Στα 296 δισ. ευρώ ανέρχεται σήμερα το χρέος του ελληνικού Δημοσίου προς ιδιώτες και...
επίσημους πιστωτές. Στο ποσό αυτό όμως δεν συμπεριλαμβάνεται το λεγόμενο και «κρυφό χρέος», ύψους 25 δισ., που είναι οι δυνητικές υποχρεώσεις του ελληνικού Δημοσίου σε περίπτωση καταπτώσεως των εγγυήσεων που έχει παράσχει σε φορείς εντός και εκτός Γενικής Κυβέρνησης: δηλαδή κρατικές επιχειρήσεις, δημόσιοι οργανισμοί και ΔΕΚΟ που έχουν αντλήσει αυτά τα δάνεια. Στην περίπτωση που οι εγγυήσεις αυτές καταπέσουν όλες, όπως έγινε με τα 481 εκατ. του ΟΣΕ και τα 49 εκατ. της ΕΑΣ στο πρώτο εξάμηνο, τότε το δημόσιο χρέος θα μπορούσε να εκτοξευθεί έως και τα 320 δισεκατομμύρια.
Και αυτά χωρίς τις εγγυήσεις του Δημοσίου για τις τράπεζες, που έχουν κατατεθεί στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) ώστε να καλύψουν μέρος της χρηματοδότησης που έχουν αντλήσει μέσω του ELA και η οποία πάντως εξυπηρετείται κανονικά. Και βέβαια στα 296 δισ. δεν περιλαμβάνονται ούτε τα κόστη εξυπηρέτησης αυτών των δανείων, τα επιτόκια δηλαδή που καταβάλλονται ετησίως και το μέσο σταθμικό ύψος των οποίων είναι της τάξης του 2%.
Οι αριθμοί ζαλίζουν
Τα ποσά αλλά και οι δομές της χρηματοδότησης ζαλίζουν κυριολεκτικά τους μη εξοικειωμένους με τη δυναμική της εξέλιξης του χρέους και τον αριθμό των πιστωτών. Και το συνολικό ποσό μεταβάλλεται συνεχώς, ενίοτε και σε εβδομαδιαία βάση, καθώς η Αθήνα έχει μπροστά της αλλεπάλληλες αποπληρωμές δόσεων προηγούμενων δανείων που εκτείνονται έως και το 2059 αλλά και εισπράξεις από το τρίτο πρόγραμμα στήριξης. Τέτοια εκταμίευση είναι αυτή της επικειμένης δόσης των 2 δισ. και τέτοιες πληρωμές είναι οι τρεις προς το ΔΝΤ τον Δεκέμβριο, που ξεπερνούν το 1,2 δισ.
Να σημειωθεί πως η Ελλάδα δεν έχει ακόμα εισπράξει από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (European Stability Mechanism ή ESM) παρά μέρος μόνον του τρίτου πακέτου στήριξης της ελληνικής οικονομίας. Εχουν εκταμιευτεί 23 δισεκατομμύρια, εκ των οποίων τα 10 προορίζονται για τις ανάγκες της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και παραμένουν σε ειδικό λογαριασμό στο Λουξεμβούργο και δεν έχουν μεταβιβαστεί στην Ελλάδα, ενώ άλλα 13 δισεκατομμύρια που εκταμιεύτηκαν χρησιμοποιήθηκαν για τις μεγάλες πληρωμές χρέους προς το ΔΝΤ και την ΕΚΤ των προηγούμενων μηνών.
Η επικείμενη καταβολή της δόσης των 2 δισ. ευρώ θα προέλθει ακριβώς από αυτά τα 63 δισ. ευρώ εκ των συνολικά 86 δισ. που έχει εγκρίνει ο ESM στο πλαίσιο του τρίτου προγράμματος.
Ομως και ο αριθμός των πιστωτών ζαλίζει. Πιστωτές της χώρας είναι καταρχήν οι κάτοχοι εντόκων γραμματίων Δημοσίου, το ύψος των οποίων ανέρχεται στα 15 δισεκατομμύρια. Αυτό το βραχυπρόθεσμο χρέος ανακυκλώνεται συνεχώς και κατέχεται κυρίως, αλλά όχι όλο, από τις ελληνικές τράπεζες. Στους αγοραστές εμφανίστηκαν νωρίτερα φέτος και ξένοι οργανισμοί με πολύ μικρή πάντως συμμετοχή .
Η Ελλάδα χρωστάει επίσης 18 δισ. στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Οι δόσεις αποπληρωμής αυτού του χρέους ολοκληρώνονται το 2024, οπότε και εξοφλείται. Ομως δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμα εάν και σε ποιο βαθμό το ΔΝΤ θα συμμετάσχει στο νέο πακέτο των 86 δισεκατομμυρίων του τρίτου προγράμματος στήριξης, το οποίο για την ώρα έχει εγκριθεί ολόκληρο ως πιστωτική γραμμή του European Stability Mechanism (ESM). Το εάν τελικά το ΔΝΤ θα συμμετάσχει σε αυτό το πρόγραμμα είναι σαφές πως θα κριθεί από τη συζήτηση μεταξύ Αθήνας και Ευρωπαίων πιστωτών για τη διευθέτηση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους.
Συζήτηση που δεν αναμένεται να κλείσει σε καμία περίπτωση φέτος.
Αλλα 20 δισεκατομμύρια χρωστά το ελληνικό Δημόσιο στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Πρόκειται για παλιά ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου που διακρατώνται από την ΕΚΤ και τις κεντρικές τράπεζες κρατών-μελών της Ευρωζώνης, τα οποία εξαιρέθηκαν από το κούρεμα του 2012. Οι αμέσως επόμενες αποπληρωμές αυτών των οφειλών προς την ΕΚΤ που πρέπει να κάνει το Δημόσιο, μετά από αυτές που έγιναν με περιπετειώδη τρόπο το καλοκαίρι και χάρη στα 13 δισ. ευρώ που μπήκαν στο τρίτο πρόγραμμα, είναι προσδιορισμένες για τον Απρίλιο και τον Ιούλιο του 2016.
Από το PSI στον ESM
Σε ιδιώτες επενδυτές κατόχους των νέων ελληνικών ομολόγων, που προέκυψαν από το PSI του 2012 αλλά και τις δυο νέες ομολογιακές εκδόσεις του 2014, το Δημόσιο οφείλει συνολικά 36 δσεκατομμύρια ευρώ.
Τα ομόλογα αυτά αρχίζουν να εξοφλούνται τον Φεβρουάριο του 2023. Βρίσκονται στα χέρια τόσο θεσμικών επενδυτών όσο και σε hedge funds αλλά και φυσικά πρόσωπα και ασφαλιστικά ταμεία .
Στον ESM η Ελλάδα χρωστά αυτήν τη στιγμή, όπως προαναφέρθηκε, 23 δισ. που θα γίνουν 25 όταν εκταμιευθεί η δόση των 2 δισ. και προοπτικά θα τείνουν προς τα 86 δισ., ανάλογα με το ύψος των κεφαλαίων που τελικά θα απαιτηθούν έως το 2018, οπότε και λήγει το τρίτο πρόγραμμα. Να σημειωθεί όμως πως από τα 23 δισ. αυτά και ειδικότερα τα 10 εξ αυτών που προορίζονται για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών ενδέχεται να μη χρειαστούν όλα με βάση την ισχύουσα εκτίμηση για μεγάλη συμμετοχή των ιδιωτών στις εν εξελίξει ανακεφαλαιοποιήσεις.
.png)
