Οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης έδωσαν το πράσινο φως στην Ελλάδα, μετά από μια πολύωρη συνεδρίαση του Eurogroup...
Στα ελληνικά όλο το κείμενο της απόφασης του Eurogroup για τη συμφωνία τριετούς δανειακού προγράμματος ύψους 86 δισ. ευρώ με τον ESM:
«Το Eurogroup καλωσορίζει τη συμφωνία που επετεύχθη ανάμεσα στην Ελλάδα και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, με τη συμβολή του ΔΝΤ, σχετικά με τους όρους πολιτικής που διέπουν το νέο πρόγραμμα προσαρμογής του ESM.
Το Eurogroup συγχαίρει τις ελληνικές αρχές για την ισχυρή δέσμευση που επέδειξαν, όπως φαίνεται από την εξομάλυνση της μεθόδου εργασίας με τους θεσμούς και τη διεξαγωγή των διαπραγματεύσεων με έναν πιο αποφασιστικό και γρήγορο τρόπο. Αυτή η συμφωνία είναι σύμφωνα με τις παραμέτρους και τους βασικούς στόχους που έχουν τεθεί από την Ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής της 12ης Ιουλίου και παρέχει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για την αποκατάσταση της ελληνικής οικονομίας σε μία βιώσιμη πορεία.
Τo Eurogroup καλωσορίζει το ευρύ πεδίο εφαρμογής των μέτρων πολιτικής που περιλαμβάνονται στο Μνημόνιο Κατανόησης (Memorandum of Understanding - MoU), το οποίο, εάν εφαρμοστεί με αποφασιστικότητα, θα αντιμετωπίσει τις κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία.
Είμαστε σίγουροι ότι η αποφασιστική όσο και όσο το δυνατόν ταχύτερη εφαρμογή των μεταρρυθμιστικών μέτρων όπως περιγράφονται στο MoU θα επιτρέψουν στην ελληνική οικονομία να επιστρέψει στην πορεία της βιώσιμης ανάπτυξης βασισμένη στα υγιή δημόσια οικονομία, την ενισχυμένη ανταγωνιστικότητα, τα υψηλά επίπεδα απασχόλησης και την χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Η Ελλάδα θα στοχεύσει έναν μεσοπρόθεσμο πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 3,5% με μία δημοσιονομική πορεία πρωτογενούς ισοζυγίου -0,25% το 2015, 0,5% το 2016, 1,75% το 2017 και 3,5% το 2018, που επιτευχθεί κυρίως μέσω των εκ των προτέρων παραμετρικών δημοσιονομικών μεταρρυθμίσεων με την υποστήριξη από μέτρα που θα ενισχύσουν την φορολογική συμμόρφωση και την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Η Ελλάδα θα αναλάβει μία φιλόδοξη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος με στόχο την εξασφάλιση της βιωσιμότητα, της αποτελεσματικότητας και της δικαιοσύνης. Θα ορίσει πολιτικές για να καλύψει πλήρως την δημοσιονομική της απόφασης του Συνταγματικού Δικαστηρίου για την συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση του 2012 και θα εφαρμόσει τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος ή αμοιβαία αποδεκτά εναλλακτικά μέτρα έως τον Οκτώβριο του 2015. Επιπλέον η Ελλάδα δεσμεύθηκε σε βασικές μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και την αγορά προϊόντων για να ανοίξει την οικονομία στις επενδύσεις και τον ανταγωνισμό, καθώς επίσης και να εκσυγχρονίσει και να αποπολιτικοποιήσει τον δημόσιο τομέα.
Αναφορικά με τον χρηματοπιστωτικό τομέα, η Ελλάδα έχει δεσμευθεί να να λάβει αποφασιστικά μέτρα για να διαφυλάξει τη σταθερότητα, συμπεριλαμβανομένης της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών όπως απαιτείται, μέτρα για την ενίσχυση του πτωχευτικού πλαισίου και μία σημαντική βελτίωση της διακυβέρνησης των τραπεζών και του Ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ). Σε συνέχεια των αποτελεσμάτων της Αξιολόγησης της Ποιότητας των Στοιχείων Ενεργητικού (Asset Quality Review) και των τεστ αντοχής (Stress Tests) πριν το τέλος του έτους, το εργαλείο του bail-in θα ισχύσει για τους ομολογιούχους υψηλής εξασφάλισης (senior debt bondholders), ενώ το bail-in για τους καταθέτες αποκλείεται.
Το Eurogroup τονίζει ότι οι συμφωνηθείσες προϋποθέσεις πρέπει να εξειδικευθούν περαιτέρω όπως έχει ζητηθεί από το ΔΝΤ ένα ζήτημα προτεραιότητας, ειδικά στο πεδίο των συνταξιοδοτικών μεταρρυθμίσεων και της στρατηγικής του χρηματοπιστωτικού τομέα και της διακυβέρνησης, σε συμφωνία με τους τρεις θεσμούς εγκαίρως για την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης στο πλαίσιο του προγράμματος του ESM. Επιπροσθέτως, η Ελλάδα θα λάβει μέτρα που χρειάζονται επειγόντως για την αντιμετώπιση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων (non-performing loan - NPL) στον τραπεζικό τομέα. Με δεδομένο το μέγεθος του προβλήματος, προτρέπουμε τις αρχές να αναπτύξουν όλα τα απαραίτητα εργαλεία προς αυτή τη κατεύθυνση, συμπεριλαμβανομένου του ανοίγματος της αγοράς για την εξυπηρέτηση και διάθεση NPL με τις κατάλληλες διασφαλίσεις για την προστασία των αδύναμων δανειοληπτών και να διερευνήσουν τη δυνατότητα μίας "bad bank".
Η συμμόρφωση με τις προϋποθέσεις του MoU θα παρακολουθείται από την Κομισιόν με συνεργασία με την ΕΚΤ και μαζί με το ΔΝΤ, όπως προβλέπεται στο άρθρο 13(7) της Συνθήκης του ESM.
Το Eurogroup τονίζει ότι ένα σημαντικά ενισχυμένο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων είναι ακρογωνιαίος λίθος για το νέο πρόγραμμα του ESM. Το Εurogroup καλωσορίζει τη δέσμευση των ελληνικών αρχών να υιοθετήσουν νέα νομοθεσία για να διασφαλίσουν τις διαφανείς διαδικασίες ιδιωτικοποιήσεων και την επαρκή τιμολόγηση της πώλησης των περιουσιακών στοιχείων, σύμφωνα με τις αρχές του ΟΟΣΑ και τα πρότυπα της διαχείρισης των κρατικών επιχειρήσεων (State Owned Enterprises - SOEs). Για να εξασφαλιστεί μία πιο φιλόδοξη διαδικασία, ένα ανεξάρτητο ταμείο θα ιδρυθεί στην Ελλάδα υπό την εποπτεία των σχετικών ευρωπαϊκών θεσμών έως το τέλος του 2015 και περιλαμβάνει την ιδιωτικοποίηση περιουσιακών στοιχείων που έχουν αποτιμηθεί ανεξάρτητα, αποφεύγοντας το ξεπούλημα.
Το Eurogroup εκτιμά ότι η ελληνική κυβέρνηση θα εγκρίνει το σχέδιο για αυτό το ταμείο μέχρι το τέλος Οκτωβρίου 2015 έτσι ώστε να μπορεί να είναι λειτουργικό μέχρι το τέλος του έτους. Έργο του θα είναι να αναγνωρίζει άμεσα, να μεταβιβάζει στη διάρκεια του προγράμματος και να διαχειρίζεται τα πολύτιμα ελληνικά assets μέσω της ιδιωτικοποίησης και άλλων τρόπων, συμπεριλαμβανομένων των μειοψηφικών συμμετοχών και να αυξάνει την αξία τους σε επαγγελματική βάση. Αυτό θα περιλαμβάνει τις μετοχές των ελληνικών τραπεζών μετά από την ανακεφαλαιοποίησή τους, ενισχύοντας ως εκ τούτου την διακυβέρνηση των τραπεζών. Αυτό θα πρέπει να διασφαλίσει ότι η στοχευμένη αξία των 50 δισ. ευρώ μπορεί να επιτευχθεί, τοποθετώντας τα assets στην αγορά, εκ των οποίων τα 25 δισ. ευρώ θα χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και άλλων asset και 50% από κάθε ευρώ που απομένει (δηλαδή 25 δισ. ευρώ) θα χρησιμοποιηθεί για την μείωση του χρέους, και το υπόλοιπο θα χρησιμοποιηθεί για επενδύσεις. Η νομοθεσία για την ίδρυση του Ταμείου θα πρέπει να εγκριθεί σε συμφωνία με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα.
Το Eurogroup εκτιμά ότι οι ελληνικές αρχές έχουν πάρει σημαντικά επιπλέον νομοθετικά μέτρα στη διάρκεια των τελευταίων ημερών. Αυτό υποστηρίζει την σταδιακή διαδικασία ανοικοδόμησης της εμπιστοσύνης, αποδεικνύοντας την αποφασιστικότητα των αρχών και την ιδιοκτησία του προγράμματος. Αυτά τα βήματα περιλαμβάνουν κυρίως πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα από την πλευρά της φορολογίας και των δαπανών, τη νομοθεσία για την πρόωρη συνταξιοδότηση, καθώς και ένα εκτεταμένο σύνολο ενεργειών σε σχέση με τον χρηματοπιστωτικό κλάδο και τις προϊοντικές αγορές. Επιπλέον, σύμφωνα με τη δήλωση του Eurogroup στις 16 Ιουλίου, οι ελληνικές αρχές έλαβαν μέτρα για την προσαρμογή και την ολοκλήρωση της νομοθεσίας που υιοθετήθηκε στις 15 Ιουλίου 2015. Οι αρχές έχουν επίσης καταργήσει σειρά προβλέψεων που συγκράτησαν τις δεσμεύσεις προηγούμενων προγραμμάτων.
Το Eurogroup χαιρετίζει το γεγονός ότι η εφαρμογή αυτών των προαπαιτούμενων έχει αξιολογηθεί θετικά από τους θεσμούς. Οι ελληνικές αρχές έχουν επιβεβαιώσει την πρόθεσή τους να ολοκληρώσουν μέχρι τον Σεπτέμβριο τις επόμενες δράσεις που προσδιορίζονται από τους θεσμούς, συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης να έλθει ο νόμος που ψηφίστηκε για την αφερεγγυότητα των νοικοκυριών, στο πλαίσιο της πρότασης των θεσμών.
Με βάση την αξιολόγηση των θεσμών, η συμφωνία οικονομικής βοήθειας του ESM θα καλύπτει ένα ποσό μέχρι τα 86 δισ. ευρώ. Αυτό περιλαμβάνει ένα "μαξιλάρι” μέχρι 25 δισ. ευρώ για τον τραπεζικό κλάδο, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πιθανό κόστος της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και της εξυγίανσης.
Η πρώτη δόση με βάση το πρόγραμμα του ESM, των 26 δισ. ευρώ, θα αποτελείται από δύο υπό-δόσεις.
Η πρώτη υπό-δόση των 10 δισ. ευρώ, θα καταστεί διαθέσιμη αμέσως σε έναν ξεχωριστό λογαριασμό στον ESM για σκοπούς ανακεφαλαιοποίησης και εξυγίανσης των τραπεζών. Η δεύτερη υπό-δόση των 16 δισ. ευρώ θα εκταμιευθεί στην Ελλάδα τμηματικά, αρχίζοντας από μια πρώτη εκταμίευση των 13 δισ. ευρώ μέχρι τις 20 Αυγούστου, και θα ακολουθήσουν μία ή και περισσότερες περαιτέρω εκταμιεύσεις το φθινόπωρο, αναλόγως το πώς θα εφαρμόζονται τα βασικά ορόσημα, στο πλαίσιο των μέτρων που περιγράφονται από το μνημόνιο και που θα καθορίζονται από τις ευρωπαϊκές αρχές και συμφωνήθηκαν από το EWG.
Η δεύτερη υποδόση για τις ανάγκες τραπεζικής ανακεφαλαιοποίησης και εξυγίανσης έως και 15 δισ. ευρώ, μπορεί να γίνουν διαθέσιμα μετά την πρώτη αξιολόγηση και όχι αργότερα από τις 15 Νοεμβρίου, με βάση την ολοκλήρωση των προγραμματισμένων stress tests και της αξιολόγησης της ποιότητας των assets και την εφαρμογή των όσων διαπιστωθούν από την αξιολόγηση για τον χρηματοπιστωτικό κλάδο. Αυτά τα κεφάλαια αρχικά θα μεταφερθούν στον ξεχωριστό λογαριασμό του ESM και μπορεί να απελευθερωθούν αμέσως μετά τη συμφωνία με το δ.σ. του ESM.
Η αξιολόγηση της βιωσιμότητας του χρέους διεξήχθη από την Κομισιόν μαζί με την ΕΚΤ, όπως προβλέπεται από το άρθρο 13 της Συνθήκης του ESM. Η ανάλυση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η βιωσιμότητα του χρέους μπορεί να επιτευχθεί μέσω ενός εκτεταμένου και αξιόπιστου προγράμματος μεταρρυθμίσεων και επιπλέον μέτρων που σχετίζονται με το χρέος, χωρίς κουρέματα. Στο πλαίσιο της ανακοίνωσης της συνόδου της 12ης Ιουλίου, πιθανά επιπλέον μέτρα (πιθανή μεγαλύτερη περίοδο χάριτος και περιόδους αποπληρωμής) με στόχο να εξασφαλιστεί ότι οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας παραμένουν σε βιώσιμο επίπεδο. Αυτά τα μέτρα θα εξαρτηθούν από την πλήρη εφαρμογή των μέτρων που συμφωνήθηκαν στο πρόγραμμα ESM και θα εξεταστούν μετά από την πρώτη θετική ολοκλήρωση μιας αξιολόγησης του προγράμματος. Το Eurogroup επαναδιατυπώνει ότι ονομαστικό κούρεμα σε χρέος του επίσημου τομέα, δεν μπορεί να γίνει.
Το Eurogroup θεωρεί την συνέχιση της συμμετοχής του ΔΝΤ στο πρόγραμμα αναπόσπαστη και χαιρετίζει την πρόθεση της διοίκησης του ΔΝΤ να συστήσει στο εκτελεστικό συμβούλιο του Ταμείου, να εξετάσει την περαιτέρω οικονομική στήριξη για την Ελλάδα, μόλις ολοκληρωθεί η πλήρης περιγραφή των δημοσιονομικών, διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και αυτών του χρηματοπιστωτικού τομέα και μόλις η ανάγκη για πρόσθετα μέτρα εξεταστεί και επιτευχθεί μια συμφωνία για την πιθανή ελάφρυνση του χρέους, ώστε να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του χρέους. Οι προϋποθέσεις που θα προκύψουν θα πρέπει να είναι κοινές με το πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής του ESM που εξελίσσεται παράλληλα με αυτό του ΔΝΤ. Μόλις εγκριθεί, η πλήρης εκ νέου συμμετοχή του ΔΝΤ αναμένεται να μειώσει στη συνέχεια τη χρηματοδοτική συνεισφορά του ESM αντιστοίχως. Το Eurogroup χαιρετίζει την θετική αξιολόγηση του προσωπικού του ΔΝΤ των προϋποθέσεων που περιλαμβάνονται στο μνημόνιο όπως επιβεβαιώθηκε από τη γενική διευθύντρια του ΔΝΤ και προσβλέπει σε ένα πρόγραμμα του ΔΝΤ.
Το Eurogroup θεωρεί ότι τα απαραίτητα στοιχεία είναι πλέον σε ισχύ για την εκκίνηση των σχετικών εθνικών διαδικασιών που απαιτούνται για την έγκριση της οικονομικής βοήθειας του ESM. To Eurogroup αναμένει ότι το Διοικητικό Συμβούλιο του ESM θα είναι σε θέση να εξουσιοδοτήσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υπογράψει το MoU εξ μέρους του ESM και να εγκρίνει τη σύμβαση χρηματοδοτικής διευκόλυνσης έως τις 19 Αυγούστου, με την επιφύλαξη της ολοκλήρωσης των εθνικών διαδικασιών και με αυτό τον τρόπο να ξεκλειδώσει την αρχική δόση ύψους έως και 26 δισ. ευρώ».
