Σοκάρουν τα στοιχεία για τη σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων

Ένα στα τρία κορίτσια και ένα στα πέντε αγόρια, θα κακοποιηθούν σεξουαλικά πριν την ηλικία των...

18 ετών. 150 εκατομμύρια κορίτσια και 73 εκατομμύρια αγόρια βιάζονται ή πέφτουν θύματα σεξουαλικής βίας κάθε χρόνο, σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα παιδιά με αναπηρία, διατρέχουν τέσσερις φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να πέσουν θύματα βίας. Μάλιστα, το 70% έως 80% των περιστατικών σεξουαλικών υποθέσεων, ο θύτης είναι κάποιο άτομο που το θύμα γνωρίζει και εμπιστεύεται. Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από το Διεθνές Κέντρο για Εξαφανισμένα και Υπό Εκμετάλλευση Παιδιά καθώς και από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών.

Της Έλενας Καραβασίλη

«Δυστυχώς οι άνθρωποι που κακοποιούν σεξουαλικά ανήλικα παιδιά, προέρχονται από το οικείο περιβάλλον και είναι υπεράνω πάσης υποψίας», λέει ο πρόεδρος του οργανισμού στο «Χαμόγελο του Παιδιού» Κώστας Γιαννόπουλος. Σύμφωνα με τον ίδιο, μέσα σ’ ένα χρόνο το «Χαμόγελο του Παιδιού» δέχτηκε καταγγελίες από 1.700 παιδιά για κακοποίηση και μόλις τέσσερις για σεξουαλική κακοποίηση. «Πρέπει να σπάσουν τη σιωπή τους και να καταγγέλλουν τα περιστατικά. Σκοπός μας είναι να θωρακίσουμε την κοινωνία και να συνεργαστούμε με τους θεσμούς, την αστυνομία, τους εισαγγελείς, τους δικαστές, τους ανακριτές, την πρόνοια και τη σχολική κοινότητα. Πρέπει να υπάρχει μία διαδικασία όπου το παιδί που κακοποιείται σεξουαλικά, δε θα χρειάζεται να καταθέσει 12 φορές και να καταστρέφεται η ψυχή του», υπογραμμίζει ο κ. Γιαννόπουλος. Ο ίδιος μάλιστα επιμένει πως αυτό που πρέπει να γίνει οπωσδήποτε είναι η θωράκιση στα σχολεία, με γνώσεις προς το εκπαιδευτικό προσωπικό και προς τα ίδια τα παιδιά. «Κατά καιρούς η αστυνομία συλλαμβάνει άτομα που κατέχουν υλικό σεξουαλικής κακοποίησης μέσα από το διαδίκτυο. Δεν πρόκειται για παιδική πορνογραφία αλλά για κακοποίηση, αυτό πρέπει να το ξεκαθαρίσουμε. Τη Δευτέρα θα συναντηθούμε με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με σκοπό να γίνει μία συνάντηση με τους υπεύθυνος των θεσμών και να καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε πιο συντονισμένα αυτό το φαινόμενο. Λύσεις υπάρχουν, νομοθεσία υπάρχει».

«Δεν παίρνουν το ζήτημα στα σοβαρά» 

«Ευτυχώς στη Θεσσαλονίκη υπάρχει η ασφάλεια ανηλίκων καθώς και αρμόδιοι φορείς. Σε άλλες περιοχές όμως, το πρόβλημα είναι τεράστιο. Κρατάμε το παράδειγμα της Κρήτης όπου η Περιφέρεια αποφάσισε να δημιουργήσει ένα συντονιστικό όργανο μέσω του οποίου θα υπάρχει άμεση επικοινωνία των αρμοδίων υπηρεσιών της αστυνομίας, της πρόνοιας κ.ο.κ., έτσι ώστε να μην χάνεται πολύτιμος χρόνος. Από τον Οργανισμό Υγείας, το θέμα της σεξουαλικής κακοποίησης έχει αναδειχτεί πλέον ως θέμα δημόσιας υγείας», αναφέρει ο κ. Γιαννόπουλος. «Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, δύο στα πέντε παιδιά πέφτουν θύματα σεξουαλικής κακοποίησης, ξέρουμε όμως πως αυτά δεν είναι τα πραγματική στοιχεία. Πρόκειται για μία φρίκη που δεν καταγγέλλεται. Το Χαμόγελο του παιδιού μέσα σ’ ένα χρόνο δέχτηκε καταγγελίες από 1.700 παιδιά για κακοποίηση και μόλις τέσσερα παιδιά για σεξουαλική κακοποίηση. Πρέπει να σπάσουν τη σιωπή τους και να τα καταγγέλλουν». Ο πρόεδρος του οργανισμού στο «Χαμόγελο του Παιδιού» καταγγέλλει  πως κατά καιρούς αξιωματικοί υπηρεσίας, αντιμετωπίζουν το θέμα πολύ πρόχειρα και δεν ενημερώνουν τους αρμόδιους και τους ειδικούς. «Είχαμε περιστατικό όπου υποχρέωσαν μία κοπέλα να καταθέσει, ενώ δεν ήταν έτοιμη η ίδια και μπορούσαν να καταθέσουν οι γονείς της, με αποτέλεσμα να υπάρξει τεράστιο πρόβλημα. Από την άλλη πλευρά, είχαμε πολύ πρόσφατα καταγγελία ενός αγοριού όπου οι άνθρωποι της δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος δέχτηκαν την κατάθεση των παιδαγωγών, προκειμένου να μη βάλουν το παιδί να περάσει από αυτήν την φρικτή διαδικασία. Πρέπει να υπάρξει ένα πρωτόκολλο διαδικασιών και να υπάρξει επιτέλους σωστή ενημέρωση μέσα στα σχολεία. Τα αδικήματα αυτά, βάσει νόμου, τιμωρούνται παραδειγματικά. Όμως, δε μπορεί οι άνθρωποι αυτοί να αφήνονται ελεύθεροι, γιατί θα πρέπει για παράδειγμα να αποσυμφορηθούν οι φυλακές! Στο εξωτερικό υπάρχει δυνατότητα να γνωρίζει ο κόσμος ποιοι είναι αυτοί οι λεγόμενοι παιδόφιλοι έτσι ώστε όταν κάποια υπηρεσία λαμβάνει ένα σήμα, να ξέρει πώς να προφυλαχτεί και να δράσει. Έχουμε περίπτωση όπου παιδί πέρασε την φρίκη της κακοποίησης από τον πατέρα της στα επτά της χρόνια, 14 ετών το κατήγγειλε στο Χαμόγελο του Παιδιού, έγινε όλη η διαδικασία, κατέθεσε, έφτασε να γίνει φοιτήτρια, ο πατέρας καταδικάστηκε σε 30 χρόνια φυλάκισης και η μητέρα σε τέσσερα, αλλά όλη η οικογένεια της την κυνηγάει γιατί, έβαλε τον πατέρα της φυλακή. Αυτό πρέπει να σταματήσει», τονίζει ο κ. Γιαννόπουλος.

«200 καταγγελίες μέσα σε δύο χρόνια»

Η τμηματάρχης του τμήματος προστασίας ανηλίκων της διεύθυνσης ασφαλείας Θεσσαλονίκης Σοφία Κουσίδου, επισημαίνει πως το τελευταίο χρονικό διάστημα, έχουν αυξηθεί τα περιστατικά που φτάνουν τελικά στο αστυνομικό τμήμα. «Η αίσθηση μας είναι πως έχει αυξηθεί η ευκολία με την οποία μιλάνε τα παιδιά και σ’ αυτό έχει συμβάλει σε μεγάλο βαθμό η ενημέρωση. Η αίσθηση που έχουμε είναι ότι δε φοβούνται πλέον να σπάσουν τη σιωπή τους και μιλάνε πιο εύκολα στους γονείς και στους δασκάλους τους». Όπως περιγράφει η κ. Κουσίδου τα περιστατικά κακοποίησης μπορούν να αφορούν σε  προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας μέχρι και βιασμού. «Τα τελευταία δύο χρόνια είχαμε 200 καταγγελίες στο νομό Θεσσαλονίκης. Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο έχουν προφυλακιστεί  18 άτομα. Από το σύνολο όμως των καταγγελιών, ήδη πολλές υποθέσεις είναι σε εξέλιξη στις δικαστικές αίθουσες, ενώ οι ποινές που επιβάλλονται είναι πολύ βαριές. Δηλαδή, μπορεί να επιβληθεί ποινή κάθειρξης που να φτάνει τα 70 έτη», σημειώνει η ίδια. Μάλιστα, επισημαίνει ότι «εκ των πραγμάτων είναι μία πολύ δύσκολη κατάσταση, από τη στιγμή που ένα παιδί πρέπει να έρθει στην υπηρεσία για να μας πει το πρόβλημά του. Όμως είμαστε μία πολύ φιλική υπηρεσία, όπου δε φοράμε στολές και το περιβάλλον μας είναι ευχάριστο. Φυσικά, πάντα καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας, παρίσταται ψυχολόγος. Δυστυχώς οι ηλικίες των παιδιών που δέχονται σεξουαλική κακοποίηση μπορεί να ξεκινούν από τα τέσσερα έτη και να φτάνουν μέχρι και την εφηβεία». Η κ. Κουσίδου περιγράφει πως συνήθως ο δράστης προέρχεται από το οικογενειακό ή φιλικό περιβάλλον του παιδιού. «Πρόκειται για άτομα που συνήθως είναι γνωστά στην οικογένεια κι έχουν την εμπιστοσύνη της. Παλαιότερα οι γονείς ήταν πιο δύσπιστοι στις καταγγελίες που άκουγαν από τα παιδιά τους. Πλέον αμέσως ψάχνουν να δούνε τι γίνεται. Δεν υπάρχει κάποιο κριτήριο… είναι άνθρωποι από όλα τα κοινωνικά επίπεδα και από όλες της κοινωνικές τάξεις», καταλήγει.

Στο πλαίσιο της πανελλαδικής εκστρατείας «Μένει Μυστικό», «Το Χαμόγελο του Παιδιού» κατέθεσε προς συζήτηση και επεξεργασία τις παρακάτω προτάσεις:

1. Να θεσμοθετηθεί η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία από την α΄βάθμια εκπαίδευση με στόχο αφενός να ενημερώνονται τα παιδιά με έγκυρο τρόπο για τα σχετικά ζητήματα και αφετέρου να εμπεριέχει την ευαισθητοποίηση των παιδιών στο τι να αρνούνται, τι να υποψιάζονται και για να αναζητούν βοήθεια σε περίπτωση που νιώσουν απειλούμενα.
2. Να δημιουργηθούν και στην Ελλάδα εξειδικευμένα Κέντρα στα οποία εξειδικευμένη επιστημονική ομάδα θα πλαισιώνει κάθε παιδί θύμα. Στα συγκεκριμένα Κέντρα το παιδί θύμα θα καταθέτει ενοποιημένα, μία και μόνη φορά σε απόλυτα ασφαλές και φιλικό περιβάλλον σε εκπαιδευμένους Συνεντευκτές όλα όσα έχει υποστεί. Στη διαδικασία αυτή θα συμμετέχουν όλοι οι εμπλεκόμενοι επαγγελματίες (εισαγγελία, αστυνομία, κοινωνικές υπηρεσίες, υπηρεσίες σωματικής και ψυχικής υγείας).
3. Να υπάρχει αυστηρός περιορισμός των δυνατοτήτων των εμπλεκόμενων υπηρεσιών να καλούν το παιδί – θύμα για περαιτέρω καταθέσεις-συνεντεύξεις ή μαρτυρίες πριν ή μετά αυτή την ενοποιημένη κατάθεσή του προκειμένου να περιοριστεί η δευτερογενής θυματοποίηση των παιδιών που αποκαλύπτουν και να μην αποθαρρύνονται τα σιωπηλά μέχρι σήμερα θύματα στο να αποκαλύψουν και αυτά.
4. Να συσταθεί και στην Ελλάδα ένας ενιαίος φορέας για την καταγραφή των περιστατικών και της φύσης αυτών.
5. Να δημιουργηθούν εξειδικευμένα θεραπευτικά Κέντρα για τα παιδιά θύματα σεξουαλικής κακοποίησης.
6. Να εκπαιδευτούν οι εμπλεκόμενοι επαγγελματίες ώστε να μπορούν να διαχειρίζονται αποτελεσματικά κάθε περιστατικό (αστυνομικοί, εισαγγελείς, εκπαιδευτικοί, γιατροί, κοινωνικές υπηρεσίες).
7. Να απαιτείται πιστοποιητικό λευκού ποινικού μητρώου για την πρόσληψη επαγγελματιών σε όλους τους φορείς (δημόσιους και ιδιωτικούς) που έρχονται σε επαφή με παιδιά. Το πιστοποιητικό θα πρέπει να ανανεώνεται ετησίως.
8. Να επιταχύνονται οι νομικές διαδικασίες και να μην ακολουθούν την συνήθη χρονική ροή. Στις υποθέσεις σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών η διαδικασία αργεί εξουθενωτικά για τα παιδιά – θύματα με ολέθρια αποτελέσματα.
9. Να είναι αυστηρότερες και παραδειγματικές οι ποινές όσων καταδικάζονται για σεξουαλικά εγκλήματα ενάντια στα παιδιά. Να εκτίουν το σύνολο της ποινής τους, χωρίς καμία ελάφρυνση και να παραμένουν καθόλη τη διάρκεια εγκλεισμού τους σε σωφρονιστικά ιδρύματα υψίστης ασφαλείας. Τέλος, να τηρείται Μητρώο καταγραφής όσων έχουν καταδικαστεί για σεξουαλικά εγκλήματα ενάντια στα παιδιά.karfitsa.gr