Ο "καλός άνθρωπος" του ελληνικού κινηματογράφου λείπει εδώ και τέσσερα χρόνια, αλλά μέσω των ταινιών του θα είναι πάντα παρών. Σαν σήμερα, στις 3 Μαΐου πριν από τέσσερα χρόνια, ο Θανάσης Βέγγος, ο πολυαγαπημένος «Θου-Βου», είπε το...
Μια ζωή γεμάτη δυσκολίες, πολλή δουλειά, φυλακίσεις λόγω πολιτικών φρονημάτων, απόλυτη αποδοχή από το κοινό, μπόλικο και σπαρταριστό γέλιο, αλλά και μια παιδική, αγνή ψυχή. Αυτή ήταν εν ολίγοις η ζωή του Θανάση Βέγγου. Συν, βεβαίως, η γυναίκα του Ασημίνα Βέγγου και οι δύο γιοι του.
Ο Θανάσης Βέγγος γεννήθηκε στο Νέο Φάληρο, στις 29 Μαΐου του 1927. Ήταν μοναχοπαίδι του Βασίλη και της Ευδοκίας Βέγγου. Ο πατέρας του ήταν υπάλληλος στην Εταιρεία Ηλεκτρισμού και ήρωας της αντίστασης. Μετά τον πόλεμο εκδιώχθηκε από τη δουλειά του, εξαιτίας των πολιτικών του φρονημάτων. Έτσι, ο Θανάσης άρχισε να εργάζεται από μικρός για να βοηθήσει την οικογένειά του. Για πολλά χρόνια ασχολήθηκε με την επεξεργασία δερμάτων, ενώ παράλληλα έκανε διάφορα μικροθελήματα στη γειτονιά του.
Την περίοδο του εμφύλιου εξορίστηκε στη Μακρόνησο. Εκεί γνώρισε τον Νίκο Κούνδουρο, μια γνωριμία που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην καριέρα του. Το 1954 έκανε την πρώτη του εμφάνιση στον κινηματογράφο, στην ταινία του σκηνοθέτη Μαγική Πόλις και για τα επόμενα πέντε χρόνια έπαιξε μικρούς ρόλους σε ταινίες που άφησαν εποχή, δείχνοντας το μεγάλο και έμφυτο ταλέντο του.
Αυτοδιδακτος ων, ο Θανάσης Βέγγος πήρε το 1959 άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ηθοποιού, όχι από Σχολή, αλλά ως εξαιρετικό ταλέντο, με εξετάσεις σε ειδική επιτροπή. Την ίδια χρονιά έκανε και το θεατρικό του ντεμπούτο, στην επιθεώρηση Ομόνοια πλατς πλουτς, δίπλα στους Νίκο Ρίζο και Γιάννη Γκιωνάκη.
Την περίοδο αυτή εμφανίστηκε σε μερικές από τις πιο ιστορικές ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, όπως Ο δράκος, Διακοπές στην Αίγινα, Μανταλένα, Ο Ηλίας του 16ου, Ποτέ την Κυριακή. Ο πρώτος του μεγάλος ρόλος είναι μαζί με τον Νίκο Σταυρίδη στην ταινία Οι δοσατζήδες του 1960.
Τα χρόνια που ακολούθησαν συνεργάστηκε, κυρίως, με τον σκηνοθέτη Πάνο Γλυκοφρύδη και ανέπτυξε τον τύπο του νευρικού, αεικίνητου ανθρώπου, που τον καθιέρωσε. Έγινε ιδιαίτερα αγαπητός στο ελληνικό κοινό, με ταινίες όπως Ψηλά τα χέρια, Χίτλερ, Μην είδατε τον Παναή, Ζήτω η τρέλα, Πολυτεχνίτης και ερημοσπίτης.
Το 1964, ο Θανάσης Βέγγος αποφάσισε να φτιάξει τη δική του εταιρεία παραγωγής, που ονόμασε «ΘΒ- ταινίες γέλιου». Ο ηθοποιός ίδρυσε την εταιρεία, για να είναι ελεύθερος να φτιάχνει τις ταινίες με απόλυτη καλλιτεχνική ελευθερία. Στην αρχή όλα πήγαιναν καλά και ο Βέγγος πέτυχε αυτό που ήθελε. Την ελευθερία έκφρασης. Σύντομα όμως, άρχισαν τα πρώτα οικονομικά προβλήματα.
Ο Θανάσης Βέγγος ήταν ένας πολύ ταλαντούχος ηθοποιός, που σημάδεψε με τις ερμηνείες και το στυλ του τον ελληνικό κινηματογράφο. Στην οικονομική διαχείριση όμως, δεν είχε καθόλου ταλέντο. Μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα, η εταιρεία απέκτησε μεγάλα χρέη, τα οποία ο ηθοποιός αδυνατούσε να καλύψει.
Ένα από τα λάθη του ήταν, ότι για να ολοκληρώσει τις ταινίες του, προπωλούσε μετοχές, που συχνά ξεπερνούσαν το 100% της πραγματικής αξίας. Έφτανε στο σημείο, να πουλήσει το 120% με 130% της ταινίας και στη συνέχεια να είναι υποχρεωμένος να πληρώνει το 30% ή το 20% επιπλέον. Η φήμη του για την κακοδιαχείριση των οικονομικών, γρήγορα εξαπλώθηκε και όσοι ήθελαν να βγάλουν άμεσα χρήματα, αγόραζαν μετοχές από τον Βέγγο. Ακόμα και παλιοί συνεργάτες του, έσπευσαν να εκμεταλλευτούν την αδυναμία του.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό ενός ηλεκτρολόγου, στον οποίο ο Βέγγος δώρισε ποσοστά από μία ταινία του, όταν πληροφορήθηκε ότι η γυναίκα του ήταν έγκυος. Όταν προβλήθηκε η ταινία, ο ηθοποιός δεν είχε χρήματα για να δώσει στον ηλεκτρολόγο. Εκείνος τότε, τον κατήγγειλε για χρέη και τον οδήγησε στα δικαστήρια.
Για όλα έφταιγε η τελειομανία του Οι άνθρωποι που γνώριζαν καλά τον Θανάση Βέγγο, πιστεύουν πως αιτία της οικονομικής του καταστροφής, ήταν η παροιμιώδης τελειομανία του. Ο ηθοποιός, όταν έγινε ο ίδιος παραγωγός, δηλαδή χρηματοδότης των ταινιών του, δε λογάριαζε τα χρήματα.
Το μόνο που τον ενδιέφερε, ήταν να έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ήταν ικανός να επαναλάβει την κάθε σκηνή αμέτρητες φορές, μέχρι να ικανοποιηθεί. Ακόμα και για μια μικρή λεπτομέρεια, μπορούσε να σταματήσει το γύρισμα και να το ξεκινήσει από την αρχή.
Όλα αυτά, σε μια εποχή που το φιλμ ήταν πολύ ακριβό. Οι ιδιοτροπίες του είχαν κόστη, τα οποία έπρεπε να πληρώσει από τα λεφτά που δεν είχε. Σε μια συνέντευξή του, αναγνώρισε το κόστος των επιλογών του: «Θα ξέρεις βέβαια, ότι κάποτε έβαλα όλο το συνεργείο και ξεσκόνισε τις Θερμοπύλες! Ναι μα τον Θεό!
Καθαρίσαμε τις Θερμοπύλες για ένα γύρισμα. Αυτή η τελειότητα μόνο στο δικό μου κεφάλι υπάρχει. Αυτή η τελειότητα με έχει οδηγήσει δύο φορές στην καταστροφή» είπε ο ηθοποιός. Παρόλο που επιχειρηματικά ο Βέγγος είχε αποτύχει, οι ταινίες του σημείωναν πάντα επιτυχία.
Δυστυχώς όμως, η απήχηση των ταινιών δεν ήταν αρκετή, για να τον σώσει από την ολική καταστροφή. Η πτώχευση Ο Βέγγος οδηγήθηκε σε αδιέξοδο. Οι δανειστές του τον πίεζαν, η εφορία τον κυνηγούσε και οι περισσότεροι φίλοι και συνεργάτες, του είχαν γυρίσει την πλάτη.
Ο ηθοποιός έχασε ακόμα και το σπίτι του στην Κυψέλη, όπου ζούσε ο ίδιος και η οικογένειά του. Το διαμέρισμα ήταν το μόνο του περιουσιακό στοιχείο, το οποίο είχε αποκτήσε από την πετυχημένη καριέρα του. Κάποια στιγμή όλοι οι άσοι που είχε ο Βέγγος στο μανίκι του τελείωσαν και έφτασε η στιγμή να δηλώσειχρεοκοπία. Το κλείσιμο της εταιρείας του, όπως είχε αναφέρει ο ίδιος σε συνέντευξή του, του στοίχισε πολύ. «Η στιγμή που ξεβίδωσα την πινακίδα με το όνομα της εταιρείας από τον τοίχο, δεν περιγράφεται. Ένιωθα σα να ξηλώνω τα όνειρα μου. Όλα»....
Το 1971 η στενή σχέση του με τον σκηνοθέτη Ντίνο Κατσουρίδη τον οδηγεί σε θρίαμβο στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, με την ταινία Τι έκανες στον πόλεμο, Θανάση;. Κοινό και κριτική τον αποθεώνουν και αποσπά το βραβείο Α' ανδρικού ρόλου. Έναν χρόνο μετά, ο ρόλος του στην ταινία Θανάση, πάρε το όπλο σου! του χαρίζει ένα ακόμη βραβείο Α' ανδρικού ρόλου.
Τη δεκαετία του '80 αποσύρεται από το σινεμά και κάνει λίγες βιντεοταινίες. Θα επιστρέψει στον κινηματογράφο το 1991, με την ταινία Ήσυχες μέρες του Αυγούστου του Παντελή Βούλγαρη. Η ερμηνεία του έχει πια διαφοροποιηθεί, είναι χαμηλών τόνων, αλλά μεγάλης εκφραστικότητας.
Το 1995 συμμετείχε στην ταινία Το βλέμμα του Οδυσσέα, του Θόδωρου Αγγελόπουλου, ενώ κορυφαία στιγμή υπήρξε ο ρόλος του στο Όλα είναι δρόμος του 1998. Την περίοδο αυτή εμφανίστηκε επίσης στην Επίδαυρο, το 1997 στο ρόλο του Δικαιόπολι στους Αχαρνής και το 2001 στην Ειρήνη του Αριστοφάνη με μεγάλη επιτυχία.
Στην τηλεόραση, ο Θανάσης Βέγγος εμφανίστηκε στις σειρές: Βεγγαλικά (ΕΡΤ, 1988), Αστυνόμος Θανάσης Παπαθανάσης (ΑΝΤ1, 1990), Περί ανέμων και υδάτων (Mega, 2002), Έρωτας, όπως έρημος (ΝΕΤ, 2003), Καθρέφτη, καθρεφτάκι μου (ΑΝΤ1, 2006) και Η Θεσσαλονίκη της νοσταλγίας μας (ΕΤ3, 2009).
Ο Θανάσης Βέγγος νοσηλευόταν από τις 19 Δεκεμβρίου 2010 στην εντατική μονάδα του νοσοκομείου "Ερυθρός Σταυρός" λόγω εγκεφαλικού επεισοδίου - εκεί απεβίωσε στις 3 Μαΐου 2011, λίγο πριν συμπληρώσει τα 84 χρόνια του. Τάφηκε στην Αμοργό, τόπο καταγωγής της μητέρας του και της γιαγιάς του.