Ιδού η ζημιά από το παρεμπόριο και το λαθρεμπόριο στην Ελλάδα (ΠΙΝΑΚΕΣ +ΣΤΟΙΧΕΙΑ)

Την «απελευθέρωση» του νόμιμου εμπορίου από την «ομηρεία» του παρεμπορίου, το οποίο συνιστά μία ακατάσχετη αιμορραγία για την ελληνική οικονομία και αγορά, αφού τα περισσότερα έσοδά του δεν παραμένουν εντός...
της χώρας, ζητά η ΕΣΕΕ.

Η Συνομοσπονδία ανέκαθεν αντιλαμβανόταν και εξακολουθεί να αντιλαμβάνεται το παρεμπόριο ως ένα πρόβλημα πρώτης γραμμής, το οποίο χρειάζεται λύσεις που θα είναι αποτέλεσμα ευρείας διαβούλευσης και συνεργασίας ανάμεσα στους αρμόδιους και ενδιαφερόμενους φορείς. 

Δυστυχώς, το παρεμπόριο εξακολουθεί να αποτελεί για το οργανωμένο εμπόριο μάστιγα που πλήττει τόσο την ελληνική όσο και την ευρωπαϊκή οικονομία εν γένει, αποτελεί μία δυσάρεστη πραγματικότητα, η οποία, ιδιαίτερα μέσα στο καθεστώς της κρίσης, προσλαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις.
Οι εκτιμήσεις για απομύζηση δυνητικών πόρων (περίπου 17-20 δις € σε ετήσια βάση), οι οποίοι θα κατευθύνονταν στην πραγματική οικονομία αλλά και η απώλεια κάρπωσης ετήσιων φορολογικών εσόδων ύψους περίπου 3,5 δις €, μόνο από το ΦΠΑ, ταυτίζονται με τα αποτελέσματα της πρόσφατης έκθεσης του ΟΟΣΑ (Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης -EUIPO-) για τη διακίνηση των παραποιημένων προϊόντων στη διεθνή αγορά.  
Αναλυτικότερα, το γεγονός πως η χώρα μας κατατάσσεται στις 10 πρώτες θέσεις στην Ε.Ε. όσον αφορά στις επιπτώσεις από τη συνεχή επέκταση παραβατικών δραστηριοτήτων, δημιουργεί έντονο προβληματισμό για τις συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού και τις στρεβλώσεις που αυτές προκαλούν.

Βάσει των πορισμάτων της έρευνας του ΟΟΣΑ/EUIPO, η Ελλάδα συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών που εμπλέκονται περισσότερο σε υποθέσεις διακίνησης παραποιημένων προϊόντων, με συνέπεια να κατατάσσεται στην πρώτη θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, όσον αφορά τον αντίκτυπο που έχει στην οικονομία της η κυκλοφορία προϊόντων - «μαϊμού». Η νέα έκθεση των ΟΟΣΑ και EUIPO δείχνει ότι η Κίνα είναι ο κορυφαίος παραγωγός παραποιημένων προϊόντων σε εννέα από τις δέκα κατηγορίες προϊόντων που εξετάζονται, με τη χώρα μας να αποτελεί την 7^η οικονομία, προέλευσης απομιμήσεων, με τη μεγαλύτερη εμπλοκή σε υποθέσεις πλαστών γυαλιών ηλίου, φωτογραφικού εξοπλισμού και ιατρικών συσκευών. Τα προαναφερθέντα στοιχεία καταδεικνύουν το βαθμό του προβλήματος και καθιστούν σαφές πως παρά την κατακόρυφη αύξηση των ελέγχων που διενεργήθηκαν στη διάρκεια του 2016 από το ΣΥΚΑΠ (Συντονιστικό Κέντρο Αντιμετώπισης Παρεμπορίου), 95.305 έναντι 29.242 το 2015, πρέπει να ληφθούν ακόμη πιο αυστηρά μέτρα και να αναδειχθεί η έκταση της προκαλούμενης ζημιάς.

Τα στοιχεία των κατασχέσεων παραποιημένων/απομιμητικών προϊόντων που πραγματοποίησαν οι Τελωνειακές Αρχές της χώρας, βάσει του Καν. (ΕΕ) 608/2013, καταδεικνύουν τα ακόλουθα:

Πίνακας 1: Αποτελέσματα ελέγχων για Παραποιημένα προϊόντα - Συνολικός αριθμός κατασχεθέντων προϊόντων (στοιχεία από τελωνειακές αρχές)
	1ο Εξάμηνο 2017	2016
Συνολικός αριθμός κατασχεθέντων τεμαχίων	11.648.613	20.744.871
Τσιγάρα (τεμάχια)	10.700.000	19.050.000
Μπαταρίες  (τεμάχια)	948.613	1.348.000	1.694.871
Λοιπά/Διάφορα προϊόντα (τεμάχια)		346.871

Ø  Στη διάρκεια του 2016 από τις συνολικές κατασχέσεις των 346.871 τεμαχίων διαφόρων ειδών το 46,7% (161.894 τεμάχια) αφορούσε αξεσουάρ (συμπεριλαμβάνονται τα γυαλιά ηλίου) και το 16,4% (56.708 τεμάχια) αφορούσε παιχνίδια/σχολικά είδη. Η Κίνα αποτελούσε την χώρα προέλευσης των κατασχεθέντων στο 48,1% των περιπτώσεων.

Ø  Κατά το 1^ο εξάμηνο του 2017 από τις κατασχέσεις των 948.613 τεμαχίων διαφόρων ειδών το 16,9% (160.006 τεμάχια) αφορούσε αξεσουάρ (συμπεριλαμβάνονται τα γυαλιά ηλίου) και το 37,7% (357.857 τεμάχια) αφορούσε  παιχνίδια/σχολικά είδη. Η Κίνα αποτελούσε την χώρα προέλευσης των κατασχεθέντων στο 99,97% των περιπτώσεων.

Λαθρεμπόριο Καυσίμων – Καπνικών προϊόντων – Αλκοολούχων ποτών

  Η αδυναμία αντιμετώπισης μίας χρόνιας παθογένειας της ελληνικής οικονομίας, όπως εκείνης του λαθρεμπορίου Καυσίμων, Καπνικών προϊόντων & Αλκοολούχων ποτών συντελεί σε σημαντικό βαθμό στην παρατεταμένη αιμορραγία των δημόσιων ταμείων. Σε συνδυασμό με τα προϊόντα απομίμησης/παρεμπορίου συνιστούν μια αλυσίδα παρανομίας και  αιμορραγίας της οικονομία, θέτοντας ανυπέρβλητα εμπόδια στην προσπάθεια εξυγίανση της αγοράς. Δυστυχώς, με βάση και τα στοιχεία που παρατίθενται παρακάτω, προκύπτει το συμπέρασμα πως διαχρονικά ο αριθμός των ελέγχων βαίνει μειούμενος, θέτοντας σε κίνδυνο όχι μόνο την πορεία επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων αλλά πολύ περισσότερο την ίδια την υγεία των καταναλωτών.  

Αποτελέσματα ελέγχων για την πάταξη του Λαθρεμπορίου

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, το λαθρεμπόριο σε Καύσιμα, Καπνικά και Αλκοολούχα ποτά ξεπερνά το 1,3 δις €. Ποσό το οποίο χάνει ετησίως το ελληνικό Δημόσιο, ενώ οι νόμιμες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε όλο το φάσμα της αγοράς, όχι απλώς περιορίζουν τα κέρδη τους, αλλά αρκετές αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα επιβίωσης.

Στον τομέα των καυσίμων και σε ετήσια βάση το λαθρεμπόριο υπολογίζεται σε 300 - 500 εκ. €, στα καπνικά προϊόντα ανέρχεται στα 650 - 700 εκ. €, ενώ στα αλκοολούχα ποτά προσεγγίζει τα 100 εκ. €.

Από 1/1/2016 έως τα τέλη Μαΐου του 2017 διενεργήθηκαν από τις εποπτευόμενες ελεγκτικές περιφερειακές δομές συνολικά 18.372 έλεγχοι και καταλογίστηκαν 1.015.037 παραβάσεις σε 6.002 επιχειρήσεις (ποσοστό παραβατικότητας 32,67%). Εντοπίσθηκαν διαφυγόντα έσοδα  119,5 εκ. € και επιβλήθηκαν πρόστιμα 12,6 εκ. €. 

Πίνακας 2: Εισπράξεις ποσών από δράσεις καταπολέμησης  του λαθρεμπορίου Καυσίμων & Καπνικών (στοιχεία από τελωνειακές αρχές)
	2013	2014	2015	2016	Α΄ Πεντάμηνο 2017
Εισπράξεις ποσών από δράσεις καταπολέμησης  του λαθρεμπορίου Καυσίμων	14,29 εκ. €	11,69 εκ. €	4,98 εκ. €	3,85 εκ. €	1,32 εκ. €
Εισπράξεις ποσών από δράσεις καταπολέμησης  του λαθρεμπορίου Καπνικών	1,42 εκ. €	4,09 εκ. €	16,35 εκ. €	1,90 εκ. €	1,03 εκ. €
Σύνολο Εισπράξεων	15,71 εκ. €	15,78 εκ. €	21,33 εκ. €	5,75 εκ. €	2,35 εκ. €

Πίνακας 3: Βεβαιώσεις ποσών από δράσεις καταπολέμησης  του λαθρεμπορίου Καυσίμων & Καπνικών (στοιχεία από τελωνειακές αρχές)
	2016	Α΄ Οκτάμηνο 2017
Βεβαιώσεις ποσών από δράσεις καταπολέμησης  του λαθρεμπορίου Καυσίμων	6,4 εκ. €	13,4 εκ. €
Βεβαιώσεις ποσών από δράσεις καταπολέμησης  του λαθρεμπορίου Καπνικών	378 εκ. €	215 εκ. €

Ø  Τελωνειακοί έλεγχοι για λαθραία καύσιμα: Οι περιορισμένης έκτασης έλεγχοι για λαθρεμπόριο πετρελαιοειδών που διενεργήθηκαν το διάστημα από 1/1/2013 - 31/5/2017 είχαν ως αποτέλεσμα τη βεβαίωση ποσών συνολικού ύψους 72 εκ. € και την είσπραξη 36,13 εκ. €.

Ø  Τελωνειακοί έλεγχοι για λαθραία προϊόντα καπνού: Οι έλεγχοι για λαθραία διακίνηση προϊόντων καπνού, τα τελευταία 4,5 περίπου χρόνια, αν και έχουν αποδώσει τον καταλογισμό διαφυγόντων φόρων και προστίμων συνολικού ύψους 856 εκ. €, δεν έχουν ωφελήσει σημαντικά τα δημόσια ταμεία, καθώς τα ποσά που έχουν τελικά εισπραχθεί από τους ελέγχους αυτούς δεν υπερέβησαν τα 25 εκ. €.

Λαθρεμπόριο καυσίμων:

Ø  Το 2014 διενεργήθηκαν 27.365 έλεγχοι, ενώ το 2015 μειώθηκαν κατά 67,6%. Στο διάστημα Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου του 2016 πραγματοποιήθηκαν 2.567 έλεγχοι.

Ø  Σύμφωνα με πληροφορίες από φορείς της αγοράς, τα δεδομένα του συστήματος εισροών - εκροών δεν αξιοποιούνται στο βαθμό που πρέπει, καθώς παρατηρείται έλλειψη καταρτισμένου προσωπικού για να ελέγξει τα στοιχεία που προκύπτουν από το ηλεκτρονικό σύστημα.

Λαθρεμπόριο καπνικών/τσιγάρων

Οι έλεγχοι που διενεργούνται στα καπνικά, αν και έχουν καλύτερα αποτελέσματα για τα δημόσια έσοδα, ωστόσο δείχνουν ότι το λαθρεμπόριο αποστερεί από το ελληνικό Δημόσιο τεράστια ποσά εσόδων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της διεύθυνσης στρατηγικής τελωνειακών ελέγχων και παραβάσεων:

Ø  Το 2014 διενεργήθηκαν 11.754 έλεγχοι, ενώ το 2015 μειώθηκαν στους 6.585, με τις αρμόδιες ελεγκτικές υπηρεσίες να προβαίνουν στην κατάσχεση 634,9 εκ. τεμαχίων καπνικών προϊόντων.

Ø  Στο διάστημα Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου 2016 διενεργήθηκαν 4.531 έλεγχοι, με τις κατασχέσεις να ανέρχονται στα 363,9 εκ. τεμάχια τσιγάρα.

Πρόσφατα στοιχεία για το λαθρεμπόριο τσιγάρων στην Ελλάδα στη διάρκεια του 2016 έδειξαν ότι το ελληνικό Δημόσιο απώλεσε έσοδα περίπου 600 εκ. €. Η Ελλάδα κατέλαβε και το 2016 τη 2^η θέση μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την υψηλότερη κατανάλωση παράνομων τσιγάρων, παρά την πτώση κατά μία ποσοστιαία μονάδα σε σχέση με το 2015 (18,8% το 2016, έναντι 19,8% το 2015). Η μεγάλη έκταση που έχει λάβει η παράνομη διακίνηση και εγχώρια κατανάλωση τσιγάρων έγκειται στη διαρκή αύξηση της φορολογίας, η οποία από την 1^η Ιανουαρίου 2017 ανέρχεται το 90% της μέσης λιανικής τιμής.

Βάσει πορισμάτων σχετικής μελέτης, στην Ελλάδα το 2016: α) Ο όγκος των παράνομων τσιγάρων μειώθηκε κατά 12% σε σχέση με το 2015, λόγω των συνεχών ελέγχων που διενήργησαν οι διωκτικές αρχές, αλλά παραμένει ακόμη πολύ υψηλός, στα 3,62 δις τεμάχια. β) Εάν είχαν καταναλωθεί τα 3,62 δις τσιγάρα στη νόμιμη αγορά, θα είχε επέλθει τόνωση των κρατικών εσόδων κατά τουλάχιστον 600 εκ. €. γ) Η συρρίκνωση της νόμιμης αγοράς συνεχίστηκε και το 2016, με νέα μείωση πωλήσεων κατά 6%.

Λαθρεμπόριο αλκοολούχων ποτών:

Η υπερφορολόγηση στα αλκοολούχα ποτά πυροδότησε την έξαρση του λαθρεμπορίου και  εξέθρεψε τη φοροδιαφυγή, με συνέπεια τη συρρίκνωση των δημοσίων εσόδων. Αναλυτικότερα, οι 4 αυξήσεις του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) σε συνδυασμό με την αύξηση του ανώτατου συντελεστή ΦΠΑ από το 19% στο 24% την περίοδο 2009/2016, είχαν ως αποτέλεσμα την άνοδο κατά 30% της λιανικής τιμής των οινοπνευματωδών ποτών και τη γιγάντωση του λαθρεμπορίου. Τα διαφυγόντα δημόσια έσοδα εκτιμώνται στα 130 εκ. € σε ετήσια βάση,  με το 1/5 της συνολικής κατανάλωσης να συνιστά προϊόν λαθρεμπορίου. 

Νομοθετικές ρυθμίσεις για τον έλεγχο του παρεμπορίου

Η Πολιτεία μετά από πολλά χρόνια αδράνειας, επιτέλους, δείχνει εμπράκτως την διάθεση να βελτιώσει και να εφαρμόσει τους νόμους.  Με τον τελευταίο νόμο 4624/2014, επήλθαν σημαντικές τροποποιήσεις στο πλαίσιο του υπαιθρίου εμπορίου.  Μαζί με τις θετικές διατάξεις που περιλάμβαναν την χρήση προσωποπαγών αδειών, πολύ  συγκεκριμένη χωροθέτηση και την ενεργοποίηση της Ελληνικής Αστυνομίας στον έλεγχο, καταργήθηκαν και διατάξεις σημαίνουσας σημασίας, γεγονός που δεν βοήθησε στην τιθάσευση του φαινομένου του παράνομου παρεμπορίου, το οποίο δρα εις βάρος των οργανωμένων επιχειρήσεων.

Στις 7 Φεβρουαρίου, το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης έθεσε σε δημόσια διαβούλευση σχέδιο νόμου, το οποίο δεν έχει ακόμα νομοθετηθεί και θα αποτελέσει τομή για τον έλεγχο και τον εξορθολογισμό του υπαιθρίου εμπορίου.  Στην παρακάτω παράθεση των διατάξεων του εν λόγω νομοσχεδίου, η ΕΣΕΕ κατά κύριο λόγο συμφωνεί, ενώ οι προτάσεις μας για την συμπλήρωση αυτού του, μετά από πολλά χρόνια, ολοκληρωμένου νομοθετικού κειμένου παρατίθενται και αποτυπώνονται στο παρόν υπόμνημα. 

Θεωρούμε ότι η νομοθέτηση των συγκεκριμένων προτάσεων, η οποία, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη πληροφόρηση που έχουμε, προχωράει σύντομα, θα βελτιώσει λειτουργικά το όλο πλαίσιο και θα αυξήσει την αποτελεσματικότητα του νόμου, προφυλάσσοντας ταυτόχρονα το οργανωμένο εμπόριο από ένα μεγάλο κεφάλαιο αθέμιτου ανταγωνισμού και βοηθώντας συνολικά στην διατήρηση της αξιοπιστίας του ελληνικού εμπορίου απέναντι στον τελικό καταναλωτή.

Γενικά

·        Γίνεται δεκτό το αίτημα της ΕΣΕΕ για κατάργηση της άσκησης του υπαιθρίου εμπορίου σε ιδιωτικούς χώρους.

·        Δημιουργείται μία ενιαία ομάδα υπαίθριων αγορών και οι λαϊκές αγορές ενσωματώνονται σε αυτήν.

·        Απαγορεύονται γενικώς οι υπαίθριες αγορές μπροστά από τα καταστήματα αλλά δυστυχώς δεν αποκλείονται από τα ιστορικά κέντρα των πόλεων.  Η ΕΣΕΕ κάνει μέσω των open malls με το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης μία προσπάθεια για την αναβάθμιση των υποβαθμισμένων κέντρων των πόλεων και είναι άτοπο να ακυρώνεται αυτή η συλλογική προσπάθεια από δραστηριότητες που δεν ταυτίζονται με τον σκοπό αυτό.  Ζητούμε την διεύρυνση της διάταξης, προκειμένου να εξοβελιστεί το υπαίθριο εμπόριο από τα ιστορικά κέντρα των πόλεων.

·        Για κάθε υπαίθρια αγορά, η αρμόδια αρχή, είτε πρόκειται για τον Δήμο είτε για την Περιφέρεια, πρέπει να εκδώσει ειδικό κανονισμό λειτουργίας, ο οποίος είναι ανοιχτός στους πολίτες.

·        Η άδεια υπαιθρίου εμπορίου πρέπει να αναγράφει υποχρεωτικά:

-         Τις λαϊκές αγορές που συμμετέχει ο υπαίθριος έμπορος και τις θέσεις του ανά ημέρα.

-         Την στάσιμη υπαίθρια θέση αν ασκεί στάσιμο εμπόριο.

-         Την Περιφέρεια που ασκεί πλανόδιο εμπόριο.

·        Τα όργανα ελέγχου του υπαιθρίου εμπορίου είναι:

-         Οι υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου

-         Τα όργανα των Περιφερειών

-         Οι αρμόδιες υπηρεσίες των Δήμων

-         Τα ΚΕΛΑΥΕ, τα οποία επανασυστήνονται

-         Η Ελληνική Αστυνομία

-         Το Λιμενικό για τους χώρους ευθύνης του

-         Τα διοικητικά πρόστιμα που βεβαιώνονται για τους παραβάτες κυμαίνονται από 100 έως 3.000 ευρώ. Αν το πρόστιμο καταβληθεί μέσα σε 20 ημέρες μειώνεται στο μισό, αλλιώς βεβαιώνεται στην αρμόδια ΔΟΥ.

·        Πραγματοποιείται η πρότασή μας για εθνικό πληροφοριακό σύστημα που θα περιλαμβάνει τις λαϊκές αγορές όλης της χώρας, μητρώο αδειών υπαιθρίων εμπόρων και μητρώο προστίμων.

Λαϊκές Αγορές

·        Εισάγονται νέες απαιτήσεις για τα προϊόντα και την διακίνησή τους στις λαϊκές αγορές.  Εφαρμόζονται πλέον οι αγορανομικοί κανόνες ΔΙΕΠΠΥ, γίνεται άμεση αναφορά στον φορολογικό κώδικα, τίθενται εκτός νόμου οι απομιμήσεις όπως επανειλημμένως είχαμε ζητήσει, εφαρμόζεται η τελωνειακή νομοθεσία και οι νόμοι για το λαθρεμπόριο.

·        Δημιουργείται κιόσκι ελέγχου, όπως έχουμε προτείνει.  Σε κάθε λαϊκή αγορά σταθμεύει μόνιμος ελεγκτής, ο οποίος αντικαθίσταται υποχρεωτικά μετά 6 μήνες. Ο ελεγκτής συνεργάζεται με δύο εκπροσώπους, έναν των παραγωγών και έναν των πωλητών.

·        Τα διαρκή είδη τίθενται και πάλι στα όρια της λαϊκής αγοράς.

·        Δημιουργείται στις Περιφέρειες Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας -και από εκεί και πέρα σε κάθε περιφερειακή ενότητα (νομό)- Επιτροπή για τον γενικότερο έλεγχο του πλαισίου των λαϊκών αγορών στην περιοχή.  Η ΕΣΕΕ ζητάει την συμμετοχή εκπροσώπου του τοπικού Εμπορικού Συλλόγου ή της αρμόδιας Ομοσπονδίας στην κάθε Επιτροπή, πράγμα που δεν προβλέπεται από το σχέδιο νόμου.

·        Την ίδρυση, επέκταση και κατάργηση των λαϊκών αγορών αποφασίζει το Περιφερειακό Συμβούλιο, μετά από πρόταση του οικείου Δημοτικού Συμβουλίου.

·        Την χωροθέτηση και μετακίνηση των λαϊκών αγορών αποφασίζουν οι Δήμοι.

·        Γίνεται δεκτή η πρότασή μας για απογραφή και απεικόνιση όλων των λαϊκών αγορών της χώρας.

·        Γίνεται δεκτή η πρότασή μας για νομοθετική κατοχύρωση των ημερών λειτουργίας των λαϊκών αγορών: Περιέχεται πλέον στον νόμο ότι οι λαϊκές αγορές λειτουργούν από Δευτέρα έως Σάββατο και έτσι αποκλείεται η λειτουργία τους την Κυριακή.

·        Γίνεται δεκτή η πρότασή μας για επαναθεσμοθέτηση της ποσοτικής αναλογίας διαρκών προϊόντων και προϊόντων γης και θάλασσας.  Συγκεκριμένα, η αναλογία πρωτογενών προϊόντων με διαρκή καθορίζεται σε 9 προς 1.  Όπου δεν ισχύει αυτή η ισορροπία, όταν κενώνονται θέσεις, αυτές αναπληρώνονται από τα προϊόντα γης και θάλασσας, μέχρι να επιτευχθεί το 9 προς 1.

·        Η πρόσοψη των πάγκων δεν πρέπει να ξεπερνά τα 6 μέτρα.  Εάν δεν προσέλθει ένας υπαίθριος μικροπωλητής στο πόστο του, οι λοιποί δεν μπορούν να καταλάβουν τον συγκεκριμένο χώρο.

·        Εισάγεται σύστημα μοριοδότησης για την γενικότερη βελτίωση της θέσης των συμμετεχόντων στις λαϊκές αγορές, με έμφαση στην νομιμότητα και έλλειψη παραβατικότητας.

Ως προς τον Παραγωγό

·        Ο παραγωγός είναι υποχρεωμένος να καταγράφει όλα τα προϊόντα που διαθέτει σε δελτία αποστολής.  Επίσης τηρεί καταστάσεις διακινούμενων ποσοτήτων.  Παράλληλα, πρέπει να αναρτά πινακίδα με την ένδειξη «Παραγωγός».

·        Στους παραγωγούς, εκτός από τους κλασικούς αγρότες, προστίθενται οι καλλιτέχνες, χειροτέχνες και αντίστοιχα στα σχετικά είδη, αυτά της λαϊκής τέχνης, κοσμήματα και καλλιτεχνήματα.

·        Οι παραγωγοί αναπληρώνονται από τον σύζυγο ή τα τέκνα ακόμη και όταν δεν έχουν άδεια, με μια απλή δήλωση στον αρμόδιο φορέα. Τα στοιχεία του αναπληρωτή καταχωρούνται στην άδεια.

·        Την άδεια παραγωγού εκδίδει ο οικείος Δήμος.  Σε Αττική και ευρύτερη Θεσσαλονίκη οι αντίστοιχες Περιφέρειες.

·        Στην άδεια καταγράφεται πλέον και ο ασφαλιστικός φορέας, ενώ απαιτείται ενημερότητα κάθε τριετία.

·        Η ισχύς της άδειας παραγωγού επεκτείνεται:

-         Σε όλη την επικράτεια (για λαϊκές αγορές).

-         Σε όλη την περιφέρεια για στάσιμο εμπόριο, αφού όμως πρώτα πάρει άδεια από τον οικείο Δήμο.

-         Σε όλη την περιφέρεια για πλανόδιο εμπόριο.

·        Συστήνεται σε κάθε Περιφέρεια 3μελής επιτροπή, η οποία ελέγχει δειγματοληπτικά εάν ο παραγωγός πράγματι παράγει τα προϊόντα που διαθέτει. Θεωρούμε ότι και στην συγκεκριμένη επιτροπή πρέπει να μετέχει εκπρόσωπος του αρμόδιου Εμπορικού Συλλόγου ή της Ομοσπονδίας.

Ως προς τον Επαγγελματία

·        Η άδεια του επαγγελματία πωλητή προκηρύσσεται και περιέχει υποχρεωτικά τον ΑΦΜ, τον αριθμό της ταμειακής του μηχανής και βεβαίωση από το Τaxis.

·        Η άδεια μπορεί να ισχύει επίσης για τις χριστουγεννιάτικες και πασχαλινές αγορές και τις εμποροπανηγύρεις εντός της οικείας περιφέρειας.

·        Ο επαγγελματίας πρέπει να αναρτά πινακίδα με την ένδειξη «Επαγγελματίας».

·        Σε ότι αφορά τις «σταθερές» υπαίθριες δραστηριότητες, η άδεια ισχύει μόνο για μία μορφή υπαιθρίου εμπορίου (λαϊκή αγορά, στάσιμο ή πλανόδιο).

·        Ο επαγγελματίας απαγορεύεται να έχει εισοδήματα από οποιαδήποτε άλλη απασχόληση.

·        Η μεταβίβαση της άδειας επιτρέπεται μόνο αιτία θανάτου ή σε περίπτωση αναπηρίας στο 67%.  Αν μεταβιβαστεί η άδεια, δεν μπορεί να επανεκδοθεί στο ίδιο όνομα.  Η άδεια μεταβιβάζεται αποκλειστικά στα τέκνα, στον σύζυγο ή στα αδέλφια του επαγγελματία, εφόσον είναι άνεργοι.

·        Σε ότι αφορά την προσωρινή ή μόνιμη αναπλήρωση, αυτή μπορεί να γίνει από σύζυγο ή από συγγενή εξ' αίματος ή εξ' αγχιστείας ή αν δεν υπάρχουν αυτοί ή αρνηθούν, από συγκεκριμένο και νόμιμα δηλωμένο υπάλληλο.  Είναι στα θετικά του νομοσχεδίου ότι, τόσο οι επαγγελματίες όσο και οι παραγωγοί μπορούν να προσλαμβάνουν υπαλλήλους, μόνο μετά από κανονική αναγγελία της πρόσληψης και λήψη όλων των τυπικών προϋποθέσεων που ισχύουν για τις οργανωμένες επιχειρήσεις.

Γενικά για τις λαϊκές αγορές, θέση της ΕΣΕΕ είναι ότι θα πρέπει να πάψουν επιτέλους να αποτελούν παραπάζαρα και να ανταποκριθούν στην κύρια αποστολή τους, ήτοι να διατίθενται στους χώρους τους μόνο προϊόντα γης και θάλασσας ή παραδοσιακά προϊόντα και μόνο από τους παραγωγούς.  Θα πρέπει επίσης να μετακινηθούν εκτός των κεντρικών οδικών αξόνων, αρτηριών και οδών, μεγαλύτερων ή μικρότερων περιοχών. 

Εμποροπανηγύρεις – Χριστουγεννιάτικες – Πασχαλινές αγορές

·        Οι εμποροπανηγύρεις αποφασίζονται από τα δημοτικά συμβούλια.  Σε αυτά περνούν επίσης οι χριστουγεννιάτικες και πασχαλινές αγορές.  Η απόφαση κοινοποιείται στην περιφέρεια.

·        Οι εμποροπανηγύρεις πραγματοποιούνται πάντοτε επ' ευκαιρία επετείων κοσμικών ή θρησκευτικών.

·        Η επιτρεπόμενη από τον νόμο διάρκεια είναι η εξής:

-         Θρησκευτικές και επετειακές εμποροπανηγύρεις: 5 ημέρες

-         Παραδοσιακές εμποροπανηγύρεις (μία φορά ετησίως): 7 ημέρες. Ειδικά για τις εμποροπανηγύρεις, γίνεται δεκτό το αίτημά μας να ορίζεται διάρκεια της πανήγυρης και όχι διάρκεια της άδειας του συμμετέχοντος σε αυτήν.

-         Πασχαλινές αγορές: 10 ημέρες.

-         Χριστουγεννιάτικες αγορές: 15 ημέρες.

Σε ότι αφορά τις σχετικές διατάξεις, η ΕΣΕΕ εμμένει στην θέση της για κατάργηση όλων των εμποροπανηγύρεων, εκτός εκείνων που έχουν παραδοσιακά (εορταστικά) χαρακτηριστικά και παράλληλα να μην επιτρέπεται η δημιουργία νέων.  Εναλλακτικά, να επιτρέπεται μόνο μία εμποροπανήγυρη ανά Δήμο/Δημοτική Κοινότητα/Τοπική Κοινότητα  το χρόνο. Παράλληλα, οι εμποροπανηγύρεις θα πρέπει και αυτές να πραγματοποιούνται εκτός των ιστορικών και εμπορικών κέντρων των πόλεων και κωμοπόλεων και να διαρκούν το πολύ μέχρι τρεις (3) ημέρες. Αναφορικά με τις χριστουγεννιάτικες και πασχαλινές αγορές, η Συνομοσπονδία ζητάει η μέγιστη διάρκειά τους να μην ξεπερνάει και στις δύο περιπτώσεις τις 5 ημέρες, ενώ θα πρέπει να καθορίζονται ρητά τα προσφερόμενα προϊόντα στις αγορές αυτές, τα οποία θα πρέπει να δικαιολογούν τον χαρακτήρα των ημερών.  Εάν σε σχετική αγορά διατίθενται και διαρκή είδη, να παύει αμέσως η συνέχιση της λειτουργία της.

Κυριακάτικες Αγορές

Οι κυριακάτικες αγορές παραμένουν στην αρμοδιότητα της Περιφέρειας, αλλά διαβαθμίζονται πλέον σε:

1.      Διαρκών ειδών, ένδυσης, υπόδησης κλπ.

2.      Ειδών και επιχειρήσεων παλαιοπωλείου

3.      Βιβλίων

Δεν επιτρέπονται καθόλου τα τρόφιμα, ενώ επιτρέπονται υπό προϋποθέσεις οι πωλήσεις ζώων.

Περαιτέρω, η ΕΣΕΕ προτείνει οι κυριακάτικες αγορές να πραγματοποιούνται εκτός των ιστορικών και εμπορικών κέντρων των πόλεων και κωμοπόλεων,  σε ελεγχόμενους δημοτικούς χώρους που θα αποτυπώνονται σε σχεδιάγραμμα, το οποίο θα ενσωματώνεται στην πρόταση του Δημοτικού Συμβουλίου προς τον Περιφερειάρχη.

Καταναλωτικές Αγορές

·        Εισάγονται οι αγορές των καταναλωτών, τις οποίες σχεδιάζουν και οργανώνουν οι ενώσεις και συνεταιρισμοί καταναλωτών και οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις.  Συμμετέχουν οι επαγγελματίες αγρότες, οι πολύ μικρές βιοτεχνικές επιχειρήσεις, οι αγροτικοί συνεταιρισμοί κλπ.

·        Οι αγορές πραγματοποιούνται μετά από άδεια του Δήμου. Εδώ ωστόσο, θέλουμε να εκφράσουμε την εξής επιφύλαξη: όλοι γνωρίζουμε τις συνέπειες που είχαν τα περίφημα στα πρώτα χρόνια της κρίσης «κινήματα της πατάτας». Οι συγκεκριμένες «αγορές», ενώ είχαν διαφημιστεί ως πωλήσεις στους καταναλωτές χωρίς μεσάζοντες, τελικά αποδείχθηκαν καλά οργανωμένα κερδοσκοπικά παζάρια λαθραίων προϊόντων αμφιβόλου ποιότητας, τα οποία διοχετεύονταν στην αγορά χωρίς κανένα παραστατικό, κλονίζοντας περαιτέρω τις εμπορικές επιχειρήσεις αλλά και την εμπιστοσύνη των καταναλωτών στα τοπικά προϊόντα γης και θάλασσας.  Χρειάζεται προσοχή προκειμένου να αποφευχθούν παρόμοια φαινόμενα και οι καταναλωτικές αγορές να μην καταλήξουν σαν αυτά τα κερδοσκοπικά παραπάζαρα.

Στάσιμο Υπαίθριο Εμπόριο

·        Απαγορεύεται η άσκησή του μπροστά σε συναφή καταστήματα.  Η ελάχιστη απόσταση ορίζεται στα 50 μέτρα.

·        Παραμένει η απόσταση άσκησής του των 300 μέτρων από τις λαϊκές αγορές στους μεγάλους δήμους και 150 μέτρων στους μικρούς.

·        Με το σχέδιο νόμου εισάγεται, μετά από πρότασή μας, η απόσταση μεταξύ των θέσεων στάσιμου εμπορίου: 100 μέτρα για τους μεγάλους δήμους, 50 μέτρα για τους μικρούς δήμους.

·        Οι παραγωγοί υποβάλλουν αίτηση για άδεια, ενώ οι επαγγελματικές άδειες προκηρύσσονται.  Ισχύει και εδώ σύστημα μοριοδότησης.

Πλανόδιο Υπαίθριο Εμπόριο 

·        Παραμένει η απαγόρευση της άσκησης εντός 150 μέτρων από καταστήματα ομοειδών ειδών και σε δημοτικές κοινότητες άνω των 5.000 κατοίκων.

·        Οι περιφέρειες αναρτούν κατάλογο με τις δημοτικές κοινότητες που επιτρέπεται η λειτουργία πλανοδίου εμπορίου.

·        Οι παραγωγοί αιτούνται άδεια, ενώ οι επαγγελματικές άδειες προκηρύσσονται.  Ισχύει επίσης σύστημα μοριοδότησης.

Σε ότι αφορά το πλανόδιο εμπόριο, εκτός των παραπάνω, θα πρέπει να απαγορεύεται επίσης η άσκησή του εγγύς των οργανωμένων καταστημάτων που διαθέτουν είδη γης και θάλασσας.  Παράλληλα , θα πρέπει να ισχύσουν στην πράξη αυστηρές ρυθμίσεις που θα προστατεύουν την δημόσια υγεία και ασφάλεια, ευθέως αναλογικές με τις αντίστοιχες διατάξεις που ισχύουν για τα οργανωμένα καταστήματα ομοειδών ειδών.

Διάγραμμα γενικών προτάσεων ΕΣΕΕ για τον έλεγχο του παρεμπορίου - λαθρεμπορίου

Η ΕΣΕΕ αντιλαμβανόμενη τις επιζήμιες συνέπειες τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους καταναλωτές από τη συνεχή διόγκωση του παρεμπορίου και του λαθρεμπορίου έχει επανειλημμένως καταθέσει προτάσεις περιορισμού των εν λόγω άκρως ανησυχητικών φαινομένων. Πιο συγκεκριμένα, ενδείκνυται:

Παρεμπόριο

Ø  Η κατάσχεση των παράνομων προϊόντων κατά την είσοδό τους στη χώρα, μέσω της γενικευμένης χρήσης ειδικών μηχανημάτων, όπως τα "X-Ray scanners", και  τα εξελιγμένα "Electromagnetic field container scanners" στις πύλες εισόδου (τελωνεία και μεγάλα λιμάνια).  Η πρότασή μας αυτή έχει αρχίσει επιτέλους να υλοποιείται. 

Ø  Η εντατικοποίηση αυστηρών ελέγχων στις αποθήκες χονδρικής διανομής και πώλησης όπου συγκεντρώνονται τα παράνομα εμπορεύματα.

Ø  Η διενέργεια εξονυχιστικών ελέγχων  τόσο στα εμπορεύματα υπαίθριου εμπορίου όσο και στις άδειες των μικροπωλητών, όπου κατά κύριο λόγο διατίθενται τα προϊόντα παρεμπορίου.

Ø   Αναβάθμιση του ρόλου του ΣΥΚΑΠ, μέσω διενέργειας εντατικότερων και ποιοτικότερων ελέγχων, με τη άμεση δέσμευση και καταστροφή των κατασχεθέντων αντικειμένων.

Ø  Ο τελικός περιορισμός της υπαίθριας διάθεσης μόνο σε προϊόντα γης και θάλασσας.

Λαθρεμπόριο

Ø  Η υποχρεωτική εγκατάσταση του συστήματος εισροών-εκροών όχι μόνο στα πρατήρια υγρών καυσίμων (βενζινάδικα)  και στα καταστήματα πώλησης  πετρελαίου θέρμανσης, αλλά και σε όλο το εύρος και τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας, από τα διυλιστήρια μέχρι και τα πλωτά μέσα μεταφοράς. Η συγκεκριμένη υποχρέωση πρέπει να είναι καθολική και να μην  επιδέχεται εξαιρέσεων και κωλυσιεργιών στην εφαρμογή της.

Ø  Η διενέργεια τακτικών ελέγχων στα σημεία εκφόρτωσης και παράδοσης των ναυτιλιακών καυσίμων, με παράλληλη διασταύρωση  των τελωνειακών εγγράφων. 

Ø  Ο σαφής καθορισμός των απαιτούμενων προδιαγραφών των ακολουθούμενων διαδικασιών για την υλοποίηση συστήματος GPS σε βυτιοφόρα.

Ø  Η παρακολούθηση με σύγχρονα τεχνολογικά μέσα (GPS) των δρομολογίων των μέσων μεταφοράς καυσίμων, τόσο όσον αφορά προορισμούς εντός της Επικράτειας όσο και στο εξωτερικό (σημείο προορισμού).

Ø  Η ψηφιακή σήμανση στα πακέτα των τσιγάρων και αντικατάσταση των υφιστάμενων φορολογικών ταινιών.

Ø  Η μείωση των υψηλών συντελεστών φορολόγησης των τσιγάρων, προκειμένου αυτά να γίνουν πιο προσιτά στον απλό καταναλωτή.

Ø  Η αυστηροποίηση των επιβαλλόμενων ποινών στους λαθρέμπορους/διακινητές.

Ø  Η ολοσχερής καταστροφή των κατασχεθέντων λαθραίων προϊόντων.

Ø  Η πληρέστερη ενημέρωση των καταναλωτών για τις παρενέργειες της χρήσης λαθραίων και αμφιβόλου ποιότητας προϊόντων.