Πότε τα “likes” στο Facebook μας αφήνουν αδιάφορους

Αισθάνεστε μια ώθηση κάθε φορά που η ανάρτησή σας στο Facebook παίρνει ένα νέο “like” και μια μικρή κατάθλιψη όταν οι δημοσιεύσεις σας πηγαίνουν στον…

βρόντο; 

Ο τρόπος που θα απαντήσετε στο ερώτημα αυτό μπορεί να αποκαλύψει ένα κομμάτι της προσωπικότητάς σας.

Οι άνθρωποι που έχουν έναν σκοπό στη ζωή τους είναι λιγότερο πιθανό να επηρεαστούν συναισθηματικά από τα “likes” στα social media, σε σύγκριση μ’ εκείνους που δεν έχουν, σύμφωνα με μια νέα μελέτη του Πανεπιστημίου Cornell.

«Όσοι  έχουν την αίσθηση του σκοπού παρατήρησαν τα θετικά σχόλια, αλλά δεν στηρίχθηκαν σε αυτά για να αισθανθούν καλά για τον εαυτό τους», λέει ο Anthony Burrow, PhD,  επίκουρος  καθηγητής Ανθρώπινης Ανάπτυξης στο Πανεπιστήμιο Cornell και ένας από τους συγγραφείς της μελέτης και συμπληρώνει «Ενώ οι φιλοφρονήσεις είναι ωραίες, δεν αποτελούν μια καλή βάση για να στηρίξει κανείς την αυτοεκτίμησή του.  Διότι κατά τις ημέρες που θα είναι λίγες, θα αισθανθεί χειρότερα. Η αυτοεκτίμησή του θα εξαρτάται από το τι λένε οι άλλοι».

Οι ερευνητές ορίζουν την  αίσθηση του σκοπού ως «ένα συνεχές κίνητρο που είναι αυτο-κατευθυνόμενο, προσανατολισμένο προς το μέλλον και επωφελές για τους άλλους». Σύμφωνα με τους ίδιους, αυτοί οι άνθρωποι τείνουν να έχουν την αντίληψη πως ό,τι κάνουν πραγματικά αξίζει τον κόπο και ότι έχουν πολλούς λόγους για να ζουν.

Οι επιστήμονες  υποθέτουν ότι επειδή έχουν την ικανότητα να βλέπουν τον εαυτό τους στο μέλλον και να ενεργούν με τρόπους που θα τους βοηθήσουν να πετύχουν τους στόχους τους, είναι σε θέση να αναστέλλουν τις παρορμητικές αποκρίσεις τους στις αντιλαμβανόμενες ανταμοιβές στον εγκέφαλο, έτσι ώστε να προτιμούν τα μεγαλύτερα μακροπρόθεσμα κίνητρα από τα μικρότερα άμεσα.

Τα πειράματα

Για να καταλήξουν στα συμπεράσματα αυτά, οι ερευνητές πραγματοποίησαν δύο πειράματα. 

Στην πρώτη μελέτη, ρώτησαν 250 ενεργούς χρήστες του Facebook από τις Ηνωμένες Πολιτείες πόσα “likes” έχουν συνήθως στις φωτογραφίες που δημοσιεύουν. Αυτοί που συνήθως έπαιρναν τα περισσότερα, είχαν επίσης υψηλότερη αυτοεκτίμηση, αλλά μόνο μεταξύ εκείνων που είχαν χαμηλά επίπεδα αίσθησης του σκοπού, με βάση τις απαντήσεις τους σε ένα συγκεκριμένο ερωτηματολόγιο.

Από την άλλη πλευρά, σε όσους είχαν υψηλότερα επίπεδα αίσθησης του σκοπού, η αυτοεκτίμηση παρέμεινε η ίδια, κατά μέσο όρο, ανεξάρτητα από το πόσα “likes” είχαν πάρει.

Στη δεύτερη μελέτη, 100 φοιτητές του Πανεπιστημίου κλήθηκαν να δημοσιεύσουν μια σέλφι τους σε μια εικονική ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης, και στη συνέχεια οι ερευνητές τους ενημέρωσαν αν είχαν υψηλό, χαμηλό ή μέσο αριθμό “likes”. Τα πολλά “likes” έδωσαν μια ώθηση στην αυτοεκτίμηση των χρηστών - αλλά, και πάλι, μόνο για τους φοιτητές που είχαν χαμηλότερη αίσθηση σκοπού. «Στην πραγματικότητα, εκείνοι με τα υψηλότερα επίπεδα αίσθησης σκοπού δεν παρουσίασαν αύξηση στην αυτοεκτίμησή τους, ακόμα και όταν τους είπαν ότι έλαβαν υψηλό αριθμό “likes”», δήλωσε ο Burrow.
Χωρίς μια αίσθηση του σκοπού, μπορεί κανείς να ενεργήσει κατά των ίδιων των συμφερόντων του, ακόμη και όταν κάτι θετικό συμβαίνει, σύμφωνα με την  Nicolette Rainone, μία εκ των συγγραφέων της μελέτης.

«Για παράδειγμα, αν κάποιος μελετάει για να δώσει σημαντικές  εξετάσεις και πάρει καλή βαθμολογία σε πρακτικά  τεστ μπορεί να πει ότι ”Πραγματικά δεν χρειάζεται να μελετήσω”. Και αυτό μπορεί τελικά να μειώσει την τελική βαθμολογία του, γιατί σταμάτησα η επιμονή», αναφέρει η Rainone. «Έχοντας έναν σκοπό διατηρούνται τα συναισθήματα σταθερά κάτι που είναι απαραίτητο για την επιτυχή ακαδημαϊκή και εργασιακή απόδοση.

Αυτή είναι η πρώτη μελέτη που δείχνει ότι ο σκοπός μειώνει την ανταπόκριση σε θετικά γεγονότα. Οι περισσότερες έρευνες μέχρι σήμερα τον είχαν εξετάσει σαν ένα «ρυθμιστή» ενάντια σε αρνητικά γεγονότα, όπως το άγχος.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιθεώρηση Journal of Experimental and Social Psychology.