Η ισπανική Αστυνομία λαμβάνει πληροφορία σχετικά με κύκλωμα λαθραίας εξαγωγής γόνων ευρωπαϊκού χελιού (Anguilla anguilla) από την ΕΕ τον Απρίλιο...
του 2016.
«Φορτηγό με εκατοντάδες γόνους ευρωπαϊκού χελιού θα αναχωρήσει εντός της ημέρας από τη Βαρκελώνη προς την Ιταλία και στη συνέχεια θα μεταβεί στην Ελλάδα, απ' όπου το φορτίο θα αναχωρήσει αεροπορικά για το Χονγκ Κονγκ» γράφει το μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που έστειλαν οι Ισπανοί στην Ελλάδα, στη Διεύθυνση Στρατηγικής Τελωνειακών Ελέγχων και Παραβάσεων, αλλά και τη Europol. Η αντίδραση των ελληνικών Αρχών είναι άμεση και τοποθετείται ανακριτικός υπάλληλος της υπηρεσίας για να συντονίσει την επιχείρηση με κωδικό «AGAIA» -όπως τη βάφτισαν οι Ισπανοί. Οι εμπλεκόμενες εταιρείες τίθενται υπό παρακολούθηση σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και οι κινήσεις τους καταγράφονται.
Από τις έρευνες των Ισπανών διαπιστώνεται ότι για να διατηρηθούν ζωντανά τα χέλια χρησιμοποιείται ειδικά σχεδιασμένος εξοπλισμός, ώστε να αντέξουν τη μεγάλη διαδρομή μέχρι την Ελλάδα. «Το κέρδος που αποφέρει κάθε φορτίο που προσγειώνεται στο Χονγκ Κονγκ είναι μεγάλης αξίας. Καθώς η ενδοκοινοτική διακίνηση του ευρωπαϊκού χελιού επιτρέπεται, δεν έχει νόημα να σταματήσουν τα φορτηγά οι ισπανικές ή ιταλικές αρχές. Θα πρέπει να αναμείνουν την άφιξη του φορτίου στο Τελωνείο όπου θα επιχειρηθεί η εξαγωγή του στο Χονγκ Κονγκ» αναφέρουν οι ισπανικές Αρχές.
Το διήμερο 11 και 12 Μαΐου 2016, πραγματοποιείται στις Βρυξέλλες η 32η συνάντηση της Ομάδας των Αρχών Επιβολής της Νομοθεσίας για την Προστασία των Ειδών Αγριας Ζωής, στην οποία μετέχει και η Ελλάδα. Οι Ισπανοί εξηγούν ότι βάσει των πληροφοριών τους, έχει προκύψει το modus operandi των διακινητών: φορτίο άνω των 500 κιλών με γόνους ευρωπαϊκού χελιού (γυαλόχελο) φορτώνεται στην Ισπανία και ταξιδεύει οδικώς στην Ελλάδα, μέσω Ιταλίας ?πιθανότατα με πλοίο. Στη συνέχεια πηγαίνει σε μονάδα ιχθυοκαλλιέργειας για ολιγοήμερη παραμονή των χελιών σε νερό, ώστε να ανακτήσουν τις αντοχές τους για να επιβιώσουν στο πολύωρο αεροπορικό ταξίδι προς τη χώρα προορισμού τους (Κίνα, Ταϊλάνδη, Φιλιππίνες). Κατά πάσα πιθανότητα, τα χέλια ανασυσκευάζονται σε μικρότερες συσκευασίες και μεταφέρονται στο αεροδρόμιο όπου δηλώνονται ως εμπορεύματα με άλλη δασμολογική κλάση.
Ακριβός μεζές
Αξίζει να σημειωθεί πως στην Κίνα το ευρωπαϊκό χέλι θεωρείται εκλεκτό έδεσμα, με αποτέλεσμα η ζήτηση να είναι στα ύψη και κατ' επέκταση και τα χρήματα που είναι διατεθειμένοι να δώσουν τοπικοί παράγοντες για την απόκτηση ενός φορτίου από την Ευρώπη.
Η εξαγωγή του από την Κοινότητα έχει απαγορευτεί με τη σύμβαση CITES, ενώ εντός της κοινότητας επιτρέπεται η διακίνησή του.
Στις 9 Σεπτεμβρίου 2016, η ισπανική υπηρεσία Guardia Civil ? Seprona και η Διεύθυνση των Ελληνικών Τελωνείων συναντιούνται στα γραφεία της Europol στη Χάγη, προκειμένου η επιχείρηση «AGAIA» να γίνει με εμπιστευτικότητα. Τέσσερις μέρες μετά, στο γραφείο της Ειρήνης Γιαλούρη, γενικής διευθύντριας Τελωνείων και ΕΦΚ, καταφθάνει ανώνυμη καταγγελία και στο στόχαστρο της υπηρεσίας μπαίνουν τρεις εταιρείες της Δυτικής Ελλάδας και δέκα άτομα. Ξεκινάει έλεγχος στις εξαγωγές των εταιρειών, ενώ μέσω της Διεύθυνσης Διεθνούς Συνεργασίας της ΕΛ.ΑΣ. καταφθάνουν από την Europol έγγραφα του ισπανικού γραφείου Siena, με αναλυτικά στοιχεία για εξαγωγές, τρόπους ξεπλύματος χρήματος, καταστάσεις πωλήσεων, τιμολόγια, κόστη πλασματικά και πραγματικά, αλλά και συνεργάτες. Το έγγραφο που αφορούσε το ξέπλυμα μαύρου χρήματος περιελάμβανε τιμολόγια προς ισπανική εταιρεία, με τα αληθινά κόστη προς τον Kike και τη Jane, αξίας 80.000 ευρώ, ενώ η αναγραφόμενη αξία στα τιμολόγια ήταν 334.500 ευρώ, ποσά που δήλωνε η ελληνική εταιρεία και δικαιολογούσε τα έσοδά της.
Κατόπιν τούτων, η αντεισαγγελέας Ελένη Μιχαλοπούλου δίνει το πράσινο φως στη Γενική Διεύθυνση Τελωνείων να προχωρήσει σε μαζικές άρσεις τηλεφωνικού απορρήτου. Η υπηρεσία ξεκινά να παρακολουθεί τις συνομιλίες των εμπλεκόμενων προσώπων.
Υστερα από δέκα μήνες ερευνών σε Ισπανία και Ελλάδα, στις 3 Φεβρουαρίου ώρα 5 το πρωί, οδηγός εμπλεκόμενης εταιρείας καταφθάνει στην αποθήκη στο Ελ. Βενιζέλος. Κλιμάκιο της Διεύθυνσης Τελωνείων, στο οποίο μετέχει και εκπρόσωπος των ισπανικών Αρχών, αλλά και αστυνομικοί της Οικονομικής Αστυνομίας, συλλαμβάνουν επ' αυτοφώρω τον οδηγό που μετέφερε τα 16 κιβώτια με χέλια. Παράλληλα, πραγματοποιούνται επιχειρήσεις σε αποθήκη στο Κορωπί και σε εταιρείες σε Πρέβεζα και Ηγουμενίτσα και συλλαμβάνονται εννέα άτομα.
Σύμφωνα με την ΕΛ.ΑΣ., εγκέφαλος του κυκλώματος είναι καθηγητής που είχε ιδρύσει μία εκ των εταιρειών, ενώ τα κέρδη από τις λαθραίες εξαγωγές γόνων χελιού υπολογίζονται στα 12,4 εκατ. ευρώ. Ο «εγκέφαλος» αποδέχεται την εμπλοκή του στην υπόθεση και καταθέτει ότι οι συγκατηγορούμενοί του δεν γνώριζαν ότι απαγορευόταν η εξαγωγή των χελιών. Ο καθηγητής είχε συστήσει την εταιρεία το 2001. Από 1η Απριλίου 2012 απαγορεύθηκε η εξαγωγή χελιών είδους Anguilla anguilla από την κοινότητα, ωστόσο συνέχισε την εξαγωγή τους. Οι δύο άλλες εμπλεκόμενες εταιρείες παρουσιάζουν εξαγωγές μόνο ψαριών ζωντανών και μόνο προς το Χονγκ Κονγκ, ενώ το τελευταίο τετράμηνο είναι η μόνη ελληνική επιχείρηση που εξάγει εμπορεύματα με περιγραφή ζωντανά ψάρια προς την κινεζική πόλη από το Ελ. Βενιζέλος. Από τον έλεγχο των τελωνειακών αρχών στο σύστημα ICISNET του διεθνούς αερολιμένα, προκύπτει ότι τα προστατευόμενα χέλια εξάγονταν ως εμπορεύματα με περιγραφή «ΨΑΡΙΑ ΖΩΝΤΑΝΑ ΑΛΛΑ ΑΛΛΑ (ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΜΕΝΑ ΙΧΘΥΔΙΑ ΚΕΦΑΛΟΥ ΖΩΝΤΑ)», με τα αδήλωτα ποσά, παράνομης δραστηριότητας, να ανέρχονται στο ποσό των 2.703.640 ευρώ για διάστημα 3,5 μηνών.
Οι έρευνες σε αμάξια και εταιρείες αποκαλύπτουν και έγγραφα των Ελλήνων προς τους Ισπανούς συνεργούς τους, Jane και Kike, με αναλυτικά στοιχεία για τα πραγματικά και πλασματικά κόστη και κέρδη, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο γίνονταν και οι πληρωμές. Η Γενική Διεύθυνση Τελωνείων υπολογίζει βάσει των στοιχείων ότι το κύκλωμα αποκόμισε το ποσό των 12,4 εκατ. ευρώ από το 2013 μέχρι σήμερα.
Απολογία
Στην απολογία του, ο «εγκέφαλος» του κυκλώματος αποδέχεται ότι συμμετείχε σε ορισμένες από τις πράξεις εμπορίας υαλόχελων, αλλά απορρίπτει τις κατηγορίες των αστυνομικών αρχών για «τα υπέρογκα και δυσθεώρητα μεγέθη που περιγράφουν, ύψους 12 εκατ. ευρώ, που προήλθαν από 124 εξαγωγές» και αποδέχεται τη συμμετοχή του μόνον στο αδίκημα της λαθρεμπορίας, σε ορισμένες περιπτώσεις. Ο καθηγητής προβάλλει τους ισχυρισμούς ότι διαθέτει αδειοδοτημένη εταιρεία εκτροφής χελιών Anguilla anguilla (έχει προσκομίσει σχετικά έγγραφα) και προσβάλλει την κατηγορία της υποβάθμισης περιβάλλοντος, επικαλούμενος σειρά επιστημονικών μελετών για την αναπαραγωγή και υπεραλίευση χελιών, ακόμα και από την ΕΕ. Επιπλέον, υποστηρίζει ότι το εμπόριο χελιών Anguilla anguilla επιτρέπεται εντός της Κοινότητας και δεν συνιστά περιβαλλοντική υποβάθμιση, σε αντίθεση με την εξαγωγή του.
«Υπερβολές και ερωτήματα για τις κατηγορίες»
Ο Δημήτρης Χρ. Αναστασόπουλος, δικηγόρος ενός εκ των κατηγορουμένων, δηλώνει στο «Εθνος της Κυριακής»: «Στη συγκεκριμένη υπόθεση υπήρξαν οπωσδήποτε υπερβολές από τις διωκτικές αρχές, τόσο ως προς τα πρόσωπα που ενεπλάκησαν όσο και ως προς την πραγματική βαρύτητα και τις διαστάσεις της. Επιτυχώς, κατά τη γνώμη μας, διαγνώστηκαν αυτές από την Ανακριτική και Εισαγγελική Αρχή, με αποτέλεσμα όλοι οι συλληφθέντες-κατηγορούμενοι να αφεθούν ελεύθεροι ύστερα από μια πολύωρη ανακριτική διαδικασία, έχοντας έτσι πλέον τη δυνατότητα να μπορέσουν να αποδείξουν τους ισχυρισμούς τους, οι οποίοι βεβαίως καταδεικνύουν στην αθωότητά τους. Ως προς την ουσία της υπόθεσης, καίτοι δεν αφορά τον εντολέα μου, καθώς ενεπλάκη απολύτως άδικα, υφίστανται σειρά ζητημάτων που εγείρουν εύλογα ερωτηματικά ως προς τις αποδιδόμενες κατηγορίες, τα οποία θα πρέπει να διευκρινιστούν στα πλαίσια της εν εξελίξει ανακριτικής διαδικασίας». Εθνος
