Οι όροι και οι προϋποθέσεις για την προστασία της κύριας ή μοναδικής κατοικίας του οφειλέτη από τον πλειστηριασμό, περιλαμβάνονται στα άρθρα...
του νομοσχεδίου με τα προαπαιτούμενα για την εκταμίευση της δόσης των 2 συν 10 δισ. ευρώ που κατατέθηκε στη Βουλή.
Tο 75% των κόκκινων στεγαστικών θα μπορούσε να έρθει αντιμέτωπο με την απειλή πλειστηριασμού υπό όρους και προϋποθέσεις, ενώ μόλις 1 στα 4 νοικοκυριά θα διασφαλίζει επί της ουσίας την πρώτη κατοικία του.
Η συμφωνία του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης με τους θεσμούς, που έκλεισε τα ξημερώματα της Τρίτης, για την προστασία «κόκκινων» δανειοληπτών και τους πλειστηριασμούς κάνει λόγο για προστασία περίπου του 60% των δανειοληπτών με μη εξυπηρετούμενα στεγαστικά δάνεια. Ωστόσο, τα διαφορετικά όρια για την αντικειμενική αξία του ακινήτου και τα εισοδηματικά κριτήρια, ανάλογα με την κοινωνική ομάδα όπου εντάσσεται ο οφειλέτης (ευπαθής ή μεσαία τάξη), καθιστούν την προστασία «διάτρητη» για την πλειονότητα των οφειλετών.
Ευάλωτοι δανειολήπτες
Για το 25% των δανειοληπτών προβλέπεται οριζόντια προστασία από τους πλειστηριασμούς. Ουσιαστικά αυτό το ποσοστό αντιστοιχεί στους οικονομικά ασθενείς δανειολήπτες που αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους. Τα κριτήρια που πρέπει να πληρούνται είναι: α) αντικειμενική αξία πρώτης κατοικίας έως 170.000 ευρώ, ανεξαρτήτως οικογενειακής κατάστασης, β) ετήσιο εισόδημα 8.180 ευρώ για 1 άτομο, 13.917 ευρώ για ζευγάρι και 3.361 ευρώ για κάθε παιδί έως δύο παιδιά. Με άλλα λόγια, το εισοδηματικό κριτήριο για μια τετραμελή οικογένεια διαμορφώνεται στις 20.639 ευρώ.
Οι δανειολήπτες αυτής της κατηγορίας θα πληρώνουν το 5%-10% της δόσης του δανείου τους με δικαστική απόφαση για την επόμενη τριετία και σταδιακά θα επανεκτιμάται η οικονομική τους κατάσταση. Εφόσον αδυνατούν να καταβάλουν ακόμη και την ελάχιστη μηνιαία δόση, θα παρέχεται ένα είδος «επιδότησης δόσης στεγαστικού δανείου» από το κράτος, η οποία εκτιμάται πως για το 2016 θα επιβαρύνει συνολικά τον Κρατικό Προϋπολογισμό κατά 100 εκατ. ευρώ.
Μεσαία κοινωνικά στρώματα
Το δύσκολο σταυρόλεξο των επιπλέον κριτηρίων θα πρέπει να λύσουν όσοι βρίσκονται στην αμέσως επόμενη κατηγορία, που υποτίθεται ότι ανεβάζει το ποσοστό όσων προστατεύονται στο 60% του συνόλου των «κόκκινων» στεγαστικών δανείων.
Τα κριτήρια σε αυτή την κατηγορία είναι: α) η αντικειμενική αξία της πρώτης κατοικίας να μην ξεπερνά τις 230.000 ευρώ, ανεξαρτήτως οικογενειακής κατάστασης, β) το εισοδηματικό «ταβάνι» θα προκύπτει από τα παραπάνω όρια πολλαπλασιαζόμενα με συντελεστή 1,7. Αυτό μεταφράζεται σε εισόδημα έως 13.906 ευρώ για ένα άτομο, 23.659 ευρώ για ένα ζευγάρι, με 5.714 ευρώ προσαύξηση για κάθε παιδί (έως δύο παιδιά), δηλαδή 35.086 ευρώ για μία τετραμελή οικογένεια.
Ο παραπάνω συντελεστής θα έχει ισχύ τριετίας, δηλαδή το τέλος του 2018. Εξι μήνες πριν από τη λήξη της ρύθμισης θα γίνεται αναθεώρηση της κατάστασης, μια επανεκτίμηση με άλλα λόγια της οικονομικής κατάστασης του οφειλέτη.
Νέοι φόροι
Τέλος πέντε λεπτών για κάθε στήλη τυχερού παιγνιδιού του ΟΠΑΠ και Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης 40 λεπτά ανά λίτρο κρασιού, προβλέπει μεταξύ άλλων το νομοσχέδιο με τα προαπαιτούμενα για την εκταμίευση της δόσης των 2 συν 10 δις ευρώ που κατατέθηκε στη Βουλή.
Σε ό,τι αφορά τις φορολογικές διατάξεις, το νομοσχέδιο περιλαμβάνει ακόμη ρύθμιση για τη μη φορολόγηση των ανείσπρακτων ενοικίων καθώς και τη δυνατότητα ως τον Ιούνιο του 2016 εξόφλησης ληξιπρόθεσμης οφειλής εντός 30 ημερών από τη λήξη της, χωρίς ο φορολογούμενος να τίθεται εκτός της ρύθμισης των 100 δόσεων.
Συγκεκριμένα, το νομοσχέδιο προβλέπει:
• Ειδικό τέλος 5 λεπτών σε κάθε στήλη τυχερού παιγνιδιού του ΟΠΑΠ. Πρόκειται για το βασικό ισοδύναμο μέτρο που θα αντικαταστήσει την κατάργηση του 23% ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση. Από το τέλος αυτό εκτιμάται ότι θα εισπραχθούν έσοδα 350-450 εκατ. ευρώ.
• Ειδικό φόρο 40 λεπτών σε κάθε λίτρο κρασιού. Στόχος είναι από το μέτρο να εισπραχθούν έσοδα 110 εκατ. ευρώ και να λειτουργήσει ως πρόσθετο ισοδύναμο για την κάλυψη των απωλειών στα έσοδα από την κατάργηση του 23% ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση
• Νέα ρύθμιση για τη μη φορολόγηση των ανείσπρακτων ενοικίων. Σύμφωνα με αυτήν, προυπόθεση είναι να υπάρχει δικαστική απόφαση σε βάρος του ενοικιαστή που δεν καταβάλει τα ενοίκια προκειμένου ο ιδιοκτήτης του ακινήτου να αποφύγει να φορολογηθεί για τα ενοίκια που δεν εισέπραξε. Ειδικότερα, όπως προβλέπεται στο νομοσχέδιο, «τα εισοδήματα από εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας που δεν έχουν εισπραχθεί από τους δικαιούχους, φυσικά πρόσωπα που δεν ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, και αποκτώνται από 1.1.2015 και εξής φορολογούνται στο έτος και κατά το ποσό που αποδεδειγμένα εισπράττονται, με την προϋπόθεση ότι μέχρι τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, έχει εκδοθεί σε βάρος του μισθωτή διαταγή πληρωμής ή διαταγή απόδοσης χρήσης μισθίου ή δικαστική απόφαση αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων ή έχει ασκηθεί εναντίον του μισθωτή αγωγή αποβολή ή επιδίκασης μισθωμάτων».
• Η σταδιακή εξάλειψη ως 1.1.2018 του χρονικού περιθωρίου των 30 ημερών το οποίο ισχύει σήμερα για εξόφληση δόσης ληξιπρόθεσμης οφειλής προκειμένου ο οφειλέτης να μην τίθεται εκτός της ρύθμισης των 100 δόσεων.
Ειδικότερα, στο νομοσχέδιο προβλέπεται ότι για το διάστημα από 15.12.2015 ως και 30.6.2016, το χρονικό αυτό περιθώριο εξακολουθεί να είναι οι 30 ημέρες. Για το διάστημα από 1.7.2016 έως και 31.12.2017, το διάστημα αυτό περιορίζεται στις 15 ημέρες. Επιπλέον, προβλέπεται ότι για το χρονικό διάστημα από 1.1.2017 έως και 31.12.2017, η ρύθμιση θα χάνεται εάν ο οφειλέτης καθυστερήσει την εξόφληση νέων οφειλών και δεν έχει παρέλθει εξάμηνο από την προηγούμενη καθυστερημένη εξόφληση.
Επίσης, από 1.1.2018 προϋπόθεση για τη διατήρηση της ρύθμισης των 100 δόσεων είναι η εξόφληση των νέων οφειλών εντός της νόμιμης προθεσμίας καταβολής τους.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, εφόσον οι νέες οφειλές ενός φορολογούμενου μαζί με αυτές εντός της ρύθμισης των 100 δόσεων υπερβαίνουν τα 50.000 ευρώ, η ρύθμιση των νέων οφειλών θα χορηγείται μόνο εφόσον ο οφειλέτης αποδεικνύει οικονομική αδυναμία για την καταβολής τους εντός της νόμιμης προθεσμίας.
