Latest News

Πέμπτη 14 Μαΐου 2015

Ενιαίος ΦΠΑ: Οι αλλαγές που θα φέρει και ποια προϊόντα θα ακριβύνουνΟι διαπραγματεύσεις με τους δανειστές κορυφώνονται και ένα από τα πιο σημαντικά, ανοιχτά, θέματα είναι αυτό του ΦΠΑ, που θα αλλάξει αλλά κανείς δεν ξέρει...
ακόμη πόσο.

Και από τη στιγμή που δεν ξέρει κανείς ποιο από τα σενάρια που ακούγονται θα ισχύσει, δεν μπορεί να είναι σίγουρος πόσο θα αυξηθούν οι τιμές σε βασικά προϊόντα, πόσο να επιβαρυνθεί το "καλάθι της νοικοκυράς", τι θα ακριβύνει και πως θα διαμορφωθούν οι τιμές.

Το μόνο σίγουρο είναι πως ο ΦΠΑ στα νησιά δεν θα αυξηθεί πριν από τον Σεπτέμβριο. Σίγουρο γιατί αυτό είπε ο υπουργός Οικονομικών, Γιάνης Βαρουφάκης κατά την ομιλία του στο συνέδριο του Economist.

Η Εθνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) δημοσίευσε μελέτη τριών σεναρίων για να διερευνήσει την επίδραση που θα έχει στην οικονομία και στον καταναλωτή η αλλαγή στο υπάρχον πλαίσιο.

Η μελέτη της ΕΣΕΕ βρίσκεται ήδη στα χέρια του πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα και των υπουργών Οικονομικών, Γιάνη Βαρουφάκη και Οικονομίας, Γιώργου Σταθάκη αλλά και όλων των αρμόδιων αναπληρωτών υπουργών.

Σε αυτή τη μελέτη που έχει στα χέρια του το οικονομικό επιτελείο, παρατίθενται οι βασικές αλλαγές που θα προκύψουν τόσο στην καθημερινότητα χιλιάδων ελεύθερων επαγγελματιών όσο και στις συνήθειες του καταναλωτικού κοινού.

Στους πίνακες που έπονται των συμπερασμάτων, γίνεται ανάλυση της νέας κατάστασης που θα διαμορφωθεί κυρίως στους κλάδους του Εμπορίου, του Τουρισμού, της Εστίασης και των Μεταφορών από τη μετάταξη των συντελεστών ΦΠΑ, με βάση τα τρία επικρατέστερα σενάρια των τελευταίων ημερών, ενώ επισημαίνονται ταυτόχρονα τα οφέλη και οι επιβαρύνσεις που αναμένεται να καρπωθούν ή να υποστούν οι καταναλωτές.

Τα τρία σενάρια

Τα τρία κυριότερα σενάρια μετάταξης των συντελεστών ΦΠΑ, είναι πρώτο εκείνο του ενιαίου συντελεστή 16% με έναν υπερμειωμένο της τάξεως του 8%, το δεύτερο που προβλέπει ενιαίο συντελεστή 18% με έναν πολύ χαμηλό που ισοδυναμεί με 6,5% και το τρίτο με ενιαίο συντελεστή 20% και έναν χαμηλό 10%.

Με σημείο αναφοράς τον κλάδο του εμπορίου, μπορεί στατιστικά τα σενάρια να ισοδυναμούν με μείωση των φορολογικών εσόδων του κράτους, από την άλλη όμως η πτώση των τιμών αναμένεται να τονώσει την ιδιαίτερα χαμηλή καταναλωτική δαπάνη. Η μείωση κρατικών εσόδων ύψους 7,1 δις ευρώ (1ο σενάριο), 2,2 δις ευρώ (2ο σενάριο) και 3,3 δις ευρώ (3ο σενάριο) λόγω μείωσης του ΦΠΑ, εκτιμάται πως θα επιστρέψουν με πολλαπλασιαστικό τρόπο στην αγορά, εξαιτίας του θετικού αντίκτυπου που θα έχει στους καταναλωτές η πτώση του κόστους προμήθειας προϊόντων. Οι θετικές προσδοκίες που θα δημιουργηθούν θα συμβάλλουν στην αύξηση της εισπραξιμότητας του ΦΠΑ και της ροπής κατανάλωσης, προσδίδοντας ώθηση στην πραγματική οικονομία.

Η μείωση των τιμών σε συνδυασμό με την ενδυνάμωση και τον εκσυγχρονισμό της φορολογικής διοίκησης εκτιμάται πως θα συντελέσει ουσιωδώς στην εξασθένιση του κινήτρου της φοροδιαφυγής και στην εμπέδωση της στοιχειώδους φορολογικής συνείδησης που πρέπει να διακρίνει το σύνολο των υπόχρεων φυσικών προσώπων. Η τόνωση των κρατικών φορολογικών εσόδων σε συνδυασμό με την αυξητική τάση της ιδιωτικής κατανάλωσης στην διάρκεια του 2015, μπορεί να απεγκλωβίσει την πραγματική οικονομία από την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει.

Οι έμποροι τονίζουν ότι η ενδεχόμενη κατάργηση του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ στα νησιά θα αποτελέσει ένα βαρύ χτύπημα για τη νησιωτική Ελλάδα και την εθνική οικονομία εν γένει. Πιο συγκεκριμένα, η μετάταξη των υφιστάμενων συντελεστών ΦΠΑ από 5%, 9% και 16% στα επίπεδα του ενιαίου συντελεστή 18% ως 20%, θα επιφέρει μία άνευ προηγουμένου αύξηση του επιπέδου των τιμών σε σειρά προϊόντων, καθιστώντας τη μόνιμη διαβίωση των νησιωτών στους τόπους καταγωγής τους ασύμφορη.

Η ΕΣΕΕ τάσσεται κατά οποιοδήποτε εισπρακτικού μέτρου έμμεσης φορολογίας, που πλήττει οριζοντίως και χωρίς καμία διάκριση το σύνολο των πολιτών. Με βάση τα παραπάνω, τόσο η επικείμενη αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ όσο και η επιβολή πρόσθετων τελών διαμονής στον κλάδο του Τουρισμού (από 6,5% για τα καταλύματα στο 9%, στο 10% ή ακόμη και στο 18%) σε συνδυασμό με πιθανές ανατιμήσεις που θα προκύψουν στο χώρο της Εστίασης (υπαγωγή στον ενιαίο συντελεστή 18% ή στο 20%), θα οδηγήσουν στην απεμπόληση πληθώρας ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων και στην ασύμμετρη επιβάρυνση του μέσου καταναλωτή.

Όπως τονίζεται στη μελέτη της ΕΣΕΕ, η υιοθέτηση συντελεστή ΦΠΑ 9% στον κλάδο του Τουρισμού θα επιφέρει επιβάρυνση στον κλάδο και αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά 88,6 εκ. ευρώ, ενώ η μετάταξη του εν λόγω φόρου στο 10% ισοδυναμεί με αύξηση των υφιστάμενων εσόδων κατά 124 εκ. ευρώ. Βεβαίως στο απευκταίο σενάριο που αποφασιστεί ενιαίος συντελεστής ΦΠΑ 18% σε Τουρισμό και Εστίαση τα έσοδα του Κράτους μπορεί να εκτοξεύονται στα 638 εκ. ευρώ και στα περίπου 1,13 δις ευρώ αντίστοιχα, το πλήγμα όμως που θα υποστεί η καταναλωτική δαπάνη και η αγορά θα είναι πολύ σοβαρή.

Για το χώρο της Εστίασης όμως υπάρχει ένα ακόμη χειρότερο σενάριο, το οποίο προβλέπει την υπαγωγή των παρεχόμενων υπηρεσιών του κλάδου στον ενιαίο συντελεστή 20%, με τις επιβαρύνσεις των καταναλωτών να ανέρχονται στα 438 εκ. ευρώ και τις καταστροφικές συνέπειες στην καταναλωτική δαπάνη και στην απασχόληση να είναι ανυπολόγιστες.

Η δυσχερής θέση στην οποία θα επέλθουν τα ασθενέστερα οικονομικώς νοικοκυριά επιτείνεται, μεταξύ άλλων από την αναρρίχηση του συντελεστή ΦΠΑ για την πλειονότητα της κατηγορίας των τροφίμων από το 13% στο 18% ή ακόμα και 20%. Ο δείκτης της συγκεκριμένης ομάδας προϊόντων (διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά) σε αντίθεση με τις έντονα αποπληθωριστικές πιέσεις που σημειώνονται στην ελληνική οικονομία τα δύο τελευταία έτη συνεχίζει την ανοδική του πορεία το τρέχον έτος, ελέω κυρίως της ανελαστικότητας που εμφανίζει η συγκεκριμένη δαπάνη.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΕΕ (σ.σ. δεύτερο σενάριο), τα φορολογικά έσοδα του ΦΠΑ στον κλάδο του Εμπορίου θα αυξηθούν κατά 1,7 δις στη συγκεκριμένη περίπτωση.

«Ας ελπίσουμε πως τα σενάρια θέσπισης ενός χαμηλού συντελεστή ΦΠΑ στα επίπεδα του 10%, στον οποίο θα εμπίπτουν μεταξύ άλλων και ο υποκλάδος των τροφίμων, εν τέλει θα ευοδωθούν και θα προσδώσουν την αναγκαία τόνωση στην αγορά και την οικονομική ελάφρυνση περίπου 1 δις ευρώ στους τελικούς καταναλωτές σύμφωνα με το 3ο σενάριο», αναφέρει η μελέτη της ΕΣΕΕ.

Η θέσπιση ενιαίου συντελεστή ΦΠΑ στα επίπεδα του 18% ή του 20% αναμένεται πως θα επηρεάσει και τις τιμές των οδικών και ακτοπλοϊκών μεταφορών. Μπορεί βεβαίως το κόστος μεταφοράς των εμπορευμάτων να συρρικνωθεί, η αύξηση όμως του ΦΠΑ από το 13% στο 18% ή στο 20% στα εισιτήρια είναι σχεδόν σίγουρο πως θα επιβαρύνει το επιβατικό κοινό (επιβάρυνση καταναλωτών κατά 140 εκ. ευρώ και 292 εκ. ευρώ αντίστοιχα με βάση τα στοιχεία που παρατίθενται στους πίνακες που ακολουθούν), προκαλώντας μείωση της ζήτησης, εξανεμίζοντας με αυτόν τον τρόπο οποιαδήποτε επιπρόσθετα κρατικά φορολογικά έσοδα.