με πορώδες 20%, με κορεσμό πόρων 70% σε υδρογονάνθρακες και με εσωτερική πίεση κοιτάσματος της τάξης των 200 Atm.
Με δεδομένο ότι η αναμενόμενη μεσοπρόθεσμη κατανάλωση της Ελλάδος δεν αναμένεται να ξεπεράσει τα 7 δισ. m3 τον χρόνο, ο εν λόγω στόχος κοιτάσματος φυσικού αερίου θα μπορούσε να θεωρηθεί εξαιρετικά ενδιαφέρων και να συνεκτιμηθεί ότι το μεγαλύτερο κοίτασμα φυσικού αερίου που έχει ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα στην Ελλάδα είναι το κοίτασμα της Νότιας Καβάλας, με απολήψιμα αποθέματα της τάξης του 1 δισ. m3.
Η θαλάσσια περιοχή νότια της Κρήτης είναι ακόμη μία τελείως ανεξερεύνητη περιοχή. Για τον λόγο αυτόν, οι παραπάνω υπολογισμοί είναι ενδεικτικοί του ερευνητικού ενδιαφέροντος της περιοχής, και θα πρέπει το συντομότερο να τύχουν έμπρακτης επιβεβαίωσης ουσιαστικής ύπαρξης του εν λόγω στόχου με επιπλέον λεπτομερέστερες σεισμικές καταγραφές δύο διαστάσεων (2D), δηλαδή με πυκνότερο πλέγμα. Αμέσως μετά θα πρέπει η επιβεβαίωση αυτή να ολοκληρωθεί με σεισμικά τριών διαστάσεων (3D) και τελικά να διατρηθεί κάποια στιγμή η γεωλογική δομή αυτή με γεώτρηση, επιβεβαιώνοντας οριστικά την εμπορική ύπαρξη κοιτάσματος φυσικού αερίου που θα μπορούσε να συμβάλει στην ανάδειξη και την ανάπτυξη, βέβαια, της ελληνικής ΑΟΖ».
Τα οφέλη
Η ανακάλυψη του κοιτάσματος Zohr στα όρια των ΑΟΖ Κύπρου και Αιγύπτου έχει τεράστια οικονομική σημασία. Το άθροισμα όλων των ποσοτήτων φυσικού αερίου που ανακαλύφθηκαν από το 1990 μέχρι σήμερα, από τα περίπου 250 κοιτάσματα σε όλο τον χερσαίο και υπεράκτιο χώρο της Αιγύπτου,ανέρχεται σε 1,8 τρισ. m3, ενώ αυτό τουZohr έχει ποσότητες φυσικού αερίου που κυμαίνονται από 1,1 τρισ. m3, κατά τους Ιταλούς γεωλόγους, και έως 1,7τρισ. m3, κατά τους Αιγύπτιους γεωλόγους.
Οι Αιγύπτιοι γεωλόγοι πετρελαίου υποστηρίζουν ότι η ΕΝΙ αποκρύπτει τις πραγματικές ποσότητες, για να μην αυξήσει η αιγυπτιακή κυβέρνηση το μερίδιό της στην εκμετάλλευση του κοιτάσματος Zohr. Άλλο είναι το ποσοστό συμμετοχής αν το κοίτασμα φυσικού αερίου είναι 30 τρισ. κυβικά πόδια και άλλο ποσοστό θα είναι αν το κοίτασμα έχει 60 τρισ. κυβικά πόδια. Το άθροισμα των ανακαλυφθέντων ποσοτήτων φυσικού αερίου στην Αίγυπτο ισοδυναμεί ενεργειακά με το γιγαντιαίο κοίτασμα της Αλάσκας. Το ίδιο κοίτασμα έχει και αργό πετρέλαιο σε μεγαλύτερο βάθος.
Η Ανατολική Μεσόγειος
Πέραν της οικονομικής πλευράς που αφορά την Αίγυπτο και τη γεωπολιτική σημασία του αγωγού «EastMed», υπάρχουν τα νέα γεωλογικά δεδομένα για την Ανατολική Μεσόγειο και ιδιαίτερα για την Κύπρο και την Ελλάδα, δεδομένου ότι τέτοιες παλαιολιμνοθαλάσσες υπάρχουν τρεις στην Κύπρο και πέντε νότια της Κρήτης στην Ελλάδα. Αυτές οι παλαιολιμνοθαλάσσες, οιSabkha, που δημιουργήθηκαν πριν από έξι εκατομμύρια χρόνια,έχουν τεράστιες ποσότητες βιογενούς φυσικού αερίου που δημιουργήθηκε από τη σήψη υδροβίων φυτών – κυρίως βούρλα.
Αυτές οι τεράστιες ποσότητες αποθηκεύτηκαν σε ασβεστολιθικούς /κοραλλιογενείς ύφαλους.
Αν αυτοί οι 3+5 ασβεστολιθικοί/κοραλλιογενείς ύφαλοι, αναφέρει ο κ. Φώσκολος, έχουν τις ίδιες ποσότητες φυσικού αερίου όσο ο ασβεστολιθικός/κοραλλιογενής ύφαλος Zohr, τότε τα αποθέματα φυσικού αερίου μόνο από αυτού του είδους τα κοιτάσματα, διότι έχουμε και άλλου είδους κοιτάσματα (φυσικό αέριο σε ψαμμιτικούς σχηματισμούς, όπως όλα τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου), θα πρέπει να υπερβαίνουν τα 320 τρισ. κυβικά πόδια. Η αξία των κοιτασμάτων ανέρχεται σε περίπου 3,2 τρισ. δολάρια, αν λάβουμε υπ’ όψιν μας μια μέση τιμή των 10 δολαρίων/1.000 κυβικά πόδια. Το ελληνικό μερίδιο ανέρχεται σε 2 τρισ. δολάρια και γίνεται κατανοητή η σημασία αυτής της ανακάλυψης.
«Δυστυχώς, τόσο οι Έλληνες επιστήμονες όσο και οι ξένοι δεν είχαμε κατανοήσει τη σημασία των παλαιολιμνοθαλάσσιων στόχων που είναι ασβεστολιθικοι/κοραλλιογενείς ύφαλοι, με αποτέλεσμα να μας διαφύγουν σημαντικά κοιτάσματα στην Ανατολική Μεσόγειο, τα οποία ευτυχώς ανέδειξε η ΕΝΙ με την ανακάλυψη του Zohr στην Αίγυπτο».
Πάντως, όπως σημειώνει ο καθηγητής,η έλλειψη γεωλόγων πετρελαίου στο υπουργείο Ενέργειας έχει οδηγήσει την έρευνα υδρογονανθράκων στην Ελλάδα σε τραγελαφικές καταστάσεις.
του Γιώργου Αυτιά
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο
